Dagblaðið Vísir - DV - 29.05.1993, Qupperneq 31

LAUGARDAGUR 29. MAÍ1993
39
„Sifjaspell eru skaðleg fyrir sálarheill barnsins og geta leitt til ýmissa vandamála síðar á ævinni. Margir
þessara einstaklinga beriast við djúpstæð og alvarleg persónuleg og kynferðisleg vandamál alla ævi, finna
fyrir miklum vanmætti og bjargarleysi og hafa skerta sjálfsmynd.“
Sifjaspell og af-
leiðingar þeirra
Þegar um kynferðislegt samneyti
milli náinna ættingja er að ræða er
talað um sifjaspell. Slíkt athæfi hef-
ur ávallt verið bannað í íslenskum
lögum að viðlagðri þungri refsingu.
Ekki er vitað með vissu hversu al-
geng siíjaspell eru en einungis lítill
hluti þeirra kemur nokkru sinni
fyrir sjónir lögreglu eða ákæru-
valds. Vanalegast er að faðir eða
stjúpfaðir misnoti unga dóttur eöa
stjúpdóttur. Samneytið er mjög
margvíslegt, oftast er um einhvers
konar fitl eða káf að ræða. Stundum
fær faðirinn að skoða kynfæri
bamsins og fróar sér á meðan eða
hann lætur barnið stijúka á sér
kynfærin. í litlum hluta þessara til-
vika er um samfarir að ræða.
Beinteinn og
geðlæknirinn
Dag einn kom maður að nafni
Beinteinn til Nökkva Starkaðarson-
ar geðlæknis. Hann var kvæntur
þriggja bama faðir. Dætur hans
vom 7 og 9 ára en sonurimi yngri.
Beinteinn kvaðst snemma hafa
fundið fyrir ákafri kynferðislegri
örvun þegar hann sá konu sína baða
dætumar bamungar og sætti ávaUt
færis aö horfa á þær berar. Hann
hafði alltaf haft mikinn áhuga á
kynhfi en smám saman fór hann að
dofna gagnvart konu sinni. í sam-
fórum við hana bætti hann sér það
upp með stöðugri hugsun um dætur
sínar naktar og kynfæri þeirra.
Einu sinni þegar kona hans var að
heiman hieypti hann í sig kjarki og
settist hjá eldri dótturinni, las fyrir
hana söguna um dverginn Rauð-
grana og beiö þess að hún sofnaði.
Þá lyfti hann upp náttkjólnum og
virti hana fyrir sér bera og fróaöi
sér. Beinteinn fann fyrir mikilli
skömm á eftir en jafnaöi sig fljótt.
Hann endurtók þetta nokkrum
sinnum á næstu mánuðum og fann
fyrir vaxandi spennu þegar hann
skoðaði barnið í rúminu á þennan
hátt. Stúikan vaknaði eitt sinn þegar
Beinteinn sat hjá henni og spurði
hvað hann væri að gera. Hann fór
þjá sér og sneri sér síðan að yngri
dótturinni á sama hátt. Hann fann
þó fyrir sterkum tilfinningum gagn-
vart eldri telpunni og reyndi að
komast að henni sofandi áfram en
hún virtist vör um sig og vaknaði
þegar hann reyndi að draga upp
náttkjóhnn. Beinteinn ákvað að
halda áfram þrátt fyrir það og fór
jafnframt að fitla við stúlkuna.
Hann sagði henni að hún mætti
aldrei segja neinum frá leik þeirra
og hann bað hana að koma við sig
meðan hann þreifaði á henni. Þau
héldu þessu áfram í 3 ár en jafn-
framt fór hann öðru hvoru inn th
yngri telpunnar og fróaöi sér á rúm-
stokknum hennar. Kona Beinteins
Á læknavaktiimi
Óttar
Guðmundsson
læknir
virtist gera sér grein fyrir því sem
fram fór en sagði aldrei neitt og þau
héldu áfram aö lifa einhveiju kyn-
lífi. Eldri telpan átti erfitt með að
lifa við þessi skhyrði og bera tók á
ákveðnum hegðunarvandræðum og
skólagangan var ekki sem skyldi.
Hún sagði einni vinkonu sinni frá
því sem fram fór og skólalæknirinn
var látinn vita. Beinteinn var tekinn
th yfirheyrslu og játaði hann sök
sína eftir mikiö þóf. Ástandið á
heimilinu var oröið ihþolandi. Syst-
urnar töluðust ekki við enda kenndi
sú yngri þeirri eldri um öh vand-
ræöin. Móðirin var ipjög tvístígandi
og virtist ekki hafa neina burði th
að veita telpunum einhvem stuðn-
ing. Beinteinn beið dóms þegar
hann kom th Nökkva th að ræða
þessi mál ogfá hjá honum svefnlyf.
