Dagblaðið Vísir - DV - 30.08.1990, Blaðsíða 14

14
FIMMTUDAGUR 30. ÁGÚST 1990.
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
'Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÖNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFANSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11,105 RVlK, SlMI (91 )27022-FAX: (91J27079
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1000 kr.
Verð í lausasölu virka daga 95 kr. - Helgarblaö 115 kr.
Skaðlegt hlutafélag
Bifreiðaskoðun íslands sameinar verstu hliðar ríkis-
rekstrar og einkarekstrar. Hún er rekin sem hlutafélag,
er metur sjálft íjárþörf sína, en hefur um leið einokun
á sínum markaði, þannig að bifreiðaeigendur geta ekki
snúið sér neitt annað til að fá aðalskoðun á bílum.
Afleiðingin er, að skoðunargjald bíla hefur á hálfu
öðru ári hækkað um 200-300%. Aðeins brot af skýring-
unni felst í, að virðisaukaskattur hefur verið lagður á
bifreiðaskoðun. Hinu er ekki að neita, að skoðun er
vandaðri en áður og þjónusta er betri en áður.
Kunn er saga úr afgreiðslu gamla Bifreiðaeftirlitsins,
sem Bifreiðaskoðunin leysti af hólmi. Óþohnmóður bíl-
eigandi sagði stundarhátt: „Ég er viss um, að þetta er
stirðasta og versta ríkisfyrirtæki í öllu landinu.“ Af-
greiðslustúlkan svaraði að bragði: „Tollurinn er verri.“
Þótt þjónusta hafi batnað, skoðun orðið vandaðri og
virðisaukaskattur fundinn upp, er út í hött, að skoðun
bíla hækki um 200-300% á einu ári. Það var því þarft
verk Neytendasamtakanna að gagprýna hækkunina,
sem hlýtur að stríða gegn svokallaðri „þjóðarsátt".
Athyglisvert er, að Félag íslenzkra bifreiðaeigenda
hefur lítið látið í sér heyra um þetta mál. Það félag er
svo steindautt úr öllum æðum, að það lætur möglunar-
litið yfir sig ganga allar hækkanir á benzíni og innflutn-
ingsgjöldum. Ekki veitti af að moka þar út eymdinni.
Dómsmálaráðuneytið hafði, undir þáverandi forustu
Jóns Sigurðssonar iðnaðarráðherra, frumkvæði að Bif-
reiðaskoðun íslands. Þingmenn gleyptu hugmyndina án
þess að skilja, hvað í henni fæhst. Snöggur framgangur
málsins er skólabókardæmi um vinnubrögð Alþingis.
Huglatir þingmenn Sjálfstæðisflokksins virðast hafa
verið svo heihaðir af orðinu „hlutafélag“, að þeir héldu
sig vera að samþykkja einkavæðingu á hluta af ríkis-
bákninu. Þeir sáu í hillingum, að skoðun bifreiða mundi
að mestu færast inn á bílaverkstæði landsins.
Þvért á móti var málum svo hagað, að hin nýja ríkis-
stofnun í hlutafélagsformi fékk einkarétt á skoðun bif-
reiða. Hún hefur frá fyrstu stund verið haldin bygg-
inga- og innkaupaæði, sem endurspeglast að sjálfsögðu
í gjöldum þeim, sem fórnardýr hennar verða að greiða.
Samkvæmt bréfi frá dómsmálaráðuneytinu eru gjald-
skrár fyrirtækisins byggðar á fjárhagsáætlunum þess
og miðaðar við, að tekjur hrökkvi fyrir gjöldum. Þetta
er skólabókarformúla um, hvernig ekki á að stunda rík-
isrekstur og hvernig ekki á að stunda einkarekstur.
Ríkisrekstur hefur aðhald að ofan, því að Alþingi
hefur það hlutverk að skera niður óskalista ríkisstofn-
ana. Einkarekstur hefur aðhald að utan, því að sam-
keppnisaðhar sjá um, að viðkomandi fyrirtæki geti ekki
miðað tekjur sínar við óskahsta um útgjöld.
