Dagblaðið Vísir - DV - 21.03.1987, Blaðsíða 11

LAUGARDAGUR 21. MARS 1987.
53
Fyrsta islenska stórmyndin. Þjóðleg ævintýramynd i lit.
Á frumsýningunni var biðröð út á
næstu götur. Hún var sýnd á öllum
sýningum í tvær vikur. Síðan sendi
ég tvo menn með hana út á land.“
Var þetta dýrt fyrirtæki?
„Ég hef eiginlega aldrei tekið sam-
an hvað hún kostaði. Hún borgaði
sig allavega íljótlega."
Varstu ánægður með hana?
„Já, ég var það á sínum tíma. Þetta
var þó nokkuð mikil mynd þá. Ég
man ég notaði þá aðferð við hljóð-
setninguna að taka allt tal upp eftir
á.“
Eins og Hrafn í Hrafninum?
„Já, leikararnir töluðu á varamáli.
Það kom ágætlega út.“
Svo á sjónvarpið
Frá hinni einu sönnu íslensku æv-
intýramynd berst talið að starfi
Óskars hjá sjónvarpinu. „Ég hætti
að mestu kvikmyndagerð undir
1960,“ segir hann. „Ætli áhuginn
hafi ekki verið farinn að dofna. Ég
sneri mér þá um skeið aftur að ljós-
mynduninni. Síðan réðst ég til
sjónvarpsins þegar það hóf göngu
sína 1966. Ég skipulagði ljósmynda-
stofuna og tók jafnframt fréttamynd-
ir. Fyrst voru þetta fréttakvikmyndir
en síðan sneri ég mér eingöngu að
ljósmyndum.
Þessi ár hjá sjónvarpinu voru
reglulega lærdómsrík fyrir mig.
Sjónvarpið er skemmtilegur miðill.
Fjölbreytnin í starfinu var ótrúleg.
Maður var úti um allar jarðir að
taka myndir af fréttnæmum atburð-
um í þjóðfélaginu.
Ég hætti á sjónvarpinu tíu árum
seinna, þá sjötíu og fimm ára gam-
all. Sama ár skipulagði ég svo
ljósmyndasýningu á Kjarvalsstöðum
í tilefni af 50 ára afmæli Ljósmynd-
arafélags íslands. Það var viðeigandi
endapunktur á ferlinum.“
Safn í kjallaranum
Hefur þú síðan algerlega sest í
helgan stein sem ljósmyndari?
„Já, svona að mestu leyti. Ég tek
ennþá myndir af barnabörnunum á
stórhátíðum. Það kom mikið af fólki
til mín eftir sýninguna á Kjarvals-
stöðum og bað mig að stækka fyrir
sig ljósmyndir. Ég á allar glerplöt-
urnar sem ég notaði við ljósmyndun-
ina á sínum tíma hér niðri í kjallara.
Svo leysti filman þær af hólmi. Ég
hef einnig haldið þeim öllum til haga.
Þetta tekur annars nokkurt pláss í
kjallaranum. Ég þyrfti að koma
þessu upp á Þjóðminjasafn."
En hvað um kvikmyndir, ertu
hættur öllum afskiptum af þeim?
„Já, ég er alveg hættur núna. Ég
læt mér nægja að fylgjast með öðr-
um. Ég hef séð allar íslensku
myndirnar og finnst þær yfirleitt
ágætar."
Hvernig líst þér á þá sem nú halda
Frumsýning á Siðasta bænum í dalnum 1950. Sveitamennirnir i Reykjavík, Gísli, Eiríkur og Helgi.
ÓSKAH GÍSLASÖJf;
SiÐASTI BÆ.RINN í DALNUM
Utmzfi kmkmytul í litutn, vftir fmtMomdrí xo/tu
LO FTS GVOM UNDSSOXAIX
btafc/nunnt
hiik7»xnd>irh-i/i<irít' :
UOViWAfUfL f’ORI.EIFSSÖN ÆVAR KVARAN
Frw»xstnin Piusíu: tlljdtMp«ih»xtjárn :
JÖRUNN VH) aR rm. V. imTiANTSCmTSCH
Hli'ísiísvtú }ni Kvikmyniiun ojf
rt.h. ISU HUOBFÆKALEIKAKA OSKAK OfSl.ASOX
merki íslenskrar kvikmvndagerðar á
lofti?
„Mér líst bara vel á þá sem starfa
í þessu í dag. Flestir eru ágætir og
sumir mjög efnilegir. Þetta er dug-
legt og áhugasamt fólk. Aðstæður
núna eru auðvitað allt aðrar en þeg-
ar ég stóð í þessu, ekki bara hvað
tæknina snertir. Kvikmyndagerð er
mjög dýr í dag. Einstaklingur ræður
til dæmis ekki lengur við að gera
bíómynd upp á eigin spýtur."
Sjálfur í bíó
Hvað um listgreinina sjálfa. Verð-
ur kvikmvndin eilíf?
„Maður lifandi. ég er nú hræddur
um það." svarar Oskar hálfhissa.
„Kvikmyndin getur breyst. Bandið
getur til dæmis útrýmt filmunni og
það er meira að segja mjög líklegt
rð svo verði. En kvikmyndin sem
slík verður alltaf til sem listform. Það
er ég viss um.
Ahugi fólks á bíómyndum verður
einnig alltaf fyrir hendi. Að vísu
minnkaði aðsókn á almennar bíósýn-
ingar nokkuð þegar sjónvarpið kom
til sögunnar. Én það er nú víst eitt-
hvað að aukast núna. Ég fer sjálfur
oft í bíó ef það er á annað borð verið
að sýna góðar myndir."
Hvernig mvndir finnast þér
skemmtilegastar?
„Ég hef mjög gaman af góðum
leynilögreglumvndum." segir Óskar
og glottir. „Þær þurfa umfram allt
að vera spennandi. Ég er ekkert hrif-
inn af skotbardögum og slíku.
Kvikmvndir eiga að vera raunsæjar.
Svoleiðis mvndir vil ég sjá.“
Horfir þú á þínar eigin mvndir?
„Nei. ég geri lítið að því. Þær eru
allar geymdar uppi á Kvikmvnda-
safni. Revndar er alltaf verið að
revna að fá mig til að setja þessar
mvndir á video. Ég kæri mig bara
ekkert um að þetta sé úti um allan
bæ.“
Fjalla-Eyvindar draumurinn
Það er eiginlega hálfkjánalegt að
spyna mann með jafnlanga starfsævi
og Oskar hvað sé minnisstæðast frá
ferlinum. Ég impra í stað þess á því
hvort hann hafi átt sér draum um
að gera kvikmynd, sem ef til vill
varð ekki að veruleika.
„Jú, reyndar. Ég var lengi að hugsa
um að gera mynd um Fjalla-Eyvind.
En ég áræddi það aldrei. Bæði sá ég
fram á að það yrði mjög dýrt og eins
var ég smeykur um að handritið að
henni yrði aldrei nógu gott. Sagan
sjálf er eiginlega þannig. Hugmyndin
dagaði þannig hálfpartinn uppi.“
Síðan verður þögn. Óskar hugsar
sig um dálitla stund. „Þetta hafa
verið viðburðarík ár,“ segir braut-
ryðjandinn svo. „Áhuginn getur flutt
fjöll. Það er víst óhætt að segja það.“
-ÞJV
Á stofnlundi Ljósmyndarafélagins 1926. Óskar með lukt augun i efstu röð fyrir miðju.