Dagur - 30.11.1949, Síða 4

4
D A G U R
Miðvikudaginn 30. nóvember!949
Kosfnaður við legudag sjúklings
helmingi hærri í Reykjavík
en á Akureyri
Rekstur Akureyrarsjíikrahúss hagkvæmastur
á landinu
Allmiklar deilur standa nú yfir í Reykjavíkurblöðunum mn
sjúkrahúsmál höfuðborgarinnar. Hafa einkum átst við Tíminn og
Morgunblaðið. Raunar þarf ekki um það að deila, að það er Sjálf-
stæðisflokkurinn í höfuðborginni, sem ber ábyrgð á ófremdarástand-
inu í sjúkrahússmálunum þar. Flokkurinn hefir verið einráður í
Reykjavík um langan aldur.
$>e xtug u r :
bóndi í Hvammi
í þessum umræðum hefir margt
athyglisvert komið í ljós, og þar
á meðal upplýsingar um stórmál,
en það er rekstur og reksturs-
kostnaður sjúkrahúsa í landinu.
Tíminn hefir birt upplýsingar um
þetta efni og samkvæmt skýrslum
heilbrigðisstjórnarinnar var kostn
aðurinn á legudag, sem hér segii'
á árinu 1947:
Akureyri kr. 34,39, Vestmanna-
eýjar kr. 37,35, Seyðisfjörður kr.
37,35, ísafjörður kr. 44,72 og í
Reykjavík (farsóttarhúsið) kr.
72,00.
Blaðið hefir nú snúið sér til
Gunnars Jónssonar sjúkrahúss-
gjaldkera hér í tilefni af þessum
umræðum og upplýsingum. —
Gunnar Jónsson staðfesti, að þær
upplýsingar, sem Tíminn hefir
birt um reksturskostnað sjúkra-
hússins hér, séu réttar og sannar.
Er því augljóst, að reksturkostn-
aður á þessu sjúkrahúsi í Reykja
vík er meira en 100% bærri en á
sjúkrahúsinu hér. Þó eru margir
kostnaðarliðir fyrir hendi hér,
sem ekki eru til staðar á þessu
sjúkrahúsi í Reykjavík, svo sem
röntgendeild, skurðstofa o. fl.
Kostnaður Akureyrar af
sunnlenzkum sjúklingum.
Þó er ótalið það, sem kostnað-
armest er fyrir sjúkrahúsið hér,
og þar með gífurlegt ranglæti,
sem sjúkrahúsið hér er beitt. —
Hingað koma flestir eða allir
herklasjúklingar, sem þarfnast
vandasamra skurðaðgerða. Þessir
sjúklingar verða kostnaðarsam-
astir fyrir sjúkrahússreksturinn.
Ríkissjóður greiðir sjúkrahúsinu
aðeins kr. 27,50 á dag fyrir sjúkl-
inga. Reykjavíkurbær fær þann-
ig drjúgan styrk frá Akureyrar-
bæ með þeim sjúklingum, sem frá
Reykjavík koma, og þeir eru
margir, og hefir tala legudaga
þeirra komiz.t upp í 1700 á ári.
Ef reiknað er með sama kostnaði
á legudag og reyndist vera rekst-
urskostnaður á legudag á sjúkra-
húsi í Reykjavík, eru það ca. 64
þús. kr., sem Akureyri verður
þannig að gefa með reyvískum
sjúklingum. Er þetta vitaskuld
hið herfilegasta ranglæti gagnvart
sjúkrahúsinu hér, en hefir ekki
íengist leiðrétt þrátt fyrir ítrekuð
tilmæli til heilbrigðisstjórnarinn-
ar.
Rekstur sjúkrahúsa.
Gunnar Jónsson skýrði blað-
inu svo frá, að víða erlendis, t. d.
í Bandaríkjunum, væri rekstur
sjúkrahúsa talinn stórmál, sem
mikill gaumur væri gefinn af yf-
irvöldum og almenningi. í Banda
ríkjunum fer fram samanburður
árlega á hinum ýmsu kostnaðar-
liðum sjúkrahússrekstursins í
landinu, og þeim aðila veitt verð-
laun, sem sýnir mesta hagsýni í
rekstrinum. Er allur tilkostnaður
reiknaður niður í grunneiningar
og sést þá strax ef nokkur sveifla
verð.ui' á kostnaðarliðum,- Á
sjúkrahúsinu hér hefir kostnaður
á hverju ári vefið reiknaður nið--
ur í þessar grunneiningar, og til
fróðleiks má geta þess ,að árið
1938 var alluf kostriaðurinn kr.
5,65,52 á legudag ,en árið 1948 kr.
34,39, eða hafði rúmlega sexfald-
ast.
Þá má geta þess, að margir liðir
hafa aðeins þrefaldast, en launa-
liðurinn tekur gllan þann hagn-
að tii sín.
Sundurgreindur kostnaður.
