Dagur - 10.12.1987, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - 10. desember 1987
OTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREVRI
SÍMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 560 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 55 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 400 KR.
I tilefni mann-
réttindadags
RITSTJÓRAR:
ÁSKELL ÞÓRISSON (ÁBM.)
BRAGI V. BERGMANN
BLAÐAMENN:
ANDRÉSPÉTURSSON
(Reykjavík vs. 91-17450, pósthólf 5452, 105 Reykjavík),
ÁSLAUG MAGNÚSDÓTTIR, EGGERT TRYGGVASON, EGILL BRAGASON,
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, KRISTJÁN KRISTJÁNSSON (íþróttir),
PÁLL B. VALGEIRSSON (Blönduósi vs. 95-4070), STEFÁN SÆMUNDSSON,
TÓMAS LÁRUS VILBERGSSON, VILBORG GUNNARSDÓTTIR,
ÞÓRHALLUR ÁSMUNDSSON (Sauðárkróki vs. 95-5960),
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRÍMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDÍS FREVJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Vandi
landbúnaðaríns
íslenskur landbúnaður er atvinnugrein á tímamót-
um. Bændur hafa þurft að draga mjög úr fram-
leiðslu hefðbundinna landbúnaðarafurða á undan-
förnum árum og reyndar er sú stétt vandfundin
sem hefur þurft að sæta meiri skerðingu í umsvif-
um. Það þarf enginn að fara í grafgötur um ástæður
þessa samdráttar. Neysluvenjur almennings hafa
breyst mjög mikið á tiltölulega skömmum tíma og
hinar hefðbundnu landbúnaðarvörur hafa því ekki
þótt eins sjálfsagðar til daglegrar neyslu og ávallt
áður. Jafnframt hafa helstu útflutningsmarkaðir
fyrir landbúnaðarvörur okkar nánast lokast á örfá-
um árum, vegna mikillar offramleiðslu landbúnað-
arvara í flestum löndum hins vestræna heims.
Færa má rök fyrir því að stjórnvöld hafi, bæði með
margra ára aðgerðarleysi svo og röngum ákvörðun-
um, átt sinn þátt í að koma landbúnaðinum í þá erf-
iðu stöðu sem hann er í nú. Um langt árabil voru
bændur, bæði beint og óbeint, hvattir af stjórnvöld-
um til að leggja út í óarðbærar fjárfestingar og
framleiða vöru sem illa gekk að selja. Búmarki var
frjálslega úthlutað og bændur freistuðust til að
auka hlut sinn með meiri framleiðslu. Það var ekki
fyrr en í tíð ríkisstjórnar Steingríms Hermannssonar
sem stjórnvöld tóku í raun á þeim vanda sem við
blasti í landbúnaðinum. Þá var vandamálið orðið
risavaxið og grípa varð til margra og misjafnlega
vinsælla aðgerða til að koma lagi á framleiðsluna og
forða bændastéttinni frá hruni. Það hefur tekist eft-
ir atvikum vel undir forystu Jóns Helgasonar land-
búnaðarráðherra.
Sem fyrr segir eiga stjórnvöld mikla sök á þeim
ógöngum sem landbúnaðurinn var kominn í og
þeim ber því skylda til að veita honum nauðsynlega
aðstoð til að rétta úr kútnum. Bændur þurfa tíma til
að aðlaga framleiðsluna breyttum aðstæðum og
byggja upp nýjar búgreinar og aðrar atvinnugrein-
ar í sveitum. Núverandi landbúnaðarráðherra hefur
frá upphafi sýnt fullan skilning á þeim vanda sem
við er að etja og hefur í stefnumótun sinni byggt á
samþykktum bændanna sjálfra og samtökum
þeirra enda er það forsenda þess að árangur náist.
