Dagur - 25.09.1986, Blaðsíða 12

12 - DAGUR - 25. september 1986
þess affallsvatns sem Hitaveitan
hefur yfir að ráða í dag. Yrði hér
um að ræða um 20 m. kr. sparnað
í fjárfestingu fyrir Hitaveitu
Akureyrar.
Kostnaður og
framleiðsluverðmæti
Sorpdrifið varmaorkuver sem
uppfyllti ströngustu kröfur
nútímans og hentaði Akureyrar-
bæ og næsta nágrenni kostar um
60 m. kr. Rekstrarkostnaður þess
á ári án afskipta og vaxta liggur
nærri 5 m. kr. Rekstrarkostnaður
núverandi sorphauga Akureyrar
er um 3,5 m. kr. á ári.
Framleiðsluverðmæti þeirrar
varmaorku sem orkuverið gæti
framleitt, metið á grundvelli
gjaldskrár Hitaveitu Akureyrar
er 22 m. kr. á ári. Er þá ekki lagt
mat á hið óumdeilanlega mikla
verðmæti sem liggur í frestun
vatnsöflunarframkvæmda í lang-
an tíma.
Hvað áynnist
fyrir Akureyrarbæ?
1. Öllu tilfallandi sorpi á Akur-
eyri (og hugsanlega nágrenni)
yrði eytt og núverandi sorp-
haugar aflagðir.
2. Fengist um 1000 tonn af gjalli
sem er mjög eftirsóknarvert til
fyllingar húsgrunna vegna
stöðugleika og hás einangrun-
argildis.
3. Fengist 2 MW grunnvarmaafl
inn á kerfi Hitaveitu Akureyr-
ar sem gæti henni 17 GWh
varmaorku á ári. Til saman-
burðar má geta þess að allt
Gerðahverfi II þarf 8 GWh
varmaorku á ári til fullrar hit-
unar.
4. Hefði áhrif til frestunar á
vatnsöflunarframkvæmdum
Hitaveitu Akureyrar í langan
tíma.
5. Kæmi í staðinn fyrir 20 m. kr.
fjárfestingu í varmadælu fyrir
Hitaveitu Akureyrar.
6. Skapaði atvinnutækifæri og
möguleika nýs atvinnurekst-
urs.
7. Gerði Akureyri að hreinni og
snyrtilegri bæ og hugsanlega
miðstöð þessara mála á
Norðurlandi.
Niðurlag:
Það sem hér hefur verið sett fram
er aðeins brot af því sem segja
mætti um sorpdrifin varmaorku-
ver sem svo mjög hafa rutt sér til
rúms á undanförnum árum.
Fyrir marga kann þetta að sýn-
ast nýtt og jafnvel ævintýralegt.
Rekstur þessara stöðva er ein-
faldur og öruggur ef rétt er að
málum staðið.
Hér er um svo athyglisvert og
þýðingarmikið mál að ræða fyrir
Akureyringa að þeir hljóta að
krefjast þess að hæfum aðilum
verði falin nákvæm athugun á
hagkvæmni slíks reksturs þar sem
tekið verður tillit til allra
aðstæðna.
Það er skoðun undirritaðs, að
Akureyarbær eigi að taka forystu
í þessum efnum. Ef ekki, þá er
ástæða til að hvetja nágranna-
sveitafélögin til að sýna frum-
kvæði.
Akureyri á haustdögum ’86.
Wilhlem V. Steindórsson.
Orkuverkfræðingur.
Úrtölur og vonleysi
Ráðamenn bæjarfélaga hafa þær
skyldur á herðum að vaka yfir
velgengni viðkomandi bæjarfé-
lags og tryggja að eðlileg fram-
þróun viðhaldist á öllum sviðum
þess. Því miður má of víða sjá að
þessari skyldu hafa ráðamennirn-
ir brugðist með misömurlegum
afleiðingum fyrir allt athafnarlíf
bæjarfélagsins og þegna þess.
Eitt það hættulegasta sem fyrir
getur komið hvað þetta varðar,
er þegar hið almenna úrtöluvið-
horf nær að festa rætur og breið-
ast út í bæjarfélögum, lama við-
leitni þegnanna til eðlilegrar
bjartsýni og nauðsynlegrar
athafna- og framtakssemi.
Afleiðingin verður samdráttur
á flestum sviðum athafnalífsins
með minnkandi atvinnumögu-
leikum og þar af leiðandi lækk-
andi tekjumöguleikum ásamt
leiða, vonleysi, uppgjöf og jafn-
vel flótta þegnanna. Þegar svo er
komið getur þurft átak til við-
reisnar.
Aðferðin til lausnar er ekki að
fjölga fulltrúm Atvinnuleysis-
skrifstofu eða félags- og sál-
fræðingum Félagsmálaskrifstofu.
Það þarf að ráðast á meinið sem
hér er hið almenna úrtöluviðhorf
og útrýma því.
