Dagblaðið Vísir - DV - 08.06.1985, Blaðsíða 6

54
Innan kvikmyndafræöinnar er til
sérstakur flokkur bíómynda sem
kallaöar eru B-myndir. Þetta eru ódýr-
ar myndir, gerðar í Bandarikjunum
flestallar og utan viö stóru kvikmynda-
verin. Listrænn metnaöur kvikmynda-
geröarmannanna er í algeru lág-
marki; myndirnar yfirleitt fullar af of-
beldi og öðrum æsilegum atburðum,
margar teljast vera visindaskáldskap-
ur. Ahorfendur þessara mynda munu
vera hér um bil sérstakur þjóöflokkur
og stunda sínar bíóferðir seint á
kvöldin.
En þó B-myndirnar séu f ráleitt nokk-
ur listaverk hafa ýmsar þeirra öðlast
það sem í enskumælandi löndum er
kallað „cult-following"; svo ævintýra-
legar og óborganlegar þykja þær vera.
Nokkrir leikstjórar B-mynda eru í huga
kvikmyndaáhugamanna nánast goð-
sagnapersónur og þar ber hæst Roger
nokkurn Corman, manninn sem
kallaður hefur verið „konungur B-
myndanna". Hér segir af Corman og
lærsveinum hans en í þeim hópi eru
nokkrir sem seinna hafa orðiö stórlax-
ar í ameriskri kvikmyndagerð. .
Aldrei tekið
í tvígang
Dick Miller heitir leikari sem leikið
hefur i næstum því hundrað kvikmynd-
um en fáir lesendur munu þekkja nafn
hans. Nær allar mynda hans hafa verið
gerðar fyrir lægri upphæð en það
kostar nú að halda samkvæmi í Holly-
wood og þær hafa því ekki farið hátt.
Miller hefur meðal annars leikið i
nokkrum myndum sem Roger Corman
stjórnaði.
„Etai möguleiktan á því að endur-
taka etahverja töku í myndum Cor-
mans var ef kvikmyndavélin koll-
steyptist. Roger vissi alltaf hvernig
hægt var að stytta sér leið aö marktau.
Á sjötta áratugnum bjó hann til mynd
sem hét Stríð gervitunglanna og mynd-
ta var komta á markaö þremur vikum
eftir aö Rússarnir skutu Spútnik á loft.
Þetta gekk svo fljótt fyrir sig að við
geröum að gamni okkar um aö
Rússarnir hefðu liklega stolið
hugmyndtani frá honum."
Nú, þegar kostnaður viö kvikmyndir
í Hollywood verður æ hærri og
framleiðendur heyrast hvísla í skúma-
skotum: „Tuttugu og fimm milljónir
dollara — ekki meira?" — þá skjóta
óneitanlega upp kolltaum afrekssögur
af annarri gerð; sö'gur um ódýru leik-
stjórana. Og Corman er þar kóngur í
ríki stau. Sumar mynda hans þykja
beinlinis klassískar, svo sem Full fata
af blóði eða Litla hryllingsbúðta, sem
söngleikurinn hans Páls Baldvtas var
síðar gerður eftir. Þessar myndir voru
báðar gerðar fyrir fyrirtækið Ameri-
can International Pictures en árið 1970
stofnaði hann sitt eigið kvikmyndaver
og kallaði það New World Pictures.
Lærisveinarnir
gera garðinn frœgan
Fyrirtæki Cormans sendi síðan frá
sér fjöldann allan af dæmigerðum B-
myndum og þar komust til vits og ára
menn sem upp á síðkastið hafa gert
garötan frægan; leikstjórar etas og
Jonathan Kaplan (Heart Like a
Wheel), Joe Dante (Gremlins),
Jonathan Demme (Stop Making
Sense), Allan Arkush (Rock'n'Roll
High School), Paul Bartel (Eattag
Raoul), Ron Howard (Splash), Amy
Jones (Love Letters), og framleiðend-
ur á borð við Jon Davison (Airplane!),
Teri Schwartz (Eat My Dust!) og Mike
Ftanell (Gremltas). Og þessir menn
gengu allir í læri hjá Corman í byrjun
áttunda áratugartas; sem sé eftir að
leikstjórarnir Martta Scorsese og
Francis Ford Coppola höfðu reynt sig
undir hans leiðsögn.
