Dagblaðið Vísir - DV - 31.10.1989, Blaðsíða 28

ÞRIÐJubÁGUR 31. OKTÓBER'lsfeÁ
Andlát
Pálmi Ólafsson, til heimilis aö Drop-
laugarstöðum, andaðist þann 27. okt-
óber sL
Sigurjón Kristjánsson skipstjóri and-
aðist á Hrafnistu 27. október sl.
Sigriður A. Njálsdóttir, áður til heim-
ilis á Laugamesvegi 106, Reykjavík,
andaðist í sjúkrahúsinu á Hvamms-
tanga laugardaginn 28. október.
Carroll Baldwin Foster er látinn.
Steinunn Ásmundsdóttir frá Víðum,
Hagaseh 26, andaðist í Borgarspítal-
anum laugardaginn 28. október.
Guðmundur Guðmundsson bifreiða-
stjóri, Hringbraut 63, Hafnarfirði,
andaðist á St. Jósefsspítala í Hafnar-
firði 28. þessa mánaðar.
Guðjón Njálsson, Furulundi 1A, Ak-
ureyri, andaðist í Landspítalanum
laugardaginn 28. október.
Dóra Halldórsdóttir lést í hjúkrunar-
heimilinu Sunnuhlíð laugardaginn
28. október sl.
Jóhannes Jóhannesson, Hátúni 11,
andaðist 27. október.
Jarðarfarir
Amar Ingólfsson, Melhaga 16,
Reykjavík, verður jarðsunginn frá
Neskirkju miðvikudaginn 1. nóv-
ember nk. kl. 15.
Guðbjörg Sigvaldadóttir, sem andað-
ist í Landspítalanum 21. október sl,
verður jarðsungin frá Langholts-
kirkju fimmtudaginn ?. nóvember
ld. 13.30.
Þórunn Pálsdóttir frá Norður-Hjá-
leigu í Alftaveri andaðist á hjúk-
runar- og langlegudeild Sjúkrahúss
Suðurlands, Ljósheimum, föstudag-
inn 27. október. Útforin fer fram frá
Þykkvabæjarklausturskirkju laug-
ardaginn 4. nóvember kl. 13.30.
Ingibjörg Guðrún Hilmarsdóttir,
Kársnesbraut 27, Kópavogi, verður
jarðsungin frá Kópavogskirkju kl. 15
miðvikudaginn 1. nóvember.
Ragnar Hall lést 20. október. Hann
fæddist á Þingeyri við Dýrafjörð hinn
1. september 1905. Foreldrar hans
voru Jónas Thorsteinsson Hall og
Jóna Ingibjörg Ömólfsdóttir. Ragnar
lauk burtfararprófi frá Flensborgar-
skóla í Hafnarfirði árið 1927. Hann
vann um nokkurra ára skeið hjá
heildverslun Ásgeirs Sigurðssonar í
Reykjavík. Ragnar lærði málaraiðn
hjá Teiti Guðmundssyni á árunum
1951-54. Hann lauk prófi frá Iðnskól-
anum í Reykjavík 1953 og sveinsprófi
1954 og vann síðan við iðngrein sína
starfsævina alla. Eftirlifandi eigin-
kona hans er Berta Guðjónsdóttir.
Þau hjónin eignuðust fjögur böm.
Útfor Ragnars verður gerð frá Bú-
staðakirkju í dag kl. 13.30.
Ágústa Jónsdóttir er látin. Hún
fæddist í Kjós í Ámeshreppi í
Strandasýslu 31. ágúst 1919. Hún var
dóttir hjónanna Petrínu Guðmunds-
dóttur og Jóns Daníelssonar. Ágústa
starfaði við langlínumiðstöðina í all-
mörg ár en upp úr 1950 fluttist hún
til bæjarsímans þar sem hún starfaði
óslitið þar til hún hætti í fóstu starfi
fyrir þremur árum. Ágústa giftist
ekki og eignaðist ekki böm. Útfór
hennar verður gerð frá Fossvogs-
kirkju í dag kl. 13.30.
Fundir
Kvenfélag Fríkirkjunnar
í Reykjavík
heldur ftmd fiimntudaginn 2. nóvember
áð Laufásvegi 13, kl. 20.30. Rætt verður
um fyrirhugaðan basar. Tískusýning og
kaffiveitingar.
Stofnfundur Ólafsfirðinga
félagsins
Ólafsfirðingar sunnanlands ætla að
stofna Ólafsfirðingafélag. Stofnfundur
verður miðvikudaginn 1. nóvember kl.
20.30 í Templarahöllinni við Eiríksgötu.
Meðal efnis á fundinum verður mynda-
sýning og erindi Friðriks Olgeirssonar
sagnfræðings um þróunarsögu Ólafs-
fjarðar.
