Dagblaðið Vísir - DV - 01.11.1991, Side 2

2
FÖSTUDAGUR 1. NÓVEMBER 1991.
Fréttir
Verðmæti sjávarafurða árið 1990:
Frystingin hálfdrættingur
á við f erskf iskútf lutning
- verðmæti afla 19 stærstu fiskvinnslufyrirtækjanna það sama og ísfisks til Grimsby, HuU og Bremerhaven
í ritinu Útvegi, sem Fiskifélag ís-
lands gefur út, er skrá yfir magn og
verömæti afla af íslandsmiðum áriö
1990. Þar kemur í ljós aö verömæti
ísfisks á mörkuðum í Englandi er
nær helmingi meira en afla sem land-
að er hér heima og er flakaöur og
frystur.
Sem dæmi má nefna að til Hull
voru fluttar út 39.493 lestir af ísfiski
áriö 1990 og verðmætið var 4,2 millj-
arðar króna. Til Grimsby voru flutt-
ar út 35.073 lestir af ísfiski. Fyrir
þetta magn fengust rétt rúmir 4 millj-
arðar króna.
Tvö stærstu fiskvinnslufyrirtæki
landsins eru Útgerðarfélag Akur-
eyringa hf. og Grandi hf. Samtals
voru unnar hjá þessum fyrirtækjum
48.809 lestir af fiski og af því voru
frystar 35.842 lestir. Samtals var
verðmæti alls afla þessara tveggja
stærstu fiskvinnslufyrirtækja rúm-
lega 2,1 milljarður króna. Hjá ÚA 1,1
milljarður en 977 milljónir króna hjá
Granda hf.
Samtals voru flutt út 111.751 tonn
af ísfiski til Hull, Grimsby og Brem-
erhaven fyrir samtals 11,6 milljarða
króna.
Það þarf 19 stærstu fiskvinnslufyr-
irtækin íslensku til að ná þessari
verðmætatölu. Þessi 19 fyrirtæki
frystu samtals 103.813 lestir, söltuðu
25.158 lestir, bræddu 208.318 lestir og
sjófrystu eða sigldu með afla, samtals
44.844 lestir. Verðmæti alls þessa afla
varll,4milljarðarkróna. -S.dór
fyrsta sktpti og verð aö viðurkenna
að ég er bæði spennt og kvíðafull,"
sagöi Maria Bonnevie, 18 ára norsk
stúlka og aðalleikkona kvikmynd-
arinnar Hvíti víkingurinn, í sam-
tali við DV í gær, rétt fyrir forsýn-
ingu myndarinnar. Gottskálk Dag-
ur Sigurðarson, 17 ára mótleikari
hennar í myndinni, var sama sinn-
is. Gottskálk sagði að hann hefði
verið kvíðafullur síðustu daga en
létti heilmikið þegar María kom til
landsins. „Það er auðveldara að
Maria Bonnevie og Gottskálk Ðag-
ur Sigurðarson, aðalleíkarar kvik-
myndarinnar Hvíti vtkingurinn.
DV-mynd GVA
hafa hana með sér í stressinu."
María sagði að hún hefði séð aug-
lýsingu í stóru dagblaði í Noregi
þar sem auglýst var eftir leikkonu
í myndina. „Ég ákvað að senda inn
umsókn en átti ekki von á að fá
hlutverkið. Það kom því mjög flatt
upp á mig þegar hringt var í mig.
Ég hugsaöi mig talsvert um áður
en ég lét slag standa," sagöi hún.
María var heppin því um eitt þús-
und stúlkur á íslandi, Svíþjóð og í
Noregi óskuðu eftir að komast í
hlutverk hennar.
Þar sem kvikmyndin var tekin
upp meö íslensku tali þurfti María
að læra handritið á íslensku. „Ég
lagði talsvert á mig en hafði hand-
ritið einnig á snældu og það hjáip-
aði mikið," sagði hún.
Bæði María og Gottskálk þurfa
að koma fram nakin í myndinni.
