Dagur - 22.01.1986, Blaðsíða 5

22. janúar 1986 - DAGUR - 5
„Vatnsspamaðurinn
þýðir byltingu í
okkar áætlanagerð“
-segir Wilhelm V. Steindórsson, hitaveitustjóri, sem er bjartsýnn
á rekstrarhorfur veitunnar.
Á undanförnum dögum hafa
notendur hjá Hitaveitu Akur-
eyrar fengið reikninga fyrir
heitavatnsnotkunina í desem-
ber, sem jafnframt er upp-
gjörsreikningur fyrir nýliðið
ár. Reiknaður er út mismunur-
inn á áætlaðri notkun og raun-
verulegri notkun, samkvæmt
aflestri á rúmmetramælana,
sem gerður var um áramótin.
Sumir notendur áttu inni hjá
veitunni, aðrir skulduðu
henni, en hjá langflestum not-
endum reyndist áætlun veit-
unnar því sem næst rétt.
Þeir notendur, sem áttu inn-
eign hjá hitaveitunni um áramót,
geta fengið upphæðina endur-
greidda, ellegar geymt hana á
viðskiptareikningi sínum hjá
veitunni, þar til janúarreikning-
urinn verður sendur út. Velji þeir
síðari kostinn fá þeir fulla vexti
á upphæðina, jafnframt því sem
upphæðin er verðbætt um 16%,
en það er sú hækkun sem varð á
gjaldskránni um áramótin. Raun-
ar gildir síðarnefnda atriðið um
alla, hvort heldur sem þeir taka
innistæðu sína út, eða geyma
hana til greiðslu á næsta reikn-
ingi. Að sögn Wilhelms V.
Steindórssonar, hafa langflestir
valið þann kostinn að geyma inn-
eign sína. Sagði hann, að það
mætti telja þá á fingrum sér, sem
hefðu beðið um endurgreiðslu.
Wilhelm var spurður, hvernig
veitan hefði unnið þá áætlun,
sem notendur hennar hafa greitt
eftir, allt frá því að rúmmetra-
mælarnir voru teknir í notkun,
þar til uppgjörið fór fram um ára-
mótin.
Aætlunin í stöðugri
endurskoðun
„Okkar áætlun hefur verið í
stöðugri endurskoðun á þessu
tímabili, sagði Wilhelm. „Upp-
haflega var hún miðuð við rúm-
metrafjölda húseignar, sam-
kvæmt upplýsingum frá bygg-
ingafulltrúa, og þá mínútulítra,
sem notandinn hafði fengið sam-
kvæmt hemlakerfinu. Pessir
þættir voru látnir vega jafnt.
Pessa áætlun leiðréttum við eftir
því sem ástæða þótti til, eftir
ábendingum notenda, ekki síst
með hliðsjón af því, að víða eru
stórir hluta húseigna óupphitað-
ir.
Næsta skref var að óska eftir
því við neytendur, að þeir læsu
sjálfir á mæla sína og sendu okk-
ur niðurstöðurnar. Þeir urðu vel
við þessum tilmælum og svörun
var yfir 90%. Pessar niðurstöður
voru síðan skoðaðar og áætlunin
leiðrétt samkvæmt því. Loks lásu
starfsmenn veitunnar af mælun-
um 31. október. Þar með var
fengin raunveruleg notkun í 4
mánuði og enn var áætlunin leið-
rétt. Jafnframt þessu höfum við
allan tímann verið tilbúnir til að
skoða ábendingar frá notendum,
til leiðréttingar á áætluninni. Og
oft hafa þær ábendingar reynst
réttmætar.“
- Ykkar innheimta miðast við
að notandinn greiði svipaða upp-
hæð mánaðarlega allt árið. Fyrir
vikið áttu margir verulega upp-
hæð inni hjá veitunni á haustdög-
um.
„Já, við töldum það koma bet-
ur út fyrir notandann, að greiða
jafnaðarupphæð mánaðarlega,
frekar heldur en að fá lága reikn-
inga yfir sumartímann, en síðan
reikninga með svimandi tölum
yfir veturinn.
