Dagur - 30.11.1984, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - 30. nóvember 1984
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 180 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 25 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUB:
HERMANN SVEINBJÓRNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI: GlSLI SIGURGEIRSSON
BLAÐAMENN:
EIRlKUR ST. EIRlKSSON OG GYLFI KRISTJÁNSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDlS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI: 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Þróunarstojhun
til Akureyrar
Á fundi bæjarstjórnar Akureyr-
ar fyrir skömmu var samþykkt
samhljóða tillaga Sigurðar J.
Sigurðssonar um að fyrirhugað
þróunarfélag sem stjórnvöld
hafa ákveðið að setja á laggirn-
ar verði staðsett á Akureyri og
þar verði aðalskrifstofur þess. í
ræðu sem Guðmundur Bjarna-
son, alþingismaður hélt við um-
ræður um fjárlagafrumvarpið
kom hann einnig inn á þetta
mál og sagði:
„Ég vil skjóta hér fram þeirri
hugmynd, að hið nýja þróunar-
félag verði sett á fót og hafi sitt
aðalaðsetur á Akureyri. Það
hefur margsinnis verið rætt um
flutning ríkisstofnana út á land,
en meira verið í orði en á borði.
Nú er hins vegar kjörið tækifæri
til að sýna vilja stjórnvalda í
þessu efni. Samgöngur fara sí-
fellt batnandi og tækni á sviði
hvers konar fjarskipta eykst
með degi hverjum, svo upplýs-
ingamiðlun á að geta verið auð-
veld milli landshluta og hinna
ýmsu stofnana, sem þurfa að
hafa samskipti við hið væntan-
lega þróunarfélag."
Til viðbótar þessu má
nefna að á kjördæmisþingi
framsóknarmanna á Húsavík
sem haldið var dagana 26. og
27. október var þessi hugmynd
nefnd og kom fram í svari
Steingríms Hermannssonar,
forsætisráðherra, að hann hefði
ekkert á móti því að þessari
nýju þróunarstofnun yrði val-
inn staður á Akureyri.
Það er ánægjulegt að þetta
mikilvæga mál skuli eiga slíkri
samstöðu að fagna. Því verður
ekki trúað að landsbyggðar-
menn í öðrum flokkum verði
þessu máli ósamþykkir, þannig
að breið pólitísk samstaða á að
geta skapast um að þessi nýja
þróunarstofnun verði staðsett
á Akureyri.
í ræðu Guðmundar Bjarna-
sonar við fjárlagaumræðuna
kom enn fremur eftirfarandi
fram: „Þjónustan er og verður
vaxandi atvinnuvegur, trúlega
sá sem mestan mannafla tekur
til sín á næstu árum og ríkið
verður stækkandi vinnuveit-
andi á því sviði. Því er það
bráðnauðsynlegt að stjórnvöld
hafi víðsýni til að dreifa þjón-
ustustofnunum sínum um land-
ið í æ ríkara mæli en verið hefur
og nú er bæði tækifæri og lag til
að gera svo. Það er nánast óvið-
unandi, ef þær fréttir sem oft
heyrast lýsa með raunverulegu
ástandi, að þeir sem ekki hafa
næga atvinnu úti um land
geti flutt til höfuðborgarsvæð-
isins, fengið þar svo mikla
vinnu sem þeir nánast þola að
inna af hendi og fái síðan greitt
50-100% hærra kaup heldur en
þeir fengu á meðan þeir höfðu
einhverja vinnu í sinni heima-
byggð.
Þar að auki má benda á að
það er engu landsvæði til
góðs, þessir miklu búferlaflutn-
ingar, hvorki þeim svæðum
sem flutt er frá né heldur þeim
svæðum sem flutt er til. Þetta
sanna e.t.v. best umræður sem
áttu sér stað á nýafstöðnum
aðalfundi Sambands sveitarfé-
laga á höfuðborgarsvæðinu, en
samkvæmt fréttum kom þar
skýrt fram að fulltrúar á þess-
um aðalfundi töldu að stöðva
þyrfti fólksflótta frá lands-
byggðinni," sagði Guðmundur
Bjarnason meðal annars.
