Dagur - 08.06.1984, Blaðsíða 8

8-DAGUR-8. júní 1984
Sigurður Bjarklind í helgarviðtali:
í 4.000 feta hœð
komst hreyfing á
einn manninn íflug-
vélinni. Hann opn-
aði dyrnar og það
varð rok á okkur
öllum í vélinni.
Maðurinn steig út á
hjólastellið, greip í
vœngstýfuna, veif-
aði til okkar og
hvarf. Sigurður
Bjarklind sveif til
jarðar í fallhlíf í
400. sinn. Sem er
heimsmet á íslandi,
eins og einhver orð-
aði það.
Útvaldir
Á góðviðriskvöldi nokkrum
dögum síðar er hann í Mennta-
skólanum að kenna nemendum
þar efnafræði. En frammi á gangi
eru nemendur sem hann er ekki
að kenna efnafræði, heldur fall-
hlífarstökk. Nú eru þeir að pakka
fallhlífum og það er nákvæmnis-
verk. Þegar efnafræðinni er lokið
gefst færi á að rekja garnirnar úr
Sigurði, við fáum okkur sæti við
kennaraborð og ég byrja á að
spyrja hvort fallhlífarstökk, sem
einu sinni var svo blómlegt á Ak-
ureyri, hafi verið í lægð að
undanfömu.
„Já , það er víst óhætt að segja
það. Ég kom hingað fyrst haustið
’76 og hélt eitt námskeið og þetta
gekk vel næstu tvö árin. Þá fórum
við út í að kaupa flugvél sem kom
til landsins '19. Samkvæmt þeim
upplýsingum sem við höfðum
fengið átti vélin að vera í mjög
góðu lagi, en þegar hún kom var
hún eins og ruslahaugur - það var
meira að segja í henni hreiður!
Við eyddum miklum tíma í að
hreinsa hana upp, en við flugum
henni aldrei meira en 18 tíma,
þá kom í ljós að hún eyddi meiri
olíu en bensíni og mótorinn reynd-
ist meira og minna ónýtur. Þá
datt botninn úr starfinu og hefur
eiginlega ekki komist í samt lag
aftur, fyrr en ef til vill núna.“
- Hvað kom til að þú byrjaðir
í fallhlífarstökki?
„Það var algjör tilviljun eins og
allt annað. Ég var 18 ára í flug-
björgunarsveitinni fyrir sunnan,
og það var einhvern tíma að
Agnar Kofoed Hansen mætti á
aðalfund og lagði til að fallhlífar-
stökk yrði tekið upp sem Iiður í
björgunarstarfinu. Hann lagði
þetta niður eins og það væri ekk-
ert mál, sagði að í Frakklandi
væri þetta vinnukonusport. Og
hann sagðist vera tilbúinn til að
útvega fjármagn, kennara og
skyldi sjálfur stökkva fyrsta
stökkið, ef sveitin legði til
mannskap. Og þetta gekk allt
eftir. En maður þurfti að vera til-
búinn til að fórna töluverðum
tíma og peningum til að geta tek-
ið þátt í þessu. Ég var þá í
Menntaskólanum í Reykjavík og
við þurftum að fá frí tvisvar í
viku út af fallhlífarstökkinu. Við
gengum fyrir Einar Magnússon
sem þá var rektor til að fá leyfið.
Við vorum í stærðfræðideild, en
það eina sem hann þurfti að at-
huga, var hvernig við hefðum
staðið okkur í latínu, sem þá var
kennd í stærðfræðideild. Og þar
eð við vorum báðir yfir 6, gaf
hann grænt ljós.“
- Þú hefur verið tilbúinn til að
fórna því sem til þurfti?
„Já, já, á þessum árum var
maður alltaf að leita uppi ævin-
týri - að minnsta kosti gekk mað-
ur ekki úr vegi fyrir þeim. Og þú
getur ímyndað þér, þetta var
eitthvað alveg æðisgengið fyrir 18
ára stráka, eitthvað sem aðeins
fáir útvaldir áttu kost á.“
Skelfingin
„Þjálfunin tók um tvo mánuði,
var í raun og veru allt of lang-
dregin þannig að við höfðum allt
of mikinn tíma til að hugleiða allt
sem komið gat fyrir. Við vorum
eiginlega miklu hræddari en byrj-
endur þurfa að vera, þótt auðvit-
að sé þetta mikið mál. Þannig að
menn voru gulir og grænir á
Sandskeiði þessa daga.“
- Hvenær var svo fyrst stökkið?
„17. júní 1966. Ég man það
stökk í smáatriðum. Maður
klæddist þessum skrúða sem búið
var að slá foreldra og frænkur og
flesta fjölskyldumeðlimi fyrir,
rauðum galla og flottum stökk-
stígvélum og nýjum Bell-hjálmi.
En innihaldið í þessu var býsna
lítilfjörlegt ....
. . .Svo var faríd upp, mað-
ur sat þarna og horfði á jörðina
fjarlægjast, og var hreint ekki
rótt. Hafði ekkert við að vera og
fór að hugleiða lífið og tilveruna
vítt og breitt. Þegar komið var í
stökkhæð var maður látinn príla
út á hjólastellið og halda í væng-
stýfuna - það kom ekki til greina
að snúa við, það var búið að fara
svo oft í gegnum þetta á æfingum
að maður var orðinn eins og vél-
menni. Svo var slegið í mann og
öskrað „go“ - og maður lét sig
hafa það.