Mælarnir voru teknir í notkun
um mitt sumar. Þá var notkunin
eðlilega lítil og fyrir vikið áttu
flestir notendur verulega inneign
hjá veitunni eftir fyrstu mánuð-
ina. En þegar kólnaði í véðri
jafnaðist þetta. Niðurstaðan varð
sú, að um 80% notenda voru ná-
lægt núllinu um áramótin. En nú
snýst dæmið við. Það fer í hönd
kaldasti tími ársins, þannig að
hætt er við að margir notendur
noti mun meira vatn heldur en
áætlunin og væntanlegir reikning-
ar segja til um. Þar með eru þeir
komnir í verulega skuld við veit-
una. Dæmið snýst síðan við þeg-
ar vorar. Þá notar notandinn
minna magn heldur en áætlunin
gerir ráð fyrir. Þar með jafnast
reikningarnir aftur, fram að upp-
gjöri 1. júlí. Eftir það snýst dæm-
ið enn við og nú er það notandinn
sem kemur til með að eiga inni
hjá veitunni. Þar af leiðandi held
ég að það halli hvorki á notend-
ur, né veituna, þegar þetta dæmi
er skoðað yfir allt árið.“
Inneignin í vatns-
bankanum eykst
- Annað af meginmarkmiðum
hitaveitunnar með því að taka
upp mælanotkun, var að kalla
fram minni vatnsnotkun, til að
hlífa vatnsnámum veitunnar.
Með því móti var reiknað með,
að hægt væri að fresta dýrum
virkjunarframkvæmdum urn
óákveðinn tíma. Hafa þessar
vonir ræst?
„Já, það er ekki hægt að segja
annað, því ástandið í okkar
vatnsnámum hefur ekki verið
betra í langan tíma. Raunar datt
notkunin niður strax og mælarnir
höfðu verið settir upp, þó ekki
væri búið að taka þá í notkun til
gjaldtöku. En eftir að þeir komu
í gagnið fór vatnsnotkunin niður
í 70 sek.l., sem ekki hafði sést
áður á sama árstíma. Þó var síð-
asta sumar í kaldara lagi. Sama
þróun hefur haldið áfram, þannig
að þegar á heildina er litið hefur
vatnsnotkunin verið um 32%
minni eftir að mælarnir komu til
sögunnar. Þetta þýðir byltingu í
okkar áætlanagerð, því það er
sýnt, að við getum frestað öllum
virkjunarframkvæmdum fram á
næstu öld. Samt sem áður búum
við við aukið öryggi og erum í
stakk búnir til að bæta við okkur
nýjum notendum, sem nú nota
rafmagn.1'
- Önnur forsenda fyrir mælun-
um var fjárhagurinn, þeir áttu að
bæta fjárhagsstöðu veitunnar.
Hefur það líka farið eftir?
„Já, dæmið virðist ætla að
ganga upp, það er ekkert sem
bendir til annars en okkar tekju-
áætlanir standist. Raunar er þetta
samhangandi, því minni vatns-
notkun sparar okkur verulegar
fjárhæðir, t.d. vegna minni raf-
orkukaupa samhliða minni dælu-
notkun. Ég get nefnt sem dæmi,
að á Laugalandssvæðinu einu
höfum við sparað 5 m. kr. í raf-
orkukaupum, með þeim aðgerð-
um sem við höfum beitt á undan-
förnum tveim áruni.
Fjárhagsstaðan er því mun
betri, þannig að í ár þurfum við
ekki að taka ný erlend lán til að
greiða vexti og verðbætur af þeim
eldri, og ég er sannfærður um að
við getum greitt þessi lán niður
á næstu árum.“
Þurfum að standa fast
í ístaðinu
- Er þá vandi veitunnar úr sög-
unni?
