Dagur - 25.02.1989, Síða 6

T - fiUOAG - 836 T ibúiUsí .ðS
6 - DAGUR - 25. febrúar 1989
Hjónaband og rauðar rósir
Þá sting ég niður penna öðru
sinni á þessum vettvangi og ég
vona að ég styggi engan með
því að byrja á konudeginum
sem var hreinasta kvöl. Ekki
það að karlinn hafí ekki gefið
mér blóm. Hann færði mér
bæði blóm og rúnnstykki í
rúmið þannig að dagurinn
byrjaði bara vel. Að vísu var
blómið morandi í lúsum og
rúnnstykkið brennt og molnaði
niður á lakið. En þetta var vel
meint hjá honum. Strákarnir
ætluðu líka að vera duglegir og
hjálpuðu pabba sínum með
kvöldmatinn, en það er best að
hlífa ykkur verið frekari lýs-
ingum. Þó tók steininn úr þeg-
ar yngri sonurinn ætlaði að
fara að vaska upp. Þeim hefði
verið nær að nota hversdags-
diskana, a.m.k. er ódýrara að
endurnýja þá!
Þannig leið þessi ágæti
konudagur og brátt var komið
að hápunkti hans. Á dagskrá
Stöðvar 2 var framhaldsmynd í
tveimur hlutum um konu á
uppleið. Nánar tiltekið unga
og fagra konu en fátæka sem
hatar námueigandann sem var
valdur að dauða eiginmanns
hennar. Þetta hljómaði mjög
vel og í 19:19 hélt Ómar Ragn-
arsson ekki vatni yfir þessum
stórkostlega vönduðu þáttum
sem Stöðin ætlaði að sýna
áhorfendum.
Ég bjóst því við æsilegum
þætti um hina sjálfstæðu
nútímakonu á framabraut,
konu sem af eigin rammleik
brýst til metorða, sannarlega
viðeigandi þáttur á konudag-
inn. En þvílíkt og annað eins.
Gamla karlrembusjónarmiðið
var alls ráðandi: Konur komast
ekki áfram nema þær selji sig!
Þannig giftist unga og fagra
konan lömuðum vini sínum
fyrir 50 milljónir, stökk frá
honum nokkrum vikum seinna
til að giftast manni sem átti
fleiri milljónir og í seinni
hlutanum ætlar hún að giftast
hinum hataða námueiganda og
koma honum endanlega á
kaldan klaka. Þetta er hrein-
asti viðbjóður og ég hvet allar
konur til að hundsa seinni hlut-
ann annað kvöld. Sjálf var ég
svo reið að ég henti afruglaran-
um. Karlinn klikkaðist, búinn
að sitja glottandi yfir þættin-
um, tuldrandi um konur sem
brjótast áfram af „eigin“
rammleik.
Einu sinni voru hjón sem
vildu vera önnur hjón. Enn
önnur hjón ætluðu að hjálpa
þeim til þess að leika önnur
hjón. Þá kom í ljós að hjálp-
legu hjónin voru getulaus og
gátu ekki hjálpað hjónunum
sem reyndu samt að vera önn-
ur hjón. Hin hjónin vildu ekki
láta bendla sig við þessi hjón.
Hjónin héldu uppteknum hætti
og kynntust yngri hjónum sem
voru reyndar bara að leika
hjón. Síðan kom stóri úlfurinn
en hver er hræddur við hann?
Ekki ég.
Hér kemur önnur dæmisaga:
Einu sinni var maðr, viðræðu-
góðr ok fróðr. Hann var feng-
inn í blaðaviðtal. í því var
hann spurður um áhugamálin
og þá svaraði hann að bragði:
Búðarhnupl. Ég er blátt áfram
fíkinn í búðarhnupl. Þegar ég
kemst inn í verslun stenst ég
ekki mátið og sting inn á mig
kartöflumjöli, heslihnetum,
handáburði eða hverju öðru
sem freistar mín. Ég get samt
stundað þetta'í hófi. Sumir
lenda í klandri en eg ræð alveg
við þetta.
Nú er ljóst að búðarhnupl er
ólöglegt. Átti blaðið að sleppa
því að birta viðtalið eða átti
það að segja að þessi viðræðu-
góði maður hefði engin áhuga-
mál? Auðvitað birti blaðið
þetta viðtal. Það er ekki þar
með sagt að það sé opinber
stefna blaðsins að hvetja fólk
til þess að stunda búðarhnupl.
Ef einhver segir eitthvað í við-
tali sem fólki líkar ekki þá er
það verst fyrir hann sjálfan. Ef
hann segist stunda ólögleg
áhugamál þá er hann auðvitað
að grafa sína eigin gröf og
blaðið ætti raunar að fá hrós
fyrir að svipta hulunni af
honum.