Líf og fjör í
kvikmyndaverinu
Þessir ungu menn unnu fyrir fjarska
lág laun (Arkush segist til dæmis hafa
fengið 85 dollara fyrir að leikstýra,
ásamt öðrum, stani fyrstu mynd fyrir
New World, Hollywood Boulevard) en
andrúmsloftið í kvikmyndaverinu
bætti mikiö úr skák. Þar var alltaf lif
og fjör og þeim fannst þeir vera
lærisveinar etahvers konar seiðskratta
sem aldrei var hægt að vita upp á
hverju tæki næst.
Þegar Joe Dante hóf fyrst störf fyrir
Corman bauð framleiðandtan honum i
hádegisverð og gaf honum ýmis föður-
leg ráð. „Það sem ég man hvað best

eftir," segir Dante, „var að hann
þrástagaöist á þvi að ég ætti alltaf að
fá mér sæti þegar tækifæri gæfist við
upptökur. „Þetta eru langir dagar,"
sagði hann. En ráðta komu að litlu
haldi því New World átti aldrei pen-
tagafyrirstólum."
Allan Arkush var etas konar reddari
fyrir New World Pictures. I hvert sinn
sem etahver leikstjóri gat ekki staðið
undir álagtau af gífurlegum vtanu-
hraðanum sem Corman heimtaði var
Arkush kallaður út til að klára mynd-
taa.
Leikstjórar ganga
af göflunum
Arkush hafði nýlokið við sfaa fyrstu
mynd þegar Corman skipaði honum
fyrir um áratug að flýta sér út í Kali-
forníueyðimörkina þar sem leikstjóri,
óvanur hraöanum, var að brotna
niður. Þegar Arkush mætti á svæðið
var hfan leikstjórfan alveg á siðasta
snúnfagi, röflaði og blaðraði, klæddur
þykkum jakka í brennandi sólarhitan-
um, og sendi aðstoðarmenn sina fárán-
legra erinda i allar áttir með því að
hóta þeim með byssu sem hann bar við
belti.
Skömmu eftir að þetta leikstjóra-
grey hafði sig á brott fann Arkush að
hann var sjálfur hætt kominn af
streitu. „Dag nokkurn vorum við á
leiðfani út í eyðimörkfaa með lest
flutnfagabila og hugðumst hitta leikar-
ana sem voru annars staðar á ferð.
Maður var oröfan yfirspenntur því
tökuáætlunfa var svo þétt að það mátti
ekkert fara úrskeiðis, það var varla
rúm fyrir klukkustundar töf. Mestar
áhyggjur hafði ég af þvi að við misst-
um sjónar af svarta trukknum sem
geymdi mikilvægasta útbúnaðfan
okkar.
Þegar viö vorum um það bil hálfnuð
leit ég allt i efau um öxl og sá hvergi
svarta trukkfan. Eg ærðist alveg og fór
að hrópa: „Guð mfan góður, hvar er
svarti trukkurfan?" Þá fór fólkið að
líta skrýtilega á mig og loks sneri efan
aöstoðarmannanna sér að mér og
sagði afar bliðlega: „Allan. Þú ert í
svarta trukknum.""
Lífshœttulegar
brúður úr klefa 69
Jon Davison var nýútskrifaður úr
DV. LAUGARDAGUR 8. JUNI1985.
kvikmyndadeild New York háskóla
þegar Roger Corman hrfagdi og bauð
honum 500 dollara fyrir að skrif a hand-
rit að mynd sem ákveðið hafði verið að
kalla The Deadly Dolls of Cell 69. New
World hafði þá nýlega gert nokkrar
myndir um kvennafangelsi og enn
skyldi höggvið i sama knérunn.
„A þeim tima þóttu mér 500 dollarar
vera stórkostleg upphæð svo ég lét Joe
Dante hafa helminginn og bað hann að
hjálpa mér að skrifa handritið."
Þegar þeir höfðu lokið verktau eyddi
Davison staum hluta fjárins í flugmiða
til Hollywood þar sem hann hitti
Corman. Það var fyrst þá sem hann
uppgðtvaði aö Corman vildi lika að
hann færi til Manila og gerði myndfaa.