I von um betrí tíð
með blóm í haga
Fyrir skömmu var blásið nýju lífi í
rafeindafyrirtækið DNG. Lífgjaf-
arnir voru fyrirtæki í Reykjavík, að
viðbættu einu fyrirtæki á Akureyri.
Aðeins einu. Þó höfðu eigendur
DNG leitað eftir aðstoð hjá heima-
mönnum. Út af fyrir sig er það
ánægjuefni, að takast skyldi að
koma fótunum undir þetta fyrir-
tæki, sem virðist eiga framtíð fyrir
sér. Vonandi verður nýsköpun
fyrirtækisins jafnframt til þess, að
þeir bræður Nils og Davíð, fái
meira svigrúm til að þróa sínar upp-
finningar og skapa nýjar. Það er
sama hvaðan gott kemur, segir
máltækið, en hvers vegna treystu
eyfirsk fyrirtæki sér ekki til að
standa að endurreisninni?
Undanfarin ár hefur aðeins eitt
kvikmyndahús verið starfandi á
Akureyri. Annað er til, en það er
lokað og læst. Hvað gerist. Aðilar
úr Reykjavík vilja kaupa, en þegar
ekki semst um kaup ákveða þeir
einfaldlega að byggja nýtt kvik-
myndahús.
Hvar er framtakssemin?
Hvar er nú rómuð framtakssemi
Eyfirðinga? Eigum við ekki lengur
framsýna búhölda? Vaxa hér ekki
lengur upp Skarphéðnar, Eyþórar,
Skaptar eða Kennedyar, svo dæmi
séu tekin. Hvar er nú „máttur
hinna mörgu"? Eru Eyfirðingar
ekki lengur færir um að byggja
fjörðinn, án aflgjafa „að sunnan"?
Sannleikurinn mun vera sá, að
eyfirsk fyrirtæki eru flest hver ekki
aflögufær um fé. Mörg þeirra hafa
verið að „pissa í skóinn sinn“ á
undanförnum árum. Þau hafa þurft
að selja sig á niðursettu verði; þau
hafa boðið niður hvert fyrir öðru,
til að halda í sér lífinu; í von um
betri tíð með blóm í haga. En sú tíð
er ekki komin, gróandiiin í atvinnu-
lífinu lætur bíða eftir sér, enda er
li'tið aðhafst raunverulegt til að
vekja hann. Nú er svo komið, að
mörg fyrirtækin hafa gengið svo
nærri sér í þessum hrunadansi, að
þau berjast fyrir eigin lífi. Þar af
leiðandi eru þau ekki aflögufær til
að hjálpa öðrum.
Það hefur hins vegar ekki ríkt
kreppa í Reykjavík. Þangað hefur
fjármagnið streymt. Þar hafa risið
heilu íbúðahverfin, á meðan það
telst til tíðinda að tekið sé fyrir
grunni á Akureyri. Þess vegna eru
akureyrsk fyrirtæki að leita fyrir sér
með byggingarlóðir í Reykjavík.
Reykvísku atvinnufyrirtækin fitna,
að minnsta kosti enn, á sama tíma
og eyfirsku fyrirtækin eru í svelti.
Byggðastefnan hefur brugðist.
A meðan þessi hrunadans er stig-
inn er ekki von til þess að bjartsýn-
ismenn stökkvi fram á völlinn og
geri kraftaverk. Ekki síst vegna
þess að úrtölumenn finnast á hverju
horni; menn sem eru tilbúnir að
kasta frá sér atvinnukostum, án
þess að skoða þá grannt; menn sem
gjarnan eru með ævilanga launa-
áskrift hjá ríki eða bæ. Þessir menn
vilja byggðarlaginu vissulega ekki
annað en gott, en virðast ekki gera
sér fyllilega grein fyrir ástandinu,
enda þekkja fæstir þeirra atvinnu-
rekstur af raun.
