Dagur - 15.12.1989, Blaðsíða 11

10 — DAGUR — Föstudagur 15. desember 1989
Föstudagur 15. desember 1989 — DAGUR - 11
Séra Svavar Alfreð Jónsson í Ólafsfrrði:
Messuglatt fólk í Ólafsfirði
„Jólin eru í mínum huga stór-
kostlegur tími. Þau eru veisla
fyrir bæði augu og eyru. Maður
heyrir að fólk vorkenni prestum
að vera á eilífum þönum um
jólin, en það er alveg yndislegt
að fá að messa svona oft. Það
gefur jólunum að því er mér
finnst óskaplega mikið gildi, “
segir Svavar Alfreð Jónsson,
sóknarprestur í Ólafsfirði.
Að sögn Svavars eru jólin ekki
einasta erilsamur tími fyrir hann
sem sóknarprest Ólafsfirðinga,
aðventan sé ekki síður tími ann-
ríkis. „Tíminn fyrir jól fer mikið í
bæði viðtöl við fólk vegna fyrir-
hugaðra skírna og giftinga um
jólin. Þá má ekki gleyma jóla-
ræðunum. Að þeim verður að
huga í tíma og vanda vel til
þeirra. Maður er kannski að
skrifa ræðurnar fram á aðfanga-
dag og klárar jafnvel þá síðustu
að morgni jóladags. Hér í Ólafs-
firði er ákaflega messuglatt fólk
og sterk hefð fyrir því að hafa
guðsþjónustu hvern helgan dag.
Það þýðir að ég verð að útbúa
ræðu fyrir hverja messu," segir
Svavar.
Aðfangadaginn tekur sóknar-
presturinn í Ólafsfirði snemma
og upp úr hádegi fer hann á
dvalarheimili aldraðra, Horn-
brekku, og er þar með stutta
helgistund. Að henni lokinni
gefst tími með fjölskyldunni
fram að aftansöng í Ólafsfjarðar-
kirkju kl. 18. „Ég og konan mín
höfum komið okkur upp ágætis
kerfi með jólasteikina. Áður en
við förum til kirkju á aðfanga-
dagskvöld setjum við rauðvíns-
legið lambalæri inn í ofninn við
lágan hita. Lærið er síðan tilbúið
þegar við komum frá kirkju."
Undanfarin jól hefur Svavar
Alfreð messað í tveim kirkjum á
jóladag, Ólafsfjarðarkirkju og
Kvíabekkjarkirkju. Nú er ákveðið
að breyta til og messa þann dag
einungis í Ólafsfjarðarkirkju.
Nýársmessan verður hins vegar
að þessu sinni kl. 17 í Kvíabekkj-
arkirkju. Á annan dag jóla verður
messa í Hornbrekku og segir
Svavar að hún sé öllum opin.
„Ég fer einnig á jólatrésskemmt-
un í Tjarnarborg og tala við
börnin um jólin. Það er mikið fjör
á þessari skemmtun en óneitan-
lega gengur heldur illa að fá
hljóð í salinn. í fyrra hafði ég
gaman af því að strax að lokinni
minni tölu komu jólasveinar og
þá þögnuðu öll börnin. Ég var
alvarlega að hugsa um að mæta í
jólasveinabúningi næst," sagði
Svavar Alfreð og hló.
Frítíma milli jóla og nýárs seg-
ir Svavar nýta til heimsókna til
vina og ættingja í Ólafsfirði,
á Akureyri og í Svarfaðardal. Þá
reyni hann að finna sér tíma til
að líta í bók og fylgjast með
athyglisverðum dagskrárliðum
útvarps og sjónvarps. „Utan við
hefðbundin störf mín um jólin er
mér kærast að sitja í ró og næði
með konu og barni þegar tími
gefst til, til dæmis að morgni
jóladags yfir rjúkandi kakói,"
segir Svavar Alfreð Jónsson.
óþh
Séra Jón Helgi Pórarinsson á Dalvík:
Desember á við tvo mánuði
„Maður reynir að hefja undir-
búningsvinnuna í lok nóvem-
ber þannig að sem mest sé búið
um jól. Það þarf að undirbúa
aðventukvöldin hér á Dalvík og í
Svarfaðardal og skrifa ræður fyrir
jólamessurnar," segir séra Jón
Helgi Þórarinsson, sóknarprest-
ur á Dalvík og í Svarfaðardal.
