Dagblaðið Vísir - DV - 28.12.1991, Blaðsíða 31

LAUGARDAGUR 28. DESEMBER 1991.
39
fædd til að vekja svefnpurkur, það
var auðséð. Hún hélt veislu á
lengsta degi ársins því þá gafst tími
tíi að borða margréttaða máltíð.
Hún hafði efni á að aka í eigin vagni
en kom engu að síður með póstvag-
inum eins og hin því hún vildi sýna
fram á að hún væri ekki dramblát.
Og ekki var hún ein á ferð því með
henni var yngri bróðir hennar,
Júlíus.
Hann var valdsmannslegur að
sjá, sumarklæddur og með strá-
hatt. Farangurinn var í minna lagi
því það var svo erfitt að vera í mikl-
um hita. Hann var bara með sund-
hettu og sundskýlu. Ekki gat það
talist mikið.
Nú kemur móðirin, frú Ágúst, sú
sem selur ávexti í tunnum og á
mörg fiskfot. Hún var bóndakona
í pilsi með grind úr stálfjöðrum,
feit og hlýleg og tók þátt í öllu. Hún
fór sj álf með öl til vinnufólksins
úti á akrinum. „Eta skaltu brauð
þitt í svita þíns andlitis," sagði hún.
„Það stendur í Biblíunni. Á eftir
má svo halda skógarball og upp-
skeruhátíð!" Hún var móðir.
Nú kom aftur karlmaður. Hann
var listmálari að atvinnu og meist-
ari í að blanda liti. Það fékk skógur-
inn hka að vita. Blöðin urðu að
skipta um lit og það var indælt að
hann skyldi vilja það. Rauður, gul-
ur og brúnn varð hann brátt.
Meistarinn bhstraði eins og svart-
ur stari. Hann var duglegur vinnu-
maður og festí brúngrænt hum-
alknippi við ölkrúsina sína. Það var
fahegt skraut enda hafði hann auga
fyrir skrautí. Þarna stóð hann nú
með litapottana sína og það var
allur farangur hans.
Nú kom eigandinn sem hugsaði
um sáðmánuðinn, um að plægja
jörðina og dáhtið um að yrkja hana
en einnig nokkuð um þá ánægju
sem veiðum fylgir. Hann var með
hund og byssu og hafði hnetur í
töskunni sinni, knik knak! Hann
var með afar mikinn farangur og
enskan plóg. Hann talaði um bú-
hagfræði en fékk lítið að heyra
vegna hósta og andkafa - það var
Nóvember sem var að koma.
Hann var með nefkvef, svo mikið
nefvef að hann notaði lak en ekki
venjulegan vasaklút og þó ætlaði
hann að sinna stúlkunum, sagði
hann! En kvefið liði brátt hjá þegar
hann færi að höggva í eldinn og það
vildi hann svo gjarnan því hann
var brennisagari. Á kvöldin skerpti
hann skauta því að hann vissi að
það hði ekki á löngu áður en fólk
hefði þörf fyrir það ánægjulega
skótau.
Nú kom sá síðasti, gömul kona
með eldkrukku. Henni var kalt en
augun ljómuðu eins og skærar
stjörnur. Hún hélt á jurtapotti með
litlu grenitré. „Um það ætla ég að
hugsa vel svo það verði stórt á aö-
fangadagskvöld og nái alveg frá
gólfi og upp í loft. Og á því verða
þá logandi ljós, gyht eph og úr-
khppur. Eldkrukkan hitar eins og
kolaofn. Og ég tek ævintýrabókina
upp úr vasanum og les upphátt svo
aö öll bömin í stofunni verða þög-
ul. En dúkkurnar á jólatrénu lifna
við og hth engillinn efst á því með
gylltu vængina flýgur af græna
toppnum og kyssir smáa og stóra í
stofunni, j á og líka fátæku börnin
sem standa fyrir utan og syngja
jólasálminn um stjörnuna og Betle-
hem.
„Og þá getur vagninn lagt af stað
aftur,“ sagði varðmaðurinn. „Nú
er tylftin komin. Látum annan
vagn með ferðamenn koma að hlið-
inu!“
„Hleypum fyrst þeim tólf inn fyr-
ir,“ sagði kafteinninn sem sem var
varðstjóri. „Einn í einu! Og vega-
bréfin geymi ég. Hvert um sig gild-
ir í mánuð. Þegar hann er hðinn
skrifa ég í það hvemig viðkomandi
hefur hagað sér. Gjörðu svo vel,
herra Janúar. Má ég biðja þig að
ganga inn fyrir?“
Og hann gekk inn fyrir.