Gunnar Jónsson lét blaðinu í té
sundurgreiningu á kostnaðarlið-
um á rekstri sjúkrahússins hér.
Munu það þykja fróðlegar upp-
lýsingar með því að rekstur
sjúkrahússins hér, er ,samkvæmt
skýrslum heilbrigðisstjórnarinn-
ar, hagkvæmastur á landinu og
hefir vei-ið svo nú lengi. Skýrsla
þessi er þannig:
Fæði pr. fæðisdag á Sjúkrahúsi
Akureyrar 1938.
Allt fæði. Innl. fæði
Sundurl.
Aur.: Aur.:
1. Brauð 4,45 2,45
2. Kornvörur 7,56
3. Mjólk 30,90 30,90
4. Mjólkurvörur 9,10 9,10
5. Ostar 1,39 1,39
6. Smjör og annað
feitmeti 8,10 5,00
7. Fiskur 9,21 9,21
8. Kjöt 30,62 30,62
9. Ofanáskurður 1,10 1,10
10. Þurrkaðii' ávextir 0,93
11. Grænmeti 10,01 10.01
12. Egg 4,06 4,06
13. Kryddvörur 1,33
14. Saft, ávaxtamauk 0,63 0,33
15. Sykui' 4,06
16. Heitir drykkir 4,20
127,56 104,17
Verður því útlent efni í fæðinu
Mig vantar
rauða hryssu, 5 vetra, stjörn-
ótta, glófexta ómarkaða. —
Þeir, sem kynnu að liafa
orðið hennar varir, gjöri
svo vel að gera mér aðvart
sem fyrst.
Guðmundur Jónsson,
Mýrarlóni.
Sliinnliúfa,
brún, tapaðist frá Barna-
skólanum á leið norður
Helgamagrastræti. — Vin-
samlegast skilist í Helga-
magrastræti 49.
Lítið notað
gólfteppi,
3x4 m., til sölu. — Upplýs-
ingar á
Saumastofu Gefjunar.
Saumavélar,
Husquarna, Singer (Zig-
Zag), stígnar, til sölu. —
Upplýsingar gefur
Kristín Sigurbjörnsdóttir,
Gránufélagsgötu 28.
margar tegundir,
hentug JÓLAGJÖF.
Verzl, Asbyrgi
Söluturninn, Hamarsst.
Kartöílumjöl
Hveiti
Rísmjöl
Rísgrjón
Baunir
do. grænar
og margt fl.
Söluturninn
við Hamarsstíg.
0,23,48, en innlent rúmlega kr.
1.04.
Kostnaður pr. legudag:
2. Læknahald 49,07
1. Laun 138,69
3. Neyzluvörur 174,29
4. Lyf 15,21
5. Umbúðii' 0,16
6. Ljóslækningar 0,94
7. Eldiviður og Ijós 61,49
8. Viðhald húsa 10,77
9. Munir 29,60
10. Hreinlæti 41,92
11. Sími og skrifstofukostn. 4,92
12. Ýms gjöld 33,99
13. Eftirgefnar skuldir 4,47
Samtals krónur 565,52
I gær, þriðjudaginn 29. nóv-
ember, átti Halldór Guðlaugs-
son, bóndi í Hvammi í Eyja-
firði, sextugsafmæli, en Hall-
dór er, svo sem mönnum er
kunnugt, einn af fremstu
bændum þessa héraðs, enda
er hann kominn af traustum
og dugmiklum eyfirzkum
bændaættum. Foreldrar Hall-
dórs voru þau hjónin Krist-
björg Halldórsdóttir og Guð-
laugur Jónsson, bæði ættuð
úr Eyjafirði. Amma Halldórs
í móðurætt var Guðrún Krist-
jánsdóttir frá Hvassafelli í
Eyjafirði, en Kristján faðir
Guðrúnar og Jónas Hall-
grímsson voru systrasynir.
Móðurbróðir Halldórs var
hinn kunni athafna- og gáfu-
maður, Aðalsteinn Halldórs-
son, stofnandi klæðaverk-
smiðjunnar Gefjun á Akur-
eyri.
Foreldrar Halldórs byrjuðu
búskap í Hvammi sumarið
1882 og bjuggu þar allan sinn
búskap og þar er Halldór
fæddur og uppalinn og hefir
ekki átt heima annars staðar.
Hann stundaði nám við Gagn-
fræðaskóla Akureyrar og lauk
þaðan prófi 1910. Fimm árum
síðar eða 1915 tók Halldór við
búi af móður sinni og hefir
búið þar óslitið síðan.
Hvammur er stór jörð, erfið
og mannfrek, en þar hefir
Halldór búið mesta myndar-
■þúi. Hann hefir af mikilli at-
orku og ástundun bætt jörð
sína og lagt mikla alúð við
það, að koma upp kyngóðum
og arðsömum bústofni og hef-
ir tekizt það' vel.