„Nei, síður en svo, nú þurfum
við að standa fast í ístaðinu. Ég
nefni fjögur atriði, sem leggja
þarf áherslu á. Meira en helming-
ur okkar rekstrarútgjalda er til
kaupa á raforku og á þessu ári
áætlum við að verja til þeirra
hluta 21,9 m. kr. Af þessari upp-
hæð þurfum við að greiða 6,4 m.
kr. í söluskatt og verðjöfnunar-
gjald. Slíkt er ekki sanngjarnt. 1
öðru lagi þurfum við að fá leið-
réttingu á verðlagningu þeirrar
raforku sem við kaupum. Við
kaupum mikið magn og nýtum
það vel, en samt sem áður þurf-
um við að greiða það sama fyrir
orkuna og bændur, sem nota raf-
orkuna til að knýja sína súg-
þurrkun, svo tekið sé dæmi.
Þetta er heldur ekki sanngjarnt.
í þriðja lagi þarf að endur-
skoða okkar erlendu lán, með til-
liti til gengisþróunnar. Það er
hugsanlegt að hagkvæmt sé að
tryggja þau í öðrum gjaldmiðl-
um, en nú er gert.
í fjórða lagi er í bænum stór
hitunarmarkaður, sem Hitaveita
Akureyrar þarf að yfirtaka.
Hönnum dreifikerfis veitunnar er
miðuð við að allur bærinn sé
tengdur veitunni. Það er því mik-
ið atriði, t.d. gagnvart hitastiginu
á vatninu, að þetta verði að veru-
leika fyrr en síðar. Þar að auki
færir þetta hitaveitunni um það
bil 40 m. kr. viðbótartekjur, án
þess að til stofnkostnaðar komi,
þar sem dreifikerfið hefur víðast
hvar verið lagt í göturnar. Þar
undanskil ég þó Gerðahverfi 2.“
- Þú minntist á hitastigið,
margir notendur bera sig illa und-
an lágu hitastigi. Er einhver von
um úrbætur?
„Það er rétt, mismunandi hita-
stig milli hverfa hefur valdið okk-
ur erfiðleikum, en notendur, sem
búa við lágt hitastig, hafa fengið
leiðréttingu á sínum reikningum.
Að hluta ti! stafar þetta af því, að
dreifikerfið er hannað út frá
þeirri forsendu, að allur bærinn
tengist hitaveitu. Það hefur ekki
verið gert cg fyrir vikið er minna
rennsli í kerfinu. Auk þess hafa
kotnið í ljós hönnunargallar. Við
höfunr smátt og smátt verið að
gera endurbætur á kerfinu, til að
fækka þessum kuldapollum, og í
sumar verður gert átak í þeim
efnum."
Eigum að bjarga
okkur sjálf
- Nú hefur verið talað um að
ríkisvaldið komi með einhverjum
hætti inn í myndina, til að bæta
hag veitunnar. Einnig hefur verið
talað um sölu á eignum bæjarins í
fvrirtækjum, til að útvega veit-
unni eigið fé. Styður þú þessar
hugmyndir?
„Nei, ég tel að við eigum sjálf
að vinna okkur út út úr þeim
vanda sem hitaveitan er i og ég
held að okkur takist það. Þessi
vandi er ekki það stór, að við get-
um ekki sigrast á honurn. Á eftir
stöndum við sterkari en ella,
sterkari gegn Reykjavíkurvald-
inu. Við eigum ekki að sækja
þangað með betlistaf. Með því
móti verður Akureyri ekki annað
en hjáleiga frá Reykjavík. Við
þurfum hins vegar að njóta sann-
girni; það er til dæmis ekki eðli-
legt að ríkið skattpíni okkur og
okri á þeirri raforku sem við
kaupum. En ég er ósammála öll-
urn inngripum ríkisvaldsins
í rekstur veitunnar. Við getum
leyst þessi mál, ef menn þora að
taka á þeim í fullri alvöru," sagði
Wilhelm V. Stcindórsson. - GS
HITAVEITA AKUREYRAR
HAFNAR8TRÆTI B8B - 8lMI (96) 22105
NAFNNÚMER 4151-2377
VARMAORKUREIKNINGUR Nr. 018000 1740357
ÚtgBfudagur 10.01.86 aindagi 25.01.86
Orkukaupandi Nalnnumar 1 — Siðan
3ón Oónsson 1332-1332 Oagt A'aat'a' i 01.12.85 01.01.86
Nolkunarataður Aðalstræti 100 Vaitunumar 6H-011 -023-011-1 M«tie- staða m* I 367 424
Taxti A og B1, Hitun og neysla Maiianumar H2554815 Skyring Áætluí^ Á1estur
Sundurliðun Orkugjald: 57 rúfnm.v. í 31 dag a 50 kr/rúmm.v 2.