Nökkvi hiustaði á aha þessa sögu
en sagði fátt. „Sennhega fer ég í
fangelsi í nokkur ár,“ sagði Bein-
teinn og nú vottaði í fyrsta sinn fyr-
ir kvíða. „En einhvem tíma slepp
ég út og vonandi kemst ég þá í kynni
við einstæða móður með 2 dætur
réttum megin við 10 ára aldurinn."
Nökkvi dró fram lyfseðlablokkina,
skrifaði upp á Mogadon enda sá
hann ekkert annaö sem hann gæti
gert fyrir mann þennan. Stuttu síöar
kom móðirin ásamt dætrunum th
Nökkva og var hann þeim síðan inn-
an handar, aðstoðaöi þær á aha lund
og þótti sumum nóg um.
Afleiðingar
og aðgerðir
Bamið lendir í erfiðri stöðu í sifja-
spellafjölskyldu. Það fær vonda
samvisku og sektarkennd vegna
þess sem gerst hefur. Faðirinn segir
aö kjafti það frá fari hann í fangelsi
og heimhið leysist upp. Bamið fær
þá'thfinningu að öryggi og afkoma
fiölskyldunnar sé undir því komin
að þegja. Á sama tíma getur bamið
fundið fyrir ákveðinni kynferðis-
legri spennu og æsingi við sifiaspeh-
in og hagnast á þeim vegna gjafa og
peninga sem faðirinn oft réttir að
því. Oft ber það heitar thfinningar
th foðurins en skhur ekki hvað er
að gerast. Böm eru vamarlaus og
algjörlega háð óskum og vhja for-
eldra sinna en þó virðast flest böm
gera sér fihla grein fyrir því að sifi-
aspeUin era röng. Stundum finnst
baminu það njóta sérstakrar hyUi
fóðurins og finnur fyrir áhrifum
sínum og völdum sem em líthl og
léttvægur plástur á sárin. Slíkt barn
getur átt vonda æsku. Það skynjar
að verknaðurinn er rangur, finnur
fyrir ákveðinni velhðan en mikhli
sektarkennd og skömm gagnvart
móður sinni, systkinum og leikfé-
lögum og veit ekkert hvað th bragðs
á að taka. Móðirin veit oft hvað er
að gerast en hefur ekki kraft eða
döngun th að grípa í taumana. Sifia-
speU éra skaðleg fyrir sálarhehl
bamsins og geta leitt th ýmissa
vandamála síðar á ævinni. Margir
þessara einstakUnga beijast við
djúpstæð og alvarleg persónuleg og
kynferöisleg vandamál alla ævi,
finna fyrir miklum vanmætti og
bjargarleysi og hafa skerta sjálfs-
mynd. Mestu skiptir að ijúfa þann
vítahring lygi, blekkinga, hótana og
sjálfsásakana sem bamið er komið
í. Barnið þarf að fá hjálp th að vinna
með tilfinningar sínar, aðstoða þarf
móðurina og aðra í fiölskyldunni og
refsa þeim seku. Gott er fyrir fuU-
orðna einstakhnga sem orðið hafa
fyrir sifiaspeUum að vinna áfram
með þessi mál, tala um þau í hóp,
eiga sér trúnaðarvin og fá þannig
aðstoð til að lifa með sektarkennd-
inni, samviskubitinu og reiðinni.
Spurning:
Svar:
SpumingT
Spurning: |
Svar rn
Spurning:
Svar
Getur notkun QMI-vamar haft áhtif á ábyrgðarskilmála?
Nei, opinberar niðurslöður rannsókna á QMI-vélavörn sýna aS hún uppfyllir allar
kröfur íábyrgðarskilmálum framleiðenda bíla og véla sem seldareru í Banaaríkjunu.
Flokkast QMI-vélavöm sem olíubætiefni?
Nei, QMI-vörn er meðhöndlun á málmi en ekki olíu. Smurolía er noluð til að flytja
PTFE—resín til allra núningsflata úr málmi ívél. Efnið hefur engin áhrif á eiginleika--
smurolíunnar, breylir l.d. ekki seigjutölu hennar eins og sum olíubætiefni gera. Olíkt
olíubæliefnum, sem þarf að kaupa við hver smurolíuskipti, endist QMI-vélavörn
80-160 þús. km. akstur
Gelur QMI-vélavörn stíflað smurrásir, gert síur óvirkar eða á einhvern annan hált
teppl smurolíuflæði í vél?
