Dagur - 02.08.1989, Blaðsíða 4

áfengismál
4 - DAGUR - Miðvikudagur 2. ágúst 1989
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 1000 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 90 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 660 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI: EGILL H. BRAGASON
BLAÐAMENN:
ANDRÉS PÉTURSSON (íþróttir),
BJÖRN JÓHANN BJÓRNSSON (Sauðárkróki vs. 95-35960),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
STEFÁN SÆMUNDSSON, VILBORG GUNNARSDÓTTIR,
LJÓSMYNDARI: KRISTJÁN LOGASON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÓNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRIMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASIMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
SIMFAX: 96-27639
Hvequ kenna
þeir um?
Vaxandi atvinnuleysi og þungar horfur í atvinnu-
málum hljóta óhjákvæmilega að leita á hugi
margra íbúa Akureyrar þessar vikurnar. Þær fréttir
hafa borist að hátt á annað hundrað manns gangi
að staðaldri atvinnnulausir í höfustað Norðurlands
í mesta atvinnuleysi um 20 ára skeið, kvótaleysið
neyði Útgerðarfélag Akureyringa hf til að loka
frystihúsi, vinnslu og leggja skipum í þrjár vikur, og
þröngur fjárhagur bæjarfélagsins leiði til þess að
ekki er unnt að auka framkvæmdir á vegum þess.
En það er ekki aðeins fiskvinnslufólkið og sjó-
mennirnir hjá ÚA, auk ófaglærðra verkamanna á
almennum vinnumarkaði sem missa spón úr aski
sínum vegna samdráttaraðgerða og minni yfir-
vinnu. Iðnaðarmenn bæjarins, einkum þeir sem
vinna í byggingariðnaðí og tengdum greinum,
horfa með ugg í brjósti til haustsins og komandi
vetrar. Ekki er annað fyrirsjáanlegt en að verkefna-
leysi verði mörgum iðnaðarmanninum fjötur um fót
þegar vetrar, ef svo heldur áfram sem nú horfir.
Allir sem þekkja eitthvað til atvinnuleysis vita að
það hefur margvísleg áhrif á efnahag fleiri en þess
sem vinnuna missir. í atvinnuleysi myndast gjarn-
an vítahringir vanskila og erfiðleika heimilanna,
sem síðan bitna á lánastofnunum, sem verða að
minnka umsvif sín vegna þessa, fasteignir falla í
verði, fólksflótti getur orðið úr heilu byggðarlögun-
um, svo aðeins nokkrir fletir málsins séu nefndir.
Inn í þetta blandast vandi landbúnaðarins, sem á
undir högg að sækja. Samdráttur í landbúnaði þýðir
ekkert annað en samsvarandi samdrátt í þjónustu-
greinum hans, sem eru mjög alvarleg tíðindi fyrir
íbúa Akureyrarbæjar, og eru nú þegar staðreynd.
Þeir sem muna kosningabaráttuna fyrir síðustu
bæjarstjórnarkosningar á Akureyri ættu nú að
hugsa örlítið til baka, til málflutnings þeirra stjórn-
málasamtaka sem nú mynda meirihluta Bæjar-
stjórnar Akureyrar. Fyrrverandi meirihluti fékk að
heyra það mánuð eftir mánuð og ár eftir ár, að
atvinnuleysi, flótti iðnaðarmanna úr bænum og
almenn deyfð yfir framkvæmdum á vegum bæjarins
væri honum að kenna. í þessu sambandi voru þau rök
í hávegum höfð að nærri því allt sem miður gat farið
í bænum væri bæjarstjórnarmeirihlutanum að
kenna. Sú athugasemd fylgdi oft í kjölfarið að sterk
staða Kaupfélags Eyfirðinga væri hér einnig mikill
orsakavaldur.
Hvað hugsa bæjarfulltrúar núverandi meirihluta
þessa dagana, þegar alvarlegar blikur eru á lofti í
atvinnumálum á Akureyri? Kenna þeir sjálfum sér
um að svo er nú komið? Gæti bæjarfélagið gripið til
einhverra ráðstafana til að spyrna við fótum og efla
framkvæmdir á sínum vegum, þegar atvinnuleysið
sverfur að? Svarið er, því miður, nei. Bærinn á ekki
neina sjóði sem hægt er að grípa til í þessu skyni.
EHB
Alheitun alkóhólistans
Þar sem afneitunin getur verið
svo margvísleg hjá fólki sem
drekkur og aðstandendum
þeirra, hef ég ákveðið að fjalla
hér eingöngu um algengasta form
afneitunar sem er hin óbeina
afneitun drykkjumannsins.
Þegar alkóhólistinn drekkur,
drekkur hann stjórnlaust. Hann
missir hæfnina til að segja til um
hversu mörg glösin verða eða hve
lengi verður verið að drykkju.
Þessi stjórnlausa drykkja leiðir
síðan til stjórnlausrar hegðunar,
hann segir og gerir hluti sem
hann svo sér sárlega eftir þegar af
honum er runnið. Hægt en
örugglega fer því að verða mikið
ósamræmi milli þess sem alkóhól-
istinn gerir og þess sem hann veit
að hann ætti ekki að gera. Þegar
hann svo lítur til baka fer hann
óhjákvæmilega að fá ýmsar efa-
semdir um eigið geðheilbrigði og
flestir alkóhólistar hafa einhvern
tímann hugleitt sjálfsvíg. En allar
manneskjur, hvort sem þær eru
alkóhólistar eða ekki, verða að
lifa með sjálfum sér, sættast við
sjálfan sig á einn eða annan hátt.
