Dagur - 14.01.1985, Page 9

14. janúar 1985 - DAGUR - 9
Heilsuverndarstöð stofnuð á Akureyri:
„Ég vona það. Nú hefur hver
læknir starfsaðstöðu út af fyrir sig
en Læknamiðstöðin var tvísett.
Ef læknir sinnir eingöngu heilsu-
gæslu þá ætti fólk að hafa betri
aðgang að honum. Annars verð-
ur kerfið svipað og áður, en að-
staðan er á tveimur hæðum.
Símamál stöðvarinnar eru í
endurskoðun í samvinnu við Póst
og síma. Við erum að reyna að
lagfæra það sem miður hefur far-
ið í þeim efnum. Það hefur reynst
erfitt að ná í lækna, en við vonum
að okkur takist að laga þau mál.“
- Hvernig er með sérfræðinga
sem unnið hafa að heimilislækn-
ingum, hætta þeir að sinna slíku?
„Sérfræðingar sem vinna við
sjúkrahúsið hætta heimilislækn-
ingum, það verður ekki lengur
hægt að hafa heimilislækningar
sem aukastarf eins og var. Við
auglýsum eftir læknum sem
munu sinna heimilislækningum í
fullu starfi. Starfssvið heilsu-
gæslulækna verður meira, þeir
hafa ýmsar skyldur sem heimilis-
Iðnaðarmaður við vinnu sína í heiLsuverndarstöðinni á Akureyri sem þjóna mun bænum og nærliggjandi hreppum.
Myndir: mþþ
„Veitir vonandi betri
þjónustu en áður“
- segir Óiafur H. Oddsson, héraðslæknir
Fyrirsjáanlegt er að allnokkrar breytingar verða á
læknaþjónustu á Akureyri með stofnun heilsu-
gæslustöðvar, sem fyrirhugað er að taka í notkun
sem fyrst. Samkvæmt lögum um heilbrigðisþjón-
ustu frá 1983 er landinu skipt niður í 6 læknishéruð
og gert er ráð fyrir að í hverju héraði sé a.m.k. ein
heilsugæslustöð, er annist heilsugæslu, en heilsu-
gæsla merkir í lögum þessum heilsuverndarstarf og
allt lækningastarf, sem unnið er vegna heilbrigðra
og sjúkra, sem ekki dveljast á sjúkrahúsum. Sam-
kvæmt lögum er gert ráð fyrir að heilsugæslustöðv-
ar hafi verið teknar í notkun 1. janúar 1985. Hér á
Akureyri munu Læknamiðstöðin og Heilsuvernd-
arstöð Akureyrar auk húsnæðis sem verið er að
innrétta á 3. hæð í Amaróhúsinu verða að heilsu-
gæslustöð.
Ólafur H. Oddsson sagði
samtali við Dag að húsnæðið sem
Heilsugæslustöðin kemur til með
að hafa til umráða sé um 1.000
fm og skiptist á þrjá staði, þ.e. 3.
og 5. hæð að Hafnarstræti 99
(Amaróhúsið) og Hafnarstræti
104 (Heilsuverndarstöðin). Á
stöðinni munu 10 heilsugæslu-
læknar sinna heimilislækningum
eingöngu. Auk Akureyrar standa
11 hreppar umhverfis bæinn að
stöðinni, frá Stóru-Tjarnaskóla í
Ljósavatnsskarði og að Árskógs-
hreppi. Um 16.500 manns munu
nota þjónustu stöðvarinnar og
samsvarar það því um 1.500
manns á hvern lækni, sem Ólafur
taldi nokkuð gott. Kostnaði við
Heilsugæslustöðina er dreift
þannig að ríki greiðir 85% og
Akureyrarbær og hrepparnir 11
15%. Nú liggur fyrir að meta eign
Akureyrarbæjar í Heilsugæslu-
stöðinni, því bærinn átti og rak
áður Læknamiðstöðina, einnig er
verið að ganga frá ýmsum hlutum
er varða stjórn og rekstur stöðv-
arinnar og gera samninga við
nágrannasveitarfélögin þar að
lútandi. Sveitarfélögin sjá um
laun starfsmanna, annarra en
lækna, ljósmæðra og hjúkrunar-
fræðinga, en þau færast yfir á rík-
ið við breytinguna.
Ólafur var spurður hvort þetta
myndi breyta einhverju fyrir
bæjarbúa, fá þeir betri þjónustu
eftir breytinguna?
læknarnir höfðu ekki. Þeir eiga
að sjá um heilsuvernd og for-
varnastarf, þ.e. að koma í veg
fyrir sjúkdóma. Undir þetta fell-
ur t.d. ungbarnaeftirlit og
mæðravernd. Pað er hluti af hug-
myndum um heilsugæslu að
starfsfólk stöðvanna sinni sem
flestum þörfum sjúklinganna og
veiti góða alhliða þjónustu.
