Dagur - 15.12.1948, Page 1
Forustugreinin:
Rætt um afstöðu íslands
í ófriðvænlegum heimi.
Finunta síðan:
V.
Sjálfstæðismenn vilja
heimta milljónaskatt af
neyzluvörum almennings;
XXXI. árg.
Akureyri, miðvikudaginn 15. desember 1948
49. tbl.
Kaffiskðmmtur á mann svipa
og fyrir sfrið - en
Truman kemur til Washington eftir kosningasigurinn
Haldið í kornvöruskömmtun að óþöriu, cn
smjörlíki, sem kostar hartnær eins mikinn
gjaldeyri, er óskammtað
Fyiir nokkru flutti Sigurjón
Guðmundsson, fulltrúi Fram-
‘sóknarmanna í nefnd þeirri, sem
ríkisstjóruin skipaði til að endur-
skoða skömmtunarkerfið, tillögu
þess efnis, að frá næstkomandi
áramótum yrði hætl að skammta
kaffi og kornvörur. Tillaga þessi
var felld af fulltrúum liiima
flokkanna í nefndinni, en hins
vegar ákveðið að auka kaffi-
skammtinn um sem svarar 1 kg.
á mann á ári.
Rökin gegn tillögunni munu
hafa verið svipuð og Emil Jóns-
son viðskiptamálaráðherra bar
fram á Alþingi, er rætt var um
skömmtunarmálin þar, en þau
voru helzt þessi: Ef kornvöru-
skömmtun væri afnumin,
mundu bændur kaupa kornvörur
til skepnufóðurs og væri þá hætta
á að það skorti til manneldis,
gjaldeyrisástæður leyfðu ekki
aukinn kaffiskammt og um syk-
urskömmtunina sagði ráðherrann
eitthvað á þá leið, að ófært
mundi að afnema hana vegna
þess að þá mundu sælgætisgerðir
kaupa upp allan sykurinn.
Léítvægar röksemdir.
Allar þessar röksemdir eru svo
léttvægar, að furðu gegnir að þær
skuli stánda í vegi fyrir því, að
létta einhverju af skömmtunar-
farganinu af almenningi. Um
kornvörurnar er það að segja, að
skepnufóður er nú óskammtað.
Til þessa hefir það jafnan verið
til í verzlunum og það er ódýr-
ara en rúgmjöl til manneldis.
Munar þar miklu. Það er fjar-
stæða að ætla að bændur muni
kaupa manneldisrúgmjöl og ann-
an siíkan kornmat til skepnufóð-
uis á meðan nóg er til af hent-
ugri og ódýrari vöru. Þessi rök-
semd er því út í bláinn nema
Tundiirdufl
kndfast við Glerá
í gærmorgun varð tundurdufl
landfast hér við Glerárósa. Hefir
það væntanlega rekið hér inn all-
an fjörð. Lögreglan fór á vett-
vang í gær og festi duflið. Lög-
regian vill stranglega aðvara fólk
um að koma ekki nálægt Glerár-
ósum nú um sinn. Duflið yerðui'
gert óvii'kt strax og nauðsynleg
tæki fást send hingað frá Reykja-
vik. ■: •. .
innflutningsyíirvöldin geri ráð
fyrir skorti á skepnufóðri eða
hugsi sér áð taka upp skömmtun
á því. í jnnflutningsáætkm yfir-
standandi árs, mun hafa verið
gert ráð fyrir að kornmatur væri
fluttur inn fyrir rösklega 11 millj.
króna. Til samanburðar má geta
þess, að smjörlíkisefni — en
smjörlíki er óskammtað — mun
hafa verið flutt inn fyrir 9 milij.,
eða hartnær jafnháa upphæð. Ef
skömmtunaryfirvöldin óttast
hamstur, þá ættu þau frekar að
vera hrædd við smjörlíkishamst-
ur en kornmatarhamstur. —
Reynslan hefir sýnt, að fólk safn-
ar ekki smjörlíki. og það er fjar-
stæða að ætla, að menn mundu
hamstra kornvöru. Verði sæmi-
lega séð fyrir birgðum, er engin
ástæða til þess að ætla, að helztu
iífsnauðsynjar, sem þessar, verði
keyptar í óhófi. Af þessum ástæð-
um — og fleirum — var sjálfsagt
að afnema kornmatarskömmtun-
ina nú um áramótin. En skrif-
stofuliðið fyrir sunnan vildi hafa
það öðruvísi.
Ileldur eftirlit með þjóðinni
cn sælgætisgerðum!
Sú röksemd, að sælgætisgerðir
mundu kaupa upp óskammtaðan
sykur, er fáránleg. Hér í landi
eru örfá fyrirtæki, sem framleiða
sælgæti, og vissulega mun það
magn takmarkað, sem hægt er að
selja, með því gífurlega verðlagi,
sem á þvr er. Auðvelt ætti að
vera að hafa eftirlit með fram-
ueiðslu þeirra og mun auðveldara
og ódýrara en hafa eftirlit með
sykurneyzlu hvers einasta
mannsbarns. En sykurskömmt-
uninni mun samt haldið áfram.
Kaffi á mann eins og fyrir stríð.
