Dagblaðið Vísir - DV - 24.01.1994, Side 18

18
MÁNUDAGUR 24. JANÚAR 1994
Menning
Listmálaraf élagið snýr
aftur í Haf narborg
Listmálarafélagið, sem stofnað var fyrir tólf árum,
efnir nú til samsýningar í Hafnarborg. Sýningar hafa
ekki verið haldnar á vegum félagsins um nokkurt skeið
en á tímabili voru reglulegar sýningar á þess vegum
á Kjarvalsstöðum auk þess sem félagið tengdist rekstri
Listhússins á Vesturgötu 17 á tímabili. Meðal stofn-
enda félagsins voru nokkrir af helstu listmálurum
þjóðarinnar sem nú eru látnir, þ. á m. Svavar Guðna-
son, Þorvaldur Skúlason, Valtýr Pétursson og Ágúst
Petersen. Að þessu sinni eru sýnendur ellefu talsins
og eru aUs 62 verk á sýningunni sem er í báðum sölum
Hafnarborgar.
Af Septemberkynslóð
Allir eiga listamennimir langan feril að baki og til-
heyra flestir svonefndri „Septemberkynslóð" sem
umtumaði listrænum viðhorfum í byrjun sjötta ára-
tugarins með því að halda á lofti merki abstraktgeó-
metríunnar. Bragi Ásgeirsson er einn þeirra sem unn-
ið hafa jöfnum höndum hlutbundnar og óhlutbundnar
myndir. Hér sýnir hann sex myndir frá síðustu átta
ámm, allt óhlutbundin verk. Tækni Braga í málverki
Myndlist
Ólafur J. Engilbertsson
hefur ekki breyst að ráði á fjömtíu árum. Hann not-
ast talsvert við sköfun og mótar þannig skýrt afmörk-
uð form sem eiga stundum í full háværum erjum til
að mynda sannfærandi heild, s.s. „Himnafarir". Verk-
ið „RoðagulT byggir Bragi hins vegar þannig upp að
allir þættir verksins tvinnast saman í áleitna og eftir-
mimúlega heild. Jóhannes Jóhannesson hefur einnig
haldið sínu striki í gegnum árin. Verk hans hafa jafn-
an verið litrík og einkennst af hring- og bogalínum.
„Tótem“ og „Þar kom út ein önnur“ em til vitnis um
að Jóhannes er málari, sem teflir á tæpasta vað í lita-
notkun, en nær að skapa sterkar myndheildir með
goð- og þjóðsöguvísanir með markvissri beitingu
dökkra lína, ekki ósvipað og í glerlist. Einar Þorláks-
son notar einnig skæra liti, en hættir til að ofhlaða
myndflötinn. Undantekning er hið ljóðræna verk
„Sveitakæti" sem minnir um sumt á næfa list.
Ekki skipulögð heild
Elías B. Halldórsson sýnir fjögur nýleg verk og eitt
sjö ára gamalt. í nýrri verkunum, s.s. „Morgunsól"
og „Blálandafræði" er myndbygging einfaldari og
markvissari og sambland af dulúð og hrárri efnis-
kennd einkennir verkin. Kjartan Guðjónsson er fimur
málari og teiknari og byggir verk sín að hálfu á minn-
um úr daglega lífinu og að hálfu á sjálfsprottnu flæði.
„Bátur gömlu mannanna" er að mínu mati hvað best
Ymsar eigindir. Málverk eftir Vilhjálm Bergsson sem
er á sýningunni í Hafnarborg. DV-mynd HMR
heppnað af athyglisverðum verkum Kjartans vegna
þeirrar dýptar sem það býr yfir. í Sverrissal eru mynd-
ir Gunniaugs St. Gíslasonar og Péturs Más Pétursson-
ar fyrirferðarmestar og jafnframt athyglisverðastar.
Gunnlaugur er sá eini meðal sýnenda sem er alfarið
með hlutbundnar myndir. Vatnslitamyndir hans eru
í senn unnar af alúð og færni, sérstaklega „Birta“,
„Brak“ og „Brúsi“. Pétur Már málar í expressjónískum
anda og beitir mörgum aðferðum til að ná fram kröft-
ugum stemningum. „Shtrur" er einfalt verk og mark-
visst að uppbyggingu, önnur nálgast að vera ofunnin.
í heild er sýning þessi greinilega ekki skipulögð sem
heild, heldur ræður ferðinni persónulegt val hvers og
eins á verkum. Að mínu mati eru shkar sýningar tíma-
skekkja og ætti það miklu frekar að vera í verkahring
hstastofnana að velja verk á svo stórar samsýningar
og hafa heildarsvip og afmarkað þema sem útgangs-
punkt og rannsóknarefni.
Eiríkur Brynjólfsson.
Oortljód
Það örlar á andagift í þessari ljóða-
bók. Það er helst í einu ljóöi bálksins
„í þorpinu okkar" sem er einn af sex
í bókinni:
14.
