Dagblaðið Vísir - DV - 29.07.1987, Qupperneq 2

2
MIÐVIKUDAGUR 29. JÚLÍ 1987.
Fréttir
__________________________________________________pv
Hrafh Gunnlaugsson um atriðið við GulHbss:
A ekki að vera ogeðslegt
og kemur hiyllingi ekkert við
Hestaat: Þessi mynd var tekin við upptökur á kvikmyndinni um skessuna i Jórukleif sem sýnd var í ríkissjón-
varpinu fyrir nokkrum árum. DV-mynd Anna Fjóla Gísladóttir
„Hlutirnir koma mönnum oft und-
arlega fyrir sjónir þegar þeir þekkja
ekki til hvernig að þeim er staðið,"
sagði Hrafn Gunnlaugsson kvik-
myndaleikstjóri í samtali við DV
þegar leitað var viðbragða hans við
gagnrýni sem fram hefur komið í
blaðinu á hestaat sem sett var á svið
við Gullfoss um síðustu helgi.
Að sjá hlutina
i mismunandi Ijósi
„Ég minnist þess að fyrir nokkrum
árum kom hingað John Waters, hinn
þekkti leikstjóri, sem er frægastur
fyrir það að hafa framleitt svokallað-
ar „viðbjóðsmvndir". Ég á þar við
myndir eins og Pink Flamingo, Fea-
male Troubles og fleiri. Hann kom
hingað sem gestur kvikmyndahátíð-
ar. Þessi maður fór út að borða með
mér og við fórum á Naustið. Við
næsta borð sat kinnfiskasogin kona
og var að borða svið. Þegar hún skar
augað út úr sviðahausnum og stakk
upp í sig lá við að þessi maður ældi
fram á borðið, honum varð svo mikið
um. Siðan skrifaði þessi maður bók
sem heitir Shock Values og er þekkt
í Bandaríkjunum. Hann sendi mér
eintak af bókinni, þegar hún kom út
í fyrra, og sagði: „Ég vil tileinka þér
þetta eintak vegna þess að af öllum
þeim viðbjóði, sem ég hef upplifað,
var það að sjá þessa grönnu konu
gadda í sig sviðið lambsauga, það
ógeðslegasta sem ég hef séð. Þetta
var slíkur viðbjóður að mér er ennþá
óglatt.“ Þetta sýnir okkur það vel
að hægt er að sjá hvern hlut í mis-
munandi ljósi,“ sagði Hrafn.
Fallegt atriði
„Hestaatið, sem um er að ræða, var
skemmtun til forna. Það var ekkert
ógeðslegt við það og ekkert dular-
fullt. Nákvæmlega eins og það að það
er ekkert ógeðslegt eða dularfullt við
það að borða svið ef sá siður er fyrir
hendi. Tilgangurinn með þessu
hestaati var sá að gera fallegt atriði
sem var reisn yfir, þar sem tveir hest-
ar takast á um eina meri, nákvæm-
lega eins og breimakettir í garðinum
eða steggirnir niðri á Tjörn takast á
um eina önd og allir hafa gaman af
að horfa á á vorin. Þetta atriði var
vel undirbúið og það var búið að æfa
það með færustu hestamönnum og
fara nákvæmlega í gegnum það sál-
fræðilega hvaða áhrif það myndi
hafa á hestana tvo að leiða fram
merina. í atriðinu á rauður og gló-
fextur hestur biskupsins yfir íslandi
að sigra svartan graðhest og tileinka
sér meri sem er á staðnum. Við höfð-
um útspekúlerað þetta til þrautar.