Með þeirri aukningu á kaffi-
skammtinum, sem ákveðin er,
inun það kaffimagn, sem kemur
á hvei-t mannsbarn, vera svipað
og var fyrir stríð, ef kaffimagn-
inu þá hefði verið skipt á milli
landsmanna. Menn spöruðu ekki
við sig kaffi fyrir stríðið og
ósennilegt er, að kaffineyzla
mundi aukast þótt skömmtun
væri afnumin. Það virðlst því
heimskulegt, — að viðhalda
skömmtun á kaffi hér eftir, úr því
að búið er að ákveða uð auka
skammtinn að.þessu markji;
(Framhald á 16. síðu).
Mesti niannfjöldi, sem nokkru sinni hefir sést á götuni úíi í Wasliington, fagnaði Truman Bandaríkja-
forseta, er hann kom til höíuðborgarinnar eftir liinn mikla og 'óvænta sigur í forsctakosningunum í
nóvcmber. — Á myndinni sést forsetinn í opnu b'frciðinni. — Þinghúsið í baksýn.
Mænusóttin er nú í
mikilli rénun *
Mænusóttin hér er nú í mikilli
rénun, og síðustu dagana hafa að-
eins komið fyrir eitt og eitt til-
feili á stangli. Héraðslæknirinn
skýrði blaðinu frá þessu í viðtaii
í gær.
Samkomu- og skólabanninu var
aflétt eins og til stóð sl. föstudag,
að undanteknum Barnaskólan-
um. íþróttahúsið og sundlaugin
hafa þó ekki verið oimuð aftur til
afnota og er óráðið hvaö það bann
verður lengi í gildi. Sunnudaga-
skólar barnanna fylgja barna-
skólanum eftir og hafa ekki tekið
til starfa. í Gagnfræðaskóla Ak-
ureyrar hefir ekki vantað marga
nernendur vegna veikinda, en
marga hefir vantað í Mennta-
skólann. Ný tilfelli eru mjög fá
meðal skólafólks. Veikinnar hefir
orðið vart úti í héraðinu, en að-
eins tiltölulega fá tilfelli.
Norðangarðurinn hefur stöðvað
Póstbílarnir, sem fóru iiéðan á laugardag,
sitja enn á Blönduósi
Bygging nýrrar
Glerárbrúar
á dagskrá
Á fundi bæjarráðs fyrir nokkru
var rætt um byggingu nýrrar
Gleárbrúar. Fulltrúi vegamála-
stjóra, Karl Friðriksson. mætti á
fundinum og taldi hann iíklegt,
að vegamálastjórnin mundi taka
mannvirkið upp á áætlanir sínar
fyrir næsta ár, ef Akureyrarbær,
byði fram tillag til brúarinnar, t.
d. alls að 100 þúsund krónum.
Bæjarráð frsstaði ai taka
ákvörðun um málið.
Aðfaranótt sl. sunnudags brast
á aítaka norðaustangarður hér
norðanlands með allinikilli snjó-
komn, einkuni um vesturhluta
fjórðungsins. Hefir illviðrið liald-
ist síðan, með mikilii snjókomu
annað slagið og eru heiðar allar
ófærar bifreiðum og illt færi víða
innan héraðs.
Bílferðimar Akureyri—Reykja-
vík stöðvast.
Bílferðir póststjórnarinnar milli
Akureyrar og Reykjavíkur hafa
stöðvast með öllu og verða ekki
upp teknar fyrr en veður skánar.
Er ólíklegt að Oxnadaisheiði
verði fær bifreiðum í bráðina og
verður póstur og farþegar að fara
sjóleiðina héðan og hingað um
Sauðárkrók. — Áætlunarbílarnir
fóru héðan á laugardagskvöldið
og náðu þeir til Blönudóss á
sunnudagsmorgunirm og eru þar
enn. Margir farþegar voru með
bílunum. í gær var mjög mikil
snjókoma vestra og horfði óvæn
lega um flutning farþega og pósts
yfir Holtavörðuheiði, sem er
ófær. A sunnudagsnóttina teppt-
ust' allmargir bílar á.heiðinni og
varð fólkið að leita skjóls í sælu-
húsinu þar. Með aðstoð snjóýtu
tókst að koma því í Forna-
jivamrn. á suimudagskvöld.
Skip tefjast.
Þegar garðurinn biast á voru
allmörg skip á leið hingað. Esja
var á leið hingað að vestan, en
Hekla að austan. Esja var á ísa-
firði í gær,-veðurteppt, og Hekla
náði til Húsavíkur í gær og mun
væntanleg hingað strax og birtir.
Brúarf. kom um hádegi í gær, frá
Siglufirði. Skipið fékk aftakaveð-
ur á leiðinni frá ísafirði til Siglu-
fjarðar, einkum á Húnaflóa. Fékk
það hnút á sig á Húnaflóa og
laskaðist nokkuð yfirbygging
skipsins, en ekki alvarlega þó.
M.s. Snæfell var og leið hingað
með jólaeplin frá Reykjavík. Á
sunnudagsnóttina var skipið á
Húnaflóa í aftakaveðri, en náði
til Skagastrandar á mánudags-
morguninn og bíður þar veðurs
til þess að halda áfx-am ferðinni.
Flugvélar væntanlegar.
Loftsamgöngur hafa að sjálf-
sögðu legið niðri, en þjóðvegur-
inn fram á flugvöllinn hér mun
sæmilega fær og flugvöllurinn
sjálfur, og er búist við fiugvélum
hingað strax og birtir til.
Um póstferðir hingað fyrir jól
er ailt í óvissu. Ætlunin er
þó að strandfei-ðaskip komi
hingað hraðíerð rétt fyrir jólin,