Skelfingin sem greip mig var
alveg yfirgengileg. Þetta er svo
fádæma ólíkt öllu öðru sem mað-
ur hefur reynt, hrapa stjórnlaust,
hafa ekki í neitt að halda, vita
varla hvort maður snýr upp eða
niður, út eða suður. Ég hef séð
yfirlýsingar frá mörgum mönnum
sem segja að fyrsta stökkið hafi
verið dásamleg upplifun. En
þetta held ég að sé tilbúningur,
staðreyndin er sú að maður verð-
ur alveg óskaplega hræddur.
Nú, fallhlífin opnaðist, sprakk
út eins og rós fyrir ofan hausinn
á manni og þá varð allt voða
gaman og gott. Þá létti mér og ég
vissi að allt myndi fara vel. Og ég
held að það sé þetta sem gerir
fallhlífarstökkið svo heillandi og
eftirsóknarvert. Þótt maður sé
búinn að stökkva svo og svo
mörg stökk, þá er alltaf þessi
spenna, ákveðinn hræðsluþrösk-
uldur sem verður að yfirstíga - og
síðan þessi léttir.“
Varafallhlífin
- Nú ertu búinn að stökkva rúm-
lega 400 stökk, er alltaf jafn
gaman, eða er þetta orðinn vani?
„Þetta verður aldrei vani. Mér
finnst sérhvert stökk vera eitt-
hvað sérstakt, það er ekki eins og
það sem ég stökk síðast og ekki
eins og það sem ég stekk næst “
- Hefurðu aldrei fundið ná-
lægð við dauðann?
„Ég lét víst einhvem tíma hafa
eftir mér í viðtali að það að finna
nálægðina við dauðann gæfi líf-
inu gildi. En í raun og veru
meinti ég þetta ekki. Ég geri mér
grein fyrir því að oft hefur staðið
tæpt - maðúr hefur verið farinn
að kreppa tærnar í skónum - en
ég hef aldrei fundið kalda loppu
dauðans lykja um mig. Ég hef
fengið marbletti og smáskrámur,
en alltaf gengið heill frá lending-
arstað.
Þannig að það hefur ýmislegt
komið upp á, þrisvar hef ég þurft
að nota varafallhlífina, en í öll
skiptin hefur mátt skrifa það á
minn eigin reikning vegna kæm-
leysis í pökkun og meðferð á út-
búnaði. í fyrsta skiptið var ég í
gamalli hermannafallhlíf, hand-
fangið til að opna hana losnaði og
dinglaði fyrir aftan bakið á mér
og ég gat ekki náð því. Þetta var
hlutur sem ég hafði vitað að gæti
gerst og ætlaði að laga, en var
ekki búinn að því þegar ég stökk
og því fór sem fór. í hin tvö skipt-
in var ég með nýja fallhlíf sem ég
vissi varla hvað snéri fram og
aftur á. Hún opnaðist ekki full-
komlega og ég kunni ekki að
bæta þar úr, eins og gera á. Og í
staðinn fyrir að taka áhættu
sleppti ég henni og fór niður í
varafallhlífinni."
- Klikkar varafallhlífin aldrei?
„Það væri heimska að segja að
hún bili aldrei. Én ef henni er rétt
pakkað eiga líkurnar á að hún
bili að vera næstum engar. Hún
er í alla staði einfaldari en aðal-
fallhlífin, til dæmis er enginn
pakki utan um hana. En auðvitað
er ekkert í heiminum óbrigðult.
Þetta væri heimskulegt sport ef
ekki væru yfirgnæfandi líkur á að
allt gengi vel. Ég treysti vara-
fallhlífinni fram í rauðan dauð-
ann, en vel að merkja, ég hef sér-
staka þjálfun í að pakka vara-
fallhlífum og þekki þær því vel.“
Henging
„Ástæðan fyrir því að ég er að
dunda við að kenna fallhlífar-
stökk er einfaldlega sú að marga
langar til að komast í þetta sport.
Og það er ekki svo mörgum
kennurum til að dreifa hér á landi
- núna er ég sá eini. Það er erfitt
að sitja uppi með réttindin og
neita að kenna. Annars var ég
frekar tregur til að taka þetta að
mér, það er alveg sama hversu
góða nemendur maður er með,
maður er alltaf lafhræddur um að
þeir geri einhver mistök. Það er
aldrei hægt að sjá allt fyrir og
menn geta brugðist öðruvísi við
en þeir eru þjálfaðir til - þannig
verða slysin, menn bregðast
rangt við.
í kennslunni er reynt að leggja
aðaláhersluna á það sem farið
getur úrskeiðis og neyðaraðgerð-
ir í mögulegum og ómögulegum
tilfellum. Þetta hefur í nokkrum
tilvikum borið ákaflega ánægju-
legan árangur, þegar nemendur
hafa brugðist rétt við. Það er
uppörvandi að sjá það. Til dæmis
útskýrir maður hvað gera á ef
stökkvarinn hangir fastur í flug-
vélinni af einhverjum ástæðum -
og ég verð að viðurkenna að
þangað til þetta gerðist, leit ég á
þetta sem hvern annan brandara
- þetta er kallað henging. Maður
segir frá þessu í hálfkæringi og
allir hlæja, voða sniðugt. Svo
gerðist þetta einn góðan veður-
dag. Steindór Steindórsson var
að stökkva og lína sem á að opna
fallhlífina flæktist um hann og gat
ekki slitnað frá og stökkvarinn
eins og illa gerður hlutur dróst á
eftir flugvélinni. En þá var það
hann sem brást rétt við, lagði
vinstri hönd á hjálminn en hina á
handfang varafallhlífarinnar, til
merkis um að hann væri með
meðvitund og tilbúinn til að vera