Dagblaðið Vísir - DV - 14.07.1988, Síða 19

FIMMTUDAGUR 14. JÚLÍ 1988.
19
I>V
anna á Bíennalnum oftsinnis til þess
að vekja athygli á markverðum lista-
mönnum sem af ýmsum ástæðum
hafa ekki fengið inni á alþjóölegum
listmörkuðum og söfnum.
t
Rússar og Baskar
Á þessum Bíennal draga Sovét-
menn til dæmis fram í dagsljósið
löngu dauðan listamann, Aristarkh
Lentulov (d. 1943), sem aðeins örfáir
Vesturlandabúar þekkja, en hann
tók virkan þátt í formbyltingunni í
rússneskri hst á öðrum og þriðja ára-
tug aldarinnar.
Lentulov þessi var kannski ekki
meðal frumheijanna en hann vann
mjög smekklega og skynsamlega úr
helstu forsendum fútúrisma og kúb-
isma.
Líka efast ég um aö maður hefði
fengið tækifæri til að berja augum
verk bráðsnjalls Ungverja, Imre
Bukta, annars staöar en á Bíenn-
alnum en hann setur meðal annars
saman mikil skúlptúrverk með ritú-
alísku inntaki úr ýmiss konar trjá-
viði.
Mikið er ég líka feginn að hafa loks-
ins fengið að sjá skúlptúra baskneska
listamannsins Jorge Oteiza í
spænska skálanum (ásamt Súsönnu
Solano). Þeir voru gerðir á árunum
1957-59 og eru að mörgu leyti undan-
fari naumhyggjunnar í síðari tíma
skúlptúr en hafa þó metafýsíska vídd
sem naumhyggjan kaus að snið-
ganga.
Þótti mér spænski skálinn einn sá
fallegasti á Bíennalnum.
Málari frá Venezúela, Jacobo Borg-
Myndlist
Aðalsteinn Ingólfsson
es, mitt á milli impressjónisma og
„villta“ málverksins, fannst mér
einnig býsna góöur.
Veröld án vopna
Ætti ég samt að nefna til sögunnar
áhrifamestu sýningarnar á sýning-
arsvæði þjóðanna gæti ég tæplega
gengið framhjá framlagi Vestur-
Þjóðverja, Breta og Bandaríkja-
manna.
í hinum risastóra skála Vestur-
Þjóöverja hafði Felix Droese hreiðr-
að um sig meö miklu og samstæðu
verki sem fjallar að hluta um veröld
án vopna og er það gert úr stórum
svörtum klippimyndum, trébitum,
pappírsrúllum, teikningum og fleira
tilfallandi.
Þama er á ferðinni samsetningur
meö heimspekilegu, mýtísku og póh-
tísku ívafi. Andi Beuys svífm- aug-
ljóslega enn yfir vötnum Þjóðveija.
Bretar sýndu gott úrval skúlptúr-
verka eftir Tony Cragg sem hefur
getið sér frægð fyrir endurnýtingu
ýmiss konar úrgangs í myndverkum
sínum. Á sýningu Craggs í Feneyjum
ber mest á stækkuðum útgáfum
hvunndagslegra íláta, þar sem lista-
maðurinn spilar á blendnar tilfmn-
ingar okkar gagnvart fjölfólduöum
hlutum, magnar upp mystík þegar
best lætur en framkvæmir ódýrar
sjónbrellur þess á milli.
Bandaríkjamenn slógu sér upp
með nýjum verkum gömlu kemp-
unnar Jaspers Johns, sem er sjálfum
sér líkur, að viðbættri nýrri angur-
værð, jafnvel lífsþreytu.
En engum duldist samt að þar fór
einn af lykilmönnum nútíma mynd-
listar enda hlaut Johns stóraprísinn
á Bíennalnum, gullljónið svonefnda.
Mönnum þótti þessi prísveiting að
vísu ekki mjög djarfleg en þess ber
að geta að þessar úthlutanir Bíenn-
alsins hafa sjaldnast borið vott um
dirfsku, nema kannski þegar
Merming
Mörkin milli veruleika og ímyndunar voru ekki alltaf skarpt
dregin á þessum Bíennal. Hér stendur ungt íslenskt tónskáld,
Atli Ingólfsson, í gríska sýningarskálanum.
Rauschenberg hlaut hnossið fyrir
tveimur áratugum.
Norrænar tuggur
Hvemig taka Norðurlöndin sig svo
út á þessum vettvangi?
Það er nú það.
