Dagblaðið Vísir - DV - 04.12.1992, Blaðsíða 2

2
FÖSTUDAGUR 4. DESEMBER 1992.
Fréttir dv
Hæstiréttur sakf elldi
fyrir bráðabirgðalög
Hæstiréttur dæmdi í gær að ríkis-
stjóm Steingríms Hermannssonar
hefði verið óheimilt að dæma 4,5%
launahækkun af félagsmönnum
BHMR með bráðabirgðalögum í byrj-
un ágúst 1990 en Alþingi staðfesti
síðan þessi bráðabirgðalög.
Hæstiréttur felldi bráöabirgðalögin
ekki úr gildi en dæmdi ríkissjóð til
að greiða félagsmönnum BHMR
launahækkanir samkvæmt þeim
kjarasamningi og dómi Félagsdóms
sem felldir voru úr gildi með bráða-
birgðalögunum.
Hæstiréttur felbr með þessu úr
Ríkisstjómin hefur ekki enn tekist
að leysa þann ágreining sem er uppi
varðandi 1250 milljóna króna niður-
skurðinn í ráðuneytunum.
Samkvæmt heimildum DV hefur
Jóhanna Sigurðardóttir félagsmála-
ráðherra ekkert gefiö eftir varðandi
niðurskurð í húsbréfakerfinu og
hækkun vaxta á húsnæðislán. Sam-
ráðherrar Jóhönnu, sem DV ræddi
við í gær, töldu samt að von væri til
þess að samkomulag næðist við Jó-
hönnu á ríkisstjómarfundi í dag eða
um helgina.
Halldór Blöndal landbúnaðarráð-
herra hefur enn ekki lagt fram tillög-
ur um hvað hann ætlar aö skera nið-
ur í sínu ráðuneyti upp á 250 milljón-
ir króna. Mikil fyrirstaða er gegn
þessum niðurskurði í þingflokki
Sjáifstæðisflokksins.
„Það er alveg klárt hvað mig varö-
ar að ég stend á móti því sem er
samningsbrot. Ef menn ætla að gera
breytingar á greiðslum til bænda
samkvæmt samningum verður að
breyta samningunum. Viö höfum
enn ekki séð hvað þeir koma með en
Fyrstu níu mánuði ársins var rúm-
lega 246 milljóna króna hagnaður af
rekstri Flugleiða en á sama tíma í
fyrra var 494 milljóna króna hagnaö-
ur af rekstri fyrirtækisins, reiknað á
sambærilegu verðlagi. Afkoman hef-
ur því versnað um 247 milljónir
Gyifi Kristjánsson, DV, Akureyii:
Sýslumaðurinn á Akureyri hefur
sent ríkissaksóknara öll gögn varð-
andi sölu á veitingastaðnum Uppan-
um, Bíóbamum og skemmtistaðnum
1929 á Akureyri, en eigendaskipti
urðu á þessum stöðum á dögunum.
Eigendaskiptin urðu í kjölfar þess aö
sýslumaðurinn lét innsigla staðina
vegna vangoldinna opinberra gjalda
sem námu um 3 milljónum króna,
gildi dom Bæjarþings Reykjavikur
sem sýknaði ríkið í mars 1991 og
kvað heimilt, undir vissumkringum-
stæðum, að skerða samningsbundin
laun manna án þess að bætur komi
fyrir.
Meðlimur í Félagi íslenskra nátt-
úrufræðinga, höfðaði máhð fyrir
hönd BHMR gegn ríkissjóði en dóm-
urinn hefur fordæmisgildi fyrir alla
félaga í BHMR.
Fjármálaráðherra er, samkvæmt
hæstaréttardómnum, gert að greiða
áfrýjanda tæp 23 þúsund krónur með
dráttarvöxtum. Afrýjandi fær þannig
niðurskurð á því sem er samnings-
bundið samþykki ég ekki,“ sagði Eg-
ill Jónsson, þingmaður Sjálfstæðis-
flokksins. Eggert Haukdal tók mjög
í sama streng.
Varðandi hækkun húshitunar-
kostnaðar, vegna 14 prósenta virðis-
aukaskatts, eru uppi tvær hugmynd-
ir í ríkisstjórninni. Friðrik Sophus-
son fjármálaráðherra sagði máhð
vera flókið. Hvemig á að leggja skatt-
inn á og við hvaða einingar á að
miða. Eins hvemig á að endurgreiða
skattinn til jöfnunar. Hann nefndi
hugmynd um að endurgreiða veitun-
um virðisaukaskattinn með svipuðu
kerfi og nú er gert meö innlendar
matvörur.