Við reiknum með því að
heilsugæslustöðin verði í höndum
heilsugæslulækna, Ijósmæðra og
hjúkrunarfræðinga, en við mun-
um að auki fá ýmsa sérfræðinga
til liðs við okkur, eins og barna-
lækna og fæðingarlækna svo eitt-
hvað sé nefnt. Við gerum ekki
ráð fyrir að veita sérfræðiþjón-
ustu á öllum sviðum, það eru
staðir úti í bæ þar sem hægt er að
fá góða sérfræðiþjónustu og við
ætlum ekki að fara inn á þeirra
svið, ég get nefnt sem dæmi að
við höfum ekki félagsráðgjafa og
ekki sjúkraþjálfara. Þurfi fólk að
leita til þeirra eiga þeir að geta
valið hverja þeir viíja hitta, en
ekki vera bundnir af einum lækni
er stöðin hefur.“
I lögunum er gert ráð fyrir að
á heilsugæslustöðvum eða í
tengslum við þær skuli veita
þjónustu eins og geðvernd,
áfengis-, tóbaks- og fíkniefna-
varnir, kynsjúkdómavarnir,
heilsuvcrnd aldraðra, hóp-
skoðanir og skipalagða sjúk-
dómaleit, umhverfisheilsuvernd,
sjónvernd, heyrnarvernd, sjúkra-
þjálfun, iðjuþjálfun, vaktþjón-
ustu og ýmislegt fleira.
Eins og fram kom mun Heilsu-
gæslustöðin á Akureyri ekki
teygja anga sína inn á öll þau svið
er tilgreind eru í lögunum.
Ólafur sagði um það: „Á litlum
Biðstofa heilsuverndarstöðvarinnar.
Ólafur H. Oddsson.
stöðum úti á landi verður að vera
aðstaða til að taka á móti sér-
fræðingum á öllum þessum
sviðum, en þar sem við teljum
þjónustu á þessum sviðum vel
borgið úti í bæ munum við ekki
einnig færa hana hingað inn á
stöðina, við höfum t.d. ekki í
hyggju að ráða tannlækni að
stöðinni, því að slíkt þjónar eng-
um tilgangi. Við leggjum megin-
áherslu á að byggja upp almenna
læknisþjónustu og styrkja heilsu-
gæslu á staðnum. Heilsugæslu-
læknar geta svo vísað fólki til
sérfræðinga ef þörf er á, en það
er eðlilegra að fólk fái sjálft að
ráða til hverra það leitar, en sé
ekki bundið við einhvern á stöð-
inni.“
Á Heilsugæslustöðinni er að-
staða til smærri aðgerða, en slík-
ar aðgerðir fóru áður fram á
Fjórðungssjúkrahúsinu með ærn-
um tilkostnaði. Aðgengi fatlaðra
verður lagfært á þann hátt að
skábraut verður gerð við syðri
dyr verslunarinnar Amaró og
getur maður bundinn við hjóla-
stól því rennt sér beint inn í rúm-
góða lyftu. Á 3. hæð verður sal-
erni fyrir fatlaða og aðgengi allt
miðað við þá.
Heilsugæslustöðin verður fyrst
um sinn í leiguhúsæði, þar sem
hvorki bæjarstjórn né heilbrigðis-
yfirvöld virðast hafa fastmótaðar
hugmyndir um hvernig að málum
skuli staðið. Samkvæmt lögunum
frá 1983 er gert ráð fyrir að
heilsugæslustöðvar rísi upp í
tengslum við sjúkrahús svo nýta
megi starfslið í beggja þágu. En
eins og fyrr segir er ekkert ákveð-
ið hvort og þá hvar reisa eigi
heilsugæslustöð. Nú er verið að
gera átak í spjaldskrármálum
stöðvarinnar, gerð verður sam-
eiginleg spjaldskrá eftir forskrift
frá landlækni, en áður var hver
heimilislæknir með eigin
spjaldská. Fyrirhugað er að
kaupa tölvu og yrði þá spjald-
skráin sett í hana og hún þá á all-
an hátt aðgengilegri. Kaup hafa
þó ekki verið fest á tölvu ennþá
og sagði Ólafur að það gerðist
ekki á þessu ári, slíka hluti þarf
að undirbúa vel áður en af
verður.
Lögin margumræddu eru
stefnumarkandi fyrir heilsugæslu
í landinu, en hin nýja stefna er
sú að starfið byggist sem mest
upp utan sjúkrahúsa. Aðdrag-
andi laganna er sú mikla þensla
er varð í byggingu sjúkrahúsa og
í sérfræðiþjónustu hvers konar á
sjötta og sjöunda áratugnum.
Dróst þá starfsvettvangur heimil-
islækna saman. Varð það til þess
að sjúklingar voru oft á tíðum
meðhöndlaðir af meiri nákvæmni
en ástæða var til, en af því hlýst
dágóður kostnaður.
Nú á að færa starfið út af
sjúkrahúsunum og úr höndum
sérfræðinganna og heimilislækn-
ar taka við, en heimilislækningar
eru orðnar að sér grein innan
læknisfræðinnar. - mþþ
1