Alþýðublaðið - 11.02.1968, Blaðsíða 9

Jakobína Signrðardóttir
Snorri Hjartarson
Gréta Sigfúsdóttir
gækur íslenzkra höfunda koraa
til kasta dómnefndar í þýð-
ingu, ársgamlar eða þaðan af
eldri, höfundar þeirra óþekktir
að kalla á Norðurlöndum. Aðr-
ar bækur koma hinsvegar fyrir
nefndina nýjar af nálinni, und-
irtektir gagnrýnenda og al-
mennings í föðurlandi þeirra
hafa bergmálað annarstaðar á
Norðurlöndum, oft eru bækurn
ar þýddar jafnharðan á önnur
norðurlandamál, höfundarnir víð
lesnir og kunnir bæði gagnrýn-
endum og öllum almenningi. ís-
lenzku höfundana sem veljast
til þátttöku er hinsvegar oft og
einatt verið að kynna fyrsta
sinni fyrir dómnefndarmönnum
og öðrum sem fá pata af þeim
vegna verðlaunanna.
— Það er staðreynd, sagði
Helgi Sæmundsson, að íslenzk-
ar bókmenntir eru lítt þekktar
á Norðurlöndum að slepptum
Halldóri Laxness og þeim höf-
undum sem áður skrifuðu á
dönsku eða norsku, enda sáralít-
ið eða alls ekkert þýddar. Úr
þessu er bókmenntaverðlaunum
Norðurlandaráðs m.a. ætlað að
bæta: þau eiga að verða til þess
að kynna bókmenntir Norður-
landaþjóðanna, örva gagnkvæm-
an áhuga á þeim. íslenzku bæk-
urnar hafa oft vakið allmikla
athygli í dómnefndinni og sum-
ar hverjar síðan verið gefnar út
beinlínis vegna þess að þær
höfðu verið þýddar fyrir nefnd-
ina. En það er líka stað-
reynd að verðlaunin hafa hing-
að til að mestu fallið í hlut rosk-
inna og mjög kunnra rithöfunda
á Norðurlöndum; undantekning-
ar eru helzt Vainö Linna, sem
mun hafa hlotið þau manna
yngstur, og Per Olof Sundman
nú í ár, en þeir höfðu báðir
getíð sér mikið orð með bókum
sínum. Og oftt enn: oft og ein-
att eru það sömu höfundarnir
sem koma til álita ár eftir ár.
Það er staðreynd, hvernig sem
á henni stendur, að aðeins einu
sinni hafa verðlaunin fallið í
hlut höfundar í fyrsta sinn sem
bók eftir hann kom fyrir nefnd-
ina. Það var bók Olof Lager-
crantz um Dante, en allir aðrir
verðlaunahöfundarnir, nema nátt
úrlega Eyvind Johnson, höfðu
átt aðrar bækur í framboði áð-
ur en þeir hlutu verðlaunin.
— Og oft er mjög hörð keppni
um verðlaunin. Það sést bezt ef
nefndir eru nokkrir höfundar
sem ekki hafa hlotið þau, höf-
undar eins og Karen Blixen,
Axel Sandemose, H. C. Branner...
Og jafnágætir menn og Danir
hafa aldrei hlotið verðlaunin
heldur en við nema þann part
sem þeir geta eignað sér í verð-
launum Williams Heinesens. Þó
hafa þeir borið fram höfunda
eins og Blixen og Branner og
ágæta unga menn, Leif Panduro,
Villy Sörensen, Klaus Rifbjerg,
en enginn þeirra hefur enn náð
tilskildu fylgi.
— Um val íslenzku bókanna
get ég ekki talað nema fyrir eig-
in reikning, segði Helgi Sæ-
mundsson ennfremur, en ekkert
er óeðlilegt við það að bókavalið
veki umræður og gagnrýni enda
gerist það víðar en hér. Yfir-
leitt eru teknar þær bækur sem
mesta athyglj vekja frá ári til
árs, stundum ein og stundum
tvær. Margir elztu og helztu
höfundar okkar, sú kynslóð sem
einkum hefur notið verðlaun-
anna annarstaðar, hafa að vísu
ekki gefið út nýjar bækur á
þessum tíma sem verðlaunin
hafa verið veitt, nema Halldór
Laxness, en bækur eftir hann
hafa líka tvivegis verið í kjöri.