Jón Sigurðsson iðnaðarráðherra
hefur hins vegar verið með hugmynd
um aö ná fram jöfnuöi með því að
lögð verði sama krónutala á allar
veitur. Þar með myndu þeir sem eru
með ódýrustu húshitunina greiða til-
tölulega mest. Hinir sem eru meö
mestan hitunarkostnað minnst.
-S.dór-sme
króna milli ára.
Helstu ástæður versnandi afkomu
Flugleiða fyrstu níu mánuði ársins
eru 6,6% samdráttur í tekjum á sama
tíma og kostnaður hefur lækkað mun
minna eða um 2,7%.
en sýslumaður opnaði síðan staðina
aftur þegar nýr eigandi hafði verið
skráður fyrir þessum veitinga- og
skemmtistöðum.
Lárus Zophoníasson, sem keypti
rekstur þessara veitinga- og
skemmtistaða af Uppanum hf. í nafni
fyrirtækisins 1929 hf., var einnig
sljómarformaður Uppans hf„ og
Þráinn Lárusson, sonur hans, er
áfram framkvæmdastjóri fyrirtækj-
anna.
greidda 4,5% launahækkun í fimm
mánuði: september, október, nóv-
ember og desember 1990 og janúar
1991. Frá þessu dragast hins vegar
þær launabætur sem BHMR félagar
fengu greiddar á þessum tíma eins
og aðrir launþegar.
í dómnum segir að löggjafinn hafi
haft ríkan rétt til að standa vörð um
þau efnahagslegu markmið sem rík-
isstjórnin og aðilar vinnumarkaðar-
ins höfðu komið sér saman um með
þjóðarsáttarsamningunum. Hins
vegar verði að haga lagasetningu í
samræmi við jafnræðisreglu þá sem
Ægir Már Kárason, DV, Suðumesjum:
„Við skulum semja um að tala ekki
alltof hratt af þ ví að ég er ekki vanur
að heyra ykkar lifandi tungumál tal-
að. Ég les betur íslenskuna en ég tala
hana. Ég á eftir að venjast betur að
taia íslensku og þá getum við talað
Nokkrum dögum eftir að Uppinn
hf. seldi 1929 hf. rekstur staðanna
þriggja fór lögmaður lífeyrissjóðsins
Sameiningar fram á gjaldþrotaskipti
Uppans hf. vegna vangoldinna lífeyr-
isgreiðslna. Lögmaður á Akureyri,
sem DV ræddi við í gær, sagði þetta
mál allt hið furðulegasta, og gæti
verið spurning um þaö hvaða fyrir-
tæki væri gjaldþrota, Uppinn hf. eða
nýtt fyrirtæki, 1929 hf„ sem stofnað
var og yfirtók reksturinn fyrir viku.
byggt er á í stjórnarskrá íslands.
Þegar aðstæður við setningu bráða-
birgðalaganna séu metnar þyki sem
þessi regla hafi ekki verið virt og
skuldbindi bráðabirgðalögin því ekki
BHMR-félaga gagnvart þeirri 4,5%
launahækkun sem þeir höfðu þá þeg-
ar öðlast.
Tveir hæstaréttardómarar, Þór
Vilhjálmsson og Sveinn Snorrason,
skiluðu séráhti. Þeir telja að setning
bráðabirgðalaganna sé samrýman-
leg stjórnarskrá og jafnréttisregl-
unni og því beri að sýkna ríkið eins
oggertvaríundirrétti. -ból
hana hraðar,“ sagði Grigol Matsjav-
ariani þegar íslensku forsætisráð-
herrahjónin tóku á móti honum og
eiginkonu hans við komuna til Kefla-
víkurflugvallar í gær. „Ferðin hing-
að var alveg konungleg. Ég er ekki
þreyttur eftir ferðina heldur er ég
mjög glaður aö vera kominn hingað."
Tahð er vist að kröfuhafar í
þrotabú Uppans hf. muni ekki una
þessari sölu á fyrirtækinu, enda
segja þeir að hér sé einungis um
orðaleik að ræða, fyrirtækin séu
áfram í eigu og rekstri sömu aðila,
einungis undir öðru nafni og verið
sé að hlaupast frá skuldum. Auk þess
að skulda háar upphæðir í opinber
gjöld skuldar Uppinn hf. greiðslur í
lífeyrissjóði og laun starfsfólks í ein-
hvern tíma svo eitthvaö sé nefnt.
