Dagblaðið Vísir - DV - 29.01.1988, Síða 14

14
FÖSTUDAGUR 29. JANÚAR 1988.
£rjálst,óháð dagblaö
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÖLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoöarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJALSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 600 kr.
Verð I lausasölu virka daga 60 kr. - Helgarblað 75 kr.
Verðug viðmiðun
Vestfjarðasamningarnir eru verðug viðmiðun fyrir
væntanlega kjarasamninga. Landsmenn verða að hugsa
sinn gang. Framundan eru að líkindum minnkandi tekj-
ur þjóðarinnar í heild. Við höfum átt góð síðustu ár og
kjör stórbatnað hjá þorra launafólks. Nú þarf að hægja
ferðina. í framhaldi af samningunum á Vestfjörðum
þurfa forystumenn launafólks að svara grundvallar-
spurningum. Er ætlunin að stefna að miklum kaup-
hækkunum og knýja þær fram með verkfóllum eða vilja
menn fylgja grunntón Vestfirðinga og fara hófsamlegri
leið? Vilja menn taka undir kröfur fiskvinnslufólks um
bætt kjör umfram aðra? Fari launamenn leið mikilla
kauphækkana, blasir aðeins við meiri verðbólga og
meiri gengislækkun en ella. Þetta gerist, vegna þess að
heildin hefur úr minna að spila, þegar þjóðartekjur
lækka. Með þvi móti lækkar kaupmáttur launa. í mik-
illi verðbólgu hækka vextir enn. Líf margra verður
þungbærara, verði þessi leið farin. Fyrir þorra launþega
er bezt að fara leið tiltölulega lítilla kauphækkana, sem
þá yllu lítilli verðbólgu. Við getum almennt ekki gert
ráð fyrir, að kaupmáttur vaxi enn. Þó mætti nú fylgja
í fótspor Vestfirðinga og bæta kjör fiskvinnslufólks.
Vestfirðingámir gera ráð fyrir um þrettán prósent
kauphækkun á árinu. Þeir búast við sigi gengisins og
verðbólgu, sem verði á árinu svipuð og kauphækkanirn-
ar, sem þeir sömdu um. En í Vestfjarðasamningunum
eru sérstök ákvæði um hlutaskipti fiskvinnslufólks, sem
ættu að gera því kleift að bæta kjör sín, ef vel gengur.
Engin leið er að fullyrða, hve mikið.
Því hefur sérstaklega verið tekið tillit til fiskvinnslu-
fólks í Vestfjarðasamningunum. Þetta þarf að gerast
annars staðar. En ekki má í samningunum gleyma öðr-
um hópum, sem verðskulda sérlega bætt kjör. Þar má
nefna þorra afgreiðslufólks í verzlunum og þorra al-
menns iðnverkafólks. Kjarasamningarnir mega ekki
rífa upp kjörin umfram getu þjóðarbúsins, en tækifæri
er til að veita þeim hækkun öðrum fremur, sem dregizt
hafa aftur úr síðustu ár. Til þess verða aðrir að fórna.
Ríkisstjórnin ætlar að teygja sig til að styrkja fisk-
vinnsluna. Talað er um endurgreiðslu söluskatts í þeirri
grein og skuldbreytingu með lengingu lána. Sumar
greinar eru aðkrepptar vegna þróunar gengisins. Fryst-
ingin er rekin með vaxandi tapi. Þegar litið er til
kjarasamninga, virðist ljóst, að nokkurra prósenta geng-
isfelling hlýtur nánast að verða á árinu. Því fylgir
tilheyrandi verðbólga. VestQarðasamningarnir taka
nokkurt tillit til komandi gengislækkunar.
Ríkisstjórnin á leikinn. Hún þarf að byggja á Vest-
fj arðasamningunum um hófsamlega hækkun launa.
Jafnframt þurfa launamenn að viðurkenna, að fisk-
vinnslufólk þarf að fá meira en flestir aðrir til að bæta
misrétti síðustu ára. í þessu ljósi ber að fagna Vest-
fjarðasamningunum og vona, að það frumkvæði verði
ekki brotið niður.
Launþegar almennt eiga ekki á kost að bæta kjör sín
enn í bih. Þeir verða að sætta sig við að bíða betri tíma.
Þeir tapa aðeins, ef æsingamenn í verkalýðshreyfingu
efja þeim út í vinnudeilur, þar sem kauphækkanir
brenna síðan á báli verðbólgu.
Mikinn lærdóm má draga af Vestfjarðasamningun-
um.
Haukur Helgason
Um 2300 manns hafa sótt námskeið i Sæbjörgu og vítt og breitt um landið.
Ovyggismál sjómanna:
Á merkum
tímamótum
Allir vita að sjómannsstarfið er
eitt það hættulegasta og erfiðasta
sem stundað er á íslandi. Á hverju
ári verða mörg alvarleg slys og
menn spyrja í sífellu af hveiju.
Hvað skeði og hvemig getur slíkt
Kjallariim
Þór Magnússon
erindreki SVFÍ
gerst? Hvað er til ráða? Ýmislegt
er gert til að koma í veg.fyrir slys-
in, t.d. rannsóknir á orsökum,
reglugerðir um skip, búnað og rétt-
indi, áróður og tilkynningar,
öryggisfræðsla og þjálfun. Samt
sem áður dugir það ekki tíl. Skip
stranda, brenna, sökkva í illviðrum
og blíðviöri. Sjómenn farást bæði á
rúmsjó og í höfnum og margir slas-
ast við sín daglegu störf. Þegar
farið er að kanna hvað veldur öllu
þessu komum við alltaf beint eða
óbeint að mannlega þættinum.
