Dagblaðið Vísir - DV - 18.09.1989, Blaðsíða 15

15
MÁNUDAGUR 18. SEPTEMBER 1989.
Reykjanesbrautin
verði tvöfölduð
Reykjanesbrautin, eins og hún
er í dag, er dauðagildra.
Þar hafa orðið þijátíu og fjögur
dauðaslys á tuttugu og þremur
árum. Höfum við efni á að missa
þar nú á komandi vetri mörg
mannslíf inn í eiiífðina vegna þess
fjölda slysa sem á brautinni kunna
að verða?
Uppdrátturinn, er birtist hér meö
vegna slysa á Reykjanesbraut, er
frá árunum 1970-1987. Hauskúp-
umar sýna þau dauðaslys sem hafa
orðið á brautinni og lögregla og
sjúkralið koma á staðinn. Svörtu
punktamir em þeir sem hafa lifað
slysin af. Ekki er vitað hvemig
þessu fólki líður nú, ef sumir hafa
þá ekki látið lífð þegar á sjúkrahús
var komið.
Þjóðvegur allra landsmanna
Ekki er nóg að setja nýtt shtíag á
brautína og ekki er hægt að fræsa
hana meira því komið er niður á
möl á mörgum stöðum.
Leggja þarf aðra braut við hhð
hinnar gömlu með eyju á mihi því
flest slysin verða við framúrakstur
og að bílar aki hver framan á ann-
an.
Árið 1986 var umferð um Reykja-
nesbraut 5500 bílar á sólarhring. í
dag fara um Reykjanesbrautína
yfir 10.000 bílar á sólarhring.
Reykjanesbrautin er þjóðvegur
ahra landsmanna, að og frá Flug-
stöð Leifs Eiríkssonar.
Enginn annar vegur hefur sam-
bærilega slysasögu, hvort sem
mælt er í fjölda slysa, mannslífum
eða eignatjóni. Bhum hefur íjölgað
frá ári til árs og umferðin þyngist
á „svarta veginum“ svo að segja
Kjallariim
Kolbrún Jónsdóttir
varaþingmaður Frjálslynda
hægri flokksins í Reykjanesi
dag frá degi.
Nú er vetur í nánd og hálka
myndast á brautínni á örfáum mín-
útum. Eitthvað verður að gerast
strax því það getur hver og einn
sagt sér að vegur, sem á að bera
10.000 bíla á sólarhring, á sér mikla
slysasögu.
Sérstaða í vegakerfi
Reykjanesbrautín hefur mikla
sérstöðu í vegakerfi landsins,
vegna Flugstöðvar Leifs Eiríksson-
ar, þess vegna á aö fjármagna þetta
verk samkvæmt því. Aht mihi-
landaflug fer nú fram um Leifsstöð
og verður meira með hverju ári,
sem þýðir aukna umferð um
Reykjanesbraut.
Fólki á Suðumesjum, sem ekið
hefur hringinn í kringum landið,
ber saman um að það mæti fleiri
bhum milh Keflavíkur og Hafnar-
fjarðar heldur en á öhum hringveg-
inum.
Slysatíðni er ógnvekjandi og seg-
ir sína sögu enda er brautin talin
einn hættuiegastí vegarkafh lands-
ins.
Ofangreindar staðreyndir ættu
að nægja til að tvöfalda Reykjanes-
brautina. Hún ætti aö hafa óum-
deilanlegan forgang í stærri fram-
kvæmdum ríkisins. Oft á almenn-
ingur í mesta bash með að skhja
afstöðu eða afstöðuieysi ráða-
manna í samgöngumálum. Eitt hef-
ur forgang í dag og annað á morg-
un.
Reykjanesbrautin er ekkert sér-
mál Reykjaneskjördæmis. Hún er
vegur sem varðar aha þjóðina því
um þennan veg fara alhr sem leið
eiga th og frá landinu um Flugstöð
Leifs Eiríkssonar. 25% aukning
farþega með hugi er á mihi landa
ár hvert, þess vegna er vegafram-
kvæmdin ekkert sérmál Reykja-
neskjördæmis sem slík. Hún á því
ekki heima á dagskrá þegar þing-
menn Reykjaness koma saman th
þess að deha því takmarkaða fé
sem því kjördæmi hefur verið áætl-
að heldur á að útvega fjármagn th
þessa verkefnis svo sem annarra
vegaframkvæmda án thlits til kjör-
dæmapots.