Til að alkóhólistanum sé það
mögulegt grípur hann til afneit-
unar. Sársaukinn sem því fylgir
að horfast í augu við allar ávirð-
ingar og niðurlægingar vegna eig-
in hegðunar er svo mikill að lík-
legt er að alkóhólistinn gripi til
örþrifaráða yrðu þær dregnar
upp fyrir honum á einu bretti.
Þannig er afneitunin alkóhól-
istanum nauðsynleg til að geta lif-
að með sjálfum sér. Að draga úr
því hve mikið hafi verið drukkið
og hversu lengi er oft það fyrsta.
Hann drekkur þrjú kvöld um
helgar en kallar það bara eitt og
hefur allra handanna útskýringar
á reiðum höndum hvers vegna
hann drekki. Eða sá sem drekkur
alla vikuna en kallar það 3-4
daga.
Alkóhólistanum er það yfirleitt
mikið mál að fá svör við því hvers
vegna hann drekki svona mikið.
Sjálfur leitar hann svara í
umhverfinu, þjóðfélagsuppbygg-
ingunni, veðurfarinu, verðbólg-
unni, heimspólitíkinni eða bara
að hann notar áfengið sem
afslöppun þar sem hann vinnur
stressaða vinnu. Allt er þetta
afneitun, sjúklingurinn heldur
áfram að leita að því sem ekki
finnst, á meðan fíknin þróast
áfram í líkama hans, alveg eins
og slökkviliðsmenn sem einvörð-
ungu leita orsaka brunans en
sinna ekki um að slökkva eldinn.
„Er þetta ekki mitt líf“ hug-
myndafræðin þar sem alkóhólist-
inn böðlast áfram tillitslaus, frek-
ur og kjaftfor og telur sig hafa
heimild til ruddamennsku og
vanvirðingar gagnvart fjölskyldu
sinni á þeirri forsendu að hann
bara sé svona, er ægileg afneitun.
Alkóhólistinn krefst samþykkis
fjölskyldu sinnar á frekju sinni og
yfirgangi undir öskrunum „ræð
ég ekki mínu lífi eða hvað?“ Illt
væri í efni ef fjölskyldumeðlimir
höguðu sér eins gagnvart alkóhól-
istanum. Viðmiðunin við aðra,
þessi eilífi samanburður alkóhól-
istans er auðvitað afneitun. í
fyrstu miðar hann kannski við að
allt sé í lagi, hann drekki jú aldrei
daginn eftir, þegar það svo skeð-
ur breytist bara viðmiðunin í að
hann drekki sko ekki á virkum
dögum, og þegar það svo gerist
kemur samanburðurinn inn í
myndina, þetta er nú ekki svo
slæmt miðað við einhvern frænda
eða annan sem drekki mikið verr
og meira.
Alveg sama hve langt sjúk-
dómurinn hefur náð að þróast,
mun alkóhólistinn alltaf bera sig
saman við aðra verri til viðmið-
unar og bóta, því svo má jú böl
bæta að benda á annað verra.
Ingjaldur Arnþórsson.
En hvað er til ráða? Sjúklingur-
inn þarf að fá fræðslu. Þegar
fræðsla kemur í stað fordóma og
fáfræði getur sjúklingurinn fyrst
hætt að leggja siðferðilegt mat á
hegðun sína og framkoniu. Hann
öðlast þá skilning á sjúkdómnum
alkóhólisma og byrjar að upp-
götva að hann réð ekki þessari
þróun sjálfur og þarf þar af leið-
andi ekki lengur á allri þessari
afneitun, réttlætingu og enda-
lausu útskýringum að halda.
Hann fræðist um eðli sjúkdóms-
ins og fer að skilja að allt klúðrið,
vanlíðanin, mórallinn og kvíðinn
eru ekki merki um aumingja-
skap, skort á viljastyrk eða eitt-
hvert veiklyndi heldur einkenni
sem heyra undir sjúkdómsgrein-
ingu alkóhólisma. Þá fyrst getur
alkóhólistinn farið að slaka á og
láta sér líða vel. Afneitunin getur
brotist út í mörgum fleiri
myndum, ég valdi að nefna hér
aðeins nokkrar algengar uppá-
komur.
Ingjaldur Arnþórsson
ráðgjafi SÁÁ-Norðurlandi
Garðarsbraut 26 á Húsavík. Skrifstofur verkalýðsfélaganna og Alþýðubankinn nýflutt í húsið. Helgi Bjarnason for-
maður Verkalýðsfélags Húsavíkur framan við húsið.
Húsavík:
Verkalýðsfélögin og
Alþýðubankinn flytja
Útibú Alþýðubankans á Húsa- I Bjargar fluttu nýlega í nýupp- I að ræða rúmgott og vistlegt
vík og skrifstofa verkalýðsfé- gert eigið húsnæði að Garðars- húsnæði á neðri hæð í norður-
laganna og Lífeyrissjóðsins | arsbraut 26 á Húsavík. Um er ) álmu hússins. Síðar verður tek-