Dagblaðið Vísir - DV - 15.04.1992, Qupperneq 20

20
MIÐVIKUDAGUR 15. APRÍL 1992.
Erlend bóksjá
Samsærið um að
myrða Kennedy
John F. Kennedy, forseti Bandaríkj-
anna, var myrtur í Dallas, Texas, 22.
nóvember árið 1963. Ungur Banda-
ríkjamaður, Lee Harvey Oswald, var
handtekinn, grunaður um morðið.
Hann kvaðst saklaus. Oswald var
skotinn til hana tveimur dögum síðar
á meðan hann var í vörslu lögregl-
unnar í Dallas.
Varaforsetinn, Lyndon B. Johnson,
tók strax við stjómartaumum eftir
andlát Kennedys. Hann skipaði
nefnd „valinkunnra sæmdarmanna"
til að rannsaka morðið undir for-
mennsku forseta hæstaréttar, Earl
Warren, og með þátttöku fyrrverandi
forstjóra bandarísku leyniþjón-
ustunnar, CLA. Niðurstaða nefndar-
innar var að Oswald hefði myrt
Kennedy og verið einn að verki.
Frá upphafi hafa margir efast um
þá niðurstöðu. Það er harla auðvelt
því kenning nefndarinnar byggðist á
þeirri forsendu áð ein byssukúla
hefði farið ævintýralegar krókaleið-
ir; hitt forsetann tvívegis og síöan
annan mann sem sat í framsæti for-
setabifreiðarinnar.
Samsæri
Ýmsir urðu til aö gagnrýna Warr-
en-nefndina á prenti og benda á
margvíslegt ósamræmi og jafnvel
rangar fuhyrðingar. Svo fór að lok-
um, einum og hálfum áratug eftir
morðiö, að bandarísk þingnefnd
reyndi að fara ofan í saumana á
málinu. Niðurstaða hennar varð sú
að allt benti til þess að um samsæri
hefði verið að ræða og fleiri en einn
byssumaður skotið á forsetann.
Snemma á sjöunda áratugnum hóf
Jim Garrison, þáverandi saksóknari
í New Orleans, umfangsmikla rann-
sókn á forsetamorðinu og hlutdeild
manna í heimaborg hans að því.
Rannsókn Garrison og málaferh sem
hann stóö fyrir vöktu mikla athygli
á þessum tíma - einnig í fjölmiðlum
hér á landi. Hann hafði þó ekki er-
indi sem erfiði því sakbomingurinn
var sýknaður og Garrison hrakinn
úr embætti.
Garrison þessi er nú allt í einu orð-
in mikU hetja á hvíta tjaldinu í kvik-
myndinni JFK eftir OUver Stone. Þar
er fjallaö um morðið á Kennedy og
er Garrison þar í lykilhlutverki
v/;
Voðaatburðurinn í Dallas, Texas, 22. nóvember 1963: John F. Kennedy
veglnn.
vegna rannsóknar sinnar á máUnu.
Kvikmyndin er öðru fremur byggð
á þeim tveimur bókum sem hér er
fjaUað um. Þær komu fyrst út fyrir
nokkrum árum en hafa nú verið end-
urprentaðar í pappírskUjum og verið
á metsöluhstum erlendis.
Heiljlarúttekt
Crossfire er löng, ítarleg úttekt eft-
ir bandarískan blaðamann og há-
skólakennara sem reynir að fara of-
an í saumana á öllum spumingum
sem vaknað hafa um morðið og rann-
sóknina á því. Byggt er á öllu því sem
ritað hefur verið og gefið út um mál-
iö. Einnig á þeim opinberu gögnum
sem heijuð hafa verið út úr stjóm-
völdum vegna ákvæða í bandarísk-
um lögum um upplýsingaskyldu hins
opinbera. Enn eru þó veigamikU
skjöl stimpluð leyndarmál og geymd
undir lás og slá.
Hér er einnig öUum þeim samsær-
iskenningum sem fram hafa komið
um Kennedymorðið gerð ítarleg skU.
Höfundurinn telur að um víðtækt
THE
TRÁILÖFTHE
A88AS8IN8
JIHQARWSQH
samsæri hafi verið að ræða og með
morðinu í reynd framið valdarán.
Þar hafi meðal annarra komið við
sögu hatursfulUr andstæöingar
Kastró sem hafi litið á Kennedy sem
svikara vegna Svínaflóainnrásarinn-
ar misheppnuðu, áhrifamikhr menn
í bandarísku leyniþjónustunni, am-
erískir mafíuforingjar og jafnvel
franskir líka, valdamenn í banda-
rísku alríkislögreglunni, öryggis-
verðir forsetans og Johnson varafor-
seti - en bókin endar á því að höfund-
urinn setur Kennedy í fótspor Sesars
og lætur hann spyrja: Et tu, Lyndon?