Verltíð verði tekið út úr vegaá-
ætíun og meðhöndlað sem sjálf-
stætt verkefni óháð langtímaáætl-
un um vegagerð og leitað verði
leiða th þess að aha fjártil verksins
utan vegaáætlunar eins og áður
hefur fram komiö.
Áætlaður kostnaður
Bæjarstjórinn í Njarðvík hefur
skorað á ríkisstjórnina að láta nú
þegar hefjast handa um gerð áætl-
unar um breikkun brautarinnar
svo auka megi öryggi og fækka
slysum.
Stefán Thordersen, aðstoðar-
varðstjóri í Kehavíkurlögreglu,
segir um ástand brautarinnar í DV
mánudaginn 4. sept. 1989 að það
kæmi sér ekki á óvart þó að tugir
manna létu lífið á Reykjanesbraut
í vetur, í hálku og bleytu sé hún
ekkert annað en dauðaghdra.
Aldrei vitum viö hvert okkar
verður næst, við sjálf, börn okkar
eða ástvinir.
Samkvæmt upplýsingum Vega-
gerðar ríkisins var áætlaður kostn-
aður viö lagningu nýrrar akbraut-
ar við hhð þeirra gömlu ásamt lag-
færingum og nauðsynlegum ráð-
1970-1987.
stöfunum vegna hokkunar vegar-
ins sem hraðbrautar um 1 mhljarð-
ur króna. Sjálf tvöföldun vegarins
er talin munu kosta 600 mhljónir,
lýsing með allri brautinni um
170-200 mhljónir, en nauðsynleg
umferðarmannvirki, svo sem af-
reinar, aðreinar og gatnamót, um
180-200 mhljónir.
Þingmenn, það er kominn tími th
að vakna því hér er mál sem taka
þarf á með festu og það strax.
Kolbrún Jónsdóttir
„Enginn annar vegur hefur sambæri-
lega.slysasögu, hvort sem mælt er í
fjölda slysa, mannslífum eöa eigna-
tjóni.“
Kjarasátt
Er verkalýðsforystunni ekki treystandi...? - Þarf að lögbinda lágmarks-
iaun? er m.a. spurt i greininni.
Samningamálin munu enn á ný
verða í brennidepli þjóðmálaum-
ræðunnar. Átvinnurekendur
munu stiha upp sínum klassíska
grátkór og á móti þeim standa svo
launþegarnir sem vilja fá mann-
sæmandi laun fyrir sitt framlag.
Það má hins vegar ekki nefna sakir
, ,efnahags vandans1 ‘.
Er það launafólkið í landinu sem
hefur byggt verslunar-, þjónustu-
og iðnaðarhúsnæði í svo stórum
stíl að það hvorki selst né leigist
út? Er það þetta sama launafólk
sem hefur fjárfest í atvinnutækjum
sem vel að merkja er óvist um verk-
efni fyrir? Allar þessar fjárfesting-
ar safna hinum fræga fjármagns-
kostnaði sem er að sliga land og
þjóö.
Efnahagsvandi þessi er algerlega
heimatílbúinn, framleiddur af flár-
magnseigendum og eyðéndum, svo
sem stjórnvöldum og embættis-
mönnum þeirra, atvinnurekendum
og öðrum þeim sem með opinber
flármál fara, ennfremur vegna
lánskjaravísitölu sem grundvöhuð
er með hagsmuni lánveitandans að
leiðarljósi en ahs ekki er hugsað
fyrir því að lántaki hah yhrleitt
nokkum möguleika á að standa í
skhum. Þannig er atvinnuvegun-
um og launþegunum stillt upp sem
skotspæni flármagnseigenda.
Samningarnir
Verkalýðsforystan hefur oft
komið fram á sjónarsviðiö með vé-
fréttasth. Nú skyldi hart látíð mæta
hörðu og hvergi gefið eftír. Á mótí
komu svo vinnuveitendur með
gömlu útjöskuðu plötuna um verð-
Kjallarinn
Ari Gústavsson
í atvinnu- og verkalýðsnefnd
Borgaraflokksins
bólgusamninga, launafólkið setur
land og þjóð á vonarvöl o.s.frv. En
sameiginlegur óvinur, flármagns-
kostnaðurinn og óðaverðbólgan,
gleymist.