Bifreiðaskoðun íslands hefur hvorki aðhaldið, sem
venjulegar ríkisstofnanir hafa að ofan, né aðhaldið, sem
einkafyrirtæki hafa frá ytri markaðslögmálum. Hún er
fáránlegt fyrirbæri, sem sameinar flest það versta úr
rekstrarformunum, sem notuð eru á Vesturlöndum.
Leggja ber þessa stofnun niður sem fyrst og flytja skoð-
unina th bhaverkstæða landsins. Samhhða þeim þarf
að vera th fámenn ríkisstofnun, sem fylgist með, að bíla-
verkstæði vandi sig við skoðun. Einnig þarf. að rann-
saka, hvernig slysið gerðist, þingmönnum th lærdóms.
Loks ber að draga th ábyrgðar þá kerfiskarla, sem
fuhyrtu á sínum tíma, að Bifreiðaskoðun íslands mundi
í senn leiða til betri þjónustu og lægri skoðunargjalda.
Jónas Kristjánsson
Samtals hafa A-flokkarnir því tapað fimm þingmönnum frá því síðast var kosið til Alþingis.
Fylgjandi
B15,3%
Stjórn
Flokkar
Þ 0,5%
H0,8%
G10,1%
S0,5%
D54,3%
Af hverju tapar
Alþýðuflokkurinn?
Deilur ráðherra Alþýðubanda-
lagsins og Alþýðuflokksins um bú-
vörusamning, þjóðnýtingu Aðal-
verktaka og lendingarrétt sovéskra
flugvéla í Keflavík hafa verið fjöl-
miðlum kærkomið fréttaefni upp á
síðkastið. Ekki er við öðru að búast
þegar haft er í huga aö stóryrði og
brigsl hafa gengið á milh ráðherr-
anna.
Einhver kann að spyrja: Er ríkis-
stjórnin að liðast í sundur? Er hún
aö fara frá? Engin ástæða er til að
ætla að svo sé. Menn skyldu varast
að taka þennan ágreining of hátíð-
lega.
En líklegt er aö hnútukast og
karp af ýmsu tagi mihi forystu-
manna Alþýðubandalagsins og Al-
þýðuflokksins eigi eftir aö aukast
og jafnvel verða illvígara þegar hða
tekur á næsta vetur.
Taugaveiklun A-flokka
Skýringin á þessu er sú að tauga-
veiklun og hræðsla er að grípa um
sig í báðum A-flokkunum svo-
nefndu vegna kosninganna í apríl
á næsta ári. Að óbreyttu mega
flokkarnir vænta mikils fylgistaps.
Og það eru ekki nema um það bil
tvö hundruð dagar fram til kosn-
inga. Þann tíma ætla forystumenn
flokkanna augljóslega að nota vel
til að sýna að einhver munur sé á
þeim. Dehur undanfama daga eru
því öðmm þræði settar á svið. Þær
rista ekki djúpt.
Sé einhver raunverulegur munur
á A-flokkunum tveimur fyrir hendi
hefur það farið leynt undanfarin
tvö ár. Hefur ekki bræðralagið ver-
ið vinsæjasta tónhstin á stjómar-
heimhinu? Alþýðuflokkurinn virð-
ist t.d. hafa unað hag sínum vel í
vinstri stjóminni og ekki hefur
hann haft minnstu tilburði í þá átt
að efna kosningaloforð sín frá 1987.
Fylgistap
I þingkosningunum 1987 fékk Al-
þýðuflokkurinn 15,2% atkvæða og
tíu þingmenn kjöma. Skoðana-
kannanir hafa verið flokknum
óhagstæðar aht þetta kjörtímabh.
Samkvæmt nýjustu könnun DV er
fylgi flokksins nú komið niður í
10,6%. Það þýðir að flokkurinn tap-
ar a.m.k. þremur þingmönnum.
Alþýðubandalagiö fékk í kosn-
ingunum 1987 13,4% atkvæða og
átta þingmenn kjöma. Síðan hefur
fylgi flokksins stöðúgt verið á nið-
urleið. Samkvæmt síðustu könnun
DV fengi Alþýðubandalagið 10,1%
atkvæða og sex þingmenn ef nú
yrði gengið th kosninga.