Appollo félagar
Næsti fundur Appollo-klúbbsins verður
í kvöld, 31. október, kl. 20.30 í Farfugla-
heimilinu við Sundlaugaveg. Allir sem
hafa lokið Dale Camegie námskeiði eru
velkomnir.
Rabbfundur SÍBS
SÍBS félagar hittast í Suðurgötu 10,
bakhúsinu, í dag kl. 15 til 17, rabba sam-
an og fá sér kaffisopa og með því. Allir
SÍBS félagar sem geta komiö því við eru
kvattir til að líta inn.
Fyrirlestrar
Afmælisfyrlestrar íTækni-
skóla íslands
Á morgun, miðvikudaginn 1. nóvember,
verður haldinn fyrirlestur í Tækniskóla
íslands að Höfðabakka 9, um mælingar í
rafdreifikerfi. Fyrirlesari er Þorkell
Jónsson tæknifræðingur. Fyrirlesturinn
nefhist „Mælistöð fyrir lágspennt raf-
dreifikerfi". Hér er um að ræða hönnun
og smíði sem byggist á nokkurra ára
nemendaverkefnum í skólanum. Fyrir-
lesturinn verður í sal skólans og hefst
kl. 17.15. Öllrnn er heimill aðgangur.
Þetta verður þriðji fyrirlesturinn í flokki
fyrirlestra sem efnt verður til í Tækni-
skólanum nú á haustmisseri vegna 25 ára
afmælis skólans.
Tillcyimingar
Kvenfélag Kópavogs
Spilað verður í kvöld, þriðjudag 31. okt-
óber, í Félagsheimili Kópavogs. Byijað
verður að spila kl. 20.30.
Félag eldri borgara
Munið skáldakynninguna um Þórberg
Þórðarson skáld í dag, þriðjudag, að
Rauðarárstig 18 kl. 15.
Ath.: haldinn verður kökubasar og
fatamarkaður í Goðheimum, Sigtúni 3,
sunnudaginn 5. nóvember kl. 14.
Tafl- og bridgeklúbburinn
Fimmtudaginn 2. nóvember hefst baro-
meter tvímenningur hjá TBK. Spilað er
í glæsilegum sal iðnaðarmanna að Skip-
holti 70. Allir velkomnir. Skráning og
upplýsingar hjá Sigutjóni í s. 83802 og
Bernharði í s. 36956. Spilað er á fimmtu-
dögum kl. 19.30.
Starfsmannafélagið Sókn og
Verkakvennafélagið Fram-
sókn
halda þriðja spilakvöldið fimmtudaginn
2. nóvember kl. 20.30 í Sóknarsalnum,
Skipholti 50a.
Djasstónleikar á Kjarvalsstöðum:
Afmælistónleikar
Guðmundanna
í kvöld verða á Kjarvalsstöðum
miklir djasstónleikar á vegum Jazz-
vakningar. Tónleikar þessir eru til
heiðurs Guðmundi Steingrímssyni
sem varð sextugur 19. október og
Guömundi Ingólfssyni sem varð
fimmtugur 5. júní síðasthðinn. Þetta
eru því nokkurs konar 110 ára af-
mælistónleikar.
Þeir félagar og fóstbræður verða
ekki einir á ferð því gestir verða
nokkrir valinkunnir listamenn. Má
þar nefna Andreu Gylfadóttur söng-
konu, Bjöm Thoroddsen gítarleik-
ára, Gunnar Rafnsson bassaleikara,
Bubba Morthens söngvara, Helga
Guðmundsson blúsmunnhörpuleik-
ara, Megas söngvara, Rúnar Georgs-
son saxófónleikara, Stefán Stefáns-
son saxófón- og flautuleikara og
Steingrím Guðmundsson trommu-
leikara en hann er sonur Guðmund-
ar Steimgrímssonar.
Af þessari upptalningu má sjá að
það verður mikið djammað á Kjar-
valsstöðum í kvöld. Frítt er inn á
tónleikana og fólki hleypt inn meðan
húsrúm er.
-HK
Menning
Ást, þögn, von
Sigmundur Emir Rúnarsson er maður ekki með
öllu óþekktur. Hann er þó ekki aðeins þekktur fyrir
það sem hann er þekktastur fyrir - sumir þekkja hann
nefnilega fyrir annað, það er að segja ljóðin sem hann
hefur ort. Sigmundur Emir sendi nýlega frá sér sína
þriðju Ijóðabók sem hann kallar Stundir úr lífi stafrófs-
ins. Níu ár em síðan fyrsta bók Sigmundar, Kringum-
stæður, kom út, Óstaðfest ljóð komu þremur árum
seinna. Síðan em semsé hðin sex ár. Hann hefur gefið
sér góðan tíma í þessa nýju bók. Þess sér líka stað í
flestum ljóðanna.