Við launþegar hljótum að spyrja
hvernig í ósköpunum standi á því
að þótt laun í landinu hah verið
fryst um skeið hah verðbólgan
samt sem áður ætt áfram sem aldr-
ei fyrr? Já, hvernig geta launin þá
verið verðbólguhvetjandi?
Vinnuveitendur geta vissulega
svarað því þannig að með hækk-
andi launum starfsmannsins, sem
skapar verðmætin, minnkar hagn-
aður hans sjálfs. Það má alls ekki
henda að launþeginn nálgist at-
vinnurekandann í launum! Þess
vegna skal þeirri kostnaðarhækk-
un sem launahækkun veldur velt
beint út í verðlagið og helst þannig
að atvinnurekandinn hafi ögn
meiri raunhækkun út úr krafsinu
en launþeginn fékk í umslagið.
Þar með er gengin eftir spáin um
verðbólgusamninga. En ef atvinnu-
rekandinn mætti hækkuðum
launakostnaði t.d. með aukinni
hagræðingu og ögn minni heimtu-
frekju á laun sér th handa mundi
örugglega ganga betur að ná samn-
ingum um mannsæmandi laun í
landinu en raun ber vitni.
Kjaradeilurnar
Vandamál eins og illvígar kjara-
dehur vhl Borgarahokkurinn sam-
einast um að leysa án tillits th pól-
itískra flokkadrátta og hagsmuna-
hópa. Best hefði verið að gera
kjarasátt sem tryggt hefði viöun-
andi kaupmáttarstig lágtekjuhóp-
anna, án beinna krónutöluhækk-
ana. Síðustu kjarasamningar lok-
uðu þeirri leið en sjálfsagt hefði
verið að reyna hana til þrautar.
Þessa kjarasátt hefði átt að gera
með beinum og óbeinum skatta:
lækkunum; með því að feha niður
matarskattinn, hækka skattleysis-
mörk hjá lágtekjuhópum og koma
í veg fyrir frekari skerðingu kaup-
máttar hjá barnaflölskyldum og
gamla fólkinu, meö öðrum mhd-
andi skattaaðgerðum. Þetta yrði að
gerast í tengslum við breytingu á
gengi íslensku krónunnar svo út-
hutningsfyrirtækin og fyrirtækin í
samkeppnisiðnaðinum færu að
skha hagnaði.
Afkoma fólksins skiptir megin-
máli, svo og afkoma fyrirtækjanna.
Afkoma ríkissjóðs hlýtur að vera í
þriðja sætí á forgangslistanum
enda hag ríkissjóðs best borgið þeg-
ar fólkinu og fyrirtækjunum vegn-
ar vel.
Vinnuvikan
Hvernig hafa verkalýðspostul-
arnir svo staðið sig? Hafa þessir
alþýðunnar menn náð því forna
marki að laun fyrir flörtíu stunda
vinnuviku dugi til lífsframfæris?
Aldehis ekki. Þessir herramenn,
alhr sem einn, á launum hjá alþýðu
manna og ekki á sendisveinslaun-
um, lýsa því yfir ár eftír ár að al-
menn laun í landinu dugi ekki til
framfæris en samt sem áður semja
þessir menn ahtaf um algert skíta-
kaup, umbjóðendum sínum th
handa.
Er verkalýðsforystunni ekki
treystandi th þess að rækja sitt
hlutverk, með því að standa fast á
þeim mannréttindakröfum að laun
fyrir flörtíu stunda vinnuviku nægi
tíl lífsframfæris? Þarf að lögbinda
lágmarkslaun?
Launþegar á íslandi hefðu fyrir
löngu átt að sameinast um að láta
ekki misvitra verkalýðspostula, at-
vinnurekendur eða hiö opinbera
beinlínis draga sig á íölskum lof-
oröum og tómum félagsmálapökk-
um.
Það eru og verða sjálfsögð mann-
réttíndi hvers einasta vinnufærs
manns að hafa slíkt framfæri af
flörtíu stunda vinnuviku að hann
geti lifað með reisn og stoltí.
Ari Gústavsson
„Launþegar heföu fyrir löngu átt að
sameinast um aö láta ekki misvitra
verkalýðspostula, atvinnurekendur
eða hið opinbera draga sig á fólskum
loforðum og tómum félagsmálapökk-
um.“