Besta slysavörnin
Það er hægt að fylia öll skip af
alls kyns björgunarbúnaði og tækj-
irni, gera meiri og flóknari rann-
sóknir, setja strangari reglur um
skip og siglíngar þeirra, fjölga þyrl-
um og hraðskreiöum björgunar-
bátum við strendur landsins en
ekkert af þessu kemur í veg fyrir
aö slys verði. Sú hugarfarsbreyt-
ing, sem er að verða hjá sjómönn-
um um eigið öryggi, er besta
slysavörnin. Fyrir nokkrum árum
var oft gert grín að sjómönnum sem
létu sig varða öryggismál skips og
áhafnar. í dag hlýtur slíkt að teljast
til undantekninga.
Skipstjóri ber ábyrgð á skipi sínu
og skipshöfn. Hann á heimtingu á
að fá frá skipveijum allar upplýs-
ingar sem geta varðað öryggi skips
og áhafnar. Honum ber einnig
skylda til að sjá um að eftirlit sé í
lagi og að lagfæringar séu gerðar
svo fljótt sem auöið er. Skipstjóri,
sem ræðir fordómalaust við áhöfn
sína um öryggismál skipsins, hlýt-
ur að njóta trausts og virðingar.
Það er vafalaust kappsmál hverrar
útgerðar að halda í starfsmenn sína
og skip og gera það sem hægt er til
að koma í veg fyrir slys og óhöpp.
Þess vegna væri eðlilegt aö útgerð-
armenn héldu reglulega fundi með
áhöfnum sínum til að fjalla um
þessi mál og framkvæma í fram-
haldi af því, það skilar sér í betra
skipi með ánægðum mönnum.
Mikil breyting
Siglingamálastofnun ríkisins
þarf að taka upp markvissara eftir-
lit með ýmsum atriöum sem varða
öryggi skipa og áhafna þeirra, til
dæmis með eldvarna- og slökkvi-
búnaði, neyðarútgöngum og
undankomuleiðum, staösetningu
toggálga og blakka, breytingum á
skipum og stöðugleika. Þá þarf að
bæta merkingar á hylkjum björg-
unarbáta vegna mismunandi
losunar bátanna. Einnig þarf stofn-
unin að beita sér fyrir því að sjálf-
virkir neyðarsendar verði settir
sem fyrst í öll íslensk skip. Skyndi-
skoðanir skipaeftirlitsmanna hafa
gefið góðan árangur og þarf aö
fjölga þeim verulega.
Yfirvöld verða að gæta þess að
fiskveiðistefnan verði ekki til þess
að eigendur smærri báta freistist
til að róa í vafasömum veðrum.
Eins og áður sagði hefur orðið
mikil breyting á sl. árum í öryggis-
málum sjómanna. Frá því að
Slýsavamaskóli sjómanna tók til
starfa og til dagsins í dag hafa um
2300 manns sótt námskeið í Sæ-
björgu og vítt og breitt um landið.
Slysavamafélag íslands er að
vinna stórvirki við uppbyggingu
Slysavamaskólans og um leiö eitt
mikilvægasta björgunarstarf í ís-
lenskri sjóferðasögu.
Það færi vel á því nú á þessu ári,
þegar Slysavamafélag íslands er
60 ára og sjómannadagurinn verð-
ur haldinn hátíðlegur í fimmtug-
asta sinn, að ráðamenn þjóöarinn-
ar tækju höndum saman og legðu
varanlegan grunn að uppbyggingu
og rekstri Slysavamaskóla sjó-
manna. Þannig gætum við þakkað
sjómönnum okkar fyrir þeirra þátt
í velmegun þjóðarinnar.
Fljótvirkari
tilkynningaskylda
Tilkynningaskylda íslenskra
skipa tók til starfa í maí 1968 og 13.
maí 1977 voru lögin um fram-
kvæmd hennar samþykkt á Al-
þingi. Sámkvæmt þeim em öll
íslensk skip, sem búin eru talstöð,
tilkynningaskyld, önnur en varð-
skip.
Tilkynningaskyldan er starfrækt
til öryggis fyrir sjófarendur og sem
upplýsingaþjónusta fyrir aðstand-
endur sjómanna og útgerðarmenn
og er spjaldskrá hennar óyggjandi
heimild um úthaldsdaga skipanna
sem oft hefur gagnað bæði sjó-
mönnum og útgerðarmönnum vel.
Því meiri nákvæmni sem gætir í
mætingum og tilkynningum skip-
anna því betur nær tilkynninga-
skyldan tilgangi sínum. Skipstjóm-
armenn, sendið ávallt tilkynningar
í byijun hvers skyldutíma og
gleymið aldrei brottfarar- eöa
komutímanum.
Nú er senn lokið við að tölvuvæða
Tilkynningaskylduna sem gerir
haiia að enn fljótvirkara og örugg-
ara stjórnúnartæki við leitar- og
björgunarstörf. Jafnframt þarf sem
nákvæmastar tilkynningar til
strandstöðvanna hveiju sinni.
Skipstjómarmenn, sinnið hlust-
vörslu af kostgæfni.
Sjómenn: Ykkar árvekni - ykkar
öryggi.
Þór Magnússon
„Siglingamálastofnun ríkisins þarf að
taka upp markvissara eftirlit með ýms-
um atriðum sem varða öryggi skipa og
áhafna þeirra.“