Ég hef hugsað um þetta í ein tíu ár,
hvernig hægt væri að gera þetta og
hestarnir léku þetta nákvæmlega
samkvæmt handriti. Rauði hesturinn
fældi frá þann svarta, sem hafði sótt
í merina, og helgaði sér hana og gekk
stoltur í kringum hana. Það sá ekk-
ert á hestunum eftir þetta enda verða
þeir notaðir áfram í myndinni. Ef
eitthvað hefði komið fyrir hestana
hefði ekki verið hægt að nota þá í
atriði sem við erum að fara að taka
upp á Hjalteyri þessa dagana," sagði
Hrafn.
Kvikmyndin blekkingamiðill
„Það sem sá á hestunum er eitthvað
sem hefur gerst í hugum þeirra sem
á horfðu. Þetta með oddhvössu prik-
in var ákaflega einfalt. Við hestaat
voru notaðar stengur. Menn verða
að vita um það að kvikmyndin er
blekkingamiðill. Það er tekið í víðri
mynd þegar þessari stöng er otað í
átt að hestunum. Síðan er það tekið
í þröngri mynd þegar maðurinn otar
stönginni. Því virkar það eins og
stönginni sé beitt til þess að ota hest-
unum áfram. Málið er það að þessum
hestum var ekkert mein gert, þeir
urðu ekki fyrir meiri skaða en stegg-
irnir á Tjörninni sem börnin gefa
brauð og eru að berjast um endurn-
ar. Tilgangurinn með atriðinu var
alls ekki sá að gera neitt ógeðslegt
eða viðbjóðslegt. Tilgangurinn var
að búa til kappleik, nákvæmlega eins
og þegar menn fara á rokktónleika
eða fótboltaleiki og hafa gaman af.
Þetta á ekkert skylt við hanaat eða
nautaat, þar sem verið er að drepa
dýr. Þvert á móti átti að reyna að
ná þarna út tíguleika hestanna.
Þetta atriði var reynt árið 1930 á
Alþingishátíðinni en þá tókst mjög
kauðslega til. Þeir hugsuðu ekki út
sálfræðina í þessu. Ég var búinn að
velta þessu lengi fyrir mér og fékk
þá hugmynd að nota merina, hún
hlyti að vera lykillinn að þessu. Það
yrði að nota meri í hestalátum sem
annar væri búinn að helga sér en
hinn hesturinn myndi þá sækja að.
Þess vegna tókst þetta og allt tal um
það að tilgangurinn hafi verið sá að
láta annan hestinn hrapa fram af
brúninni er alveg út í hött. Það er
ekkert slíkt í handriti og það má lesa
þar að það sem er að gerast er það
að hestur bikupsins vinnur og sá sem
á hestinn verður afskaplega stoltur
af og færir konu hann að gjöf sem
tákn um mikla hamingju. Þarna er
fyrst og fremst verið að reyna að búa
til glæsileika," sagði Hrafn.
Búiðað
eyðileggja Þingvelli
Staðurinn, sem Alþingi er valinn,
gjáin við Gullfoss, er valinn vegna
þess að á gamla þingstaðnum á Þing-
völlum er búið að koma fyrir alls
konar pylsusölum og salernum fyrir
túrista. Þar er því ekkert hægt að
kvikmynda. Auk þess sem einhverjir
ofvirkjar hafa gróðursett þar furu
og alls konar jólatré sem eru gjör-
samlega búin að eyðileggja þann stað
og hann á ekkert skylt við íslenskt
umhverfi lengur, sá staður. Ef hægt
er að tala um náttúruspjöll er það
grenið og furan á Þingvöllum. En
burtséð frá því valdi ég þennan stað
við Gullfoss vegna þess að þarna er
gjá sem gefur sömu tilfinningu og
gjáin gerði á Þingvöllum. Varðandi
hestaatið færðum við okkur neðst í
gjána eins fjarri fossinum og kostur
var þar sem fossúðinn nær ekki til.
Hestaatið fór fram við brúnina, til
þess að hægt væri að ná mynd af því
án þess að nokkur væri fyrir framan
og án þess að hringurinn lokaðist.