Við erum oft fljót að dæma
aðra án þess að hlusta á neinar
mótbárur eða röksemdarfærsl-
ur. Þannig dæmdi ég kynsystur
mína í þættinum Rauðar rósir
án þess að hafa séð seinni
hlutann. Þannig var blaðið
dæmt fyrir að klippa ekki
áhugamál búðarhnuplarans út
úr viðtalinu og þannig voru hin
hjónin umsvifalaust dæmd
vanhæf. Nei, þér skulið eigi
aðra dæma.
Anna Ýr.
Gömlu karlrembulummunni: Konur komast ekki áfram nema þær selji sig, var slett framan í okkur á sjálfan konu-
daginn.
-J
heilsupósturinn
/Umsjón: Siguröur Gestsson og Einar Guðmann
Einfalt mál - bara spurningin um framboö og eftirspurn á hitaeiningum.
Orkan í matnum kemur úr þrem-
ur uppsprettum: Kolvetnum,
próteini og fitu. Hitaeiningar eru
einfaldlega notaðar við að mæla
orkuna í þessum fæðutegundum.
Þar sem þú hefur mikinn áhuga á
að halda þér í góðu formi er
nauðsyniegt fyrir þig að sam-
ræma hitaeiningaeyðslu og -inn-
töku. Nákvæmari útskýring á
hitaeiningum er sú að þær eru
það magn af efnaorku sem losnar
sem hiti þegar fæða er melt. Ein
hitaeining jafnast á við þann hita
sem þarf til þess að hækka hita-
stig eins gramms af vatni um eina
gráðu. Orkan sem fæst úr þessum
þremur tegundum orkuefna er
mismunandi. Kolvetni og prótein
gefa um 4 hitaeiningar á hvert
gramm, en eitt gramm af fitu gef-
ur um 9 hitaeiningar.
Þó að margt og mikið hafi ver-
ið skrifað um það hvernig hita-
einingar virka þá er það í engu
samræmi við það hvað það er í
raun einfalt hvernig þær virka.
Fæðunni sem þú borðar er breytt
í glykogen og geymd í vöðvunum
til þess að notast til brennslu.
Afgangurinn er síðan geymdur í
líkamanum í formi fitu. Reyndu
að komast að því hversu mörgum
hitaeiningum þú brennir dag frá
degi og miðaðu hitaeininganeysl-
una við það. Þar með ert þú
búinn að ná stjórn á líkamsþyngd
þinni. Það gerist ekki einfaldara.
Líkami þinn er aldrei að gera
ekki neitt. Hann er alltaf að
endurnýja frumur, viðhalda og
byggja upp, auk þess sem ákveð-
in orka fer alltaf í öndun og melt-
ingu. Grunnorkuþörf er nokkuð
sem alltaf er miðað við þegar
fundið er út hversu margar hita-
einingar hver og einn einstakling-
ur þarf á 24 tímum, liggjandi í
afslöppun, en þó ekki sofandi.
Aldur, kyn, beinastærð, þyngd
og virkni hormóna er það sem
hefur áhrif á grunnorkuþörfina.
Samt sem áður má alhæfa gróf-
lega að 20 ára maður þurfi eina
hitaeiningu á hverri klukkustund
fyrir hvert kíló líkamsþyngdar.
Fyrir konu á sama aldri eru það
0,9 hitaeiningar á klukkustund
fyrir hvert kíló líkamsþyngdar.
Þannig er hægt að nota þessa
formúlu til þess að finna áætlaða
grunnorkuþörf hitaeininga. En
það er síðan allmismunandi eins
og menn vita hversu orkufrekt
það er sem menn aðhafast. Það
hefur verið reiknað út hversu
miklu menn brenna við mismun-
andi atferli. Til dæmis brennir
tvítugur 70 kílóa maður 400 hita-
einingum á klukkustund í bad-
minton, 990 í maraþonhlaupi,
340 í golfi, 70 sofandi o.s.frv.
Þetta eru þó allt saman áætlað-
ar tölur en samt má fara nokkuð
nærri um daglega brennslu sé vit-
að hvað gert er yfir daginn.
Það er hægt að auka grunn-
orkuþörfina með æfingum. Ný-
lega hefur verið sýnt fram á að
fólk sem gerir Aerobic-æfingar í
30-45 mínútur við 75% af heild-
arþoli, heldur áfram að brenna
hitaeiningum í nokkrar klukku-
stundir eftir að hætt er að æfa.
Auk þessa eykst grunnorkuþörf-
in eftir nokkrar vikur við æfingar.
Það þýðir að þeir sem æfa reglu-
lega hafa hraðari grunnefnaskipti
og þurfa því ekki að hafa eins
mikið fyrir því að brenna hinni
óvinsælu fitu.