- Þegar árið er hðið skal ég segja
þér hvað þeir tólf hafa fært þér,
mér og okkur öllum. Núna veit ég
ekki hvað það verður og það vita
þeir ekki heldur sjálfir - því þetta
eruundarlegjrtímar sem viðlif-
umá.“ Þýð. ASG
Hátíðisdagar í Þýskalandi:
Ógiftir fara á
milli húsa og syngja
fyrir snaps
Jól og áramót í Þýskalandi em
haldin hátíðleg á ósköp svipaðan
hátt og hér. Að vísu fara Þjóðveijar
hægar í sakimar. Þeir kaffæra ekki
hver annan í rándýrum gjöfum.
Þeir skjóta ekki hehu bankainn-
stæðunum upp í loftið. Öhu er stfilt
í hóf. Engu að síður kveðja menn
gamla árið með flugeldum og ýms-
um skemmtilegum siðum. En við
komum að því síðar.
Undirbúningur jóla í Þýskalandi
er með nokkruð öðmm hætti held-
ur en hér tíðkast. Jólafiðringurinn
tekur strax völdin fyrstu helgina í
aðventu. Þá flykkjast alhr sem
vetthngi geta valdið til nærhggj-
andi borga og kaupstaða. Þessa
helgi er nefnilega opnaður hefð-
bundinn jólamarkaður. Þá breytast
aðalgöturnar í lítil sjálfstæð þorp.
Þar hafa verið sett niður skrautleg
timbursmáhýsi. í þeim er seldur
alls konar varningur sem tengdur
er jólunum. Má þar nefna pipar-
kökur með marghtri sykurbráð,
alls konar sælgæti, jólaskraut, syk-
urbrúnaðar hnetur og gjafamuni.
Sum húsin eru troðfull af ýmiss
konar pylsum og kjötmeti, sem fær
munnvatnskirtiana til að fara helj-
arstökk. Ekki má gleyma jólaglögg-
inni sem seld er á hveriu horni.
Á þessa markaði þyrpast Þjóð-
veijar sumsé - ekki til að láta greip-
ar sópa, heldur mestmegins til að
sýna sig og sjá aðra. Það er hægur
vandi að eyða eins og einu síðdegi
við að skoða það sem á boðstólum
er, ylja sér við glas af heitum jólam-
iði og njóta stemningarinnar.
Börnunum er ekki gleymt. Fyrir
þau hafa verið settar upp htlar
hringekjur, skrautlýst Parísarhjól
og jafnvel hestaleigur. Jólasvein-
arnir eru komnir í rauðu kuflana
og eru iðnir við að sprella við unga
og gamla, sem leið eiga hjá.
Öðruvísi gjafir
Jólaundirbúningurinn á heimil-
unum er ósköp svipaður og við
þekkjum hér. Kökur eru bakaðar,
allt gert hreint í hólf og gólf og gjaf-
ir útbúnar.
Það tíðkast gjarnan að færa vin-
um og kunningjum eitthvert lítil-
ræði fyrir jóhn. Þetta getur verið
flaska af góðu víni, heimatilbúnar
smákökur eða sælgæti í fallegum
umbúðum. Fólk heimsækir þá
hvað annað, afhendir gjafimar og
spjahar smástund yfir glasi af bjór.
Jólakort eru að sjálfsögðu einn
þáttur jólaundirbúningsins. En
þau sendir maður aðallega vinum
og kunningjum sem maður hittir
ekki nema endrum og eins.
Ahur er þessi undirbúningur á
rólegu nótimum. Þjóðveijar byija
enda snemma að undirbúa hátíðina
og varast eins og heitan eldinn að
lenda í æðisgengnu kapphlaupi við
tímann.
Og svo er það jólatréð. Einhver
gæti haldið að leyfhegt væri að taka
sér öxi í hönd og arka út í skóg til
að ná sér í fahegt tré. En það er
nú öðm nær. Fólk verður aö kaupa
sín tré, þótt það búi við skógaijað-
arinn. Undantekning em þó þeir
sem eiga nytjarétt í skógunum.
Þeir fara gjaman á Þorláksmessu
ásamt bömum og búahði og höggva
sér faheg tré. Þau em síðan sett
upp í stofunni og skreytt eftir
kúnstarinnar reglum.
