Alþýðublaðið - 19.05.1968, Blaðsíða 2

laKsttí)
Rttstjórar: Krlstján Bersi Ólafsson (áb.) og BenediKt Gröndal. Símar- 14900 -
14903. - Auglýsingasími: 14906. _ Aðsetur: Alþýðuhúsið við Hverfisgötu
Reykjavík. - Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Sími 14905. — Askriftargjald kr’
120,00. - I lausasölu kr. 7,00 eintakið. — Útgefandi: Nýja útgáfufélagið hf!
Öryggi skipanna
Gefin hafa verið út bráðabirgða
Jög, sem heimila samgöngumála
ráðuneytinu að gefa út reglugerð
um tilkynningaskyldu íslenzlcra
skipa.
Hér virðist vera um sjálfsagt mál
að ræða, en framkvæmd þess hef
ur' þó vafizt fyrir íslendingum í ó
trúlega langan tíma. Þegar óveð-
ur skella á, kemur oft í ljós að
ekki er vitað um ferðir skipa.
Þégar leit er hafin, verður að fara
yfir stór svæði af Ííorður Atlants
hafi, þar eð síðasta vitneskja um
ferðir skips er oft margra daga
'gömul.
Eggert G. Þorsteinsson sjávar-
útvegsmálaráðherra hefur lagt
sig fram um að leysa þetta mál.
Hefur hann leitað samstarfs við
Slysavarnafélag ísl'ands, sem hef
ur lengi haft ríkan áhuga á mál-
inu. Hann hefur einnig haft sam
starf við samtök sjómanna, far
manma og útgerðarmenn, svo og
við Landssímann, Landhelgis-
gæzluna, Skipaskoðun ríkisins og
ýmsa fleiri aðila, sem áhuga hafa
á þessu máli.
Bráðabirgðalögin, sem út hafa
verið gefin eru aðeins heimild til
að gefa út reglugerð um þessi
mál, og er reglugerðin að sjálf-
sögðu meginatriðið. Er undirbún
ingi nú svo langt komið, að unnt
verður að sameina sjónarmið all
ra aðila og koma á fullkomnu eftir
Lti með ferðum allra skipa.
Við fyrstu sýn mætti ætla, að
hér iværi um einfalt mál að
ræða. Fyrirmynd er til á sviði
flugsins. Það fer engin flugvél á
loft án þess að einhver flugturn
viti um hana og hvert hún ætlar.
Málið er ekki eins einfalt á
sjónum. Þeir veiða ekki fisk úr
flugvélum. Sjómenn kæra sig
'ekki alltaf um að láta vita, hvert
þeir leita til fanga. Þess vegna er
tilkynningarskyldan þeim stund-
um viðkvæmt mál. Þetta verður
þó að leysa á einhvern hátt. Kunn
ugir menn verða að skipta sigl-
inga- og veiðisivæðum á þann
hátt, að sem minnst hætta sé á
uppljóstrun um veiðistaði, en sem
mest öryggi um leit að skipum,
ef á þarf að halda.
Ljóst er, að hér er um að ræða
viðkvæmt mál, en þó ríka nauð-
syn hvað öryggi snertir. Sjávar-
útvegsmálaráðherra hefur lagt
sig fram um lausn þess vanda og
tekizt. Þjóðin væntir þess, að í
náinni framtíð muni komast á íull
komið eftirlit með ferðum skipa,
sambærilegt við það, sem tíðkast
um flugvélar. Annað samsvarar
ekki öryggiskröfum nútímans.
SAMVINN AN
Samvinnan er orðin gerðarlegt
blað í sinni nýju mynd undir
stjórn Sigurðar A. Magnússon-
ar. Og ekki minnst um það
vert að hún virðist ætla að
halda reglulegri útkomu ann-
an hvern mánuð, komin tvö
hefti á þessu árinu, en þrjú
komu í fyrra eftir breytingu
ritsins. Samvinnan er efnismik
ið rit, 66 bls. hvert hefti og
fjórir dálkar á flestum síðum,
lítið um auglýsingar. Og sú
stefna að taka eitt meginefni
til meðferðar í hverju hefti er
tvímælalaust heillavænleg, veit
ir færi á fjölbreyttri, ýtarlegri
umræðu um hvaðeina sem fyr-
ir er tekið, jafnvel að gera
einstöku máli tæmandi skii.