Halldór er giftur góðri og
fallegri konu, Guðnýju Páls-
dóttur Hallgrímssonar frá
Möðrufelli í Eyjafirði, og eiga
þau hjónin 7 uppkomin og
mannvænleg börn. Heimili
þeirra hefir alla tíð verið í
fremstu röð um reglusemi og
allan myndarskap, en börn
þeirra halda órjúfandi tryggð
við þetta æskuheimili sitt.
Þau una sér mjög vel heima
og vinna að því, með foreldr-
um sínum, að bæta og prýða
heimilið og yrkja jörðina.
Á unglingsárum sínum tók
Halldór í Hvammi mikinn
þátt í störfum ungmennafé-
lagsins hér í hreppnum og var
lengi formaður þess, en við
þessi störf hans komu þegar í
lj ós þau persónulegu ein-
kenni, sem hafa fylgt honum
fram á þennan dag og munu
ávallt fylgja honum. Hann
reyndist þá strax mjög traust-
ur maður, það var óhætt að
reiða sig á hann. Hann var
hreinskilinn, og maður vissi
alltaf hvar hann var. Hann
var þrautseigur og duglegur í
starfinu, og þau mál, er hann
tók að sér að bera fram og
vinna fyrir, þeim var vel
borgið, því að hann skildist
ekki við þau fyrr en hann var
búinn að gera þeim það góð
skil, að á betra var varla kos-
ið. Það var ekkert hálfverk í
nokkru máli hjá Halldóri.
Síðan Halldór Guðlaugsson
komst til fullorðins ára, hafa
störf hans verið fjölþætt. —
Hann hefir haft á hendi fyrir
sveit sína flest öll trúnaðar-
störf, sem til eru í hverju
hreppsfélagi, þar á meðal
hefir hann verið hreppsnefnd-
aroddviti um allmörg ár og
er það ennþá. Ennfremur á
han sæti í stjórn Kaupfélags
Eyfirðinga sem varamaður
frá 1948.
Það, sem sagt var hér að
framan um það, hvernig Hall,-
dór vann fyrir ungmennafé-
lagið á sínum tíma, þá á ná-
kvæmlega það sama við þegar
um störf hans í þágu sveitar-
félagsins hefir verið að ræða.
Þar hefir sama trúmennskan,
þrautseigjan og samvizku-
semin verið ráðandi, og hann
hefir hvorki sparað tíma eða
fyrirhöfn til þess að vinna svo
fyrir málefni sveitarinnar, að
þau mættu leysast á sem hag-
kvæmastan hátt. Um þetta get
ég borið af eigin reynslu, því
að ég hefi starfað með Hall-
dóri, fyrst í ungmennafélag-
inu og síðar í hreppsnefnd
Hrafnagilshrepps um 30 ára
skeið.
Að endingu vil ég svo, á
þessum tímamótum í ævi
Halld. Guðlaugssonar, þakka
honum fyrir náin kynni á
liðnum árum allt frá því að
við, vorum unglingar og fé-
lagsbræður í ungmennafélag-
inu og síðar í samstarfinu um
margháttuð málefni sveitar
okkar. Og um leið og ég þakka
þetta samstarf og einlæga
vináttu hans allan tímann, vil
ég fyrir mína hönd og mér er
óhætt að -segja einnig fyrir
hönd sveitunga minna, óska
honum og heimili hans allrar
blessunar og áframhaldandi
gifturíkra starfa.
Hannes Kristjánsson.
Söngur Kirkjukórs
Akureyiar n. k.
föstudagskvöld
Undanfarið hefur Kirkjukór
mörg og fögur kórverk. — Hefur
söngstjórinn Jakob Tryggvason
lagt mikið kapp á að þjálfa kór-
inn, og hafa kórfélagar sýnt mik-
inn áhuga og dugnað við kóræf-
ingarnar. — í haust bættust
kórnum nýjar raddir, og er hann
því nú fjölmennari en hann áðui'
var.
Föstudaginn 2. desember ætlar
kirkjukói'inn að gefa Akureyr-
ingum kost á að hlusta á söng
sinn í Akureyrarkirkju kl. 8.30 e.
h. — Mun kórinn syngja í kór-
dyrum. Undirleikinn annast frú
Margrét Eiríksdóttir.
Óefað fá Akureyringar þá tæki
færi til þes sað hlusta á mjög
fagran og listrænan söng. — Ein-
söngvarar verða Jóhann Kon-
ráðsson og Kristinn Þorsteins-
son.
Kirkjukór Akureyrar er vissu-
lega í röð beztu kirkjukóra
landsins. — Ber að fagna því, að
hann skuli nú stofna til samsöngs
með veglega og mikla söngskrá.
— Ekki er ákveðið, að kórinn
haldi nema þessa einu söng-
skemmtun að.sinni, og er öllum
þeim, er ætla sér að hlýða á söng-
inn, ráðlagt, að koma í Akureyr-
prkirkju n. k. föstudagskvöld.
Ætti því hvert sæti að vera
skipað í kirkjunni á þessum sam-
söng kórsins. — Sóknarprestar.