Ekki svo að skilja að ljóðin séu löng og ítarleg og
þrungin af málspreng þess manns sem ekki hefur gef-
ið út bók í sex ár. Þvert á móti. Langlengsta ljóð bókar-
innar er 24 línur, stysta ljóðið er svona: Sið / fágun /
yfir / buröa / orð.
Það er sagt að með aldrinum segi skáld ahtaf færri
og færri orð; nú er Sigmundur ekki gamall maður,
hann hefur enn tíma til að stytta mál sitt - en verður
hann þá bara ekki hættur aö yrkja fyrir þrítugt? Við
skulum rétt vona ekki.
Veður, tíðir
Stundum úr lifi stafrófsins skiptir Sigmundur Emir
í þrjá hluta. í þeim fyrsta sem heitir Athugasemdir
er helsta viðfangsefnið í fáum orðum sagt: maðurinn,
einsemdin, angistin. Th að miðla innri tilfinningu not-
ar Sigmundur oft veður, birtustig (rökkur, dimmu,
myrkur) eða þögn sem tákn. í ljóðinu Ugg segir th að
mynda:
Sá galdur skýja
að dimmviðrast fyrir glugga minum
svo mig setji hljóðan
er undrunarefni
þau kvöld sem það gerist
Því
ekki fæ ég séð
að þetta gerist víðar.
Veður, stundir dagsins, árstíðir eru í þessari bók
mælikvarði á hugarþel ljóðmælandans, gleði hans,
sorgir, ást, einsemd. Þetta er auðvitað gamalt bragð
eins og kannski flest brögð bókmenntanna eru orðin
en hér er það notað á þann hátt að það verkar sjaldan
gamalkunnugt eða þreytt. Ljóðmælandi bókarinnar
er einnig hehsteyptur og staða hans svipuð frá upp-
hafi th enda. Oftast eru ljóðin mælt fram í fyrstu per-
sónu en þegar svo er ekki, hefur lesandi mjög á tilfinn-
ingunni að „ég“ þessi standi að baki og segi frá. Þetta
gæðir bókina sterkum hehdarsvip.
Annar hluti bókarinnar heitir Staður og stund. Hér
er, eins og nafngiftin segir th um, ort um staði og stund-
ir. Staðimir eru Þingholtin, Þingvellir, Akureyri,
stundimar tíðir ársins eða sú árstíð ævinnar sem kah-
ast æska. En einnig hér em veðrið og dvínandi birta
ágeng tákn:
Bókmeimtir
Kjartan Árnason
Undarlega semur golan hvin á
húsgatla
dimmir fuglar krunka
drjúgir um stund
Svo
vellur slökkvandi myrkrið
yfir byggð.
í þessum kafla er líka eitt fahegasta ljóð bókarinnar
að mínum dómi, ljóðið Helga sem mælt er th móður:
„Móðir mín / ég átti með þér daga / sem duga / Faðm-
ur þinn / var sjóndehdarhringur / og hjarta / hlýja
sólar /Tár og hlátur / hafa hrifið okkur með sér / hrært
þær taugar / sem aldrei / varð skilið á mihi / Móðir
mín / ég átti með þér daga / sem duga.“
Ást og angurværð
Lokakafli bókarinnar ber heitið Áköll og em ljóð
hans e.t.v. eins konar ákah um ást. Hér er mjög ort
um losta, ást og kærleika. Einnig söknuð: „Þurr augun
í hnípnum lófa / orðsending beiskju'/ en / heyrirðu?"
segir í ljóðinu Orðsending. Ljóðið Dans er á þessa leið:
Haltu fast um mjöðm mina og hönd
úr lófunum streymir von
sem ég vil ekki skiþa.
Hér er myndmáhð í senn glettnisfuht og alvarlegt,
glettnin í fyrstu hnunni bregður ósjálfrátt upp mynd
af mjaðmahnykk og sundurleitum takti en næstu hnur
tjá feimni, e.t.v. ótta sem þó kann að vera blandinn
von (ákalli) um - ást?
Myndmál í ljóðum Sigmundar Ernis er oftast hnit-
miðað og fágað eins og orðavahð; þó em nokkur ljóð-
anna „myndlaus" ef svo má segja, þ.e. htið er lagt upp
úr myndhverfingum, hkingum eða því um líku en
meiri áhersla lögð á hið sagða; ljóðið verður þannig
eins konar eintal sálarinnar og gjama í ætt við spak-
mæh: „Óttinn / uppgötvun manns sem ekki þorir“,
„Fólk þiggur maður ekki / aðeins stundir úr lífi þess.“
Fyrir.kemur að yrldsefnin eða umbúnaðurinn verki
ofurhtiö gamalkunnug þótt ekki sé það oft eins og
áður segir. Hér hef ég í huga ljóð eins og Þagnir sem
er fyrsta ljóð bókarinnar og Hljóð, einnig Slig.