„Þessi atriði voru tekin upp í lokin
og það hjálpaði okkur mikið, við
vorum farin að þekkjast. Allir sem
voru viðstaddir, vissu hversu erfitt
þetta var fyrir okkur, og sýndu
mikla tillitssemi. Þess vegna var
þetta allt i lagi," segir María og
brosir. Gottskálk bætir við að
menn skuli ekki halda að myndin
sé vaðandi í nektarsenúm því svo
sé ekki. „Það koma bara ínn í faileg
ástaratriði," segir hann.
„Við bíðum auðvitað spennt að
sjá myndina og vonum aö fólk verði
ánægt með hana,“ sögðu þessir
unguleikarar. -ELA
Hvíti víkingurinn frumsýndur í dag:
„Spennt og kviðaf ull“
- segja aðalleikarar myndarinnar
„Ég er að fara að sjá myndina i
KeflavíkurvöILur:
Uppsögnum níu manns frestað
- Bandaríkjamönnumfiölgaðum27,5 %
í gær barst yfirmönnum á Kefla-
víkurvelli heimild til að segja upp 9
starfsmönnum í tómstundastofnun
Varnarliðsins, en undir hana falla
klúbbar, kvikmyndahús og fleira.
Var uppsögnunum hins vegar frestað
um einn mánuð.
Um miðjan nóvember á að hggja
nákvæmlega fyrir hverjir verða í
hópi þeirra 70 starfsmanna sem segja
á upp á næstunni og DV sagði frá á
laugardag.
Á launalista varnarliðsins 1. októb-
er síðastliðinn voru 963 íslendingar
og 546 Bandaríkjamenn. Fjölgun
Bandaríkjamanna frá 1989 nemur
því 27,5 prósentum en ekki 8,9 pró-
sentum eins og tölur þær sem DV
birti á laugardag gáfu til kynna. Þá
var fjallaö um fyrirhugaðar upp-
sagnir 70 íslenskra starfsmanna á
Keflavíkurflugvelli.
í nýlegu bréfi frá Verslunarmanna-
félagi Suðumesja til varnarmála-
skrifstofu utanríkisráðuneytisins er
óskað eftir upplýsingum um heildar-
íjölda bandarískra þegna og íslend-
inga sem starfa hjá Varnarliðinu og
fengust þá ofangreindar tölur. Miðað
viö þær hefur íslenskum starfs-
mönnum Vallarins fækkað um 12,4
prósent.
Varðandi forgang íslendinga til
vinnu á Vellinum sagðist heimildar-
maður DV þar hafa bókanir varnar-
málanefndar frá 1988, númer 868 og
869, sem staðfesta forgang íslend-
ingá. -hlh
Frystingin hálfdrættingur á
við ferskfiskútflutninginn
ísfiskur alls 111.751 lesta
Samtals voru flutt út 111.751 tonn
af ísfiski til Huli, Grimsby og
Bremerhaven fyrir samtals
11,6 milljarða króna.
DVJRJ
Unninn afli innanlands ails
382.133 lestir
Sigling Frysting
44.844 103.813
Söltun
Bræðsla 25.158
208.318
19 stærstu fiskvinnslufyrirtækin
í landinu unnu á sama tíma úr
382.133 lestum að andvirði
11,4 milljarða króna.
Upplýsingafulltrúi Vamarliðsins:
Ekki yfirjýst stef na
að fækka íslendingum
Starfsmenn Varnarliðsins á Keflavíkurvelli afhentu Jóni Baldvin Hannibals-
syni mótmæli sín vegna þróunar atvinnumála á Vellinum. Sögðu þeir ein-
sýnt að Bandaríkjamenn ætluðu að fækka íslenskum starfsmönum og ráða
bandaríska starfsmenn í þeirra stað. Væri sú stefna skýlaust brot á varnar-
samningnum frá 1951 og yrði ekki við það unað. Var krafist að rikisstjórnin
mótmælti þessum áætlunum kröftuglega. Á myndinni til vinstri er Ómar
Jónsson, talsmaður íslensku starfsmannanna, að lesa mótmælaskjalið fyr-
ir Jón Baldvin. Fyrir miðju er Magnús Gislason, formaður Verslunarmanna-
félags Suðurnesja.