þijár misgamlar, misungar
misfeitar
misskildar
en náskyldar konur
tvær að sleikja ís
þriðja að dæla aurum
í spöakassa
þær tvær feitar flissandi
ísinn frussast á gólfiö
einsog slydda
sú 3ja bíður efdr
að afgreiðslukonan
blandi handa henni sjeik að sjúga
hún sötrar gegnum rör
hiær líka segir:
Hvað er í ísnum, stelpur?
og svo flissa þær
ailar þijár feitar
og í búðinni er vetur
og ísinn snjór á gólfi
Þetta ljóð er svosem ekkert meist-
araverk en sýnir þó að höfundur
þess getur byggt upp ljóð, m.a. með
0 p i n samkepi ini um gerð söng l 1 a g s
f y r i r h I íOhátíðarárið 199' 1
Þjóðhátíðamefnd 50 ára lýðveldis á íslandi hefur ákveðið að gangastfyrir opinni samkeppni um gott sönglag í tilefni 50 ára
lýðveldis á íslandi. Lagið skal verafrumsamið við frumsaminn texta, eða útgefið Ijóð eða texta sem talinn er hœfa
verkefninu íslandslag.
Þátttökuskily nði:
Þátttaka er öllum heimil. Laginu skal skila á nótum eða hljóðsnœldu og má það taka allt að §4 mínútur íflutningi.
TextiAjóð skalfylgja. Lagið má ekki hafa komið út áður né-hafa verið flutt opinberlega. Nótur, snœlda og texti skulu merkt
heiti lagsins og dulnefni höfundar. Rétt nafn höfundar, heimilisfang og símanúmer skulu fylgja með í iokuðu umslagi, sem
merkt skal sama dulnefni. © Tillögurskulu merktar: Jslandslag" og sendast Þjóðhátíðamefnd, Bankastrœti 7,150 Reykjavík.
Skilafrestur er til 10. mars 1994. o Sérstök dómnefnd velur lagið og útnefnir sigurlag.J dómnefndinni eiga sœti 5 fulltrúar,
einnfrá hverjumþessara aðila: Tónskáldafélagiíslands, T.Í., Félagi tónskálda og textahöfundaF.T.T., Félagi íslenskra
hljómlistarmanna, F.Í.H., hljómplötuútgefendum og Þjóðhátíðamefnd. © Veitt verða ein verðlaun 400.000,- kr.
© Þjóðhátíðamefnd áskilur sér tímabundinn notkunar- og ráðstöfunarrétt á því lagi og þeim texta sem hlýtur verðlaun í
samkeppninni og notað verður án þess að aukagreiðslur komi til. Þjóðhátíðamefndin mun taka ákvörðun um hvaða tillaga,
sem borist hefur, verður notuð sem íslandslag.
Nánari upplýsingar um tilhögun eru veittar hjá Þjóðhátíðamefnd í síma: 60 94 60.
Trúnaðarmaður dómnefndar er Steinn Lámsson
ÞJÓDHÁTÍÐARNEFND 50 ÁRA LÝÐVELDIS Á ÍSLANDI
hugkvæmni í rími. En því miður
lætur hann það oftast ógert. Yfirleitt
eru þetta alveg flatir textar, rekja oft
einhverja endurminningu sem sjálf-
sagt er höfundi dýrmæt en segir les-
endum ekki neitt vegna þess að ein-
ungis eru tahn upp einhver ytri atvik
Bókmenntir
Örn Ólafsson
sem verða hversdagsleg og merking-
arlaus. Þetta er eins og svokölluð
„opin ljóð“ geröust verst fyrir tveim-
ur áratugum. Og þetta er alveg eins
og fyrstu bækur þessa höfundar, fyr-
ir tæpum áratug. Ég leiddi hjá mér
að skrifa um þær en get ekki oröa
bundist þegar sjöunda bók hans er
sama marki brennd. Bókmenntaleg-
ur texti er ekki bara einhveijar upp-
lýsingar, hann talar til lesenda á
mörgum rásum í senn, eða, svo önn-
ur líking sé notuð, hann er á mörgum
hæðum. Það er mismunandi eftir
skáldum hvað þeim lætur best að
nota af atriðum svo sem hljómi orða,
hrynjandi, stuðlun, rími og endur-
tekningum, mismunandi í hve mikl-
um mæh slík atriði eru samþætt
hveiju sinni. En shkt verður að nota
til að magna áhrifamagn textans, það
gengur ekki að þylja bara einhverjar
upplýsingar, þaö gefur lesendum
ekki neitt. Sem dæmi má taka eitt
af sex minningarljóðum. Þau eru öh
með sama brag, svo mynd mannsins
skerpist ekki þótt fleiri komi saman
(bls. 49):
Fjögur
Ég man
þegar við fórum í fólksvagninum
vesturá Nes
að horfa á sjóinn
og fjöruna
og sólarlagið
eða tunglið
og höfðum með okkur kók og prins
og fjaran söng
og þú söngst
Þá varstu til
Skáld hafa lýst ýmsum aðferðum
sínum til að komast niður fyrir yfir-
borð hversdagstexta svo sem venju-
leg samtöl eru. Sumir höfundar skrá
nákvæmlega framandi lífshætti sem
eru fjarlægir umhverfi þeirra sjálfra
í tíma eða rúmi. Önnur skrá drauma
sína og hugaróra, misjafnt er hvað
hverju skáldi hentar. En útkoman
úr slíkum rannsóknum er svo bara
hráefni sem skáld þurfa að leggja
mikla vinnu í að vinna úr. Fleiri
skáld þyrftu að taka starf sitt svo
alvarlega en nú gera.
Eiríkur Brynjólfsson:
Fjarlægöir
Oröhagi 1993, 81 bls.