Jón Helgi hefur þjónað Dalvík-
urkirkju, Vallakirkju, Tjarnarkirkju
og Urðakirkju frá árinu 1984.
Hann segir að fyrstu jólin hafi
verið erfið en með árunum hafi
gengið æ betur að skipuleggja
vinnu á aðventu og sjálfa jóla-
dagana. „Konan kvartaði sáran
yfir því fyrstu tvö árin hversu lít-
inn tíma ég tæki til jólaundirbún-
ings heima. Á desemberdagatal-
inu mínu í ár eru fráteknir tveir
seinnipartar í laufabrauðsgerð
og annan undirbúning jólanna.
Það er staðreynd að ef maður
gefur sér tíma til jólaundirbún-
ings sest maður á eftir afslapp-
aður og hvíldur við skriftir og á
þá oftast auðveldara með að
skrifa ræðurnar. “
Á aðventunni þarf Jón Helgi
m.a. að skipuleggja aðventu-
kvöld. Að þessu sinni voru þau í
Vallakirkju í Svarfaðardal og í
Dalvíkurkirkju. Þá talar hann til
barnanna á litlu-jólum á Húsa-
bakka í Svarfaðardal og í Dalvík-
urskóla. Einnig nefnir hann ræðu
á kvöldi Lions-manna, aðventu-
kvöld á Dalbæ, dvalarheimili
aldraðra og heimsókn á barna-
heimilið Krílakot á Dalvík. „Des-
ember er alveg geysilegur vinnu-
mánuður. Ég gæti trúað að í
vinnu sé hann á við tvo venju-
lega mánuði. Fyrri hluta des-
ember eru flest kvöld upptekin
vegna einhvers tengdu jólun-
um,“ segir séra Jón Helgi.
Sjálfa jóladagana gefast ekki
margar frístundir hjá Jóni Helga.
Aftansöngur í Dalvíkurkirkju kl.
18 á aðfangadag er fyrsti liður-
inn og síðan rekur hver messan
aðra. Á jóladag er messað á Urð-
um og Tjörn og annan dag jóla í
Dalvíkurkirkju og á Dalbæ. Að
kvöldi 27. desember er síðasta
jólamessan á Völlum. Að þessari
messuhrinu lokinni gefst tæki-
færi til að vera með fjölskyldunni
og slappa af enda segir Jón
Helgi lítið tóm gefast til að njóta
samveru með konu og börnum
hátíðardagana.
„Konan mín syngur í kirkju-
kórnum hér á Dalvík og því reyn-
um við að vera til með matinn að
mestu áður en við förum í kirkju
á aðfangadagskvöld. Endahnút-
urinn er síðan rekinn á matar-
gerðina þegar við komum heim.
Þetta fyrirkomulag er mér í sjálfu
sér ekki ókunnugt því móðir mín
og faðir sungu bæði í kirkjukór á
sínum tíma.
Aðfangadagskvöld reynum
við að hafa rólegt og notalegt.
Það er fastur liður að fylgjast
með messu biskups á aðfanga-
dagskvöld í sjónvarpinu og ég
hef grun um að almennt geri
prestar og landsmenn slíkt hið
sama, “ segir séra Jón Helgi Þór-
arinsson. óþh
Séra Jón Helgi Þórarinsson.
Séra Hannes Öm Blandon, Laugalandi í Exjafirði:
Fjölskjldan verður útimdan
Séra Hannes Örn Blandon.