DV-mynd Ægir Már
„Það er mjög óljóst, nánast vafa-
samt, að samkvæmt varnarsamn-
ingnum sé einhver trygging á störf-
um fyrir íslendinga hjá Varnarlið-
inu. Þess vegna er varasamt að tala
um skýlaus brot þegar fólki er sagt
upp hér. Atvinnuástandið hér ræðst
fyrst og fremst af því að sá sem borg-
ar fyrir þjónustuna hafl þörfina á
henni og peningana til að borga fyrir
hana. Það er þetta sem yfirmennirnir
standa frammi fyrir, að leysa málin
án þess að það hafi áhrif á reksturinn
og starfsmenn," sagði Friðþór Eydal,
upplýsingafulltrúi Varnarliðsins, í
samtali við DV.
Samkvæmt heimildum blaðsins
munu uppsagnirnar á Keflavíkur-
flugvelli, þar sem 33 ræstingakonum
var sagt upp og áætlanir eru um að
~íegja upp 70 starfsmönnum að auki,
aðeins upphafið að enn stórtækari
fækkun Islendinga í vinnu á Vellin-
um. Standi til að fækka íslenskum
starfsmönnum úr rúmlega 900 í
500-600 í framtíðinni.
Friðþór sagði af og frá að slíkar
áætlanir væru í gangi. Umræðan um
atvinnuástandið á Vellinum ein-
kenndist nú öðru fremur af tilflnn-
ingum og alls kyns sögusagnir væru
í gangi. Það væri í sjálfu sér ekki
óeðlilegt þar sem fólk væri uggandi
vegna uppsagnanna á dögunum.
„Kjami málsins er sá að banda-
rísku fjárlögin liggja ekki fyrir, gera
það varla fyrr en eftir áramót. Það
er yfirlýst stefna Bandaríkjamanna
að lækka hernaðarútgjöldin. Menn
eru því ósjálfrátt aö setja sig í stell-
ingar hér og vega og meta hvað þeir
geta gert þegar þeir fá fjárlagapakk-
ann sem reynist kannski mun minni
en reiknað var með. En þaö er ekki
yfirlýst stefna að fækka íslending-
um. Þó mismunur séu á fjölda manna
í störfum og einhverjar breytingar
hafi verið þar á, íslendingum í óhag,
hefur Bandaríkjaniönnum í hluta-
störfum íjölgað. Ársverkin eru um
það bil jafnmörg og áður."
Verið er ’að byggja 244 íbúöir á
Keflavíkurflugvelli til að taka á móti
bandarísku fjölskyldufólki. Stefnan
hefur verið að fá frekar fjölskyldu-
fólk á Völlinn í stað einstaklinga.
Vistin lengist í 3 ár og með tilkomu
makanna eykst eftirspurnin eftir at-
vinnu meðal Bandaríkjamanna.
„Það verður að vera hægt að bjóða
þessu fólki upp á viðunandi lífskjör,
svipað og það á að venjast annars
staðar. Þarna eru því tvö sjónarnmiö
sem erfitt er að samræma: hvernig
menn fá hingað íjölskyldur, sem aft-
ur krefjast meiri þjónustu, og hvern-
ig eigi að hindra þetta fólk í að vinna
við þjónustuna. Fjölgun íjölskyldu-
fólks þarf alls ekki að þýða fækkun
íslendinga þar sem þjónustan eykst
til muna með fleira fólki. Vandamálið
er hins vegar launakostnaður vegna
íslendinganna. Það er ekki hægt að
hækka verð þjónustunnar í þessu
lokaða hagkerfi hér til að mæta þeim
launahækkunum sem verið hafa á
íslandi."
Friðþór sagði að ráðningafrost það
sem gilt hefur frá árslokum 1989
væri enn í gildi fyrir bæði Banda-
ríkjamenn og íslendinga
-hlh