Það er angurvær tónn í þessari bók, stundum angur-
bhður. Sá tónn er hlýr. Það er hka mikh einmana-
kennd í ljóðunum, mikh þögn, mikh dimma. Þó -
merkhegt nokk - fann ég ekki fyrir svartsýni í þeim,
ef th vhl vegna þess að: „Birtan þverr ekki meir / nú
lýkur nóttu“.
Sigmundur Ernir Runarsson: Stundir úr lifi stafrófsins.
Ljóö, 64 bls.
Almenna bókafélagió, 1989.
Kjartan Árnason
Fjöknidlar
Úti á landi
mann á staðnum sem segir að þetta
gangi ekki. Það er hæglega hægt að
fá þá ímynfl af landinu að það sé ein
í þessari þróun en lengi vel urðu
menn að láta sér nægja almennar
fréttir og lestur úr for ystugreinum
landsmálablaða. Núnaerlesiðúr
hann inn, sestu nú við sjónvarps-
tækiö, sjónvarpsþrælhnn mirm.
Mér datt þessi staka í hug þegar
ég leit framan í Árna Björnsson sem
sá um þátönn Brageyraö í gær. Mér
voruþóekkireglur um réttan
hrynjanda efstar í huga. Ég velti þvi
frekar fy rir mér hvað krumminn
sýnir okkur af heiminum frá degi
tíldag8.
Fréttir utan úr heimi eru mjög
mismunandi eftír því í hvaða heims-
álfu þær gerast. Þær fréttir sem við
faum firá Aftiku og stórum hlutum
Asiu eru sjaldnast gleðifregnir. At-
hygh umheimsins beinist ekki að
þessum löndum nema um náttúru-
Iiamfarir, stríð eða aðra óáran sé
aö ræöa. Svo lengi sem ég man eftir
hef ég horft á uppblásna maga, grát-
andi fólk og límlest sem einu fuh-
trúa þessara landa. Þó býr þama
helmingur mannkyns og margir
þeirra lifa, þó manni detti þaö ekki
fyrst í hug eftír að hafa horft á s vona
firéttir.
Sem betur fer koma ekki jafn ægi-
legar fréttir utan aflandi en samt,
þær frétör hafa líka singamal-
kunnu skot Það er myndin af sýslu-
manni að renna í hlað og innsigla
frystihúsið, myndaf bátum að koma
inn með afla og viðtal við frammá-
rjúkandirúst.
Svona fréttamennska er afleiðing
af líkri stefnu og er unnin í þróun-
arlöndunum, ekki senda neinn á
staðinn fyrr en eitthvað æghegt ger-
ist. Og það verður að vera eitthyað
æghegt, það er ekkert sport í því að
athuga ástandið á þeim stöðum þar
sem gengur vel. Þannig geta stórir
staðir á ísiandl horfiö út af landa-
korö fr éttanna þangað öl fyrirtæki
þar fara að lenda í vandræðum.
Þóvita allir aö það gerist margt
ánægjulegra á landsbyggöinnd en
frystihúsalokanir en slikt kemst
ekki í frétömar fyrr en sjónvarp og
útvarp eru farin að hafe fréttamenn
á staðnum Gott dæmi um þetta er
hvernig frétör frá Akureyri og úr
Eyjafirði breytíust þegar ríkissjón-
varpið fór að vera með fasta aðstöðu
þar.
Útvarpið er komið nokkru lengra
þeim eftir hádegi á mánudögum og
það getur oft verið iila ruglandi að
hlustaáþannlestur.
Þessir leiðarar eru flestir ágæör
einir og sér en lesnir saman í einni
bunu geta þeir slegiö stööugasta fólk
út aflaginu. Þama ægir saman
ýmsum skoöunum og hugleiðing-
um, raörgum góðum thlögura eins
og ábendingum um að flytja hluta
ríkisstoftiana út á land.
Th að nó áttum er betra að hlusta
á þætö eins og Atvinnulif á Vest-
fjörðum, sem var á dagskráá Rás 1
í gær meðan þjóðin horföi á Ðallas
og Þrjátíuogeitthvað. Þar var rætt
við Ögurvhdnginn Hahdór Her-
mannsson og Einar Hreinsson sjáv-
arútvegsfræðing um kvótakerfið og
hugmyndir þeirra í sambandi við
það. Þeir kumpánar em þeir fyrstu
sem éghefheyrt tala um þetta mikh-
væga mál á óvitlausan hátt. Hálldór
sagði að menn hefðu aht of lengi
verið að toga gærusnepilinn hver
ofan af öörum og setö þess í stað
málið fram á skýran og auðskilinn
hátt.
Gísli Friðrik Gíslason
Krumminná skjánum, kaliar