Búvörusamningurinn svonefndi, sem gildir til
næstu fimm ára, er gífurlega dýrmætur fyrir
bændastéttina alla og reyndar landsbyggðina í
heild, enda er landbúnaðurinn önnur undirstöðu-
atvinnugreinin í dreifbýlinu og hefur margfeldiáhrif
hvað þjónustu og úrvinnslu varðar inn í þéttbýlis-
kjarnana um allt land. Það er hins vegar með öllu
óvíst hvað tekur við þegar sá samningur rennur út.
Stjórnvöld verða að standa við ákvæði búvöru-
samningsins og veita tilskildu fjármagni til land-
búnaðarins. Það er grundvallarskilyrði. BB.
Til að vekja athygli á ýmsum
þeim málefnum sem Sameinuðu
þjóðirnar beita sér fyrir, hafa þær
valið ákveðna daga og tileinkað
þeim. Einn þeirra, alþjóðlegi
mannréttindadagurinn, er hald-
inn árlega 10. desember.
Okkur íslendingum kann í
fljótu bragði að virðast umræða
um mannréttindi koma okkur lít-
ið við, því þau séu hér með því
sem best gerist í heiminum. -
Einmitt þess vegna höfum við þó
frjálsari hendur en margir aðrir
til að vinna fyrir málstað rétt-
lætisins, og berum nokkra ábyrgð
að falla ekki í sinnuleysi um
mannleg málefni.
Bahá’íar eru meðal þeirra
ópólitísku aðila sem starfa við
Sameinuðu þjóðirnar, og eiga
m.a. fulltrúa við mannréttinda-
stofnun þeirra.
í samþykktum og yfirlýsingum
Sameinuðu þjóðanna hefur því
margsinnis verið haldið fram að
áhrifaríkasta, og raunar eina
leiðin til að bæta mannlegar
aðstæður - til að tryggja mann-
réttindi og koma á friði og rétt-
læti á jörðinni - sé með menntun.
Bahá’íar telja að menntun í
þessu samhengi geti ekki verið
bara fræðileg. Sú menntun sem
þarf er þroskun skapgerðar. Það
er t.d. ekki nægilegt að segja
barni að það sé skylda þess að
virða mannréttindi, heldur þarf
tilsögn og þjálfun sem þróa með
barninu eiginleika svo sem rétt-
lætiskennd, umburðarlyndi og
samúð - eiginleika sem eru
ómissandi ef barnið á í framtíð-
inni að stuðla að og vernda
mannleg réttindi.
Fram hjá því verður ekki
gengið, að uppeldi er undirstaða
menningar og mannlegra fram-
fara. Þess vegna leggja Bahá’íar
til að ríkisstjórnir stuðli að skiln-
ingi og viðurkenningu allra sem
fást við uppeldi - og þá sérstak-
lega foreldra og forráðamanna -
á ómissandi hlutverki sínu, og
hve fordæmi þeirra er mikilvægt
félagslegum, andlegum og sið-
ferðilegum þroska barnanna.
Hlutverk unglinga í mótun
framtíðarsamfélags okkar er afar
athyglisvert. Mannréttindastofn-
unin hvatti fyrir fáum árum ríkis-
stjórnir til að gera ráðstafanir til
þess að ungmenni nýti sér öll
mannréttindi sín, þ.á m. réttinn
til náms og vinnu, og til þess að
ungt fólk geti tekið virkan þátt í
að móta og framkvæma áætlanir
varðandi efnahagslega og félags-
lega þróun í löndum sínum.
Það er mikilvægt að á öllum
stigum, bæði á heimilinu og utan
þess, sé ungt fólk búið undir að
takast á hendur störf, sem ekki
eru aðeins ágóðavænleg, heldur
þjóna samborgurum okkar.
Við íslendingar segjumst oft
vera fáir og smáir. Frumkvæði
okkar, og fordæmi getur þó verið
stórt.
F.h. svæðiskennslunefndar
Bahá’ía á Vestfjörðum
og Norðvesturlandi
Ingibjörg Daníelsdóttir.
Frá kjörbúðum KEA
Jólasteikin í ár er
kryddlamb
Ný ljúffeng vara
Aðeins
kr. 621.- kg
Til sölu á öllu félagssvæðinu
meðan birgðir endast