Alþýðublaðið - 29.05.1968, Blaðsíða 9

hnsar erlendar tízkustefn-
myndlistum, pop, op o.s.frv.,
Iíti3 erindi hingað til lands,
i eru angar úr alþjóðlegri
, strip-tease og sex-menn
, sem við þekkjum ekki
nema að nafninu til, og
á landi er alls enginn jarð
"
flÐ KURT
’.ISTA-
r fyrir það sjálfs-háð sem
r listir lifa á. Því er ekki
neita að stundum virðist
n gefa sig fyrirvaralaust á
innfluttri erlendri tízku án
að botna i henni eða megna
agnýta sér hana á sjálfstæð
hátt, og standa svo ráða-
r eftir á ströndinni þegar
n fjarar út að nýju. Dæmi
ara örlaga mátti vel sjá í
rögðum ýmsra ungra málara
hinni svokölluðu geómet-
i abstraktstefnu á síðustu ár
Fyrst átti hún að vera ein
skonar fagnaðarerindi mynd
, síðan sannkölluð buslubæn,
æming öllum þeim sem
ðu henni á vald. En eins og
anær verður maður' að reyna
reina sundur þá sem vinna
alvöru og íistrækni, hafa
verulega hæfileika til að
bera, og hina sem einvörðungu
eru að slá um sig á markaðs-
torgi listanna. Menn eru vita-
skuld frjálsir að því að kjósa
sér sÞ’kt hlutskipti. En hér vant
ar tilfinnanlega vökula og gaum
gæfna listagagnrýni, sem gæti
hiátnað fólki til að átta sig á
hlutunum, stuðlað að bættri
eæðavitund alls almennings á
be==u sviði. og raunar einnig
orð!ð listamönnnnum sjálfum
gagnleg, hjálnað þeim til að
gera sér grein fvrir sínum eigin
vandamálum. Það er raun að því
hve umræður um þessi efni,
hvort heldur er í blöðum, tíma
ritum eða manna í meðal, eru
frnmstæðar og fátæklegar hér
á landi. Og menn virðast stund
um eiga einkennilega auðvelt
að komast til einhvers frama í
li=íum. j’afnvel svo að hreinir
og beinir dilettantar. tómstunda
málarar, geta komið fram er-
lundís í nafni í=lands. íslenzkrar
myndlistar. Þegar slíkar svning
ar slenna úr landi getur alþ.ióða-
kurteisi ge/’t þeim farðu auðvelt
að komast á framfæri erlendis,
en ábvrg innlend gagnrvni gæti
að líkindum stöðvað «lík tiltæki
í tíma. Rlíkar og bvílíkar svning
ar erlendis geta hinsvegar gert
íslen7kri mvndlist ómetanlegan
skaða og snillt varanlega áliti
hpnnar í öðrum löndum. En mér
er það fullkunnust að gagnrýni
- er erfitt og vanþakklátt verk,
oftást vanmetið, og sagnrvnand
inn verður oft og tíðum að una
'hatri þeirra sem hann andæfir.
^Sér á landi er engin listræn
hefð, eða tradition, til í
Þ'kmgu við bað sem gerist hjá
stærri þióðum sem eiga sér
l<'ngri sögu á þessu sviði, sagði
Kurt Zier ennfremur. Þetta
konn ’að bvkja kostur eða galli
eft.ir atvikum. En við lifum nú
tíma múgmiðluuar á öllum svið
um frétta og bekkingar, einnig
í liotrænum efni. Strákur í Hafn
arfirði getur vitað og fvlzt með
því sem perist í París deginum
áður. A slíkum tímum er mönn
um mpiri börf leið=agnar og
l'dðbeininga til að átta sig á
bvf sem á boðstólum er og er
að gerast í heiminum. En með
an umræður og rökræður um
myndlist eru ennþá á því stigi
sem verið hefur hér á landi er
hætt við því að ýmsir ráfi lengi
veglausir og áttavilltir um göt
ur og torg. Ég sagði áðan að
viðleitni okkar hér í bessum
skóla væri að innræta nemend
unum málfræði listarinnar, -
en það mætti einnig taka líkingu
af stafrófi. Stafróf okkar geym
ir reynslu þúsund ára, þúsund
ára hefð á f.ínu sérstaka sviði.