Hrunadansinn stiginn
Nú hefur hrunadansinn verið stig-
inn í mörg, mörg ár. Menn áttuðu
sig furðu fljótt á hvert stefndi, byrj-
uðu þá að tala og skrifa efnislega á
þessa leið; þetta er ógnvekjandi
ástand, þessa þróun verður að
stöðva, það verður að gera eitt-
hvað. Enn er sagt og skrifað; það
verður að gera eitthvað, en lítið
hefur verið gert. Að vísu hafa verið
skrifaðir þykkir doðrantar um þró-
unina, ástandið og framtíðina, en
fæstir þeirra hafa verið opnaðir eft-
ir að samningu þeirra lauk.
Það liggur Ijóst fyrir, að við Ey-
firðingar þurfum mörg ný atvinnu-
tækifæri á næstu árum, ef við ætlum
að halda í fólkið okkar - og endur-
heimta þá sem þegar eru farnir. Við
þurfum ekki bara tíu eða tuttugu,
við verðum að skapa atvinnu fyrir
mörg hundruð manns á allra næstu
árum, ef við viljum skapa sonum
okkar og dætrum skilyrði til að setj-
ast að í heimahögum. Það vilja þau
eflaust flest, en þau vilja líka sam-
bærileg tækifæri og sambærileg laun
og bjóðast í Reykjavík. Á undan-
förnum árum hefur launaskriðið
verið mun hraðara í mörgum at-
vinnugreinum á höfuðborgarsvæð-
inu heldur en gerist á landsbyggð-
inni. Slíkt má ekki og á ekki að
gerast. Það á að ríkja sama hag-
kerfið um allt land, því að t landinu
býr aðeins ein þjóð.
Orlofsbúðir
„Ætli þetta endi ekki með því að
Akureyri verði dvalarheimili aldr-
aðra eða orlofsbúðir fyrir Reykvík-
inga?“ sagði einn ágætur framá-
maður í akureyrskum byggingar-
iðnaði í samtali við Dag fyrir
skömmu. Vísvitandi tók hann
nokkuð djúpt í árina, en þó er tals-
verður sannleiksbroddur á bak við
þessi orð. Fjársterkir einstaklingar
í Reykjavík hafa nefnilega fest hér
kaup á íbúðum, sem þeir nota eins
og sumarbústaði, og sagan segir að
eitt stéttarfélag fyrir sunnan hafi
keypt hér heila hæð í fjölbýlishúsi
og stefni að því að eignast þar heil-
an stigagang. Það er svo sem ekkert
nema gott um það að segja, að fólk
sæki hingað úr suddanum fyrir
sunnan, í veðurblíðuna til að eyða
frídögum sínum. Slíkt skapar
bæjarfélaginu tekjur. Það sorglega
er, að þessar íbúðir hafa verið falar
vegna þess að eigendurnir hafa ver-
ið að flytja búferlum í aðra lands-
hluta.
Snúum bökum saman
Orð eru til alls fyrst, segir einhvers
staðar, og í þeim orðum felast
nokkur sannindi. En orðaflaumur-
inn má ekki renna árum saman án
þess að tekið sé til hendinni. Það
dugir ekki lengur fyrir ráðamenn -
þar með taldar konur - að tala og
skrifa, líkt og hér er gert. Nú verða
verkin að tala. Eyfirðingar verða að
eyða sundurlyndinu og snúa bökum
saman. Þeir verða að ná takti í
markvissri göngu við uppbyggingu
nýrra atvinnugreina við Eyjafjörð,
til bættra lífskjara, til að gera Eyja-
fjörð enn byggilegri en hann er. Og
það verður að skoða alla kosti.
Látum fagmenn um úttektina, en
tökum síðan afstöðu þegar niður-
stöður hennar liggja fyrir.
Gísli Sigurgeirsson.
Eyfirðingar, samtaka nú!