Dagur - 15.12.1989, Blaðsíða 19

Föstudagur 15. desember 1989 — DAGUR — 19
Síðustu jól í Ástralíu - eyða nú jólum á Akureyri:
- segja Pétur
Hvemig upplifir íslendingur jól í Ástralíu? Og
hvemig upplifir Ástrali jólaundirbúning á ís-
landi? Þessar sptrmingar lagði Dagur fyrir
Pétur Sigirrsveinsson og Kathy Gadsden en
þau ætla að eyða jófunum á Álttrreyri þetta
árið. Pétirr er fæddur og uppalinn Akureyring-
irr sem bjó í Ástralíu í tæpfega tvö ár en flutti
síðastliðinn vetur heim til íslands ásamt unn-
ustu sinni Kathy Gadsden. Hún er fædd og
uppalinn í Eustón í Ástralíu. í þessu 300
manna þorpi héldu þau síðustu tvenn jól. Pét-
rrr lýsir því fyrst hvemig hann upplifði jófin
fjarri heimabyggðinni.
„Við bjuggum í Melbourne og
þurftum því að keyra á bíl til
Euston. Eftir vinnu á aðfanga-
dag lögðum við af stað og vorum
komin á leiðarenda seint um
kvöldið. Ferðin var reyndar
býsna skrautleg í fyrra því að við
vorum á gamalli bíldruslu sem
m.a. sauð á, þannig að ferðin
sóttist heldur seint. Allt hafðist
þetta samt á endanum. Á
aðfangadagskvöldið var því ekk-
ert gert frekar enda er það kvöld
ekki hluti af hátíðinni hjá Áströl-
um. Aðfangadagurinn hjá þeim
er því að mörgu leyti líkur Þor-
láksmessu hjá okkur.
Á jóladag er aðal hátíðin. Þá
taka menn daginn snemma,
opna gjafirnar og þess háttar en
hápunkti nær hátíðin um hádeg-
ið þegar sest er að svokölluðum
„Christmas Dinner". Samkvæmt
hefðinni er þetta heit máltíð með
öllu tilheyrandi, jafnvel þó að úti
sé 40 stiga hiti. Þetta er alltaf
steik í ofni, nautakjöt, kalkúnn
eða hamborgarhryggur. Eftir-
rétturinn er síðan gufubakaður
plómubúðingur sem búinn er til
með þar til gerðum áhöldum. “
í grillveislu að kvöldi
jóladags
Jóladagskvöld í Ástralíu er
gjörólíkt því sem hér er. Þá safn-
ast gjarnan saman ættingjar,
grilla í garðinum og fara síðan í
leiki á eftir. „Ég held að í lang-
flestum tilfellum drekki menn
eitthvað með þessu öllu saman,
kannski mismikið þó. Menn eru
virkilega að skemmta sér, dansa
og syngja og þannig var þetta
einmitt þar sem ég var. “
- Fannst þér ekki sérkenni-
legt að vera í garðveislu á jóla-
dagskvöld?
„Jú, vissulega var það skrýtið
að vera úti fram á nótt á jóla-
dagskvöld. En þetta var mjög
skemmtilegt. Ég fékk eiginlega
með vissum hætti hvít og köld jól
fyrra árið sem ég var þarna því
unnusta mín og systir hennar
hvolfdu yfir mig hveiti og ísmol-
um til að minna mig aðeins á
hvítu og köldu jólin heima."
- Hvað með undirbúninginn
fyrir jólin þarna úti?
„Þarna er miklu minna til-
stand og stress heldur en er hér
heima, þetta er ekki eins mikil
hátíð,“ svarar Pétur. Kathy bætir
við að rétt eins og hér heima
snúist undirbúningurinn tals-
vert um að gera mikið fyrir
börnin. Þau segja að stór við-
burður í jólaundirbúningnum sé
samkoma þegar fólk kemur sam-
an og syngur jólalög við kerta-
ljós.
