Dagblaðið Vísir - DV - 29.05.1993, Blaðsíða 4

4
LAUGARDAGUB 29. MAÍ1993
Fréttir
Vinnuhópur um hagkvæma nýtingu fiskstofna:
30 prósent líkur á að
þorskstofninn hrynji
í áfangaskýrslu vinnuhóps um
hagkvæma nýtingu fiskstofna, sem
varð til í samstarfi Hafrannsókna-
stofnunar og Þjóðahgsstofnunar, er
fullyrt að 30 prósent líkur séu á hruni
þorskstofnsins verði 225 þúsund
tonna aflalágmarki haldið til streitu
næstu ár. Segir ennfremur að við 225
þúsund tonna afla séu töluvert mikl-
ar líkur á að draga verði verulega
úr þorskveiðum innan fárra ára og
að búast megi við 3 prósenta sam-
drætti landsframleiðslu á ári upp úr
aldamótum.
Sjávarútvegsráöherra fól Hafrann-
sóknastofnun að gera tillögur um
hvemig nýtingu einstakra fiskstofna
skuli háttað með það að markmiði
að hámarksafrakstri íslandsmiða
verði náð til lengri tíma. Óskaði Haf-
rannsóknastofnun eftir samstarfi við
Þjóðhagsstofnun um verkefnið og í
framhaldi af því var myndaður
vinnuhópur.
Lagt var mat á þijár leiöir við
stjóm þorksveiða, 225 þúsund tonna
stöðugan afla, 175 þúsund tonna afla
og 125 þúsimd tonna afla þar til stofn-
inn beri meiri veiði. Var miðað við
ólíkar forsendur (misjafna nýhðun
o.fl.) í mörgun úteikningum. Niður-
stöðumar em því dreifðar en ákveð-
in tilhneiging þó skýr.
Segir aö miðaö við 175 þúsund
- verðiaflinn225þúsimdtonnnæstuárin
tonna hámarksafla sé líklegt að
hrygningarstofninn haldist óbreytt-
ur og sýni engin batamerki á allra
næstu árum. Líkur á hmni stofnsins
séu þó litlar og hann rétti smám sam-
an við þegar til lengri tíma er htið.
Þá segir að meiri takmörkun
þorskafla á næstu árum en við 175
þúsund tonn feh í sér hraðari vöxt
þorskstofnsins og aö líkur á hmni
verði nánast engar. Sé miðað við 125
þúsund tonna afla næstu 2-3 árin sé
líklegt að auka megi veiðamar um-
fram 225 þúsund tonn þegar árið
1998. Til lengri tíma htið efhst stofn-
inn, sama hvaða forsendur mælingar
em notaðar. í 50 prósentum tilvika
verði hrygningarstofninn kominn
upp fyrir 400 þúsund tonn 1997 (er
nú 209 þúsund) og um aldamót í 95
prósent tílvika.
Séu veidd 225 þúsund tonn á ári
segir skýrslan að hrygningarstofn-
inn verði enn um 200 þúsund tonn
um aldamót í 50 prósent mælinga en
25 prósent hkur séu á að hann verði
kominn upp fyrir 400 þúsund tonna
markið. Hins vegar fari stofninn
stöðugt minnkandi í þriðjungi mæh-
niðurstaðna, niður í nokkra tugi þús-
unda þegar frá hður. „Þaö verður
með öðmm orðum algert hrun
stofnsins í 30 af hundraði tilvika,"
segirískýrslunni. -hlh
Sé miðað við 125 þúsund tonna afla næstu 2-3 árin er líklegt að auka megi veiðarnar umfram 225 þúsund tonn
þegar árið 1998. Á myndinni kynnir Jakob Jakobsson, forstjóri Hafrannsóknastofnunar, tillögur stofnunarinnar.
DV-mynd ÞÖK
Kristinn Pétursson gefur lltið fyrir aflatillögur Hafrannsóknastofnunar:
Stærð hrygningarstofns þorsksins
Miðað við 125 þús. tonna lágmarksafla
1800
1600
1200
800
400
1993 1996 1999 2002 2005 2008 2011 2014 2017
Miðað við 225 þús. tonna lágmarksafla
1
1
1200
800
1993 1996 1999 2002 2005 2008 2011 2014 2017
Gröfin sýna spá Hafrannsóknastofnunar um þróun hrygningarstofns þorsks
við mismunandi aflalágmark. Prósentutölurnar sýna hve mikill hluti mælinið-
urstaðna er ofan og neðan við línurnar, það er hve miklar likur eru á að
stofnínn nái ákveðinni stærö á tilteknu ári. Þannig eru 50 prósent líkur á
að við 125 þúsund tonna afla verði stofninn kominn upp fyrir 400 þúsund
tonn 1997.
150 þúsund tonn með öllu
„Þegar viö erum að leggja til 150
þúsund tonna veiöi teljum við aht
með, einnig götin í kerfinu sem gera
að verkum að veidd em 30 þúsund
tonn umfram það sem stjómvöld
leyfa. Þaö er síðan stjómvalda aö
finna ráð tíl að halda hehdaraflanum
innan við þær heimhdir sem þau
gefa,“ sagði Jakob Jakobsson, for-
stjóri Hafrannsóknastofnunar, við
DV.
