Alþýðublaðið - 09.04.1967, Page 16

f UtHStUcClUjS
Hiólhýsi og grunnurinn góði
Frétta-
yfirlit
vikunnar
Það cr Bennilega
helzt að frét a af
menningarmálum
síðustu viku, að all
ir þeir mörgu, ó-
krýndu spekingar
sem sjálfviljugir
hafa tekið að sér
að bera menningu
þjóðarinnar á bak
inu (sumir vildu kannski skjóta
liér inn í, að hún væri nú eins
og bögglað roð fyrir brjóstinu
lá sumum þeirra) hafa setið
við að lesa Skáldaspjall Lax,-
ness. Nú má maður ekki lengur
segja Kiljan, af því að einhverjir
bannsettir búandkarlar norður í
landi kölluðu skáldið því nafni
um leið og þeir vísuðu honum á
dyr. Sem betur fer er varla hægt
að segja að lestur bókarinnar hafi
verið þung raun fyrir speking-
ana, því að hún er lítil að vöxt-
um, aðeins rúmar toundrað síður
og auk þess sett með stóru og
Jgleiðu letri, sennilega til þess að
hún sé jafnaðgengileg fyrir börn
sem fullorðna. Það þótti okkur
skemmtilegast við lestur Skíálda-
spjalls, þegar höfundur rekur
raunir sínar og lýsir á dramatísk-
an hátt hversu þjóðin mat hann
lítils, áður en upphefð hans kom
að utan. Hann segir, að hinir einu,
sem hafi hampað honum, hafi ver-
ir blessaðir kommarnir, en það
Ég sé ekki betur en að það
sé eingöngu fólk, sem hefur
ráð á að borga vexti, sem
losnar við það. . .
1.
Sá spaki segir...
Það er ekki um ann
að talað í bænum
þessa dagana en þetta
blessaða þjóðarhús.
Ég hef verið að velta
því fyrir mér, hvort
það verða „Ó. þér
unglingafjöld“ eða „ís
lands fullorðnu synir“
sem hafa munu gagn
af þessu gímaldi. . .
hafi ekki verið af því að þeir
væru svo hrifnir af því „dóti“
sem hann setti saman, heldur af
því, að þeir héldu, að hann væri
jafn einlægur Stalínisti og þeir.
Einhverju sinni sagði Kristján
Albertsson í greinarkorni, að sá
timi kæmi, að Halldór Kiljan Lax
ness mundi hafa sömu skoðanir
á pólitík og hann. Það er ekki
fjarri lagi, að þessi spá Kristjáns
Albertssonar hafi rætzt. Það ber
semsagt ekki allt upp á sama dag-
inn, jafnt hjá Nóbelsskáldum
sem öðrum.
Öllu merkilegra tillegg til menn
ingarinnar var þó greinargerð
þjóðhátíðarnefndar, sem birt var
í vikunni og vakti mikla athygli.
Hugmyndin um byggingu þjóðar-
húss á Þingvöllum er að sj'álf-
sögðu geníöl, eins og drepið var
á hér á baksíðunni í gær, en
okkur langar til að bæta ofur-
litlu við: Það er ýmislegt fleira
en fram hefur komið, sem styð-
ur hugmyndina um að svona hús
verði reist á Þingvöllum. Skulu
hér nefnd tvö atriði: Hið fyrra
er hagfræðilegs eðlis og gerir því
skóna, að þjóðhýsið verði hjól-
hýsi, svo að aka megi því til
Þingvalla og frá eftir þörfum.
Þannig mætti aka því til Þingvalla
og setja hæstvirt Alþingi þar, en
síðan gætu þingmenn haft húsið
með sér suður og notað það und-
ir störf einhverra nefndanefnda.
Við erum sannfærðir um að lia'g-
ræðingarfræðingar ríkisins mundu
samþykkja þessa tillögu þegar í
stað, en hins vegar er hætt við
að snobbunum þyki þetta ekki
nógu fínt, kannski af því að er-
Húsnæðisleysi
Það kvað vera hörgull á húsnæði
í henni Reykjavík,
og aldrei hefur þekkzt í okkar sögu
okurleiga slík.
Eru þess nokkur einustu takmörk,
hve örlögin reynast grimm?
Ég átti kost á kjallaraholu
í Kaupmangsstræti fimm.
Hún kostaði raunar ósköpin öll,
sem enginn vita má,
en þar sem ég átti eilítinn króga
var úti draumur sá.
Þegar reist verður þjóðarhúsið
á Þingvöllum, vinur snar,
ætli ég fá‘ ekki ódýra og góða
íbúð á leigu þar?
DANÍEL DJÁKNI.
lendis búa fátæklingar í aflóga
hjólhýsum. Þess vegna verður því
síðara atriðið ef til vill notadrýgra
en það hljóðar svo: Þingvöllur
er sérstaklega heppilegur staður
undir þjóðhús, ekki vegna helgi
staðarins, heldur vegna þess, a'
þar stendur igrunnur að gömul
hugsjónahúsi, og hefur staðið þar
í um tuttugu ár. Þetta er grunn-
ur Norrænu hallarinnar sálugu;
veggir kjallarans eru að vísu
orðnir mosagrónir og fuglar him-
ins verpa í rúðulausum gluggun-
um, én hvað um það. Væri ekki
þjóðráð að þjóðhátíðarnefndinni
væri gefið leyfi til þess að kaupa
þennan grunn af Guðlaugi Rós-
inkranz, oig síðan yrði þjóðarhús-
ið góða reist á þeim traustu stoð
um, sem þarna eru fyrir og eng-
um til gagns. Þetta gæti orðið
til þess, að Guðlaugur fengi svo-
litla peningafúlgu í aðra hönd
og gæti því byrjað fyrr á kvik-
myndun Njálu. Kannski gæti
hann þá lokið henni fyrir árið
1974?
Skopmynd
Það hefur mikið
verið um bylting
ar í Afríku að und
anförnu, en víðast
hvar hafa einhvers
komar þingræðis
stjórnir farið þar
með völd fyrir bylt
ingarnar. Það er
nefnilega eins og
herforinginn er lát
inn segja á þessari
mynd: —Ef aldrei
væri kosið, hvern
ig vissum við þ&,
hverjum við sett•
um að steypa af
stóli?