Þrátt fyrir snjóleysi og hlýindi fyrri hluta desember er það samt staðreynd að jól eru
í nánd. Kaupmennimir hafa minnt landslýð vel og lengi á þá staðreynd með auglýs-
ingum og útstillingum og skammdegið segir okkur að líði að tíðum, Hði að helgum
tíðum. Prestum landsins er ljóst að jól eru á næsta leyti. Samkvæmt venju hófu þeir
sinn undirbúning um síðustu mánaðamót, enda mun ekki af veita. Prestamir hafa
í mörgu að snúast um jól og á aðventunni. Þeir messa, tala til bama á litlu-jólum og
jólatrésskemmtunum, halda ræður á ftmdum hinna ýmsu félagasamtaka, heim-
sækja bamaheimili, sjá um að skipuleggja aðventukvöld o.s.frv. Þessi vinna er
gríðarlega mikil og nærri lætur að hún sé á við vinnu tveggja venjulegra mánaða. Til
þess að forvitnast um vinnu og jólahald presta hafði Dagur tal af fimm prestum á
Norðurlandi, séra Áma Sigurðssyni á Blönduósi, séra Kristjáni Val Ingólfssyni á
Grenjaðarstað, séra Jóni Helga Þórarinssyni á Dalvík, séra Svavari Alíreð Jónssyni
í Ólafsfirði og séra Hannesi Emi Blandon á Laugalandi í Eyjafirði. óþh
Séra Ámi Sigurðsson á Blönduósi:
Ennþá bamsleg tiDilökkmi til jólaima
Séra Arni Sigurðsson.
Það er í mörgu að snúast fyrir
séra Hannes Örn Blandon, sókn-
arprest í Eyjafirði. Hann þjónar
sex kirkjum og gerir sér lítið fyrir
og messar í þeim öllum um jól.
Aukinheldur annast hann jóla-
messu á Kristnesspítala.
„í stórum dráttum má segja að
þessi vinna byrji snemma í des-
ember. Þetta hefst með aðventu-
kvöldunum, sem eru að þessu
sinni í Kaupvangskirkju og
Grundarkirkju. Þá hefur verið
mjög sótt eftir því að fá prest til
að halda tölu á fundum hinna
ýmsu klúbba. Ég hef skorið
þetta niður en veit þess dæmi að
prestar tali á slíkum samkomum
allt að tvisvar-þrisvar í viku á
aðventunni. Þetta er mikill
höfuðverkur því menn eru jú
ekki eilíft frjóir," sagði Hannes
Örn.
Fyrsta jólamessa Hannesar
verður að þessu sinni kl. 22 á
aðfangadagskvöld. í kaupstöð-
um er algengt að messa kl. 18 á
aðfangadagskvöld en slíkt er erf-
itt til sveita vegna þess að á
þeim tíma verða bændur að
sinna búpeningi. Því er messað
síðar um kvöldið, að aflokinni
messu biskups í sjónvarpinu. Á
jóladag verða tvær messur og
hugsanlega líka messa á Krist-
nesi. Á annan dag jóla verða
sömuleiðis tvær messur og
einnig á gamlársdag.
Auk Grundarkirkju og Kaup-
vangskirkju þjónar séra Hannes
Öm Munkaþverárkirkju, Möðm-
vallakirkju, Hólakirkju og Saur-
bæjarkirkju.
Milli jóla og nýárs er nóg að
gera hjá sóknarprestinum. Þá
taka við litlu-jól í Freyvangi,
Laugarborg og Sólgarði.
Auk þess að tala til barnanna
á jólatrésskemmtunum leggur
Hannes Örn sitt af mörkum í að
skemmta þeim með söng og spil-
eríi. Hann er nefnilega trymbill í
hljómsveit sem hefur undanfarin
ár spilað jólalög á þessum
skemmtunum.
„Eftir áramótin kemur hlé. Þá
er loksins hægt að anda og yfir-
leitt hef ég þá reynt að taka mér
fri. Það er kannski ekki hægt að
segja að maður sé útkeyrður eft-
ir jólin, tómur væri nær lagi. En
því má ekki gleyma að þó mikið
sé að gera þá gefur þessi vinna
manni gríðarlega mikið. Samver-
an með fólkinu í þessum athöfn-
um, sem eru yfirleitt mjög fjöl-
mennar, er mikils virði. Mikil og
góð stemmning og nálægð við
fólkið og guðdóminn er sálinni
dýrmætt og því verður maður
ekki beint þreyttur, miklu fremur
uppljómaður. En eitt er þó slæmt
við þetta allt saman. Maður hef-
ur allt of lítinn tíma til að vera
með fjölskyldunni um jólin. Hún
þvælist yfirleitt með mér í kirkj-
urnar eins og hún hefur þrek og
getu til en að öðru leyti sjáumst
við bara nokkrar mínútur á dag,"
sagði Hannes Örn.