Kostur þessarar bókar fyrir áhuga-
menn um morðið á Kennedy, og þeir
eru margir nú sem fyrr, er hversu
gott yfirUt hún gefur um allar þær
spumingar og efasemdir sem vaknað
hafa í tímans rás. Höfundurinn hefur
síncir skoöanir á málinu og setur þær
afdráttarlaust fram, en áttar sig jafn-
framt á því að sannanir skortir. Það
er sum sé auðvelt að benda á fárán-
leika hinnar opinberu skýringar á
Kennedymorðinu enda trúir henni
nú varla nokkur maður en eiginlega
er vonlaust að benda með nægilega
sannfærandi hætti á raunverulega
sökudólga. Þar er allt byggt á líkum
og getgátum sem virðast misjafnlega
trúverðugar.
Þáttur Garrison
í Crossfire er fjallað um rannsókn
og málarekstur Garrison á tuttugu
blaðsíðum. Hún er að sjálfsögðu að-
alefni bókar Garrison sjálfs, On The
TraU of The Assassins. Þar lýsir
hann því hvers vegna hann fór að
kanna þá þræði Kennedymorðsins
sem lágu til New Orleans, hvemig
rannsóknin gekk fyrir sig, málaferl-
unum sem fylgdu í kjölfarið og
hefndaraðgerðum bandarísku alrík-
isstjómarinnar gegn sér. Hann fjall-
ar einnig um ýmsa þætti málsins í
ljósi þeirrar vitneskju sem fram er
komin síðustu árin og setur fram
kenningar sínar um morðið og sak-
leysi Oswald.
Hvort sem menn telja að rannsókn
Garrison hafi verið mikUVægt fram-
lag tU rannsóknar morðins á
Kennedy eða ofsóknir á hendur sak-
lausum mönnum, er frásögn hans af
gangi mála forvitnileg. Það er hins
vegar eins með samsæriskenningar
Garrison og Marrs, sem reyndar eru
keimlíkar, að þær eru bara kenning-
ar. Enda engar líkur tU þess, úr því
sem komið er, aö nokkru sinni verði
sannaö svo óyggjandi sé hvaða ein-
stakUngar stóðu á bak við morðið á
John F. Kennedy.
CROSSFIRE - THE PLOT THAT KILLED'
KENNEDY.
Höfundur: Jim Marrs.
Carroll & Graf, 1992.
ON THE TRAIL OF THE ASSASSINS.
Höfundur: Jim Garrison.
Warner Books, 1991.
Metsölukiljiir
Bretland
Skéldsögur
1. Catherine Cookson:
MY 8GLOVEÐ SON.
2. Ben Elton:
GRIDLOCK.
3. Mary Wesley:
THE CAMOMILE LAWN.
4. Sidney Sheldon:
THE OOOMSDAY CONSPIRACY.
5. Ben Okrl:
THE FAMISHEO ROAD.
6. Jean M. Auel:
THE PLAINS OF PASSAGE.
7. Jacfc Hlggins:
THE EAGLE HA8 FLOWN.
8. Pat Conroy:
THE PRINCE OF TIDES.
9. Nicholton Baker:
VOX.
10. Maeve Haran:
HAVING IT ALL.
Rit almenns eðlis:
1. Hannah Hauxwell:
SEASONS OF MY LIFE.
2. Hannah Hauxwetl:
DAUGHTER OP THE DALES.
3. Wendy Cope:
SERIOUS CONCERNS.
«. Nancy Frlday:
WOMEN ON TVP.
5. Peter Mayle:
A YEAR IN PROVENCE.
6. Mark Shand:
TRAVELS ON MY ELEPHANT.
7. Rlck Sky:
THE SHOW MUST GO ON.
8. M.M. Kaye:
THE SUN IN THE MORNING.
9. Davld McKla:
THE ELECTION: A VOTER’S
GUIDE.
10. Davld lcke:
LOVE CHANGE8 EVERVTHING.
(Byggt 4 The Sunday Tlmea)
Bandaríkin
Skáldstigur:
1. John Grisham:
THE FIRM.
2. Fannie Ftagg:
PRIED GREEN TOMATOES AT
THE WHISTLE STOP CAFE.
3. Dlck Francla:
LONGSHOT.
4. Mary Hlgglns Clark:
LOVES MUSIC, LOVES TO
DANCE.
5. Pat Conroy:
THE PRINCE OF TiDES.
S. Dantslla Steel:
HEARTBEAT.
7. Chaterlne Coutter:
THE SHERBROOKE BRIOE.
B. Robert B. Porker:
PASTIME.
9. W. A. McCay S E.L. Flood:
CHAINS OF COMMAND.
10. Patrlcla D. Cornwell:
BODY OF EVIDENCE.
11. Mlchaal Crlchton:
JURASSIC PARK.
12. Joaephlna Hart:
DAMAGE.
13. Jayne Ann Krentz:
PERFECT PAHTNERS.
14. Martha Grtmes:
THE OLD CONTEMPTIBLES.
15. John Sandford:
EYES OF PREY.