Sjálfum þótti mér norræni skálinn,
sem hýsti þá Rolf Hanson (Sví.), Per
Inge Björlo (Nor.), Jukka Makela
(Finnl.) og Poul Gernes (Danm.), af-
skaplega lítið spennandi. Heyrði ég á
starfsbræðrum mínum, jafnt Skand-
ínövum sem öðrum, aö þeir voru
sama sinnis.
Þaö var engu líkara en sýningar-
nefndirnar hefðu kappkostað að
renna stoðum undir helstu bábiljur
sem nú eru í umferð um eöli norr-
ænnar hstar.
Rolf Hanson er þungbúinn lands-
lagsexpressjónisti, sem hefur tileink-
að sér ýmsa takta frá Bandaríkja-
manninum Clyfford Still, Björlo
heldur að installasjónir með gleri séu
enn efst á baugi, Makela er kröftugur
málari en ef til vill ekki nógu afger-
andi og Gemes er einfaldlega huggu-
legur danskur dekoratör.
I blaðaumsögnum hefur hvergi
verið fjallað sérstaklega um framlag
Gunnars Amar en þeir gagnrýnend-
ur, sem ég talaði við, voru margir á
því að af Norðurlandalistamönnun-
um væri mesta slátrið aö finna í
Gunnari Erni.
Stöðugur straumur gesta lá inn í
hinn snyrtilega íslenska skála allan
opnunardaginn og naut hann aug-
Ijóslega staðsetningar sinnar við ít-
alska skálann og bóksöluna.
Saknaði ég þess að sjá ekki lista-
manninn og nefndarmenn í íslenska
skálanum við opnunina, eins og í
flestum skálum annarra þjóða.
Vonarpeningar
Ekki gekk allt upp hjá sýningar-
höldurum.
Sýningin á myndhöggvurunum 25
í garðinum kringum skála þjóðanna
gengur til dæmis ekki fyllilega upp.
Bæði er þaö að til sýningarinnar
hafa valist of mörg buröarlítil verk
frá Bandaríkjunum og umhverfið er
of íhlutunarsamt fyrir skúlptúra.
Hins vegar vegur kynningarsýn-
ingin „Aperto 88” upp á móti ann-
mörkum þessarar skúlptúrsýningar.
í 17. aldar verksmiðjuhúsnæði, sem
sennilega er um 500 metrar á lengd,
gengur maður framhjá áttatíu og sex
50 fm básum, þar sem finna má þá
listamenn sem nefnd virtra listgagn-
rýnenda bindur vonir sínar helst við
- þ.á m. aðeins einn Norður-
landabúa, Finnann Kari Cavén.
Þar er vissulega að finna margan
misjafnan sauðinn. Og fátt kemur
þar stórkostlega á óvart - nema þá
hve „alþjóðlegir" listamennirnir eru
í skírskotunum sínum, hvort sem
þeir eru frá Þýskalandi eða Indlandi.
Málverk á undanhaldi
En mér þótti óvenjumargir þessara
ungu listamanna vinna vel úr fyrir-
liggjandi forsendum í nútímalistum,
arfleifð þeirra Duchamps og Beuys.
Málverkið, villt eða tamið, virðist
á undanhaldi. Þó er maleríska ný-
sköpun að finna á sýningunni, sjá
Tony Bevan (Bretl.), Juan Carlos
Salvater (Spáni) og Michael Rittstein
(Tékkó.).
Menn hugsa mikið í niðursetning-
um (installasjónum), tefla saman
máluðum hlutum, ljósmyndum og
teikningum í víðasta skilningi eða
þá að þeir meðhöndla þrívíð form
mjög malerískt.
Þama vakti einna mesta athygli
bandarísk listakona, Barbara Bloom,
sem setti saman fjögur herbergi sem
stigmögnuðu sjálfa sjónupplifunina,
enda hlaut hún sérstök verðlaun
Bíennalsins fyrir hugkvæmni sína.
Bandaríkjamaöurinn Jasper
Johns hlaut aðalverðlaun Bí-
ennalsins, gullljónið.
DV-myndir Al
Þó var mönnum kannski mest star-
sýnt á mikinn fleka eftir 55 ára gaml-
an listamann, Eric Bulatov frá Sovét-
ríkjunum, ekki sist fyrir heiti verks-
ins : „Bylting og perestrojka".
I grænum lundi á sýningarsvæðinu miðju stendur íslenski sýningarskálinn með myndum Gunnars Arnar.