Dagblaðið Vísir - DV - 22.02.1991, Page 9

FÖSTUDAGUR 22. FEBRÚAR 1991.
Fríða Á. Sigurðardóttir tekur við Menningarverðlaunum DV fyrir bókmennt-
ir úr hendi Þórðar Helgasonar.
Bókmenntir - Fríða Á. Sigurðardóttir:
Mikilsverður boðskapur
„Skáldsagan Meðan nóttín líður
eftir Fríðu Á. Sigurðardóttur, sem
dómnefnd tíl Menningarverðlauna
DV fyrir árið 1990 hefur valið, vakti
einna mesta athygli á síðasta ári og
var það að miklum verðleikum. Með-
an nóttin líður er í senn óvenjulega
vel skrifuð saga og hefur mikilsverð-
an boðskap að flytja,“ sagði Þórður
Helgason sem hafði orð fyrir nefnd-
inni.
„f bókinni tekur Fríða til umfjöll-
unar vandamál sem hver nútíma-
maður, sem vill taka ábyrgð á eigin
lífi og tilveru, hlýtur að velta fyrir
sér og taka afstöðu til. Lesandinn er
brýndur til að horfast í augu við
helstu vandamál samtímans og svara *
spurningum á borð við: Hverra
manna ert þú? Á hvaða leið ert þú?
Hver er ábyrgð þín?
Svörin sem lesa má út úr verkinu
eru ótvíræð. Enginn maður getur
leyft sér að líta á sig sem eyland. Við
erum öll ábyrg hvert fyrir öðru og
höfum mikilsverðum skyldum að
gegna við fortíð okkar og framtíð.
Nútímamanninum er tamt að líta á
sig sem eins konar endastöð tilver-
unnar þar sem markmiðiö er að hver
maður gæði sér á þeim gjöfum sem
við blasa. Slíkt fólk lifir gjarna
draum- og hugsjónarlausu lífl og læt-
ur hlutadýrkun og þæginda koma í
stað gamalla gilda sem ekki eiga
lengur upp á pallborðið. Fortíð
mannsins og framtíð hans á jörðinni
verða því lítils virði miðað við stund-
leg gæði.
I skáldsögu Fríðu Á. Sigurðardótt-
ur eru slík viðhorf fordæmd en jafn-
framt bent á leiðir út úr ógöngunum.
Því er Meðan nóttin líður mikilsverð
bók fyrir okkar tíma. Hún er til
marks um það að mikils sé að vænta
fráFríðuíframtíðinni.“ -hlh
Torfi Jónsson afhendir Guðrúnu Gunnarsdóttur Menningarverðlaun DV fyr-
ir listhönnun.
Listhönnun - Guðrún Gunnarsdóttir:
Vekur athygli fyrir
ferskleika og gott f orm
„Listiðnaðarnefnd sú sem DV skip-
aði, og ætlað var það hlutverk að
finna góða hönnun innan íslenska
hstiðnaðarins og hjá einstaka hst-
iðnaðarmönnum, hefur komist aö
þeirri niðurstöðu að veita beri Guð-
rúnu Gunnarsdóttur hstiðnaðar-
verðlaunin. Hún hefur áður verið til-
nefnd til þessara verðlauna og er hún
mjög verðug þeirra," sgði Torfi Jóns-
son þegar hann afhenti Guðrúnu
Menningarverðlaun DV fyrir listiðn.
„Guðrún er fædd 1948. Hún stund-
aði listiðnaðarnám í Kaupmanna-
höfn 1972-1975, á verkstæði Kim Na-
ver. Hún hefur tekið þátt í íjölmörg-
um samsýningum og haldið nokkrar
einkasýningar allt frá árinu 1975,
þegar hún tók fyrst þátt í samsýning-
unni „Islands kvindelige kunstnere"
í Kaupmannahöfn. Árið 1987-1988
tók hún þátt í „Scandinavia Today“,
formhönnunar- og listiðnaðarsýn-
ingunni í Tokyo. Verk hennar hafa
verið keypt af opinberum stofnun-
um, bæði hér á landi og í Japan.
Guðrún hefur unnið við textíl-
hönnun síðan 1976 og hannað skart-
gripi, sem einkum hafa vakið athygh
á Norðurlöndum. Guðrún er nú
hönnuður hjá Álafossi þar sem störf
hennar eru þegar farin að skila veru-
legum árangri.
