Dagblaðið Vísir - DV - 14.02.1989, Qupperneq 12

12
ÞRIÐJUDAGUR 14. FEBRÚAR 1989.
Spumingin
Hvað eyðirðu
miklum tíma á viku
í húsverk?
Martin Eyjólfsson nerai: Þaö eru
svona 7-10 tímar á viku - en mamma
kemur stundum og aöstoðaf mig.
Jón Erlingsson nemi: Það er svona
klukkutími á viku - en mamma kem-
ur einu sinni í mánuði og mokar út.
Kristin B. Garðarsdóttir skrifstofu-
maður: Alltof miklum tíma - að
minnsta kostí 7-8 tímum.
Marta Breiðfjörð verslunarmaður:
Það fara svona 2 tímar í viku í þetta
hiyask.
Anna Helgadóttir húsmóðir: Ég er
heimavinnandi svo fyrir mig er þetta
fullt starf.
Heimir Þorleifsson kennari: Þetta er
svona klukkutími á dag sem fer í
húsverk.
Lesendur
Ástandið í
sjálfstæðis-
málum okkar
Björn Jónsson skrifar:
Við vorum að ræða saman, þrír
vinnufélagar, á dögunum og m.a. það
ófremdarstand í efnahags- og pen-
ingamálum hér, sem aldrei virðist
ætla að taka enda. Þar kom viðræð-
um okkar að annar hinna tveggja
sagðist skyldu koma með í vinnuna
daginn eftir lítið kver sem héti
Ástandið í sjálfstæðismálinu.
í þessu kveri, sem hefði veriö gefið
út árið 1943 af nokkrum þekktum
mönnum þess tíma, væru tvær
áskoranir til Alþingis og nokkrar
greinar um hið nýja viðhorf (sem þá
var) í sjálfstæðismálinu. í þessu
kveri, sagði vinnufélagi okkar, gæt-
um við séð, svart á hvítu, hvemig
málin hefðu þróast hér, allt frá því
að ráðstafanir hefðu verið gerðar „til
bráðabirgða" um æðstu stjóm ís-
lenska ríkisins o.fl. á Alþingi hinn
10. apríl 1940 eða daginn eftír hemám
Danmerkur.
Aðeins mánuði eftír að þessar ráð-
stafanir vora gerðar á Alþingi steðj-
uðu stórtíðindi að okkur íslending-
um sjálfum. Landið var hemumið,
og með því hófst hið svonefnda
„ástand“ sem þessi þjóð hefur búið
við síðan í svo aö segja öllum grein-
um. - Meira að segja hafa hér varla
verið sett svo lög að þau gegni ekki
einhvers konar bráðabirgðahlut-
verki.
Það hefur oft komið fram að marg-
ir þjóðkunnir menn vom því mót-
fallnir að gengið yrði frá formlegum
sambandsshtum við Danmörku og
lýðveldi stofnað á íslandi meðan á
heimsstyrjöldinni stæði. Um þetta
var send áskorun tæplega 300 ein-
„Margir voru mótfallnir því aö slíta sambandinu vió Dani meðan á styrjöld
inni stæði“, segir hér m.a. - Frá hátíðahöldum I Reykjavík 17. júní 1944.
staklinga til Alþingis hinn 22 sept.
1943. Þar á meðal vom þjóðkunnir
menn þeirra ára, eins og Aðalbjörg
Sigurðardóttir, dr. Broddi Jóhannes-
son, Eggert P. Briem, Friðfinnur Ól-
afsson (þá viðskiptafræðingm-),
Gunnlaugur Claessen læknir, Gylfi
Þ. Gíslason dósent, Helgi Bergs for-
stjóri, ísleifur Ámason prófessor,
Tómas Guðmundsson rithöfundur
o.fl. o. fl. þjóðþekktir menn, fyrr og
síðar.
Kunningi okkar og vinnufélagi
fullyrti það við okkur hina að hefði
verið farið aö ráðum þeirra sem vildu
flýta sér hægt í sjálfstæðismálinu á
þessum tíma hefðu sambandsslitin
dregist allt til okkar tíma og það
myndi hafa bjargað okkur frá því
sem nú er aö gerast hér. - Tíminn
tfl sambandsslita hefði einmitt verið
núna, þegar Evrópa er að sameinast
og Danmörk ákvað að gerast aðili að
Evrópubandalaginu. Núna hefði ver-
iö kjörið tækifæri tfl að losa um sam-
bandið viö Dani.
