Dagblaðið Vísir - DV - 15.11.1986, Blaðsíða 11

LAUGARDAGUR 15. NÖVEMBER 1986.
55
Stúlkur með hársveiga bíða þess að dansa og syngja fyrir tiginn, erlendan
gest.
Börn
menning-
arbylting-
arinnar
Skólabörnin haldast í hendur þegar þau eru á gangi í hættulegri umterð
i Peking.

* >• >-•'•••" ..Uh
peningum, mundi hann hleypa af
stað sinni eigin nýju menningar-
byltingu. Og frelsið 'nýja skapar
mciguleika til þess.
En meðal mánaðarlaun í Kína
eru ekki nema um 800 krónur. Þó
að verðlagið sé mjög lágt, þó er
ekkert afgangs fyrir bönd (kassett-
ur), dagblöð, nýtískufatnað eða
skemmtilíf. Þar að auki er farið að
brydda á atvinnuleysi í landinu.
Það er því ekkert fé að grípa til
fyrir sýnilega æskumenningu að
vesturlenskum hætti. í borgunum
má þó finna mörg dæmi þess að þar
blása nýir vindar.
Frjálst makaval
Nú er það til dæmis orðið venju-
legt að ungt kínverskt fólk fær að
velja sér maka, áður réðu foreldr-
arnir öllu um makaval. Piltar fá
að gifta sig 22ja ára gamlir og
stúlkur er þær standa á tvítugu.
En reynslan er sú að fólk giftir sig
seinna en það og hefur þá betur
efni á að ala upp það eina barn sem
hjónin mega eignast, að skipan
stjórnvalda.
Á árum menningarbyltingar var
dans talinn dæmi um borgaralega
hugsun og því stranglega þannað-
ur. Nú á dögum er marga dansstaði
að finna í stórborgum, þó að yfir-
völd hafi ekki samþykkt tilveru
þeirra eða bannað. En þó er ekki
lengra síðan en í fyrra að meiri-
hluta dansstaða var lokað í
Shanghai.
Annað dæmi um nýja frelsið í
Kína er að hjónaskilnuðum fjölgar
sí og æ. Fyrir tveim árum voru
þeir um hálf milljón, en þó hlut-
fallslega miklu fátíðari en á
Vesturlöndum.
Spilling og vonarbjarmi
Ungdómsafbrot eru líka nýtt fyr-
irbrigði, eða að minnsta kosti
hlutur sem er umtalsverður. Þar
sem flest hjón eiga aðeins eitt barn
er eftirvæntingin um framgang
þess mikil. Barninu er spillt um
leið og foreldrar þess gera sér háar
hugmyndir um útkomuna í skólan-
um. Það hefur í för með sér að
bömin verða fyrir meiri streitu og
freistingum en börn sem eiga systk-
ini. Langur vinnudagur og langar
ferðir í vinnuna verða líka þess
valdandi að foreldrar hafa lítinn
tima til þess að sinna börnunum
eða ekki eins mikið og æskilegt
væri. Námskeið í barnauppeldi er
seinasta læknisráð ríkisins við
þessu alvarlcga vandamáli.
Eigið rokkhneyksli
Það er einkum í stórborgum Suð-
ur-Kína, svo sem Guangzhou,
Shanghai og Shenzhen, að ýmislegt
er að finna sem minnir á Vesturl-
önd. Umræður í blöðum eru
nokkuð opnar, menn getit reykt
„profit“sígarettur og drukkið
kóka-kóla.
Eina rokkstjarna Kína, Zhang
Hang, var handtekinn fyrir einu
ári, ákærður fyrir mörg ofbeldis-
verk. Þeir sem eiga peninga leggja
nú kapp á að ná í rokkmúsík frá
Taiwan eða Hongkong.
En fáir eru þeir sem hafa ráð á
því. Flestir ungir Kínverjar vinna
á ökrunum eða ganga í skóla, nýja
og betri skóla en þá sem reknir
voru á árum menningarbyltingar-
innar. Áhuginn á því sem við ber
utanlands er mikill, þó að mörg ár
séu liðin frá því að dyrnar að um-
heiminum opnuðust að verulegu
leyti.
Ný mál
I fátæku landi eins og Kína hefur
ungt fólk ekki mikinn tíma til eigin
umráða. Allir verða að hjálpa til
einnig á heimilinu eftir skólatíma
eða vinnudaginn á akrinum.
Það eru ekki nema ríkustu bænd-
urnir og nýríkir stórborgarbúar,
sem geta veitt sér það sem kallað
er „Átta nýju hlutimir". Þá er átt
við litsjónvarp, klukkur, kassettu-
tæki, vídeótæki, viftur, vélhjól,
myndavélar og þvottavélar.
Nýi tíminn er seinn á ferðinni til
týndu kynslóðarinnar í Kína.
Huvudstadsbladet
irahöllunum í Peking.