Dagur - 02.06.1981, Blaðsíða 6

Aðalfundur KEA
Aðalfundur KEA
Aðalfundur KEA
DAGUM
Útgefandi: ÚTGAFUFÉLAG DAGS
Skrifstofur: Hafnarstrætl 90. Akureyrl
Ritstjórnarsfmar: 24166 og 21180
Sfmi auglýsinga og afgreiöslu: 24167
Ritstjóri (ábm.): HERMANN SVEINBJÖRNSSON
Blaöamenn: Askell Þórlsson,
Gylfi Kristjánsson
Augl. og afgr.: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
Prentun: Prentverk Odds Björnssonar hf.
Meira en
viðskiptafélög
Það kom glögglega í Ijós á aðal-
fundi Kaupfélags Eyfirðinga, sem
haldinn var á Akureyri dagana 29.
og 30. maí s.l., hversu erfið staða
dreifbýlisverslunarinnar er. Hinn
víðtæki verslunarrekstur
kaupfélagsins átti við mjög mikla
rekstrarörðugleika að etja á síð-
asta ári og kom það einkum fram í
matvöruversluninni. Erfiðleikarnir
stöfuðu fyrst og fremst af utanað-
komandi ástæðum, þ.e. vegna
þess að stjórnvöld hafa ekki leyft
endurmat vörubirgða og einnig
vegna þess, að álagning á land-
búnaðarvörum hefur verið mjög
lág og ekki staðið undir launa-
kostnaði, hvað þá öðrum rekst-
urskostnaði. Þá var vaxtabyrðin
verslunarrekstri Kaupfélags
Eyfirðinga mjög þung í skauti.
Sú þjónusta sem verslanir
Kaupfélags Eyfirðinga veita í hin-
um dreifðu byggðum er ómetan-
leg og skiptir sköpum um það
hversu fýsilegt er að búa á þess-
um stöðum. Sama er raunar að
segja um aðra atvinnustarfsemi
félagsins og starfsemi kaupfélag-
anna almennt um allt land. Stórum
fjárfúlgum er varið til þess að veita
þessa þjónustu og Kaupfélag
Eyfirðinga hefur kappkostað að
hafa sama vöruverð hvort sem
verslunin er á Akureyri eða í
Grímsey. Með þessu móti er hald-
ið uppi raunhæfri byggðastefnu,
en segja má að stjórnvöld hafi
beinlínis unnið gegn þessari
stefnu, þrátt fyrir það að allir hafi
um það fögur orð að halda landinu
í byggð. Þegar til lengdar lætur
geta þessir erfiðleikar sem stjórn-
völd skapa dreifbýlisversluninni
varla haft önnur áhrif en þau, að
þjónustan verður minni en ella
hefði getað orðið. Nauðsynlegt er
að breytingar verði gerðar á, til að
auðvelda versluninni að sinna
nauðsynlegri þjónustu í hinum
dreifðu byggðum, en vonir standa
nú til að einhverjar lagfæringar
nái fram að ganga.
Þó að róðurinn hafi verið þung-
ur í rekstrinum hjá Kaupfélagi
Eyfirðinga á síðasta ári, má segja
að hann hafi gengið áfallalaust.
Fjárhagsstaða félagsins er með
því traustasta sem þekkist hjá ís-
lenskum stórfyrirtækjum, Þannig
hefur starfsfólki og félagsmönn-
um tekist að byggja upp traust og
gott fyrirtæki, sem eins og önnur
kaupfélög í landinu, miðar störf
sín við það sem gera þarf og því
ekki alltaf við það sem best borgar
sig hverju sinni. Kaupfélögin eru
meira en viðskiptafélög, því þau
vinna að því að koma í fram-
kvæmd ýmsum nauðsynjamálum,
sem snerta hagsmuni heildarinn-
ar.