„Þetta er samkoma sem hald-
in er hvort heldur sem er í stór-
um bæjum eða litlum. Fólk kaup-
ir kertin af einhverjum sem lætur
ágóðann renna til góðgerðar-
starfsemi og á einhverjum fyrir-
fram ákveðnum stað safnast
fólkið saman og syngur jólalög.
Þessi samkoma er yfirleitt haldin
viku fyrir jól og þá undir berum
himni enda er um þetta leyti
mitt sumar í Ástralíu. “
Sigursveinsson og Kathy Gadsden
Jólin upphaf
sumarfrísins
Hjá mörgum íslendingum er
sterk hefð fyrir jólamatnum og
þá sérstaklega laufabrauðinu.
Ekki er neitt í líkingu við laufa-
brauðið góða á áströlskum jóla-
borðum en hins vegar eru
bakaðar ríkulegar ávaxtakökur
fyrir jólin sem þykja jafn sjálf-
sagðar þar eins og laufabrauðið
hér heima. Pétur og Kathy eru
spurð hvernig annar í jólum líði
þar í landi.
„Þessi dagur er fyrst og fremst
afslöppunardagur, kannski að
mörgu leyti líkur þessum degi
hér heima. En eitt verðum við þó
að hafa í huga þegar verið er að
tala um jólin í Ástralíu og það er
að hjá mörgum er jólahátíðin
fyrsti hlutinn af sumarfríinu. Hjá
skólabörnunum byrjar sumarfrí-
ið í síðustu vikunni fyrir jól og
stendur allt fram í fyrstu vikuna í
febrúar, “ segja þau.
Pétur hugsar sig eilítið um
þegar hann er spurður hvers
hann hafi saknað frá jólunum
heima á Akureyri. „ Jú, sennilega
saknaði ég mest þessarar hátíð-
arstemmningar sem hér er. Hér
heima eru jólin meiri hátíð, jólin
„Nei, nú væri betra að vera kominn heim í steikina til mömmu."! Ferðin
frá Melbourne tilEuston á aðfangadag í fyrra var nokkuð skrautleg því
oftsinnis sauð á bílnum. Pétur brá því á það ráð að biðja hinn algóða
himneska föður um aðstoð svo ná mætti jólahaldinu í tæka tið.
Kathy Gadsden og Pétur Sigursveinsson njóta jólanna á Akureyri þetta árið. Þau segja meiri hátíðar-
stemmningu í kringum jólin á íslandi heldur en í Astralíu sem kunni að eiga sér skýringar íþví aðhérá landi
ber jólin upp á miðjan vetur og svartasta skammdegið en í Ástralíu eru jólin um mitt sumar. Mynd: kga
sjálf eru meiri trúarhátíð hjá okk-
ur heldur en Áströlum. Það kem'-
ur greinilega fram. Þeir halda
ýmsar trúarsamkomur um jólin
en ekki líkt því eins mikið og hér
heima. Kannski spilar mikið inn í
þetta að hér eru jólin hátíð ljóss-
ins í svartasta skammdeginu en
þar ber jólin upp á mitt sumar. “
- Fannst þér jólin minna hátíð-
leg við þessar aðstæður?
„Já, það má segja. Mér fannst
auðvitað dálítið skringilegt að
vera við þessar aðstæður á há-
punkti jólahátíðarinnar. Maður
er ekki alveg vanur því að vera í
stuttbuxum og bol á jóladags-
kvöld, “ bætir hann við og hlær.
Illakka mest til laufa-
brauðsgerðarinnar
Pétur og Kathy eru sammála um
að það yrði þeim mikil vonbrigði
ef ekki verða hvít jól á Akureyri í
ár. En hvernig kemur henni
þessi jólaundirbúningur hér fyrir
sjónir. Hvers væntir hún?