Útbreitt úrtöluviðhorf þegna
bæjarfélaga má oft rekja til
vinnubragða og framsetningar
sjórnvalda bæjarfélaga á bæjar-
málefnum, þótt ekki sé það
algilt.
Dæmi um hvernig athyglisverð
málefni eru fyrirfram gerð von-
laus og nánast afgreidd án raka,
var umræðan um hugsanlega
sorpbrennslustöð fyrir Akureyri í
Degi nú fyrir skömmu. Þar sem
málið er undirrituðum nokkuð
hugleikið og ég haft tækifæri á að
sjá og fylgjast með slíkum stöðv-
um víða erlendis vil ég fara
nokkrum orðum um það sem hér
er verið að ræða um.
Sorpdrifíö orkuver
Þegar talað er um sorpbrennslu-
stöð í dag, er í raun verið að tala
um orkuver sem knúið er með
sorpi. Frá slíku veri er hvort
heldur sem er hægt að fá varma-
orku eða raforku. í sumum tilvik-
um er hvoru tveggja framleitt í
sama orkuverinu. Bylting hefur
orðið á síðastliðnum áratug hvað
varðar fullkomnun þessara orku-
vera og sjái maður slíkt orkuver í
rekstri kemur upp í hugann, að
orðið sorp eigi þar ekkert við svo
snyrtileg sem þau eru.
Sorpdrifíð orkuver
fyrir Akureyri
í 15.000 manna bæjarfélagi sem
Akureyri er áætlað að 8.000 tonn
af sorpi falli til á ári. Brennslu-
gildi sorpsins hér hefur ekki verið
kannað en liggur nálægt 2400 kca
1/kg af sorpi. Heppilegast yrði að
reka orkuverið í 5 daga vikunnar
allan sólarhringinn, en loka þvf
yfir helgar og hátíðir. Unnið yrði
á þrískiptum vöktum og þarf 2-3
starfsmenn við verið á hverja
vakt.
Skipuleggja þyrfti sorpflutn-
inga mjög vel og væri ekki úr vegi
að hugsa sér framtakssama aðila,
sem stofnuðu og rækju slíkt
flutningafyrirtæki. Hugsanlegt
væri að Akureyri yrði miðstöð
sorpeyðingar á Norðurlandi og
að sorpflutningar næðu til allra
þeirra þéttbýlisstaða á Norður-
landi sem hagkvæmir teldust að
sækja sorp til. Brennslan og
rekstur þessara stöðva er einföld
og hefur ekki valdið vandræðum.
Eru þær að jafnaði staðsettar inni
í bæjum og borgum, án mengun-
arvandræða.
Sorphaugar Akureyrar
Fram til þessa hefur Akureyrar-
bær grafið allt sorp. Er það þekkt
og tiltölulega einföld og ódýr
lausn, þótt stöðugt fari þeim bæj-
um fækkandi sem gera slíkt.
Ástæður þess eru margar og má
helst nefna að opnir sorphaugar
eins og á Akureyri eru ekki taldir
samræmast hreinlætiskröfum
okkar tíma, en er það þó skoðun
undirritaðs að ógeðslegri sorp-
haugar en sorphaugar Akureyrar
finnist. Það sem vegur ef til vill
þyngst í þessu sambandi, er sú
mikla orka sem liggur í sorpinu
og hve auðvelt það er í dag að
nýta hana. Reksrarkostnaður
núverandi sorpfutninga Akureyr-
arbæjar, er 8 m.kr. á ári.
Varmaorkuver
Sorpbrennslu eins og þá sem hér
að framan hefur verið nefnd er
hægt að reka sem varmaorkuver
er framleiddi rúmlega 2 MW
grunnvarmaafl eða u.þ.b 17
GWh varmaorku á ári. Ef stöðin
yrði staðsett neðan núverandi
sorphauga Akureyrar nýttist öll
orkan inn á kerfi Hitaveitu Akur-
eyrar, sem upphitun þess vatns
sem þegar er virkjað á Glerárdal.
Engin kostnaður sem máli skiptir
hlytist af þessari tilhögun fyrir
Hitaveitu Ákureyrar. Allar pípu-
lagnir og raflagnir eru fyrir hendi
vegna fyrri umsvifa Hitaveitu
Akureyrar í Glerárdal.
2 MW grunnvarmaafl jafngild-
ir u.þ.b. 20 1/sek. borholu sem
væri allt að 80° heit og dælt væri
stöðugt úr allt árið. Er það sama
grunnvarmaafl og núverandi
varmadælukerfi getur framleitt.
Hitaveita Akureyrar stendur
frammi fyrir því innan ekki langs
tíma, að stækka núverandi
varmadælukerfi. Ef sorpbrennslu-
ver hitaði upp virkjunarvatn af
Glerárdal eins og að framan
greinir, losnaði núverandi varma-
dælukerfi er aftur passaði mjög
vel sem framangreind
„stækkun", til bættrar nýtingar