Að loknum fyrsta stjómarfundinum eftir aðalfund. Neóri röð f.v.: Gisli Konráðsson, SigurðurÓli Brynjólfsson,
Hjörtur E. Þórarinsson, Valur Arnþórsson og Arnsteinn Stefánsson. Efri röð: Gunnar Hallsson, fulltr. starfs-
manna, Þorsteinn Jónatansson, Valgerður Sverrisdóttir, Jóliannes Sigvaldason, Rögnvaldur Skíði Frið-
björnsson, fulltr. starfsmanna, og Sigurður Jóhannesson, fulltr. kaupfélagsstjóra. Á myndina vatnar Jón
Hjálmarsson, aðalmann í stjórn, og Sigurð Jósepsson og Magnús Stefánsson, varamenn. Myndir: H.Sv.
Fjárfest fyrir rösklega
einn og hálfan milljarð
14 styrkjum
úthlutað úr
Menningarsjóði
KEA
í skýrslu Menningarsjóðs
KEA á aðalfundinum kom
fram, að nýverið hefur verið
úthlutað 14 stykjum til ein-
staklinga og félaga, samtals að
fjárhæð 8,8 milljónir gkr., eða
88 þúsund króna.
Þeir sem hlutu styrk að þessu
sinni voru: KFUM og K 3.500 kr.
vegna starfsemi sinnar, hátíð
vegna 1 þúsund ára kristniboðs-
starfs á Norðurlandi hlaut 3.500
kr., blásarasveit Tónlistarskólans
hlaut 7.000 kr. vegna starfsemi
sinnar, Leikfélag Dalvíkur 5.000
kr., Michael J. Clarke 10.000 kr.
vegna framhaldsnáms, Kristján
St. Jónsson 7.000 kr. vegna list-
náms, Leikfélagið Iðunn 5.000
kr., Karlakór Akureyrar 10.000
kr. vegna félagsheimilis og í til-
efni 50 ára afmælis kórsins, Hér-
aðsskjalasafn Svarfdæla 5.000 kr.
vegna tækjakaupa, Náttúru-
gripasafnið á Akureyri 3.500 kr.
til útgáfu starfsemi, Söngsveit
Hlíðarbæjar 5.000 kr„ Baldur
Eiríksson 10.000 kr. sem viður-
kenningu vegna framlags til al-
þýðulistar, hjúkrunardeild aldr-
aðra 10.000 kr. og Bjarni Guð-
leifsson 3.500 kr. til endurbóta á
gömlu leikhúsi á Möðruvöllum í
Hörgárdal.
„Góðir félagar. Samvinnustarf
í Eyjafirði hefur farið þannig
fram, að við hjónin teljum það
sérstakan heiður að hafa verið
boðin hingað á aðalfund
Kaupfélags Eyfirðinga og við
þökkum þann sóma. Það gæti
verið efni ávarpsins, að rckja
fagurt fordæmi Eyfirðinga í
samvinnumálum, sem þjóð-
frægt er og vel það og sem við
bendum á með stolti innan-
lands og utan, en um það mun
ég þó neita mér, enda tala
verkin hér umhverfis hvar sem
litið er.“
Þannig hljómuðu upphafsorð
Eysteins Jónssonar, fyrrum
ráðherra og alþingismanns og
fyrrum stjómarformanns Sam-
bandsins, í ávarpi sem hann flutti
á aðalfundi Kaupfélags Eyfirð-
Hjörtur E. Þórarinsson frá
Tjöm í Svarfaðardal, stjóm-
arformaður Kaupfélags
Eyfirðinga, setti aðalfundinn
og ávarpaði fundarmenn
nokkram orðum. Hann minnt-
ist látinna starfsmanna og
félagsmanna KEA og bauð
síðan sérstaklega velkomin
Eystein Jónsson, fyrrverandi
ráðherra og formann stjórnar
Sambandsins, og konu hans,
frú Sólveigu Eyjólfsdóttur, en
þau voru sérstakir heiðurs-
gestir fundarins. Síðan voru
kjörnir starfsmenn fundarins
og vom fundarstjórar Birgir
Þórðarson, Öngulsstöðum, og
Skúli Jónasson, Akureyri, en
fundarritarar voru Valgerður
Sverrisdóttir, Lómatjörn, og
Helgi Jónsson, Dalvík.