Nei. Efnatækni QMI er einstök að því leyti að PTFE—rensínið binsl einungis
málmflötum sem verða fyrir núningi. Resínið aetur ekki lallið út eða safnasl fyrir því
það binst ekki innbyrðis. Það er míkróskópískl og síast því eins og hrein olía
gegnum smursiur.
Getur QMI-vörn minnkað nauðsynlegl fríbil í legum eða öðrum núningsflötum?
Nei. Hámarksþykkl QMI-varnar er 1-2 mikrón (þúsundastí hluli úr mm| og hefur
því engin áhrif á jafnvel minnstu mállrávik. Til samanburðar má hafa að 1 mikrón
er I /50 af þykkl venjulegs mannshárs. Þar sem PTFE-resin binst heldur ekki
innbyrðis (getur ekki hlaðisl upp eða safnasl fyrirj getur það aldrei skaðað vél.
Hve fljólt verður vart við áhrif eftir að QMI-vörn hefur verið sett á vél?
Næstum undantekninaarlausl mun vél, sem er aflmæld |hemlunarmæling| fyrir og
skömmu eftir meðhönalun með QMI, reynst aflmeiri eftir meðhöndlun, - jafnvel 30
mínúlum eftir að QMI-vélavörn var sett á vél helur mæling sýnt aukna hestallatölu.
Getur það verið að QMI-vörn auki þjöppun bílvélar?
Já. Áslæðan er sú að QMI-vörnin eykur þéttingu á milli stimpilhringja og
strokkaveggja.
Eru einhver áþreyfanleg áhrif QMI-varnar sem venjulegur bilstjóri getur fundið?
Já. Sé snúningshraðamælir í bilnum má sjá að vélin gegnur hraðari lausagang eftir
að QMI-vörn helur verið sett saman við smurolíuna. Flestir finna muninn þótt mæli
vanti.
Er butðarefni QMI-varnar 'syntelísk' olía?
Nei. QMI-vélavörn er blönduð pelrólískri smurolíu sem unnin er úr jarðolíu,
burðarolíu með seigjutöluna 30 sem slenst API-gæðaflokkun SE-SF-CC-CD.
Má blanda QMI-vörn saman við ‘syntetíska' smuroliu'?
Já. Burðarolian blandast flestum 'syntetiskum' olium svo fremi að þær séu
samhæfðar pelrólískum efnum.
Mun QMI-vélavörn draga úr smurolíubrennslu?
Oft er ástæða smurolíubrennslu sú að sótútfelling hefur fesl olíuhringi á stimplum.
QMI-vörn dregur oft úr smuroliubrennslu með því að hún leysir upp sólútfellingu og
getur þannig losað um slimpilhringina sem þá ná að þélta betur.
Verður auðveldara að gangsetja vél eftir meðhöndlun með QMI?
Já. Vegna minna núningsviðnáms verður vélin léttari í starti.
Eykur QMI-vélavörn sparneytni?
QMI-vörn dregur úr innra viðnámi í vél. Þar með nýtist stærri hluti varmaorkunnar i
eldsneytinu til þess að knýja bilinn áfram. Algengast er að eyðsla minnki um
0,9-3,3 lítra á hundraðið.
Úr fréttatilkynningu frá framleiðendum FRAM sía, Las Vegas 3. nóvember 1992:
'Framleiðsla og sala oliubælielna hefur auhisl mjög milrið á undanlörnum árum og hefur náð nær 150
milljónum dollara á árinu 1992 oa vex um 50% á ári. Vegna tjölda fyrirspurna frá notendum FRAM sía
gerðum við rannsóknir á áhrilum ólíubælielna er innihalda r. T.FÍ.
Ohkar prófanir sýndu að engin breyting varð á P.T.F.E. aegnum smursíurnar. Niðurslöðurnar sönnuðu
einnig að olíubælielnið harði engin áhrif á síurnar eoa síuhælni þeirra. Hin örsmáa stærð P.T.F.E.
eininganna 10,2-0,3 míkron ler auðveldlega !gegnum smursiur án þess að slilla þær.
Okkar prólanir sýna svo ekki verður um villsl að olíubæliefnin sem innihalda P.T.F.E hala ekki áhrilá
afkaslagelu eða hæíni smursía. *
Hafl er eftir David Silliman hjá DuPont Polymers:
'Við skoðuðum niðurstöður rannsókna á vélabætiefnum og komumst að því að þar er eitthvað mjög
jákvætt aðgerast á sviði efna sem innihalda P.T.f.E. resín'
Til þess ao fá að nota P.T.F.E. nafnið verða fyrirtæki að sýna fram á niðurstöður prófana á vörum
sínum. Okkur er mjög umhugað um að vernda vörumerki okkar'
ALVENNA AUGtVSNGAS-CVAN H*