Það er að vísu mín persónulega
skoðun að þetta sé misráðið:
nóbelsverðlaunahöfundur eins
og Laxness sé hafinn yfir þessi
verðlaun, enda hefur hann sjálf-
ur gefið í skyn að hann hafi
engan hug á þeim. Og vitaskuld
hljóta menn að velja þær bæk-
ur sem þeim finnst af einhverj-
um ástæðum líklegt að hlotið
geti verðlaunin. Við höfum val-
ið bækur miðaldra og ungra höf-
unda, sem minnsta kosti hafa
hlotið viðurkenning hér heima
og einu sinni fyrstu bók höfund-
ar, Grétu Sigfúsdóftur nú í vet-
ur. En valið hlýtur að nokkru
að mótast af því vandamáli sem
þýðingin er jafnan. Valið á bók
Grétu hefur sætt gagnrýni, og
ætla ég ekki að svara fyrir það.
En efni bókarinnar mun hafa
ráðið nokkru um að hún var val-
in, og ennfremur var nefndinni
kunnugt að bókin var til í prýði
legri þýðingu á norsku. Lauf og
stjörnur Snorra Hjartarsonar
munu flestir hafa talið sjálf-
kjörna bók að ieggja fram af
okkar hálfu. En þeim sem telja
að Gréta hafi verið tekin rang-
lega fram yfir aðra höfunda í
ár má benda á það að enginn
þeirra er úr leik. Það verður
til dæmis heimilt -.ð leggja fyrir
nefndina að ári hvora sem væri
af síðustu bókum Guðbergs
Bergssonar eða þá Jarteikn
Hannesar Sigfússonar, auk bóka
frá í haust.
Framhald á 15. síðu.
lunin og dómnefndina og störf hennar
Lesið Abýðublaðið
Samkeppni um merki
Félag íslenzkra iðnrekenda og Landssamband iðnaðarmanna
hafa ákveðið að gangast fyrir sérstakri kynningu á ís-
lenzkum iðnaði og iðnaðarframleiðslu næstu mánuði.
Kynningu þessari er ætlað að vekja þjóðina til aukinnar
íhugunar um mikilvægi vaxandi iðnaðar hér á landi, auk
þess sem henni er ætlað að vera hvetjandi fyrir alla ís-
lendinga til aukinna kaupa á íslenzkum framleiðsluvörum.
Hér með er boðað til samkeppni um merki fyrir kynn-
ingu þessa. Keppninni er hagað eftir samkeppnisreglum
Félags íslenzkra teiknara og skal merkið vera hentugt til
almennra nota við kynningu þá, sem að ofan greinir, svo
sem til notkunar á auglýsingaspjöidUm og til merkingar á
framleiðsluvörum.
Tillögum sé skilað í stærð 10-15 cm. í þvermál á pappírs-
stærð IST 1, A4 (21x29 cm.)
Tillögum skal skilað merktum dulnefni og nafn höfund-
ar og heimilisfang skal fylgja með í lokuðu ógagnsæu um-
slagi merkt eins og tillögur.
Tillögum sé skilað í pósti (pósthólf 1407) eða skrifstofu 8
Félags íslenzkra iðnrekenda eða Landssambands iðnaðax-- 1
manna í Iðnaðarbankahúsinu fyrir 1. marz n.k.
Veitt verða ein verðlaun kr. 20.000,—, ennfremur áskilja
samtökin sér rétt til kaupa á hvaða tillögu sem er, sam-
kvæmt verðskrá Félags íslenzkra teiknara. Verðlaunaupp- I
hæðin er ekki hluti af þóknun teiknara.
Dómnefnd skipa, frá Félagi íslenzkra iðnrekenda: Rafn
Hafnfjörð, frá Landssambandi iðnaðarmanna: Sæmundur
Sigurðsson, frá Félagi íslenzkra teiknara: Guðbergur Auð-
unsson og Atli Már Árnason.
Oddamaður nefndarinnar er Skarphéðinn Jóhannsson,
arkitekt.
' Allar frekari uppiýsixigar veita skrifstofur undirritaðra
samtaka.
Félag íslenzkra icnrekcnda,
Landssamband iönaöarr anna.
Spckíega
uppspunnar
skröksögur
Allir velkomnir.
nefnist erindi: sem
Paul Sundquisí frá Lond
on flytur í
Aðventkirkjunni sunnudag
inn 11. febr. kl. 5
TRiTON BABSETTiN
BaSkör Sturfubotnar Handlaugar W. C. Bidet
Blöndunartæki Blöndunarventlar Hitastiilar (thermostat-siólfvirk
blöndun) Veggflísar Gólfflísar Ekta hóbrend postulínsvara
í úrvali gerBa og tita
TRITON UmboSÍS
SIGHVATUR EINARSSON&CO
SlMl 24133
SKIPHOLT 15
11. febrúar 1968 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ 9