í skýrslu Hjartar E. Þórarins-
sonar, stjórnarformanns þar sem
hann fjallaði m.a. um fjárfesting-
ar á síðasta starfsári, kom fram að
það sem hæst bæri í þeim efnum
væri nýja Mjólkursamlagið við
Súlnaveg, sem nú væri lokið
byggingu á í aðalatriðum. Það var
vígt 19. júní í fyrra og sagði
Hjörtur, að það eitt væri nóg til að
gera síðasta ár að viðburðaári í
sögu kaupfélagsins. Bygginga-
kostnaður mjólkurstöðvarinnar
varð tæplega 2,9 milljarðar gkr.,
en framreiknað kostpaðarverð til
verðlags í árslok 1980 er tæplega
6,9 milljarðar gkr. Meðal annarra
stórra fjárfestingarverkefna var
uppbygging fóðurvöruverslunar
félagsins og kaup þess og kaup-
félagsins á Svalbarðseyri á Búst-
ólpa h.f. Á árinu var hafist handa
við að breyta gömlu mjólkur-
stöðinni í brauðverð og verður
því verki væntanlega lokið á
þessu ári. Áfram var haldið
framkvæmdum við verslunar-
miðstöðina við Sunnuhlíð í
Glerárhverfi. I heild námu fjár-
festingar félagsins á síðasta ári
1.543 milljónum gkr.
I lok skýrslu sinnar sagði
Hjörtur, að þegar á heildina væri
litið hefði árið 1980 verið „nor-
malár“. Reksturinn hafi gengið
áfallalaust, þótt þungur hafi ver-
ið. Hann gat þess, að Kaupfélag
Eyfirðinga ræki nú verslun og
aðra starfsemi á níu stöðum, en
þeir eru Akureyri, Dalvík, Ólafs-
fjörður, Siglufjörður, Grenivík,
Grímsey, Hauganes, Hjalteyri og
Hrísey.
Hjörtur endaði skýrslu sína
með þeim orðum, að ástæða þess
að hlutirnir gengju vel og
snurðulaust fyrir sig væri fyrst og
fremst sú, að starfsmenn kaup-
félagsins ynnu sín verk af skyldu-
rækni og samviskusemi og ef svo
væri ekki tæki byggingin að hall-
ast.
Eysteinn Jónsson, fyrrverandi alþingismaður og ráðherra:
„AÐ EFLA ANNARRA HAG
UM LEK> OG SINN EIGIN“
Stef nuskráin verði
samviska samvinnu-
hreyfingarinnar
Sérmál aðalfundar KEA var
stefnuskrá fyrir samvinnu-
hreyfinguna og flutti Hjörtur
E. Þórarinsson framsöguerindi
um málið.
Hjörtur benti fyrst á það hversu
víðtæka starfsemi samvinnu-
hreyfingin ræki í nær öllum
byggðum landsins og að hún væri
stærsti atvinnurekandinn á land-
inu, að ríkinu undanskildu.
Vegna þessarar víðtæku atvinnu-
og félagslegu uppbyggingar væri
mikil þörf á stefnuskrá fyrir
hreyfinguna. Stefnuskráin ætti að
vera samviska samvinnuhreyf-
ingarinnar. Hann sagði að sam-
vinnuhreyfingin vildi taka virkan
þátt í atvinnulífinu og henni væri
nánast ekkert óviðkomandi.
Hreyfingin ætti ekki að fást við
annað en það sem óumdeilanlega
væri nytsamt fyrir þjóðfélagið.
Hann nefndi einnig, að sam-
vinnuhreyfingin liti á sig sem út-
valið tæki til að halda uppi hinum
dreifðu byggðum í landinu. Það
sem skipti þó öllu máli varðandi
stefnu og starf samvinnuhreyf-
ingarinnar væri að ná góðum
starfsárangri.