Þegar kvikmyndatökuvélin var hin-
um megin við ána sást yfir brúnina
og fólkið í hálfhring á bak við hest-
ana. Þarna var aldrei nein hætta og
þetta á ekki að vera neitt ógeðslegt
og kemur hryllingi ekkert við. Þetta
á að vera fallegt og glæsilegt at-
riði,“ sagði Hrafn.
Gróðri hlíft
„Ef John Waters, vinur minn og
viðbjóðssérfræðingur, sæi íslenska
glímu, sem er kannski mjög lík hesta-
ati í eðli sínu og þá pústra og
bræðrabyltur sem verða þar, yrði
honum ákaflega hverft við. Hins veg-
ar er merin það sem vantar í íslenska
glímu enda er hún ósköp kauðsk og
dapúrleg þegar maður horfir á hana.
En málið er það að þarna voru
kveiktir fimm eldar og það hafði ver-
ið gert þannig að gróðri yrði hlíft.
Það er alveg ljóst að það er ekki
hægt að búa til senu á Alþingi öðru-
vísi en að hafa þar einhverja logandi
elda. Þeir voru eins litlir og hægt
var og við notuðum það sem kallað
er „Easy Fire“ og fæst á bensínstöðv-
um og höfðum smásprek yfir. Við
tókum upp jarðarmen að ósk Njarðar
bónda í Brattholti og eldurinn var
kveiktur niðri í þessum holum. Við
fórum fyrst og fremst eftir því sem
við töldum að óhætt væri gagnvart
gróðri. Ég er mikill gróðurverndar-
maður og hafði samráð við Njörð.
Eldarnir brunnu niðri í moldinni og
síðan voru torfurnar settar aftur yfir.
Auðvitað sviðnar sina og slíkt þama
í kring, þetta er eins og hver annar
sinubruni og grasið verður aftur
grænt. Við reyndum að fara eins
varlega í sakirnar og við gátum.
Þetta jafnar sig tiltölulega fljótt. Það
er ljóst að þar sem hestar eru verður
alltaf smátraðk. Ég er sannfærður
um það að menn munu þarna eign-
ast Gullfoss og umhverfið þarna, í
þessari kvikmynd, í mjög skemmti-
legu og nýju Ijósi. Ég átti mjög gott
samstarf við Njörð bónda i Bratt-
holti og bændur þarna í kring og ég
er sannfærður um það að þeir eru
bestu menn til að dæma um það hvort
þarna hafi orðið einhver skaði. Ég
held að þeir sem ekki eru vanir um-
hverfi og náttúru séu ekki alveg
réttu mennirnir til að kveða upp úr
með þetta, eins og ég sá að einhverj-
ir statistar höfðu verið að gera.
Sjálfur er ég alinn upp meira og
minna úti í sveit og veit ósköp vel
hvernig gróður hagar sér, tilgangur-
inn var síður en svo sá að eyðileggja
gróður. Við höfum farið víða um land
og ég hef lagt á það grundvallará-
herslu við mitt fólk að við reynum
að vernda gróður og við skiljum ekki
svo við nokkurn stað að við getum
ekki komið þangað aftur með fullri
reisn og sæmd. Enda er það lykillinn
að því að það sé hægt að kvikmynda
á slíkum stöðum á íslandi. Þannig
að hafi orðið einhver spjöll, sem ég
dreg mjög í efa, þá eru þetta allt hlut-
ir sem munu jafna sig. En ef svo er
harma ég það en ég lagði áherslu á
það þegar ég yfirgaf staðinn að það
yrði gengið eins vel frá og hægt
væri,“ sagði Hrafn.
