Dagur - 04.02.1985, Blaðsíða 2

2 - DAGUR - 4. febrúar 1985
Soflia Guðmundsdóttir og Valgerður Magnúsdóttir.
Okkur langar til að það komi
fram hvað rætt var á fundinum
á laugardaginn var, til að kanna
áhugann á einhverjum sameig-
inlegum aðgerðum. Á fundinum
skráðu koríur sig í starfshópa
eftir áhugasviði. Þeir hópar sem
konur skráðu sig í á laugardag-
inn voru launahópur, fjölmiðl-
ar, trjáplöntun, nytjalist og
heimilisiðnaður, bókmenntir,
myndlist og leiklist.“ Það eru
þær Soffía Guðmundsdóttir og
Valgerður Magnúsdóttir sem
eru að kynna fyrirhugaðar að-
gerðir á árinu í tilefni þess að á
þessu ári lýkur kvennaáratugn-
um, sem hófst með kvenna-
frídeginunt 24. október 1975.
„Við vorum reyndar búnar að
funda áður til að kanna hljómgrunn
og okkur þótti hann það góður að
ástæða væri til að fara af stað með
eitthvað af þeim hugmyndum sem
komu fram þá. Við skrifuðum for-
mönnum félagasamtaka kvenna á
Eyjafjarðarsvæðinu, sem eru alls 37
og okkur þóttu það alveg ótrúlega
mörg. Þetta eru kvenfélög og
kvennasamtök og flest eru starfandi
af krafti. Við kynntum fundinn í nóv-
ember þannig að við boðuðum 2-3
fulltrúa frá hverju félagi, en fundur-
inn var ekki fjölmennur. Þetta var
rétt eftir verkfall og því erfitt að
boða hann. Við ákváðum því að
viðra hugmyndina ennþá betur,
skrifuðum félögunum aftur og boð-
uðum þennan fund sem var á laugar-
daginn var. Hann var vel sóttur og
mjög góður.
Jóhanna Sigurðardóttir, alþing-
ismaður, kom á fundinn. Hún er í
framkvæmdastjórn yfir aðgerðum
kvenna fyrir sunnan og kom til að
segja okkur hvað konur þar væru að
gera. Það var heilmikið og fróðlegt
sem kom fram hjá henni og við
kynntum svo fyrir henni okkar hug-
myndir, sem líka eru heilmiklar og
fróðlegar og dálítið aðrar en þær
hafa í Reykjavík.
Hver hópur hefur sín verkefni. Ef
við byrjum á launahópunum, þá á
hann að sjá um einhverjar aðgerðir í
sambandi við launa- og kjaramál
kvenna og meiningin er að efna til
frídags, svona í einhverri líkingu við
það sem var 24. október 1975, og
tengja hann alveg sérstaklega launa-
og kjaramálum kvenna. Þessi frídag-
ur, hvort sem það verður hálfur dag-
ur eða heill, verður alla vega hér á
svæðinu, og ef til vill um allt land.
Þetta var samþykkt hérna fyrir okkar
leyti. Fyrir liggur könnun sem Jafn-
réttisnefnd Akureyrar lét gera, þann-
ig að við höfum ýmislegt í höndunum
til að fylgja þessu eftir. Það kom líka
fram á fundinum að það þótti rökrétt
framhald frá kvennafrídeginum
1975, þá voru konur einmitt að sýna
hvað þær eru mikilvægar í atvinnu-
lífi. Það er vel við hæfi að byrja og
enda áratuginn á að vekja athygli á
launa- og kjaramálum kvenna. Ekki
stöndum við betur núna en fyrir 10
árum, nema síður sé. Við konur
vinnum meira, höfum tvöfalda
ábyrgð, bæði inni á heimilunum og
utan þeirra, en höfum sennilega
ennþá verri laun en við höfðum fyrir
10 árum. í sumum tilvikum hefur
hlutfallið beinlínis lækkað, sé miðað
við sambærileg laun hjá körlum.
Þetta er nú ekki glæsilegur árangur."
- Hefur þá skort á markvissar að-
gerðir?
„Aðgerðir hafa kannski ekki verið
nægilega markvissar, en baráttan
hefur verið í gangi. Samtök kvenna
á vinnumarkaðinum hafa verið með
kynningu á því hvernig ástandið er,
það er fyrst og fremst það sem hefur
verið að gerast. Það sem hefur náðst
er fyrst og fremst það að konur eru
orðnar miklu fjölmennari í stjórnum
stéttarfélaga. En það gengur nú samt
ekki alltaf vel, við sjáum nú hvernig
gekk að fjölga konum í miðstjórn
ASÍ. Það þurfti að fjölga fulltrúum
því auðvitað mátti enginn karl standa
upp. Það var nú eitt sjónarspilið. En
það er óþarfi að láta líta svo út sem
við höfum verið að berjast við vind-
myllur, því ýmislegt hefur áunnist.
En á fundinum kom sem sagt fram
þessi hugmynd að gera eitthvað 24.
október og. það var m.a. stutt með
því að það væru margar konur sem
hefðu ekki áttað sig á því 1975 hvað
væri á seyði, t.d. konur sem voru
heimavinnandi og áttuðu sig ekki á
því að rétt væri að þær tækju sér frí
líka, en hafa verið að uppgötva þetta
seinna. Það hafa margar sagt að ef
þær fengju tækifæri aftur þá myndu
þær svo sannarlega vera með. Á
fundinum voru góðar undirtektir
með að gera eitthvað 24. okt., þó
það verði ekki í sama formi og 1975,
það verður að minnsta kosti sama
dagsetningin.
