Dagblaðið Vísir - DV - 30.09.1988, Qupperneq 10

10
FÖSTUDAGUR 30. SEPTEMBER 1988.
Utlönd
Lýðræðislegir kossar
Embættismenn í Chile viöur-
kenna aö forseti landsins, hinn 72
ára gamli Augusto Pinochet. muni
tapa forsetakosningunum í næstu
viku í Santiago og nokkrum öörum
borgum. Þeir spá hins vegar hinum
aldna herforingja sigri úti á lands-
byggðinni.
Stjórnarandstæöingar hafa nú
síöustu dagana háö harðari baráttu
þar gegn Pinochet heldur en í borg-
unum því það var úti á landsbvggð-
inni sem herinn hlaut flest atkvæöi
árið 1980 þegar efnt var til þjóðarat-
kvæðagreiðslu um hvenær lýðræði
skvldi komið á í Chile. Samkvæmt
opinberum tölum greiddu 67 pró-
sent þeirra sem hafa kosningarétt
atkvæði þá.
Pinochet hefur stjórnaö frá því
að stjórn Salvadors Allende var
steypt af stóli í blóðugri uppreisn
herforingjanna áriö 1973. í þjóðar-
atkvæðagreiðslunni þann 5. októb-
er næstkomandi veröur kosið um
það hvort Pinochet eigi að sitja eitt
kjörtímabil í viðbót sem yrði átta
ár. Ef Pinochet tapar verður hann
að boða til frjálsra forsetakosninga
á næsta ári um leið og þingkosning-
arnar fara fram. Þingið á að hefja
störf aftur 1990 en því var lokað við
valdaránið. Einn þriðji hluti efrí
deildarinnar verður þó kosinn af
stjórninni.
Efnahagur
Herstjórnin hrósar sér af góðum
efnahag og er iðin við að benda á
ágæti frjálsrar markaðsstefnu í
efnahagsmálum. Er þá oftast tekið
sem dæmi aukin ávaxtaframleiðsla
og hagnaðurinn sem af henni hefur
hlotist. Stjórnarandstæðingar
segja að aðeins fáir hafi hagnast
og að verkamenn úti á landsbyggð-
inni hafi lítið grætt í tíð herfor-
ingjastjórnarinnar.
Samkvæmt opinberum tölum
flykkjast erlendir fjárfestingaraðil-
ar til Santiago, verðbólgan er 10
prósent. útflutningur eykst og af-
koma fólks er betri, það er að segja
þeirra sem hafa atvinnu. Hinir eru
ekki með í dæminu, segir hagfræð-
ingurinn French-Davis á rann-
sóknastofnuninni Cieplan í Sant-
iago sem lauslega er tengd kristi-
legum demókrötum.
I tölum um fjölda atvinnulausra
eru þeir ekki taldir með sem standa
úti á götu og selja tyggigúmmí eða
þeir sem hafa vinnu í aðeins tvær
klukkustundir á dag.
Ekki er getið um öll þau fyrirtæki
sem lagt hafa upp laupana eða sagt
upp vinnukrafti. Ef borið er saman
við árið 1981 hafa meðallaun lækk-
að um 13 prósent og lægstu launin
um 44 prósent. Framleiðslan á
hvern íbúa hefur lækkað um 6 pró-
sent, segir hagfræðingurinn.
Frestur
Þegar tölur stjórnarandstöðunn-
ar og herforingjastjórnarinnar eru
bornar saman mætti ætla að um
væri aö ræða tvö lönd.
Að sögn French-Davis er það að
miklu leyti vegna þess að ástandiö
í efnahagsmálum í Chile breytist
hratt. Hann segir að sveiflurnar
séu vegna skorts á pólítískri stjórn
í efnahagsmálum. Varar hann við
að uppgangurinn í ár sé tilviljunar-
kenndur og segir að ein af ástæðun-
um fyrir bættum efnahag í ár sé
sá frestur sem fengist hafi til að
greiða hluta af vöxtum af hinum
miklu erlendu skuldum.
En þrátt fyrir allar viðvaranir og
grunsemdir viðurkennir stjórnar-
andstaðan að efnahagurinn í Chile
sé góður núna.
Stjórnarandstaðan i Chile hvetur landsmenn til að greiða atkvæði gegn Pinochet forseta i kosningunum sem
fram eiga að fara þann 5. október næstkomandi. Simamynd Reuter
■ Byssur
"Gríptu gæsina
meöan hún gefst”
- en ekki meÖ höndunum!
smAauglýsingar
SÍMI 27022
Eins og hver annar forsetaframbjóðandi faðmar og kyssir Pinochet
Chileforseti börn á kosningaferðalagi sinu. Simamynd Reuter
Skortur
„Það gildir aðeins fyrir einn
þriðja hluta íbúanna," segir Manu-
el Bustos, formaður chilenska Al-
þýðusambandsins. „Tveir þriðju
hlutar Chilebúa hafa það miklu
verra í tíð herforingjastjórnarinn-
ar.“
Um fjórar milljónir manna, sem
eru einn þriðji hluti íbúa Chile, er
talinn líða skort. Og í fátækra-
hverfum höfuðborgarinnar eru
margir sem hafa ekki efni á að
borga fyrir nafnskírteinið sem þarf
að hafa til að láta rita sig inn á kjör-
skrá. Þeir geta því ekki tekið þátt
í forsetakosningunum. Daglaunin
eru oft á tíðum ekki meiri en sem
svarar verði á einu brauði.
Kyssti börn
Augusto Pinochet reynir nú að
sannfæra Chilebúa um að hann
geti stjórnað eins og demókrati ef
þeir kjósa hann. „Þið stjórnið ef ég
stjórna," eru slagorð á kosninga-
spjaldi með mynd af forsetanum í
borgaralegum klæðum. Margt hef-
ur verið gert þessu til stuðnings og
hefur neyðarlögum veriö aflétt, út-
lagar hafa fengið að snúa heim, þó
ekki nógu snemma til að fá kosn-
ingarétt, og stjórnarandstæðingar
fá að koma reglulega fram í sjón-
varpi.
Forsetinn var nýlega á kosninga-
ferðalagi í Talca fyrir sunnan Sant-
iago og eins og hver annar fram-
bjóðandi kyssti hann börn og veif-
aði til stuðningsmanna sinna sem
voru þar saman komnir. Forsetinn
lofaði að selja allt land í eigu ríkis-
ins og var þeim orðum hans vel
fagnað.
En stjórnarandstaðan á lands-
byggðinni segir að smábændurnir,
sem græddu á því þegar herforingj-
amir gáfu þeim réttindi til þess
lands, sem tekið var af stórbænd-
um undir stjóm Allendes, neyðist
ef til vill til að selja jarðarskika sína
vegna vanefna.
Að sögn stjórnarandstæðinga
gætir ótta úti á landsbyggðinni við
að stjórnin komist að því hvernig
fólk hafi greitt atkvæði. Fólk er
sagt óttast atvinnumissi ef Pinoc-
het tapar og það kemst upp aö það
hafi greitt atkvæði gegn honum.
Franski leikarinn Yves Montand er nú i Chile til að styðja stjórnarand-
stæðinga í kosningabaráttunni. Hér faðmar hann Hortensiu Bussi, ekkju
Salvadors Allende, fyrrum forseta landsins. Simamynd Reuter