Landið sundurtætt
af fjórhjólum
„En það er erfitt fyrir kvikmynda-
tökumenn að taka myndir hér á landi
vegna þess að landið er sundurtætt
af förum eftir íjórhjól og það er erf-
itt fyrir fólk frá 12. öld að ríða á
hestum yfir slíkt landsvæði. Það eru
vandamálin sem við búum við og við
verðum að geta séð skóginn fyrir
trjánum. Ég vil taka það fram að ég
hef haft gott samstarf við Náttúru-
verndarráð og reynt að fara í einu
og öllu eftir þeirra fyrirmælum og
það er mikið atriði fyrir okkur kvik-
myndagerðarnmenn að reyna að
halda þær reglur sem okkur eru sett-
ar og vera innan þeirra marka. Hafi
þarna verið gengið of langt eða eitt-
hvað farið úrskeiðis verðum við að
hafa það í huga að þarna var aus-
andi rigning og allar aðstæður mjög
erfiðar. Og það er ekkert grín fyrir
mig, sem er með 100 milljóna króna
fyrirtæki á bakinu en það kostar
þessi mynd og ég ber ábyrgð á því
að vel takist til, að standa í grenj-
andi rigningu með um 100 leikara
og stort upptökulið með fullkomn-
ustu vélar vitandi það að hver einasti
klukkutími í upptöku kemur aldrei
aftur. Mér er skammtaður ákveðinn
upptökutími og ég verð að nýta hann
hvað sem á dynur. Þess vegna hefur
maður neyðst til að kvikmynda við
mjög erfiðar aðstæður. En maður er
að reyna að berjast fyrir lífi sínu sem
listamaður og um það snýst allt mál-
ið.
-ój
Misþyrmingar lögregluþjóns:
„Varðstjórinn veit vel hvað gerðist“
Óli J. Kristjánsson, sem varð vitni
að misþyrmingu lögregluþjóns á ungl-
ingsstrák í og utan við lögreglustöðina
við Hverfisgötu aðfaranótt laugar-
dagsins, segist hafa orðið forviða þegar
hann las DV í gær þar sem varðstjór-
inn, sem var á vakt. tiltekna nótt,
sagðist ekki hafa vitað að misþyrming-
in hafi átt sér stað. „Ég hringdi í
varðstjórann þegar ég kom heim og
kannaðist hann þá við þetta, hann
sagðist ætla að kanna málið,“ sagði
Óli í gær.
Fjögur vitni að misþyrmingunum
höíðu samband við DV í gær og tóku
undir lýsingar þær sem voru gefhar á
framferði lögregluþjónsins. Vitnin
sögðust aldrei hafa séð annað eins,
þetta væri atburður sem ekki væri
hægt að gleyma. Þau sem voru vitni
að þessum atburði segjast vera forviða
á viðbrögðum lögregluþjóna sem
komu að lögreglustöðinni eftir að mis-
þyrmingunum lauk og vildu ekki trúa
viðstöddum þar sem þeir hefðu ekki
séð þetta sjálfir.
Einn af viðmælendum blaðsins seg-
ist ekki vilja trúa því að þetta verði
þagað í hel. Svona framkomu má eng-
inn komast upp með, hvorki lögregla
né aðrir. Þó unglingsstrákurinn hafi
verið að brúka munn við lögregluþjón
þá hafi hann ekki unnið til svona
meðferðar. Frásögn DV í gær virðist
vera í vægara lagi sé tekið mið af frá-
sögnum vitna.
-sme
Varðstjórinn:
J! Á ekki að
eig [a sér stað“
Varðstjórinn, sem stýrði vakt- inni aðfaranótt laugardagsins, sagði við DV í morgun að ekkert hefði komið fram um að drengur- inn hefði meiðst. Þegar hann var spurður hvort viðkomandi lög- regluþjónn hefði áður gert eitt- hvað þessu líkt, sagði varðstjórinn að hann vissi ekki um hvaða lög- regluþjón verið væri að tala. „Ég hef ekki heyrt um nein meiðsli á drengnum. Hafi þetta hent þá hefúr það skeð á kannski tveimur til þremur mínútum en svona á ekki að eiga sér stað, hafi þetta hent.“ -sme