Var miklu við Þingvallamál að
bæta eftir úttekt Samvinnunn-
ar í vetur?
En augljóslega er riti eins
og Samvinnunni ýmiskonar
vandi á höndum. Einn er til-
högun, eða umbrot ritsins, sem
IKJALLARI
nú virðist fyrst og fremst mið
uð við sparneytni, að koma
sem mestu efni fyrir í lilteknu
rúmi. En ákaflega verður hið
samanþjappaða efni óaðgengi-
legt með þessum hætti. Skyldu
margir lesendur Samvinnunn-
ar endast til að lesa í samfellu
t.a.m. sjávarútvegsmálabálk
ritsins í haust, eða bókasafna-
þáttinn í síðasta hefti, fullar
30 bls? Og þó hugmyndin sé
góð, að fá marga höfunda ti-1
að gera einu efni skil, er hún
ein ekki nægjanleg. Þess verð
ur að gæta, meðal annars, að
höfundar fjalli ekki um sömu
þætti efnisins hver á eftir öðr
um, og vanræki þá ef til vill
að því skapi aðra þætti þess,
en við því hefur höfundum
Samvinnunnar virzt hætt í
vetur; það er lítið sport í grein
sem hver af annarri færir
fram sömu eða sambærileg
rök fyrir svipaðri eða sömu
r'-oðun. Mér virðist t.a.m,- lík
legt að málefnum bókasafna
hefði mátt gera jafngóð skil
í til muna skemmra máli en
Samvinnan ver til þess, og fer
þó allfjarri að um alhliða um-
ræðu safnmála sé að ræða í
ritinu. Mestur fengur er að
ýtarlegum greinum Sigfúsar
Hauks Andréssonar og Einars
Sigurðssonar um Þjóðskjala-
safn íslands og um „skipulag
rannsóknarbókasafna“ og gagn
orðri grein tveggja bóka-
varða, Kristfnar Pétursdóttur
og Kristínar Þorsteinsdóttur
um bókasöfn á sjúkrahúsum.
Grein Eiríks Hreins Finnboga-
sonar um Borgarbókasafn
Reykjavíkur, góð það sem hún
nær, gerir hinsvegar málefn-
um almenningsbókasafna eng-
veginn tæmandi skil, en Guð-
mundur Hagalín bókafulltrúi
ræðir í sinni grein einvörð-
ungu skólasöfn; á snubbóttri
grein Finnboga Guðmundsson-
ar landsbókavarðar er fátt að
græða um stofnun hans. Þessi
nöfn eru nefnd að handahófi,
og enganveginn ætlunin að á-
fellast þessa eða aðra greinar-
höfunda sérstaklega fyrir rit-
smíðar þeirra í Samvinnunni,
einungis benda á nauðsyn þess
að viðfangsefnið hverju sinni
sé skipulagt fyrirfram af rits-
ins hálfu og reynt að koma við
nauðsynlegri verkaskiptingu
höfunda sem um það fjalla. Þá
er umræða af því tagi sem
Samvinnan fitjar nú myndar-
lega upp á í hverju hefti lík-
legust til að koma að góðu
gagni.