Svo á að planta trjám 19. júní, á
kvennadaginn, við erum allar í merk-
isdögunum. Það er ekki búið að
ákveða hvar á að gróðursetja, en það
verður gert í samráði við forráða-
menn ræktunarmála. Það er sem sagt
búið að ákveða aðgerðir þessa 2
daga, 24. okt. og 19. júní, af okkar
hálfu. Hóparnir eiga svo eftir að
vinna úr hugmyndunum. Einnig er
ákveðið að setja upp sýningar á verk-
um kvenna, þeim sem þær hafa skrif-
að og gert í höndum, bæði á því sem
þær eru að gera núna og eins á
gömlum hlutum. Þessar sýningar
verða í tengslum við 24. okt., þær
yrðu þá í gangi vikurnar á undan og
þetta myndi enda allt í einum loka-
punkti. Það komu fram margar
skemmtilegar hugmyndir, m.a. að
grafa upp gamla hluti sem konum eru
kærir, þá gjarnan muni sem konur
hafa unnið. Einhver vissi um útsaum-
aðan gamlan skírnarkjól úr lérefts-
pokum og vasaklút sem hekluð hafði
verið blúnda á úr tvinna. Konur eyða
ekki tíma í svona í dag, en þetta er til
á hverju heimili.
Hóparnir hjá okkur eru að fara í
gang næstu daga og þær konur sem
hafa áhuga geta slegist í hópinn. Þær
geta haft samband vió okkur, Val-
gerði í síma 24782 og Soffíu í síma
24270. Og eins ef konur hafa fleiri
hugmyndir í pússi sínu má alltaf bæta
við hópum. Það má alveg hugsa sér
fleiri málefni ef einhver hefur áhuga
á einhverju sérstöku.
Við erum að fara af stað með að
afla okkur fjár á einhvern hátt. Við
ætlum að byrja á að reyna að fá
styrki áður en farið verður af stað
með aðra fjáröflunarstarfsemi.
Kostnaðurinn er fljótur að koma, til
dæmis vegna húsaleigu og auglýs-
inga.
Eins og áður sagði komu fram tals-
vert ólíkar hugmyndir í Reykjavík,
en það sem búið er að ákveða þar er
listahátíð sem halda á seinnipartinn
í september. Búið er að vinna að
henni síðan í haust, útvega sýningar-
húsnæði út um alla Reykjavík og
vinna að öðrum undirbúningi. Einnig
er búið að ákveða að gefa út bók,
nokkurs konar úttekt á kvennaára-
tugnum. Jónína Guðnadóttir mun
ritstýra henni, en í henni verða kaflar
sem ýmsir höfundar munu skrifa.
Þessi bók er nú í vinnslu og hún mun
sennilega koma út snemma á næsta
ári.“
- Verða einhverjar sameiginlegar
aðgerðir yfir allt landið? Það hefur
verið talað um göngu kringum
landið.
„Það liggur ekki fyrir ennþá. Það
er til gönguhópur í Reykjavík, en
það hefur ekki komið fram nein vel
framkvæmanleg hugmynd varðandi
þessa göngu. Það var reiknað með að
það tæki 47 daga að ganga í kringum
landið á þokkalega góðum göngu-
hraða og það hefur engin kona 47
daga til að ganga allan hringinn,
þannig að hætt er við að þetta missi
marks. Þess vegna fannst okkur okk-
ar hugmyndir betri með þessa trjá-
plöntun og frídaginn og tengja hann
þessum launa- og kjaramálum. Það
er mun auðveldara að taka þátt í
svona frídegi en göngu. Það má vera
að það verði einhvers konar göngur,
í öðru formi þá, en það má nú minna
gagn gera en spássera í kringum heilt
land.“
- Þið eruð með fjölmiðlahóp,
hver er hugmyndin með hans starf-
semi?
„Að nota sér meira þann aðgang
sem við höfum að fjölmiðlum. Reyna
að fá birt meira um konur og frá
konum. Við þurfum að gera átak í að
herja á fjölmiðla í að birta fréttir af
konum og taka við þær viðtöl. Það
mætti fara meira á vinnustaði kvenna
og kynna aðstæður þeirra og kjör.
Við ætlum að reyna að vera með
þennan þrýsting á fjölmiðlana í gangi
allt árið. Það er til mikið efni um
konur og eftir konur sem hægt er að
birta. Það er staðreynd að það er
miklu minna af viðtölum við konur í
fjölmiðlum. Það er svo margt sem
konur gera sem hefur ekkert þótt
merkilegt. Það er alveg merkilegt
hvernig konur geta skúrað, straujað,
o.s.frv. alla sína tíð og svo láta allir
eins og þær hafi aldrei gert neitt. Það
er ákveðið mynstur í því hvað þykir
fréttnæmt og fjölmiðlarnir eru leið-
andi í því, en við eigum ekkert endi-
lega að láta þá ráða því. Þetta er auð-
vitað ekki bara sök fjölmiðla, mörg-
um konum finnst störf sín ekkert
merkileg og þær ekkert hafa að
segja, en það er sjálfsagt að reyna að
hafa áhrif á það sem manni finnst að
megi betur fara.“ HJS