„Það tók mig góða stund að átta mig á
þvi að með orðunum „gera myndfaa"
mefati hann að ég ætti að leikstýra
henni," segir Davison.
Myndin sem aldrei var gerð
Viku sefana hittust þeir aftur og þá
tilkynnti Corman að hann vildi að
Davison léki aðalhlutverkið í myndfani
í þokkabót. „Efaa vandamáliö var að
stærsta karlhlutverkið í handritfau var
svartur karatesérfræðfagur sem átti
að kýla í klessu allan her Filippseyja."
Eftir að hann byrjaði að endurskrifa
handritið svo það rúmaði mann sem
hvorki var svartur né karate-sérfræð-
fagur fóru vandamál Davison fyrst að
færastíaukana.
„Eg fór að ná í vegabréfið mitt fyrir
Filippseyjaferðfaa. Aður hafði ég
f engið stöðumælasekt þegar ég fór út á
flugvöll til að ná í leikara i aðra Cor-
man-mynd. Kona Rogers, Julie, hafði
fullvissað mig um að hún myndi sjá
um sektfaa. Því virðist hún hafa
gleymt því þegar ég náði í vegabréfið
mitt á lögreglustöðfani var ég handtek-
fan og mér stungið inn fyrir umferöar-
lagabrot. Eg fékk að hringja eitt
simtal og gerði þau mistök að hrfagja
aftur í Julie. Þó ég væri bókstaflega
hringjandi úr stetataum sagðist hún
vera önnum kaffa og bað mig að reyna
að hringja aftur dagfan eftir. Það efaa
sem ég veit er að þessi mynd var aldrei
gerð og ég lit á það sem mesta happ
ferilsmfas."
Gámlar myndir
klipptar upp á nýtt
Það var oft ekki laust við að menn
gripi „déja vu" tilffanfag þegar þeir
horfðu á New World kvikmyndir, ekki
sist vegna þess að gömúl fifaia var oft
klippt upp á nýtt þegar efni hennar
komst aftur í tísku. Efa af fyrstu
myndum Arkush Blast var í raunfani
ný útgáfa af The Ffaal Comedown sem
gerð hafði verið nokkrum árum fyrr.
Billy Dee Williams lék aðalhlutverkið í
The Final Comedown en nú hafði
stjarna hans hækkað töluvert eftir
kvikmyndir etas og Lady Stags the
Blues.
„Roger ákvað þess vegna að senda
myndina frá sér á ný en undir nýju
nafni. Þar sem upprunalega myndin
hafði verið uppfull af nijög pólitískum
ræðum lét Roger skera hana niður í 55
mfaútur og bæta síðan 20 mfaútum af
hasarviðístaðfan.
Eg hafði fjóra daga til þess að taka
þessar mínútur og eftir að það var
orðið of sefat reiknuðum við út að þetta
þýddi að við urðum aö ná efau skoti á
f immtán mfaútna fresti á upptökustað.
Fyrsta daginn sem við fórum út að
skjóta tók að rigna. Við stóðuin þarna
og klóruðum okkur í höfðtau og vissum
ekkert hvað við áttum að gera þegar
simasjálfsali htaum megin götunnar
byrjaði allt i efau að hrfagja.
„Sem betur fer sá
enginn myndina..."
Guð veit hvernig hann vissi að við
vorum efamitt þarna en þetta var
Roger. Það efaa sem hann sagði var:
„Eg veit hvaö þið eruð að hugsa.
Regnið skiptir ekki máli, haldiði bara
áfram að taka." Roger var alltaf að
gefa manni stórkostleg ráð efas og:
„Allan, þú þarft að láta meira gerast i
forgrunninum. Skoðaðu David Lean."
Og ég hugsaði með mér — hvað ætti
David Lean að vera að gera hér, að
taka 20 mfaútur af filmu á fjórum
dögum?
Sem betur fer sá engfan myndfaa,
eða að mfansta kosti mjög fáir. Eg
man að ég sá hana efau sfani í The
World, versta og subbulegasta biófau í
Hollywood. Þegar hún var búfa sagði
efahver strákur við kunningja stan:
„Mér fannst þetta nú bara ágæt