Á þessum tíma sem höinn er hefði
jarðvegurinn verið undirbúinn á ah-
an hátt, t.d. með verklegum fram-
kvæmdum, vegagerð, jarögangagerð,
flugvallagerð og öðra slíku sem við
höfum ekki efni á að gera enn þann
dag í dag. - Við værum sem sé núna
að hefja göngu okkar í hinu nýja lýð-
veldi. Það hefði verið okkur öllum
fyrir bestu.
Fé lífeyrissjóðanna:
Fólk njóti þess sjálft
HaOdór hringdi: mann sera félh frá um fertugt Kon-
Það virðist vera aö fara í gang an hans, talsvert yngri, nyti engra
alvarleg uraræða hér um Ufeyris- réttinda fyrr en hún hefði náö
6)óðína okkar. Ég er búinn að heyra fimratugsaldri!
raikið um þetta rætt, bæði á vinnu- Fleiri hringdu svo eftír að þessi
staö mtniim og einnig er maöur að . raaöur hafði talað og var rajög
heyra fólk hringja í þættína á út- ákveðinn í þeim tónninn ura aö líf-
varpsstöövunum sem hafa opna eyrissjóöir skyldu lagðir niður í
símatima og ræöa þetta. Mörgum núverandi formi og færðir yfir í
er meira aö segja mjög heitt í hamsi bankakerfið þar sem hver og einn
þegar þeir ræða máhð. væri skráður fyrir sínum hluta
Menn segja sera svo að þetta sé sem ávaxtaöi sig þar, jafhfrarat því
fé sem fólk eigi sjálft og það igóö sem þessir fjármunir nýttust mun
þess í mjög takmörkuðum mæh og betur úti í atvinnulífinu gegnum
sumir aldrei. Ég heyröi td. í einum bankana en undir sljóm lífeyris-
aöilasemhringdiígærkvöldi(mið- sjóðanna. - Þetta er áreiðanlega
vikudagskvöld) í útvarpsstöðina mál sem á eftír að fá meiri umflöh-
Bylgjuna og tók dæmi um ungan un og vonandi veröur þaö svo.
Skylda að vera í
lífeyrissjóði
G.T. hringdi:
Ég hefi ekki verið á vinnumark-
aði nema í rúmlega tvö ár og greiði
tflskihn gjöld til míns lífeyrissjóðs.
Vinnuveitandi greiðir sín gjöld á
móti. Ég var að kanna lauslega
reglur og skyldur í lífeyrissjóðum
almennt og komst að raun um að
greiðsla ellihfeyris getur ekki haf-
ist fyrr en frá 65 ára aldri og eigin-
lega er ekki greiddur fullur ellilíf-
eyrir fyrr en eftir 75 ára aldur!
Hér á ég við að ef ég byrja að taka
elhlífeyri við 65 ára aldur þá lækk-
ar greiösla hans tfl mín um vissan
hundraðshluta en hækkar ef ég bíö
með það þar tfl ég er orðin 75 ára.
Ég hefði helst viljaö hafa fyrir-
komulagið þannig að ég réði hve-
nær ég byrjaði að taka minn líf-
eyri, t.d. um fimmtugt eða á bihnu
milli fimmtugs og sextugs.
Eg get ekki séð að þetta séu þær
reglur sem almenningur óskar eft-
ir. Margir era þeir sem myndu
kannski vilja hætta störfum mun
fyrr en reglur lífeyrissjóðanna
segja tfl um og geta þá byrjað að
njóta þeirra greiöslna sem þeir
hafa innt af hendi, jafnvel um 30
ára skeið. - En, því miður, það er
harðbannað. Ég verð að vera orðin
eitthvert löggflt gamalmenni tfl að
geta notíð afraksturs greiðslnanna.
Svo er annað mál aö ekki er víst
að allir vilji vera í lífeyrissjóði þótt
þeir séu á vinnumarkaðinum. En
samkvæmt þeim upplýsingum sem
ég hefi fengið er það lagaleg skylda
að vera í lífeyrissjóði um leið og
maður er starfanch á vinnumark-
aðinum. Það eitt og sér er líka mik-
ið óréttlætí.