Það er töluverður fengur að því
að þekkja skógarbónda. Hann get-

Fullt hús matar á jólamarkaði i Frankfurt.
Jólaglöggin er ómissandi á jóla-
mörkuöum. Eitt glas gefur yl í
kroppinn og bros á andlit.
ur nefnilega átt það til að banka
upp á síðdegis á Þorláksmessu og
gauka að manni nýhöggnu, ilmandi
jólatré. Honum er þá að sjálfsögðu
boðið upp á nýbakaðar smákökur,
kaffi og koníakslús. Rómantískt,
ekki satt?
Hefðbundinn
jólamatur
Gæsin er jólamatur Þjóðveijans,
svona rétt eins og rjúpan eða ham-
borgarhryggurinn hér. Hún er
matreidd eftir kúnstarinnar regl-
um og er hið mesta lostæti þegar
aht meðlæti er komið í spihð.
Þetta þýðir þó ekki að gæs sé
borðuð á hveiju heimih á aðfanga-
dagskvöld. Nautakjötsrúhur em
einnig mjög vinsælar svo og marg-
víslegar stórsteikur. Ekki má
gleyma svínakjötinu sem skipar
stóran sess í heimihshaldi Þjóð-
veija. En nóg um það.
Sjálf jólahátíðin hefst klukkan
sex á aðfangadag. Þá hringja
kirkjuklukkur hátíðina inn. Þegar
fólk hefur borðað hátíðarmatinn,
er gjaman farið í kirkju til að með-
taka jólaboðskapinn. Aöfangadags-
kvöld upp á þýskan máta er einkar
Ungir og ógiftir fara þeir á milli staða og syngja. Þegar þeir hafa feng-
ið „einn gráan" halda þeir för sinni áfram.
hátíðlegt, ekki síst ef nýfahin mjöh-
in sveigir tijágreinamar og kyrrð
hvhir yfir öhu. Shkan hátíðleika
þetytir þýskt sveitafólk öðmm
fremur.
Svo hða jóladagamir hver af öðr-
um við át og afslöppun. Fjölskyldu-
boð eru algeng og ekkert til sparað
af neinu tagi. Það er oft glatt á
hjaha yfir bústnum hnahþóranum
sem þykja hreint ómissandi á slík-
um stundum.
Sá síður að ikera ahar kökur í
sneiðar áður en þær em bornar á
borð getur orkað mjög tvímæhs í
jólaboðunum. Það er nefnhega
dónalegt að þiggja ekki bita af
hverri köku. Sneiöamar eru hafðar
sérstaklega vænar á jólunum,
þannig að maður er gjörsamlega
búinn að vera eftir eina umferð.
Þama lendir því margur gesturinn
í kröppum dansi.
Sungið fyrir snaps
Þeir sem lifa jólaboðin af geta
farið að hugsa til gamlárskvölds.
Þá er aftur veislumatur á borðum
og gamla áriö kvatt með viðhöfn.
Fólk kaupir flugelda og skrautljós
en í miklu minni mæh heldur en
hér tíðkast. Forráðamenn stöndugs
fyrirtækis myndu ekki láta sér th
hugar koma að eyða helmingi þess
í flugelda sem venjuleg íjölskylda
eyðir hér. Þess vegna hefur það
komið fyrir að íslensk böm í
Þýskalandi hafa fengið dulitla
heimþrá um tólfleytið á gamlárs-
kvöld. En það er fljótt að jafna sig.
Þjöðveijar hafa komið sér upp
ýmsum skemmthegum siðum á
gamlárskvöld. í vinalegu þorpi í
Mið-Þýskalandi tíðkast það meðal
annars að ógiftir karlmenn taka sig
saman og fara í hópum mihi húsa.
Þeir beija upp á ganga inn, hefja
upp raust sína og syngja „digmm
karlarómi."
Þegar þeir hafa lokið söng sínum
verður húsfreyjan að vera hand-
fljót og sækja þeim öl og góðan
snaps. Þessu dengja þeir í sig og
halda svo í næsta hús. Þar er lagið
tekið og snaps borinn fram á eftir.
Sumir söngvaranna em óneitan-
lega orðnir valtir á fótunum og
óvissir á laginu þegar þeir eru bún-
ir að syngja sig og drekka í gegnum
heht þorp. En yfirleitt em þetta
ungir menn og hraustir þannig að
þeir geta lengi bætt á sig einum -
eða þannig.
-JSS