Stafagerð kostar langan og
strangan skóla, fyrst verða menn
að tileinka sér hefðina, ’.æra
hana til hlítar, áður en þeir
geta leyft sér að fást við sjálf
stæð tilbrigði herinar. Hér á
landi hafa ofmargir ofmikla til
hneigingu til að hliðra sér hjá
slíkum lærdómi - bæði lista-
monn og áhugamenn um þessi
efni.
— íslenzk myndlist er auð-
ug að góðum verkum, góðum
málurum, og þó ef til vill auð-
ugust að hæfileikum. Og hér
eru m.a. til margir góðir ab-
straktmálarar. En mér hefur
virzt að íslenzkir ab=traktmál-
arar væru oft einkennilega lík-
ir innbyrðis. Einhverntíma gerði
ég athugun á sýningum nokk-
urra abstraktmálara og komst
þá að þeirri niðurstöðu að mynd
bveging þeirra allra væri í raun
inni hin sama. Þetta stafar af
því að rótfestuna vantar. sam
band við grunnvatn { menningar
umhverfinu, listin er orðin eins
og tafl þar sem ekki er til nema
takmarkaður fjöldi leikja. En
á það er að vísu að líta að lit.a-
skyn íslenzkra listamanna virð
ist vera upprunalegra en form-
skyn þeirra og abs^rakt-stefna
er vel fallin til að^ leyfa iita-
skyni manna að njóta sín, tefla
saman litum, láta þá tala og
leikast við. Vera má að þetta
séu áhrif frá landslaginu.
— En í íslenzkri myndlist
seinni ára sakna ég mest afstöðu
til mannsins, ekki neinnar sér-
stakrar afstöðu, skoðana eða
viðhorfs, heldur afstöðu al-
mennt. Það, er einkennilegt hve
fáir myndlistamenn á íslandi
f.ialla í verkum sínum um mann
fjalla í verkum sínum um
manninn sjálfan og mann-
félagið, — það er fyrst
og fremst Gunnlaugur Seheving
í sínum stóru málvcrkum og
svo þeir Sigurjón Ólafsson og
Sigurður Sigurðsson með port-
rett-myndum sínum. Flestir
aðrir virðast leiða manninn ger
samlega hjá sér sem myndefni.
Þetta er ef til vill tímanna tákn,
ekkert einsdæmi hér á landi.
Maðurinn hverfur — og skýtur
upp kolli í afskræmdri mynd í
verkum pop-manna. Þetta er
höfuðatriði í minni gagnrýni á
íslenzkri myndlist. Maður er
manns gaman segir máltækið, -
eða er sú setning nú fallin úr
gildi? —ÓJ.
-K
Keflav'ak - Keflavík
Frá og með 26. maí 1968 verða biðstaðir almenningsvagna
okkar við Hafnargötu í Keflavík þannig:
Frá Ksflavílc, símstöð, Vatnsnestoi’g, aðalstöð.
Frá Reykjavík verzlunin Hagafell, Vatnsnestorg, símstöð.
Sérleyfisbifreiðir Keflavíkur.
NORRÆNN BYGGINGARDAGUR X.
26.-28. ágúst 1968.
Þátttökueyðublöð og gögn varðandi Norræna
byggingardaginn liggja frammi hjá skrifstofu
samtakanna, Byggingaþjónustu A. í., Lauga-
vegi 26, sími: 14555.
Þátttaka tilkynnist fyrir þann 15. júní 1968.
STJÓRN N.B.D.
FOSSKRAFT
Oskum að ráða mann á Broyt.
Upplýsingar á Suðurlandsbraut 32.
itáðningarstjórinn.
s
VELJUM ÍSLENZKT (H) ÍSLENZKAN IÐNAÐ
NÝJUNG ' NÝJUNG
Einangrunarplötur úr
polýúrethanplasti
-^. Lambdagildi er 0.022 — hið lægsta fáanlega
bráðnar ekki í hita
-^. þol'ir 100 c° að staöaldri
Þolir flestöll upplausnarefni og má því auðveldlega
líma, jafnt með kontaktlími, sem 230° heitu asfalti.
rcnm r m
Hafnarfirði
Sími: 52042.
Polýúrethan
er fjölhæfasta og bezta einangrunarglerið jafnt fyrir
frystihús og kæliklefa
skipaeinangrun
heitavatnslagnir ofan — neðanjarðar
penela utanhúss og innan.
Rnrknr hf
Hafnarfirði — Sími: 52042.
29. maí 1968
ALÞÝÐLBLAÐIÐ 9