Hringið í síma 27022
milli kl. 10 og 12 eða skrifið
Lifeyrissjóður - skylduspamaður:
H ver er munurinn?
Akureyringur skrifar:
Eftír aö ég heyrði viðtal á Bylgj-
unni við fólk sem vildi láta breyta
lífeyrissjóðunum í eins konar
bankatryggðan skylduspamað og
las svo lesendabréf í DV um sama
efni hefi ég verið að hugleiða hvers
vegna þessi hugmynd hefur ekki
komið fram fyrr.
Ég veit ekki betur en skyldu-
spamaður unghnga og allt til 26 ára
aldurs sé lagður inn á bankareikn-
inga hvers og eins og engin vand-
kvæði virðast vera á aö hafa eftir-
ht með því inni í bankakerfinu. Þar
nýtist líka mannafli sem þar er tfl
að taka þetta inn sem einn hð
bankastarfseminnar og allt mun
einfaldara en hjá lífeyrissjóðunum.
Munurinn á þessum tveimur teg-
undum spamaðar, því að lífeyris-
sjóður fólks er ekki annað en ein
tegund sparnaðar, eða á a.m.k. aö
vera það, er ekki mikfll í sjálfu sér.
Þess vegna ætti hiklaust að gera
ráðstafanir tfl þess að breyta nú-
verandi lífeyrissjóðakerfi og koma
því í svipað form og skylduspam-
aður er. Þetta em peningar laun-
þega sem eiga skflyrðislaust að
vera á nafni hvers eiganda fyrir sig
en ekki í einni hít sem flóknar regl-
ur gilda um.
Báknið burt!
Þórunn skrifar: eyrissjóðsmál þar sem uppistaðan
Einu sinni gengu slagoröin í þeim væri aö færa þau tfl nútíma-
„Báknið burt“ eins og hvítur legs horfs, t.d svipað því og gerist
stormsveipur í póhtískri umræðu í Bandaríkjunum þar sem menn
hér á landi. Þá var verið að visa tfl geta valiö um hvort þeir taka út
opinbera kerfisins, ríkisbáknsins allar sínar lífeyrisgreiðslur þegar
alls, og þykja þessi slagorð víst þeir hætta að vinna eöa að taka
hafa eitthvert gildi enn, a.m.k. hluta þeirra og fá arð af eftirstöðv-
heyrir maöur þau af og til þegar unum, sem ýmist em í hlutabréfa-
mikið hggur við í gagnrýni á hið formi eða formi sjóða hjá viðkom-
svokallaða kerfi. andi fyrirtæki.
Mér finnst nú aö fleira mætti Nú er komin í gang umræða um
gagnrýna í okkar þjóðfélagi. Iif- lífeyrismál og þaö er skylda al-
eyrissjóöimir allir, sem starfa hver þingismanna að taka hana upp á
í sínu homi með sín „kerfi“, era Alþingi. Einhverjir gætu notað
ekki síöur gagnrýnisverðir, með sömu slagorðin um lífeyrissjóðina
allar sínar flóknu reglur og laga- og hér er vitnað tfl í upphafi, því
ákyæði. þeir era orðnir þvHíkt bákn að
Ég er eindregiö meðmælt þvi að tímabært er að kanna hvað er hægt
mál lífeyrissjóðanna verði tekin tfl að gera tfl að einfalda þetta kerfi.
algjörrar endurskoðunar og það - Svo mikiö er víst að lífeyrissjóð-
fyrr en síðar. Alþingismenn gerðu imir gegna ekki því hlutverki sem
margt vitlausara en að leggja fram áður var tahö svo brýnt fyrir alla
frumvörp til lagabreytinga um líf- að tengjast.
Verslunin sendi vörurnar
Dóra hringdi:
Mig langar tfl að koma á framfæri
þakklæti mínu tfl Seljakaupa sem
eru verslun við Kleifarsel. - Ég var
að koma heim af sjúkrahúsi og þurfti
að annast aödrætti fyrir heimili mitt
eins og gengur, en komst ekki tfl
þess við þær aðstæður sem ég bjó við.
Ég spurðist fyrir um það hjá versl-
uninni hvort möguleiki væri á að fá
vörumar sendar heim og það stóð
hvorki á jákvæðu svari né efndum.
Þetta finnst mér vera þess virði aö
geta þess og þakka þessu mjög svo
greiðvikna og elskulega fólki sem
þjónustuna veitti.