Værðarvoðimar sem hún hefur
hannað eru framleiddar úr þremur
mismunandi efnisþáttum: Bómull,
lambsull og venjulegri ull. Einkenn-
andi fyrir þessa hönnun eru litirnir
sem í senn eru djarfir og ferskir og
höfða til lita í íslenskri náttúru.
Framleiðslulínan er þrátt fyrir fjöl-
breytileika í htum mjög samstæð og
vekur athygli fyrir ferskleikann og
gott form.“ -hlh
Merming
Leiklist - Hrafnhildur Hagalín Guðmundsdóttir:
Óvenjulega glæsilegt verk
Auður Eydal afhendir Sigriði Hagalín Menningarverðlaun DV fyrir leiklist
sem hún tók við fyrir hönd dóttur sinnar, Hrafnhildar Hagalin Guðmunds-
dóttur.
„Leiklistarverðlaun DV fyrir árið
1990 hlýtur Hrafnhildur Hagalín
Guðmundsdóttir fyrir leikrit sitt, Ég
er meistarinn, sem sýnt hefur verið
í Borgarleikhúsinu í vetur.
í leiklistarnefnd sátu, auk mín, þau
Viðar Eggertsson og Þórunn Sigurð-
ardóttir, bæði nákunnug íslensku
leikhúsi. Verkefni okkar var einkar
ánægjulegt, ekki hvað síst þar sem
fljótlega varð ljóst hverjar tilnefning-
ar til leikhstarverðlauna yrðu og síð-
an að augu okkar allra beindust í
eina átt þegar hugað var að sjálfum
verðlaunahafanum,“ sagði Auður
Eydal sem hafði orð fyrir dómnefnd
um leiklist.
„Því miður átti Hrafnhildur þess
ekki kost að vera hérna með okkur
í dag þar sem hún dvelur nú við nám
í París. Við sendum henni ham-
ingjuóskir af heilum hug.
Sá boðskapur, sem við meðtökum
í leikhúsinu, er samansettur af
margs konar áreiti og dramatískri
spennu og þegar best lætur opnar
þessi reynsla okkur nýja sýn - og
færir okkur pínulítið nær himnin-
um.
Og hver er verður verðlauna ef
ekki sá sem miðlar slíkri stund?
Eg er meistarinn íjallar um lífið og
listina. Persónur eru þrir listamenn,
kröfuharðir við sjálfa sig og óvægnir
við aöra. Hin dýpstu mannlegu rök
eru skoðuð í ljósi þess að öll þrjú
standa þau á vegamótum og þurfa
að taka líf sitt og list til endurmats.
í verkinu er gítartónlist, sem
Hrafnhildur þekkir svo vel, notuð á
einstakan hátt þannig að á stundum
veröur tónhstin hluti af atburðarás-
inni. Enn eitt dæmi um samruna list-
greinanna í leikhúsinu.
Hér er alls ekki verið að verðlauna
athyglisverða frumraun heldur verk
sem veröur að teljast merkilegt fram-
lag th íslenskrar nútímaleikritunar.
Verk sem á eftir að lifá.
Sýningin sætti tíðindum í íslensku
leikhúslífi og er varla ofmælt þó að
sagt sé að þetta leikrit verði ánægju-
leg viðmiðun og lyfti þeim óskrifuðu
verkum sem á eftir koma.
Ég er meistarinn er óvenjulega
glæsilegt verk.“ -hlh
Byggingarlist - Guðmundur Jónsson
Athyglisverð rýmisuppbygging
Guðrún Jónsdóttir afhendir Þórdísi Öldu Sigurðardóttur Menningarverðlaun
DV fyrir byggingarlist, en hún tók við þeim fyrir hönd Guðmundar Jónsson-
ar sem búsettur er í Noregi og gat ekki vegna anna verið viðstaddur.
„Þau þrjú verk, sem dómnefnd hef-
ur sérstaklega staðnæmst við að
þessu sinni eru raðhúsið á Nord-
Form sýningunni í Malmö 1990, við-
byggingin við Háskólabíó og innrétt-
ing á húsnæði Féfangs hf. Öll eiga
þessi verk það sammerkt, að þar fer
saman sterk heildarhugmynd, góð
rýmisuppbygging og fágun í útfærslu
og efnisvali.