Á úndanförnum árum segir
Hannes Örn að hann hafi að jafn-
aði skrifað fimm jólaræður. „Ég
byrja á þeim snemma í desem-
ber því auðvitað getur það verið
mjög erfitt að skrifa fimm mis-
munandi ræður, sem þó eru af
svipuðum toga. En sem betur fer
er ég ekki einn við þessa vinnu.
Ef maður er í góðu sambandi er
vist að maður fær alltaf hugljóm-
un. Ræðurnar skrifa ég á kvöldin,
nóttunni, morgnana og eigin-
lega hvenær sem vel liggur á
mér. “ óþh
„Þessi vinna er nokkuð hefð-
bundin. í desember eru haldin
tvö aðventukvöld, annars vegar
hér á Blönduósi og hins vegar á
Undirfelh. Það kemur að nokkru
leyti í minn hlut að skipuleggja
þau. Þá þarf að huga að jóla-
ræðunum í tíma. Snemma í des-
ember fer ég að hugsa um þær
en sest síðan niður og skrifa þær.
Yfirleitt nýti ég morgnana til
þess, þeir eru minn vinnutími,"
segir séra Árni Sigurðsson,
sóknarprestur á Blönduósi.
Fyrsta jólamessa séra Árna er
á Héraðshælinu á Blönduósi kl.
16 á aðfangadag. Aftansöngur
kl. 18 í Blönduóskirkju er síðan
fastur liður. „Ég tók þennan sið
upp um leið og ég kom hingað
fyrir tæpu 21 ári og hann hefur
mælst vel fyrir, “ segir séra Árni.
Á jóladag messar hann á Undir-
felli kl. 14 og kl. 16.30 á Þingeyr-
um. „Messan á Þingeyrum er
afskaplega vinsæl m.a. vegna
þess að þá erum við bara með
kertaljós. Þetta skapar alveg
sérstaka stemmningu og dregur
fólk langt að. Ég veit þess mörg
dæmi að fólk héðan frá Blöndu-
ósi komi til messu á Þingeyrum.
Þessi athöfn er mér sérstaklega
kær,“ segir séra Árni. Á annan
dag jóla er barna- og skírnar-
messa í Blönduóskirkju.
Á síðari árum hefur eilítíð
hægst um hjá séra Árna um
jólin. Eftir að prestur kom á
Bólstað hefur kirkjunum fækkað
um tvær. Hann segir að í þá daga
er hann þjónaði þeim einnig hafi
mikill tími farið í ferðalög og frí-
tími hafi því verið mjög af skorn-
um skammti um jóhn.
Á milli jóla og nýárs er jóla-
trésskemmtun í Flúðvangi, á
vegum Kvenfélags Sveinsstaða-
hrepps, fastur hður hjá séra
Árna. „Ég hef farið á þessa
skemmtun öll þessi ár og finnst
hún ómissandi liður í jólahald-
inu, “ segir Árni.
„Þegar þess er kostur reynir
maður að hvílast sem best og
taka þátt í jólahátíðinni með fjöl-
skyldunni. Ég reyni að líta í bók
ef tækifæri gefst til.
Jólahátíðin er og hefur í mín-
um huga alltaf verið mikil hátíð.
Sem betur fer er enn barnsleg
tilhlökkun til jólanna. Maður
hittir fjölda fólks og við fáum
heimsókn barna okkar og barna-
barna, “ segir séra Árni.
Hann sagði að svo lengi sem
hann myndi eftir hafi hann borð-
að rjúpu á aðfangadagskvöld.
Hún væri ómissandi og sama
gilti um hangikjötið. „Hér áður
fyrr fannst mér útvarpið eiga
geysilega mikinn þátt i stemmn-
ingunni, með jólasöngvum og
-kveðjum. Þetta gerir sitt til að
skapa rétta stemmningu," sagði
séra Árni Sigurðsson. óþh
Séra Kristján Yalur Ingólfsson, Grenjaðarstað í S-Þing.:
Predikunmn breytt fram á síðustu stundu
Séra Kristján Valur Ingólfsson.