Fast aflgjald: 2,0 l/mín í 31 dag á 3 .000 kr/mín/ari
Osga'iOidf
31.
NotRun. n
57
Stillmg hemiK. !
a
509 krl
Leiðretting vegna hitafalls, -5 %
Upplýslngar
Samtals
Til greiðslu
3.359 kr
167 kr|
3.192 kr
lUpphitað húsrými: 419 rúmm.h.
irr§f [Viðmiðunarnotkun: 704 rúmm.v./ári
EE |Viðmiðunarafl: 2,7 1 /mín
(Orkunotkun: 815 rúmm.v./ári F ráv ik f rá viðmiðun 1 6%
|keypt afl: 2,0 1 /mí n Fráv i k f rá viðmiðun -26%
|Cráðudagafjöldi: 2970 gráðudagar
lOrkunotkun á rúmm.h.: 1,95 rúmm.v./rúmm.h.
(Orkunotkun á gráðudag: 0,27 rúmm.v./gráðudag
Vlnnmlega tllkynnlö flutnlng. Kaupandl ar ábyrgur fyrlr gralðalum, par tll tllkynnlng helur borlat Hltavaitu Akureyrar.
Uppgjörsreikningur Jóns Jónssonar. Skýringar: 1. Áætluð notkun 1. desember og samkvæmt því greiddi
Jón. 2. Við álestur uni árainótin reyndist notkun hans hafa verið 424 m'. 3. Jón skuldaði því hitaveitunni
fyrir 57 mJ um áramótin. 4. Hemill Jóns er stilltur á 2 1/mín. 5. Jón þarf að greiða 50 kr. fyrir hvern rúm-
metra. 6. Hann grciðir leigu fyrir hvern mínútulítra á hemli. 7. Jón fær 5% afslátt, þar sein vatnið er ekki
nægilega heitt. 8. Jón hitar upp 419 rúmmetra af húsi sínu, samkvæmt upplýsingum frá byggingafulltrúa.
9. Samkvæmt upplýsingupi hitaveitna og rafveitna á hann að þurfa 704 rúmmetra vatns á ári, til að hita upp
þetta húsrými, samkvæmt landsmeðaltali. 10. Þess vegna ætti Jón að láta stilla hemil sinn á 2,7 I. 11.
Reynslan hefur sýnt, að Jón notar 815 m á ári, ef miðað er við eyðslu hans síðari helming síðasta árs. Það
er 16% meira en landsmeðaltal gerir ráð fyrir. 12. Hann stillir heimil sinn hins vegar aðeins á 2 lítra á mín-
útu, sem er 26% undir því sem „normið“ gerir ráð fyrir að hann þurfi. Þess vegna er að öllum líkindum
svalt hjá Jóni í kuldaköstum. 13. Síðari helming nýliðins árs voru gráðudagar 2.970 á Akurcyri. Þar er um
að ræða mismuninn á 20°C stofuhita og raunvcrulegu hitastigi utanhúss. 14. Jón licfur notað 1,95 rúmmetra
vatns, til að hita hvern rúmmetra í húsi sínu. Þessi tala er góð til samanburðar við reikning grannans. 15.
Hann hefur notað 0,27 rúmnietra vatns fyrir hvern gráðudag. Þessi tala er góð til viðmiðunar á milli upp-
gjöra, þar sem mismunandi vcðurfar er tekið inn í dæmið.