I^rafan um nýja þjóðarbók
hlöðu, helzt uppkomna á
fyrirhugaðri þjóðhátíð 1974,
gengur eins ög rauður þráður
gegnum þetta hefti Samvinn-
unnar, og er raunar eina efni
sumra greinanna. Sú krafa
getur þó aldrei orðið neitt end
anlegt lausnarorð þessara mála
heldur felur hún í sér flókin
skipulagsleg vandamál. Verð-
ur t.a.m. ekki eftir sem áður
þörf á háskólabókasafni, vinnu-
og lestraraðstöðu stúdenta og
kennara í háskólanum og stofn
unum hans — eða á hið fyrir-
hugaða þjóðbókasafn fyrst og
fremst að verð'a stúdentasafn
og framtíðarþróun þess að
mótast fyrst og fremst af vax
andi þörfum stúdenta og há-
skólans? Hvaða hlutverki ætti
slíkt safn ennfremur að gegna
fyrir almenning og fyrir önn-
ur bókasöfn i landinu? Á þessi
og fleiri efni er vissulega drep
ið í Samvinnunni, sem er þarf
legt: alltof oft hefur slík um-
ræða til þessa staðnæmzt við
vígorð um þjóðarbókhlöðu og
afmælisár íslandsbyggðar eins
og þau byndu í eitt skipti fyrir
öll endi á málið. ÓJ
Þér hiftlb
naglann
á höfuöið
með jbví
oð auglýsa
r
I
Alþýðubiaðinu
Bréfa—
KASSINN
Kosningasumar
Nú líður óðum að forsetakosn
ingum. Þessari miklu halleljúa
samkomu, þar sem trumbur eru
barðar og athugasemdum dreift
út um frambjóðendur á' báða
bóga. Er að sjálfsögðu erfitt fyr
ir kjósendur að meta, hvor fram
bjóðenda sé hæfari í embættið,
enda mun sannasí sagna að báð
ir frambjóðendur séu starfinu
vaxnir. Dagblöðin hafa lýst yfir
hlutleysi sínu í kosningabarátt-
unni.
Hafa þessi mál verið rædd á
alla kanta og af öllum sjónarhól
um. Eitt atriði hefur þó gleymzt,
nefnilega hvort ekki sé þörf aö
endurskoða löggjöfina um setu
forseta í embætti. Er hér ekki
verið að sneiða að núverandi for
seta, herra Ásgeiri Ásgeirssyni.
Þótt menn greini á um gildi for
setaembættisins, þá er eðli þess
slíkt, að það er fyrst og fremst
táknræns eðlis, það er persónu-
gervi þjóðarinnar út á við og
inn á við. Sem slíkt gætir það
engra hagsmunahópa innan
þjóðfélagsins og er því hlutlaust
Embættið er með öðrum orðum
ekki nauðung í stjóm Iandsins,
h'eldur búið til af þegnum þjóð
félagsins að eigin ósk, en hefur
ekki að baki sér sögulega arf-
leifð og hefð konugdaema. Er þá
komið að kjarna þessa máls þ.
e. lögin um setu forseta í em-
bætti. Forsetinn er kjörinn til 4
ára í senn og skal þá'fara fram
endurkjör komi fram frambjóð-
andi áður en kjörtímabilið renn
ur út. Nú er það vitað mál, að
vafasamt er að nýr frambjóð-
andi bjóði sig fram og litlir mögu
leikar til sigurs gagnvart forseta,
sem hefur rækt embættið óað-
finnanlega af hendi. Lögin um
forsetaembættið eru því að
mínu viti ákaflega skammsýn.
Eigi forsetaembættið að vera
lifandi afl innan þjóðfélagsins
verður að endurskoða þessi lög.
í þessu tilviki mætti benda á
endurskoðun þá, sem Bandaríkja
menn gerðu á lögunum um for-
setaembættið, er Rosewelt hafði
setið tvö kjörtímabil. Settu
Bandaríkjamenn löggjöf sem tak
markaði setu Bandaríkjaforseta
í 2 kjörtímabil, og var þessi breyt
Framhald á bls. 14.
Sumardvöl
■jf Barnaheimilið Vorboðinn
getur bælt við nokkrum börn
um 5-8 ára í sumardvöl í
Rauðhólum. Tekið á móti um-
sóknum á skrifstofu Verka-
kvennafélagsins Sramsólcnar
miðvikudaginn 22. maí klukk-
an 6-8 e.h.
2 19- maí 1968
ALÞÝÐUBLAÐIÐ