Niðurstaða dómnefndar var sú að
veita bæri Guðmundi Jónssyni arki-
tekt verðlaunin að þessu sinni fyrir
íslenska raðhúsið á NordForm sýn-
ingunni í Malmö 1990.
Guðmundur Jónsson arkitekt, sem
búsettur er í Osló hefur áður getið
sér gott orð í samkeppnum hérlendis
t.d. hlaut hann fyrir nokkrum árum
1. verðlaun fyrir tihögur sínar að
tónlistarhúsi í Reykjavík og við-
byggingu við Amtsbókasafnið á Ak-
ureyri.
Tihaga Guðmundar byggist á ein-
faldri en sterkri grunnmynd, þar sem
hugmyndir úr fornri íslenskri húsa-
gerð eru endurskapaöar í anda nú-
tíma byggingarlistar á einkar sann-
færandi hátt.
Af raðhúsunum 5 á sýningunni í
Malmö vakti íslenska raðhúsið hvað
mesta athygli sýningargesta. Um
húsið var fjallað í erlendum fagtíma-
ritum m.a. í danska ritinu „Arkitekt-
en“ þar sem talað er um að íslending-
ar hafi komið á óvart með framlagi
sínu. Að mati blaðsins er íslenska
húsið talið einna athyghsverðast og
lof borið á höfund þess fyrir Ijóðræn-
ar útfærslur og áhugaverða rýmis-
uppbyggingu.
Kunnur bandarískur hönnuður,
sem skoðað haföi sýninguna, lét svo
ummælt aö ef rétt væri á málum
haldið ætti ísland að geta orðið næsta
„hönnunarlandið" á Norðurlönd-
um.“
Kvikmyndalist - Lárus Ýmir Óskarsson:
Menningarverðlaun DV fyrir kvik-
myndahst í ár hlýtur Lárus Ýmir
Óskarsson fyrir leikstjórn sína á
Ryði. Kvikmyndanefndin, sem auk
mín sátu í Baldur Hjaltason og Hhm-
ar Oddsson, fór í gegnum þær kvik-
myndir sem gerðar voru á árinu og
eins leiknar sjónvarpsmyndir. Vor-
um við sammála um að leikstjórn
Lárusar Ýmis á kvikmyndinni Ryö
væri það sem stæði upp úr,“ sagði
Hilmar Karlsson sem hafði orö fyrir
dómnefnd um kvikmyndagerð.
„Ryð er fyrsta kvikmyndin í fullri
lengd sem Lárus Ýmir leikstýrir hér
heima, en þó er hann meðal okkar
reyndustu og þekktustu kvikmynda-
gerðarmanna. Þekktust kvikmynda
hans er Andra Dansen sem hann
gerði í Svíþjóð 1982. Var sú mynd
talin í hópi bestu kvikmynda í Evr-
ópu það árið.
Lárus hefur starfað jöfnum hönd-
um á íslandi og í Svíþjóð. Var hann
meðal annars tvö ár við nám í
sænska kvikmyndaskólanum. Skóla-
mynd hans, Fugl í búri, hlaut gull-
verðlaun á kvikmyndahátiðinni i
Oberhausen 1979.
í Svíþjóð leikstýrði hann síðar ann-
arri kvikmynd sinni, Den Frusna
Leoparden, og sjónvarpsseríunni
Hastens Öge, sem kosin var besta
sjónvarpssería á stórri sjónvarps-
myndahátíð í Kanada. 1988 gerði Lár-
us Ýmir stuttmyndina Kona ein sem
hlaut 1. verðlaun í samkeppni Lista-
hátíðar um bestu stuttmyndina. Þá
hefur Lárus starfað við gerð sjón-
varpsmynda og er flestum minnis-
stæð uppfærsla hans á Degi vonar
fyrir sjónvarpið.
Það dylst engum sem séð hafa Ryð
að sá sem þar stýrir er skapandi lista-
maður sem hefur fuht vald á hst
sinni. Lárus Ýmir hefur gott auga
fyrir möguleikum kvikmyndavélar-
innar um leið og hið talaöa mál er
honum kært. Það er því okkur í kvik-
myndanefndinni nhkh ánægja að
veita Lárusi Ými Óskarssyni menn-
ingarverðlaunin 1991 fyrir kvik-
myndagerð." -hlh
Hilmar Karlsson afhendir Lárusi Ymi
fyrir kvikmyndalist.
Oskarssyni Menningarverðlaun DV
Hef ur fullt vald á list sinni