Að lokinni framsögu Hjartar
störfuðu sex umræðuhópar að
stefnuskrármálinu og skiluðu þeir
álitum. Miklar umræður urðu um
málið, en áður hefur fræðsludeild
KEA haldið fjölmarga fundi um
málið með almennum félags-
mönnum.
Ráðstöfun tekjuafgangs
Eins og fram hefur komið
annars staðar í blaðinu varð
tekjuafgangur rösklega 47
milljónir gkr. og voru tillögur
félagsstjórnar um ráðstöfun
fjárins samþykktar.
Samþykkt var að reiknaðir
verði 34% vextir af innistæðum í
stofnsjóði félagsmanna fyrir síð-
asta ár, í stað 28% vaxta. Tiu
milljónir gkr. voru lagðar í
Menningarsjóð KEA og veitt var
sama upphæð sem framlag til
byggingar heilsuhælis Náttúru-
lækningafélags Akureyrar. Eftir-
stöðvar tekjuafgangs færðust á
höfuðstólsreikning.
inga á föstudag. Eysteinn rakti
síðan upphaf samvinnustarfs hér
á landi og stofnun kaupfélag-
anna, sem „var ætlað að skapa
sannvirði vara og þjónustu og að
því hafa þau unnið í nálega heila
öld, en þau voru líka upphaf
byltingar i landinu í öllu því sem
laut að jafnrétti og eðlilegri
framkvæmd almennra mannrétt-
inda. Jafn atkvæðisréttur allra
ríkra sem fátækra og fullkomið
jafnrétti í viðskiptum og þjónustu
er þeirra aðalsmerki frá upphafi
og er enn. Þetta var í raun og veru
upphaf félagshyggju á íslandi,
sem rækilega hefur gegnsýrt
þjóðina og sett mark sitt á þjóð-
arbúskapinn langt út fyrir sjálfa
samvinnuhreyfinguna, en frá
henni hefur þessi andi félags-
hyggju streymt og streymir enn,“
sagði Eysteinn um upphaf sam-
vinnuhreyfingar á landinu.
Um kaupfélögin í nútíma
þjóðfélagi sagði Eysteinn meðal
annars: „Kaupfélögin starfa í
öllum byggðarlögum. Þau eru fé-
lög fólksins, opin öllum og þola
súrt og sætt með íbúunum. Með
starfi þeirra og tilstyrk styður þar
hver einstaklingur annan og með
mörgu móti er þeim beitt til þess
að stuðla að framförum í
byggðarlögunum og farsæld íbú-
anna. Þau miða störf sín við það
sem þarf að gera og því ekki alltaf
við það sem best borgar sig — og
eru því ómissandi í hverju
byggðarlagi. Kaupfélögin eru því
meira en viðskiptafélög. Þau eru
líka hjálparhellur við að koma í
framkvæmd ýmsum nauðsynja-
málum, hvert í sínu héraði.
Kaupfélögin hafa víða orðið
kjölfesta í viðskipta- og atvinnu-
lífi, sem aldrei hefur brugðist þótt
ýmislegt annað hafi bilað og án
þeirra hefði ekki orðið sú farsæla
þróun, sem við blasir víðs vegar
um landið.“
Eysteinn ræddi síðan um það,
að kaupfélögin gætu aldrei orðið
einokunarstofnanir eða ofjarlar
einstaklinganna af þeirri einföldu
ástæðu, að þau væru öllum opin
og lýðræðislega stjórnað.
Kaupfélögin hefðu stofnað Sam-
band íslenskra samvinnufélaga til
þess að þjóna sér og samvinnu-
fólkinu á sem hagkvæmastan
hátt. Þar væri einnig stjórnað eftir
lýðræðislegum leiðum og Sam-
bandið gæti því aldrei orðið
„hringur“ og því síður „auð-
hringur“, því það starfaði ekki til
að ávaxta fé eigenda sinna og
græða, heldur til þess að þjóna.