„Ég vænti þess fyrst og fremst
að fá snjó,“ segir hún hlæjandi
og heldur áfram. „Edda, móðir
Péturs, hefur sagt mér mikið frá
þessu jólahaldi í fjölskyldunni
svo að ég veit nokkuð á hverju
ég á von. Það sem ég hlakka þó
mest til að gera er að búa til
laufabrauðið enda höfum við
ekkert því líkt í Ástralíu. Mér
finnst mjög gaman að fylgjast
með þessum jólaundirbúningi
hér, þ.e.a.s. því sem ég hef þeg-
ar séð af honum. Þetta er allt
öðruvísi en heima á þessum
árstíma. Ég hlakka líka mjög til
þess að fá örðuvísi mat á jólun-
um en ég er vön og þar að auki
er það spennandi fyrir mig að
upplifa hápunkt jólahátíðarinnar
að kvöldi þess 24. í staðinn fyrir
25. Ég er nefnilega vön því að
vera ennþá á leiðinni heim til
mín á þessum tíma," segir hún
um aðfangadagskvöldið.
Kathy segir líka að það verði
mjög skrýtið að vakna á jóla-
dagsmorgun og eiga ekki fyrir
höndum að opna gjafirnar. „Við
erum vön því að sitja með svala-
drykk og opna gjafir þennan
morgun þannig að þetta verður
allt mjög framandi."
- Hvað finnst þér um það sem
þú hefur séð?
„Mér finnst skreytingarnar
mjög fallegar. Öll jólaljósin verða
mjög falleg í þessu myrkri og
einmitt fegurð þeirra held ég að
breyti svolítið tilfinningum fólks
til jólanna. Ég held að jólin séu
tekin alvarlegar hér en í Ástralíu,
kannski einmitt vegna þess að
hér er myrkrið og snjórinn. Að
minnsta kosti kemur þetta mér
þannig fyrir sjónir. Við höfum
t.d. ekki nein aðventuljós í
Ástralíu og ég held að þar hugsi
ekki nema trúaðasta fólkið um
aðventuna sem slíka.
Jólin í Ástralíu eru tími þegar
fjölskyldan hittist. Fólk leggur
mikið á sig til að komast heim
um jólin og vera hjá sínum nán-
ustu. Fyrir mér eru jóhn tími
þegar fjölskyldan hittist og
skemmtir sér. Síðustu árinu hef-
ur það verið svo að jólin eru eini
tíminn þegar við hittumst öll
saman.“
Að gefa smátt
af heilum hug
Mörgum þykir gjafastandið í
Islendingum um jólin ganga út í
öfgar. Pétur segir tilstand í
kringum gjafirnar mun minna í
Ástralíu en hér.
„Fólk þarna gefur fleirum gjaf-
ir en smærri. Fólk gefur líka vina-
fólki sínu gjafir og þá gjarnan
eitthvað smátt. Verðgildið og
stærðin skiptir þetta fólk ekki
máli heldur fyrst og fremst það
sem að baki býr. Auðvitað er
þetta eitthvað misjafnt milh fjöl-
skyldna en í heildina virðist mér
fólk halda sig við þessar smáu
gjafir."
- Hvænær byrjar jólaundir-
búningurinn í Ástrahu, þ.e.
skreytingar í verslunum, auglýs-
ingar og shkt?
„Þetta byrjar fyrr en hér
heima. Þetta á þó eingöngu við
um borgirnar en maður verður
þess ekki var í dreifbýlinu."
í heildina virðist jólahald
þeirra Ástrala geróhkt því sem
við þekkjum. Pétur og Kathy
benda þó á í lokin að ekki haldi
ahir jóhn með þessum hætti því
ekki megi gleyma því að margir
innflytjendur í landinu hafi sína
sérstöku siði og því haldi sumir
þeirra upp á jóhn þann 24. des-
ember. „Til dæmis halda Kín-
verjarnir upp á jóhn á einhvern
aht annan hátt og síðan eru Gyð-
ingar sem ekki hafa jól. Þessi jól
sem við höfum hér lýst er engh-
saxneska aðferðin, ef svo má að
orðikomast." JÓH