Vegna gata í kvótakerfinu, milh-
færslna milii ára og fleiri atriða mun
þorskaflinn fara í 235 þúsund tonn á
þessu ári. Stjómvöld heimhuðu 205
þúsund tonna veiði en tihögur fiski-
fræðinga hljóðuðu upp á 190 þúsund
tonn á fiskveiðiárinu. Aflinn fer því
30 þúsund tonn fram úr heimildum
stjórnvalda. Vegna þessa hefur þess
misskhnings gætt að í tillögum Ha-
frannsóknastofnunar sé í raun verið
að miða við aht að 180 þúsund tonna
veiði á næsta fiskveiðiári en ekki 150
þúsund tonn.
-hlh
Ohætt að veiða
250 þúsund tonn
„Eftir að hafa skoðað þessi mál
mjög gaumgæfilega er niðurstaða
mín sú að í fiskifræði, eins og þeirri
sem meirihluti fiskifræðinga aðhyh-
ist, sé um að ræða menntun umfram
þekkingu. Það er verið að mennta
menn í þekkingu sem ekki er th. Th
að útskýra þetta bendi ég á fiskilíf-
fræðina í Mývatni. Engar rannsóknir
þar em lengra komnar en svo að
sumir segja að of mikið sé veitt, aör-
ir of htið, sumir segja að Kísiliðjan
sé orsök lítils fiskjar og enn aðrir að
það sé eitthvað í náttúrunni. Niður-
staðan er sú að enginn veit af hveiju
of htih fiskur er í Mývatni. Það er
engin niðurstaða um Mývatn, sem
er afmarkað umhverfi þar sem
hundruðum mhljóna króna hefur
verið eytt í rannsókmr. Hvemig í
veröldinni geta menn þá komist að
niðurstöðu um Atlantshafið?" spyr
Kristinn Pétursson, fiskverkandi á
Bakkafiröi og fyrrum alþingismaður,
þegar thlögur fiskifræðinga um há-
marksafla þorsks á næsta fiskveiöi-
ári eru ræddar.
Kristinn segist hafa kynnt sér haf-
rannsóknir og þá stefnu sem rekin
hefur verið í uppbyggingu fiskistofna
hérlendis síðastiliðin ár. Hann thtek-
ur dæmi sem hann segir sýna aö
svartar skýrslur fiskhræöinga og
bjargbrúnahkingar séu ekkert annað
en hræðsluáróður sem sijómmála-
menn eigi ekki að leggja eyrun við.
Met í nýliðun
Kristinn nefnir að 1973 hafi stofn-
stærð þorskins veriö 830 þúsund
tonn. Veiöin það ár var 382 þúsund
tonn eða 46 prósent af stofnstærð-
inni. Hins vegar hafi nýhðunin úr
þeim stofni sett íslandsmet.
„Þarna tókum við rpsalega
„áhættu" en nýhðunin sló öh met.
1984 var stofnstærðin 900 þúsund
tonn en veiðin það ár náði 283 þús-
und tonnum eða 37 prósentum af
stofnstærð. Nýhðunin úr þeim ár-
gangi varð í öðru sæti á eftir íslands-
metinu. 1983 er stofnstæröin 796 þús-
und tonn. Veiöin það ár var 300 þús-
und tonn eða 32 prósent af stofn-
stærð. Nýhöunin það ár var í 3. sæti
á eftir íslandsmetinu. í ár er stofn-
stærð þorskins 630 þúsund tonn.
Veiðin á að vera 150 þúsund tonn eða
24 prósent af stofnstærð. Samkvæmt
reynslunni ætti hins vegar að vera
óhætt að veiða 250 þúsund tonn eða
um 40 prósent af stofnstærðinni. Það
er 6 prósent lægra hlutfah en veitt
var 1973. Ókynþroska hluti veiði-
stofnsins er jafn stór nú og 1973,“
segir Kristinn.
Þorskurinn að fitna
Kristinn segir að þegar íslendingar
hafi verið „á bjargbrúninni“ síðast
hafi orðið íslandsmet í nýhðun.
„Nú tala menn um að 30 prósent
likur séu á hruni stofnsins viö 225
þúsund tonna veiði. Menn hafa ekki
nein gögn til að rökstyðja þá fullyrð-
ingu. Þett er hreinn og beinn
hræösluáróður. Hin raunverulega
bjargbrún er aö ýta fjárhagslegu
sjálfstæði þjóðarinnar nær gjaldþroti
með því að fara eftir tihögum sem
enginn rökstuðningur stendur á bak
við. Sagan segir okkur að það sé eng-
in hætta þó veidd verði 200-250 þús-
und tonn af þorski. Nú er uppgangur
í nýhðun loðnu og menn hafa séð
samband mihi þess og nýhðunar
þorsksins. Núna er þroskurinn far-
inn aö fitna aftur, hefur nægilegt aö
éta. Klakið í ár tekst að öhum hkind-
um og óhætt er að fullyrða að ekkert
hættulegt sé að gerast."
-hlh
Akureyri:
Gylfi Eristjánason, DV, Akuieyii:
Hvítasunnumenn á Akureyri
munu á morgun .vígja nýtt safnað-
arheimili sem einnig mun þjóna
hlutverki kirkju.
í húsinu er salur sem rúmar um
130 manns í sæti og í kjallara er
aðstaöa fyrir æskulýðsstarfsemi.
Vörður Traustason, forstööumað-
en
ur safnaðarins, mun vigja húsið
ræöumaður verður Snorri Óskars-
son, forstööumaöur Bctelsafnaðar-
ins í Vestmannaeyjum. Athöftiin á
morgun hefst Id. 14.