„Samvinna er ekki andstæða
einstaklingsframtaksins. Sam-
vinna er þvert á móti vel til þess
faliin að styðja heilbrigt framtak
einstaklinganna eins og dæmin
Fjölgað um tvo
í stjórn KEA
Á aðalfundi KEA voru gerðar
nokkrar breytingar á sam-
þykktum félagsins, þeirra á
meðal sú, að í stjórn félagsins
skuli nú sitja sjö menn i stað
fimm áður. Einnig var vara-
mönnum fjölgað um einn og
em þeir nú þrir talsins.
Úr stjóm kaupfélagsins áttu að
ganga þeir Hjörtur E. Þórarinsson
og Sigurður Óli Brynjólfsson, en
þeir voru báðir endurkjörnir.
Aðrir sem fyrir voru i stjórn eru
Arnsteinn Stefánsson, Gísli Kon-
ráðsson og Jón Hjálmarsson.
Hinir nýju stjórnarmenn, sem
kosnir voru, eru Valgerður
Sverrisdóttir, Lómatjöm, og Þor-
steinn Jónatansson, Akureyri.
Varamenn í stjórn voru kosnir
Jóhannes Sigvaldason, Akureyri,
Sigurður Jósepsson, Torfufelli, og
Magnús Stefánsson, Fagraskógi.
sanna svo að segja hvar sem litið
er í landinu. Með samvinnu leysa
menn á hinn bóginn þau verkefni
í sína þágu, sem sameiginlegt átak
þarf til og styðja þar með framtak
sitt og annarra," sagði Eysteinn
Jónsson ennfremur.
Meðal nýrra verkefna, sem
Eysteinn taldi að samvinnuhreyf-
ingin ætti að hafa áhrif á nefndi
hann endurskoðun tilhögunar at-
vinnulífs og þjónustustarfs til
samræmis við nýja lífshætti og
með hliðsjón af fjölskyldupólitík.
Einnig nefndi hann örtölvubylt-
inguna, sem sumir líktu við iðn-
byltinguna miklu og áhrif hennar
á mannlífið á sínum tíma. Stuðla
þyrfti að því, að þessi bylting yrði
til almennrar blessunar, en leiddi
ekki til ofsagróða og ofneyslu
fárra og umkomuleysi annarra,
t.d. vegna skorts á verkefnum
þ.e.a.s. atvinnuleysis. Þarna gæti
verið sameiginlegt verkefni
verkalýðshreyfingar og sam-
vinnuhreyfingar.
„Samvinnuhreyfingin byggist á
samhjálp og samstarfi. Hugsjónin
er sú, að menn styðji hver annan
og efli annarra hag um leið og
sinn eiginn.... Með því að efla
samvinnuhreyfinguna og notfæra
okkur úrræði hennar á sem flest-
um sviðum, gerum við margt í
senn, sem til farsældar horfir.
Vinnum að bættum lífskjörum
almennings, eflum mannúð,
samhug og umburðarlyndi,
treystum efnahag þjóðarinnar og
vinnum gegn því að útlendingar
nái á ný tökum á atvinnu- og
efnahagslífi landsmanna.
Ég tel engar ýkjur að segja, að
samvinnuhreyfingin er ein styrk-
asta stoð islensku þjóðarinnar og
hætt er við að húsið hallaðist ef
eina undirstöðuna vantaði, eða
bara ef hún veiktist um of,“ sagði
Eysteinn Jónsson í lok ávarpsins á
aðalfundi KEA.
Nokkrir aðalfundarfulltrúa á leið Í mat að loknum löngum og ströngum
fundardegi.
Nýja línan fní
GUSIAVSBERG
Hönnuö til aö mæta kröfuhöröum
hagstil byggingamóös niunda áratugsins.
Enda kaupa fleiri hér á landi
GUSTAVSBERG
en öll önnur hreinlætistæki samanlagt.
Á veröi sem allir ráöa viö.
Leitiö upplýsinga. Biöjiö um myndlista.
GUSTAVSBERG
Édk Kaupfélag Þingeyinga
Húsavík
6.DAGUR
DAGUR.7