„Aðdragandi jólanna er alltaf að
lengjast með tilkomu aðventu-
kvöldanna, sem reynst hafa
mjög vinsæl. Ég hef þann göfuga
ásetning að ljúka undirbúningi,
þ.m.t. samningu ræða, nokkru
fyrir jól. Hitt er annað mál að það
er ekki hægt. Ég er aldrei svo
ánægður að ég þurfi ekki að
breyta predikunum fram á síð-
ustu stundu, “ segir séra Kristján
Valur Ingólfsson á Grenjaðar-
stað í Suður-Þingeyjarsýslu.
Eins og hjá öllum landsins
prestum er mikið annríki hjá
séra Kristjáni um jólin. Hann
þjónar enda þrem kirkjum auk
kirkjunnar á Grenjaðarstað,
Þverá, Einarsstöðum og Nesi.
Söfnuðir allra kirknanna fá sinn
skammt af guðsorði á fæðingar-
hátið frelsarans og kórar undir
stjórn Friðriks Jónssonar og
Margrétar Bóasdóttur sjá um
sönginn.
„Messa á fyrsta sunnudegi í
aðventu er ætíð mjög hátíðleg og
með henni má segja að þessi
vinna hefjist. Síðan koma
aðventukvöld í þremur kirkjum.
Kórarnir bera þar hitann og
þungann en það kemur í hlut
prestsins að skipuleggja
dagskrá þeirra, fá ræðumann
eða flytja ræðuna sjálfur."
Litlu-jól á Hafralæk og í barna-
skólanum á Laugum eru fastur
liður í desember og þar talar
séra Kristján til barnanna.
Á aðfangadagskvöld verður
séra Kristján að þessu sinni með
aftansöng í Neskirkju kl. 18 og
síðan miðnæturmessu á Grenj-
aðarstað kl. 23. Hann segir að
lengi vel hafi ekki tíðkast að hafa
messu á aðfangadagskvöld en
hann hafi ákveðið að taka þenn-
an sið upp. „Messurnar á
aðfangadagskvöld eru með öðru
sniði en venjulega. í þeim er
hvorki organisti né kór. Þrátt fyr-
ir það eru messurnar ákaflega
hátíðlegar, “ segir séra Kristján.
Á jóladag eru hátíðarmessur á
Grenjaðarstað og Einarsstöðum
og annan dag jóla í Nesi og á
Þverá.
Milli jóla og nýárs sækir séra
Kristján jólatrésskemmtanir í
Ýdölum og á Breiðumýri. „Það er
verst ef ég þarf að messa sama
dag og jólatrésskemtun er
haldin. í þeim tilfellum fer maður
að aflokinni messu á jólatrés-
skemmtunina einmitt þegar
börnin álíta að jólasveinninn fari
að koma. Þegar svo börnin sjá að
presturinn gengur í salinn verða
þau mjög vonsvikin."
„Út af fyrir sig er þetta mikil
vinna, en það er með messurnar
eins og margt annað, að þær
gefa manni mikið. Þetta er með
öðrum orðum mjög ánægjulegt
starf. Undirbúningur messanna
getur verið erfiður en athafnirn-
ar eru sjálfar ánægjulegar. Það
sem er erfiðast um jól er að ferð-
ast milli fjölmargra staða m.a. til
að skíra. Þá má ekki gleyma því
að hjá prestinum eru jólin ekki
mikil fjölskylduhátíð. Það reynir
auðvitað verulega á fjölskyldu
prestsins á þessum dögum. Hún
þarf að hafa mikla þohnmæði og
standa með honum í þessu öllu.
Þetta hlýtur að vera erfitt fyrir
bömin, en þau em fædd undir
þessum sólarmerkjum og vaxa
inn í þetta," segir séra Kristján.
Og hann bætir við: „Því er ekki
að neita að maður er úrvinda eft-
ir jóhn, ekki síst vegna þess að
undangenginn mánuður er einn
samfelldur annatimi. Það að
sinna svo mörgum kirkjum gerir
málið auðvitað nokkm flóknara
og til þess að allt gangi upp fer
mikill tími í að skipuleggja hlut-
ina.“ óþh