Rlt almenns eðlls:
1. Jutia Phllips:
YOU'LL NEVER EAT LUNCH IN
THIS TOWN AGAIN.
2. Deborah Tannen:
VOU JUST DON’T UNDERSTAND.
3. Ann Ruie:
IF VOU REALLY LOVED ME.
4. Petar Mayle:
A VEAR IN PROVENCE.
5. Robert Bly:
IRON JOHN.
8. Jack Otaen:
PREDATOR.
7. M. Scott Peck:
THE ROAD LESS TRAVELLED.
8. V. Bugtloal & B.B. Hendereon:
AND THE SEA WILL TELL.
9. Robert Fulghum:
ALL I REALLY NEEO TO KNOW I
LEARNED IN KINOERGARTEN.
10. Jlm Garriaon:
ON THE TRAIL OF THE
ASSASSINS.
(Byggt i Naw Yort Tlmei Book Ravlew)
Danmörk
Skáldsögur:
1. Allce Adams:
GAMLE VENNER.
2. Carlt Etlar:
DRONNINGENS VAGTMESTER.
3. Carlt Etlar:
GJONGEHOVDINGEN.
4. Hcrbjorg Wassmo:
DINAS BOG.
5. Lell Davidsan:
DEN RUSSISKE SANGERINDE.
6. LeH Davidsen:
UHELLIGE ALLIANCER.
7. Pat Conroy:
SAVANNAH.
8. Be«y Mahmoody:
IKKE UDEN MIN DATTER.
9. Mary Wesley:
IKKE EN AF DEN SLAGS PIGER.
10. A. de Saint Exupéry:
DEN LILLE PRINS.
(Byggt i PollHken Sondag)
Umsjón: Elías Snæland Jónsson
(■. i m, wxw« & tmmm wk, us
OFWHORES
Stjómmál
sem vændi
Aimenningur víða um lönd hef-
ur það sífellt sterkar á tilfinning-
unni að stjómmál séu ein alls-
herjar skrýtla þar sem hugsjóna-
lausir, siðspUltir og stundum aö
minnsta kosti vitgrannir tæki-
færissinnar berjast um frægö og
frama og valdið til að sóa pening-
um skattborgaranna.
Bandaríski grínistinn P.J.
O’Rourke er ljóslega þessa sinnis.
í þessari bráðskemmtilegu bók
fer hann eins og grimmur storm-
sveipur í gegnum bandarísk
stjórnmál og eirir engum. 0’Ro-
urke, sem segir að guð sé repú-
blíkani og jólasveinninn demó-
krati, snýr sér fyrst að kosninga-
baráttu vestra en hakkar svo í sig
bandaríska stjórnkerfið; forset-
ann í Hvíta húsinu, þingmenn og
embættismannakerfið og heggur
í fjölmiðlana svona í leiðinni. Síð-
an tekur hann fyrir fjáraustur
hins opinbera í tóma heimsku og
vitleysu og endar á nöpru háöi
um alls konar bandaríska þrýsti-
hópa, þar á meðal umhverfis-
verndarsinna. Tímabær bók fyrir
alla sem eru orðnir yfir sig
þreyttir á misvitrum stjórnmála-
mönnum.
PARLIAMENT OF WHORES.
Höfundur: P.J. O’Rourke.
Picador, 199?..
DICTIONARYOF INFORMATION TECHNOLOGY
ANDCOI | m * li’tri* M 9 ENCE ' ■
Ensktölvu-
orð útskýrð
Þeir sem nota tölvur reglulega,
í starfi eða á heimilinu, þurfa oft
aö kunna skil á ýmsum enskum
orðum og hugtökum sem notuö
eru í ræöu og riti um tölvutækni
nútímans. Þetta á auövitaö enn
frekar við um þá sem þurfa að
lesa aö staðaldri ensk eða amer-
ísk tölvublöð.
Penguin hefur nú gefið út upp-
flettirit sem hefur að geyma skýr-
ingar á öllum helstu ensku orö-
um og hugtökum sem notuð eru
í tölvufræðum og við upplýsinga-
tækni alls konar. Orðaskýring-
arnar ná bæði til tækja og hug-
búnaöar og notkunar þeirra
beggja.
Hér koma fyrir flest þau orð
sem gjaman eru að flækjast fyrir
óvönum lesanda enskra tölvu-
blaða eða tölvubóka - allt frá þvi
einfaldasta (dæmi: ROM) til
flóknari fyrirbæra (dæmi: long-
itudinal redundancy check).
Sumar orðaskýTÍngamar eru
stuttar og hnitmiðaöar en önnur
hugtök krefjast lengri skýringar-
texta - jafnvel heilan dálk. Upp-
flettiorðum er raöað í stafrófsröð
og þá miðað við fyrsta orð ef um
setningar er að ræöa.
DICTIONARY OF INFORMATION TEC-
HNOLOGY AND COMPUTER SCI-
ENCE.
Höfundur: Tony Gunton.
Penguln Books, 1992.