Samtals hafa A-flokkarnir því
tapað fimm þingmönnum frá því
KjaHarinn
Guðmundur Magnússon
sagnfræðingur
síöast var kosið til Alþingis. Gangi
þetta eftir í kosningunum í vor em
nokkrar líkur á því að þjóðin fái
frið fyrir hinum stjórnlyndu og
skattaglöðu jafnaðar- og félags-
hyggjumönnum á næsta kjörtíma-
bhi.
„Straumurinn“ til Alþýðu-
flokksins
í Alþýðublaðinu hafa að undan-
förnu birst um það fréttir og grein-
ar að „straumurinn" hggi til Al-
þýöuflokksins.
„Jafnaðarmenn geta því horft
bjartsýnir th framtíöarinnar og
þótt erfiður vetur í heimi stjórn-
málanna sé framundan, stendur
Alþýöuflokkurinn vel að vígi og
þarf ekki að bera kvíðboga fyrir
komandi alþingiskosningum í
vor,“ sagði í leiðara Alþýðublaðs-
ins á þriðjudaginn.
Þessi skrif era bráöfyndin þegar
haft er í hpga að aðeins er vitað
um tvo nafngreinda einstaklinga
sem gengið hafa til liðs við Al-
þýðuflokkinn síðustu mánuðina.
Myndir af þeim báðum hafa birst
í Alþýðublaðinu.
Hvað skyldi verða sagt þegar, og
ef, sá þriöji bætist í hópinn? Æth
þá verði ekki talað um örtröð?
Æth Alþýðuflokkurinn þurfi þá
ekki að bæta við starfsfólki til að
annast skráningu nýrra félaga?
Flokkur I miklum vanda
Alþýðuflokksmenn era sagöir
binda nokkrar vonir við að hafa
megi hemh á fylgisflóttanum með
því að fá til liðs viö sig óánægöa
alþýðubandalagsmenn. Þeir hafa
áttað sig á því að nú eru tæpast
aðstæður th að reyna að höföa til
kjósenda Sjálfstæðisflokksins.
Alþýðuflokkurinn ber ábyrgð á
stórfelldum skattahækkunum
undanfarinna tveggja ára, hefur
staðið vörð um úrelta atvinnu-
hætti, tengst spillingu í stjórnkerf-
inu og ekki beinlínis verið traust-
vekjandi í utanríkismálum. Ekkert
af þessu leggst vel í kjósendur Sjálf-
stæðisflokksins.
En líklega hafa alþýðuflokks-
menn ofmetið möguleika sína til
að ná verulegu fylgi af Alþýðu-
bandalaginu. Sósíalisminn er að
sönnu hraninn og þar með hinn
gamh stefnugrandvöllur Alþýðu-
bandalagsins. En stjórnlyndi, for-
ræðishyggja og þjóðleg íhaldssemi
eiga enn sterkar rætur í kjósendum
Alþýðubandalagsins. Þeir treýsta
Alþýðuflokknum enn ekki th að
-starfa að fuhu í þessum anda.
Það er auðvitað ósanngjarnt eins
og reynslan af stjórnarþátttöku
Alþýöuflokksins sýnir. En framhjá
þessu verður ekki horft og skoð-
anakannanir sýna að fylgi Al-
þýðubandalagsins er ekki á leið-
inni th Alþýðuflokksins.
Svikin fyrirheit
Alþýöuflokkurinn er því í mikl-
um vanda um þessar mundir. Hann
hefur tapaö atkvæðum og á hvorki
von á fylgisaukningu frá hægri né
vinstri. Ástæðan fyrir tapi flokks-
ins er sú að hann hefur algjörlega
brugðist vonum kjósenda. Fyrir
kosningamar 1987 hét Alþýðu-
flokkurinn því að hafa forystu um
umsköpun í atvinnulífmu, draga
úr umsvifum ríkisins og lækka
skatta. Aht þetta hefur hann svikiö.
í ljósi þessa er ekki nema eðhlegt
- og við hæfi - að kjósendur veiti
Alþýðuflokknum verðuga ráðn-
ingu í kosningunum í vor.
Guðmundur Magnússon
„Fyrir kosningarnar 1987 hét Alþýðu-
flokkurinn því að hafa forystu um
umsköpun 1 atvinnulífinu, draga úr
umsvifum ríkisins og lækka skatta.
Allt þetta hefur hann svikið.“