Formaöur BHMR:
„Viö erum sáttir að hluta en
alls ekki alveg. Það er ánægjuefni
aö dómi undirréttar hafi verið
hrundið en við hefðum vifjað sjá
bráðabirgðalögunum hrundið.
Við htum svo á að þarna hafi lög-
gjafanum verið sett ákveðin tak-
mörk en ekki nógu mikil. Það er
slæmt að hægt sé að grípa inn í
kjarasamninga með þessum
hætti en okkur þykir það út af
fyrir sig gott aö löggjafanum séu
settar ákveðnar skoröur sem
kemur fram í því að Hæstiréttur
telur hann hafa gengið of langt,"
segir Páll Hahdórsson, formaður
BHMR, um úrskurð Hæstarcttar.
Hæstiréttur dæmdi að ríkið
skuh greiða BHMR 800 þúsund
krónur fyrir málskostnað í hér-
aði og fyrir Hæstarétti. Páil segir
að þessi hái máiskostnaður bendi
th aö Hæstiréttur telji brot ríkis-
ins alvarlegt.
„Víð munum í framhaldi af
dómnum kreQast þess aö fá al-
mennar launahækkanir sem síð-
an hafa orðið, það er 1,7% launa-
hækkun og 8 þúsund króna or-
lofsuppbót, Að öðru leyti eigum
við eftir að fara dýpra ofan í
þennan dóm og sjá hvað í honum
felst,“ segir Páh.
Hann segir að um 3.200 BHMR
félagar fái greidda launahækkun-
inasamkvæmtdómnum. -ból
PáU og Ragnar:
Vilja nýjan
þingfréttamann
sjónvarps
- „furðuleg krafa“
1 gær gengu þingflokksfor-
mennirnir Ragnar Arnalds, Páll
Pétursson og Kristín Ástgeirs-
dóttir á fund Heimis Steinssonar
útvarpsstjóra og kvörtuðu undan
fréttaflutningi Sjónvarpsins frá
Alþíngi, sérstaklega af EES-mál-
inu.
Ragnar Arnalds neitaði að
skýra tíðindamanni DV frá því
sem fram fór á þessura fundl
Hann sagði að samkomulag hefði
orðið um að greina ekki frá því.
Samkvæmt heimíldum DV
kröfðust þeir Ragnar og Páh þess
að skipt yrði um þingfréttamann
hjá Sjónvarpinu. Kristín Ást-
geirsdóttir tók ekki undir þá
kröfu.
„Ef það er rétt aö þeir hafi kraf-
ist þess að ég hætti hér og ein-
hver annar tæki við þykir mér
það hreint út furðuieg krafa. Ég
hélt að svona nokkuö gæti ekki
gerst i lok 20. aldar. Þaö væri eins
og að Páh Benediktssyni yrði vik-
iö úr fréttum um sjávarútveg ef
Magnús Gunnarsson færi fram á
það. Þetta er óskiljanlegt," sagði
Ingimar Ingimarsson, þingfrétta-
raaður Sjónvarpsins, er DV baö
harrn um áht á þessari kröfu.
Þess má geta að ekki var kvart-
að yfir fréttaflutningi IJtvarpsins.
í frétt í DV í gær var talaö um
fréttaflutning Rhusúíváfpsins í
þessu máli. Þar var aðeins átt við
Sjónvarpið. -S.dór
Óhagstæð
vöruskipti
í októbermánuði voru fluttar
út vörur fyrir um 7 mhljarða
króna og inn fyrir 8,2 mhljarða.
Vöruskip taj öfhuðurinn í október
var því óhagstæöur um 1,2 millj-
arða en í október í fyrra var hann
óhagstæður um 1,3 mihjarða
krónaásaraagengi. -Ari
Niðurskurðaráform ríkisstjómarinnar:
Jóhannaer enn
föstfyrirí
húsnæðismálum
- niðurskurðurílandbúnaðiístappi
Grigol og kona hans. DV-mynd Ægir Már
Glaður að vera á íslandi
- sagðiGeorgíumaðurinnviðkomuna
Hagnaður sem af er árinu
-Ari
Eigendaskipti og gjaldþrot veitingastaöa á Akureyri:
Uppinn til ríkissaksóknara