Dagur - 14.01.1992, Blaðsíða 13

Þriðjudagur 14. janúar 1992 - DAGUR - 13
Minning
Sverrir Guðmundsson
Lómatjörn
Fæddur 10. ágúst 1912 - Dáinn 6. janúar 1992
Sverrir Guðmundsson var fæddur
á Lómatjörn þann 10. ágúst 1912
og ól þar allan sinn aldur. Að
honum stóðu fornir ættmeiðar
eyfirskir og úr Fjörðum. Faðir
hans var Guðmundur Sæmunds-
son frá Gröf í Öngulsstaðahreppi
f. 1861. Hann var bróðir Hákarla-
Sæmundar. Móðir hans var Val-
gerður Jóhannesdóttir frá Kuss-
ungsstöðum í Fjörðum fædd
1875. Þeir bræður Guðmundur
og Sæmundur voru kvæntir systr-
um því kona Sæmundar var Sig-
ríður Jóhannesdóttir frá Kuss-
ungsstöðum. Guðmundur og
Valgerður hófu búskap að Hlöð-
um á Grenivík og fluttu sig síðan
um set árð 1903 að Lómatjörn.
Þar ólust upp börn þeirra en þau
voru í aldursröð; Lára, bjó í
Reykjavík, Sigrún húsfreyja á
Skarði í Dalsmynni, Sæmundur
bóndi í Fagrabæ í Höfðahverfi,
Jóhanna kennari í Reykjavík,
Guðbjörg húsmóðir, Akureyri
lézt af slysförum árið 1929, þá
nýgift. Sigurbjörg, húsfreyja í
Hléskógum Höfðahverfi, Guð-
rún Ingileif húsfreyja í Reykja-
vík, Ingólfur bryti í Reykjavík,
Sverrir, sem hér er kvaddur, Sig-
ríður húsfreyja og organisti, bjó
lengst í Hóíshúsum í Eyjafirði.
Yngstur var Valtýr lögmaður,
sýslumaður á Eskifirði. Einnig
tóku þau hjón í fóstur frænku
sína Ingileifu, dóttur Sigríðar og
Sæmundar við lát Sigríðar og var
hún ætíð síðan sem ein af
hópnum. Af þessum systkinahópi
eru nú aðeins eftirlifandi
Guðrún, Sigríður og Ingileif.
Að Lómatjörn var fenginn
barnakennari til uppfræðslu.
Sóttu þangað börn af nærliggj-
andi bæjum til náms og var því
oft glatt á hjalla. Eitthvað hefur
þurft að taka til hendinni á svo
barnmörgu heimili við að fæða og
klæða þennan stóra hóp og mun
ekki hafa skort á elju og bjartsýni
þeirra Guðmundar og Valgerðar
að ala önn fyrir heimilinu. Ekki
var sífellt verið að bolloka við
kýr og sauði. Mikið var ofið í
fatnað og annað og var heimilið
m.a. verðlaunað fyrir vefnað árið
1922. Sem dæmi um menntunar-
viðleitni heimilisins, þá réðust
þau hjón í að kaupa orgel í kring-
um 1915 til heimilisins. Þótti það
ráðslag ekki búmannslegt, kaup-
Söfn
Náttúrugripasafnið á Akureyri,
Hafnarstræti 81, sími 22983.
Opið á sunnudögum kl. 13-16.
Húsavíkurkirkja.
Fyrirbænaguðsþjónusta kl. 18 mið-
vikudag. Beðið fyrir sjúkum.
Fyrirbænaefni berist sóknarpresti í
síma 41317.
I.O.O.F. 15 = 1721148(4 = 9 III -
MTW.
I.O.O.F. 06.2 = 1731158(4 = XX.
I.O.O.F. 15 = 1731148(4 = 9. III.
M.T.V.
Mömmumorgnar“
- opið hús í safnaðar-
heimili Akureyrarkirkju.
Starfsemin hafin að nýju
eftir jólafrí.
Miðvikudaginn 15. janúar frá kl. 10-
12: Frjáls tími, kaffi og spjall.
Allir foreldrar velkomnir með börn
verðið ígildi hestakerru sem ekki
var til á búinu og þurfti að fá
kerru lánaða að flytja hljóðfærið
heim. En svo fór, að öll lærðu
börnin að spila á orgelið, mismik-
ið þó. Lítt hefði kerra dugað til
þeirra mennta. Af þessu leiddi,
að söngur var mjög iðkaður á
heimilinu og sungu börnin öll og
oftast nær fjórraddað. Sönggleð-
ina fengu þau þannig í arf og hef-
ur sá arfur enzt afkomendunum
fram á þennan dag og veitt þeim
ófáar góðar stundir.
Að loknu heimanámi gekk
Sverrir í Gagnfræðaskólann á
Akureyri sem síðar varð Mennta-
skólinn þar.
Tók hann við búsforráðum af
foreldrum sínum árið 1939. Hinn
14. júní 1947 gekk hann að eiga
Jórlaugu Guðrúnu Guðnadóttur
kaupkonu frá Reykjavík. Jórlaug
var einstök mannkostakona,
greind og skemmtileg - og hún
hafði svo stórt hjarta. Þau Sverrir
eignuðust þrjár dætur og bera
þær foreldrunum fagurt vitni.
Elzt er Sigríður fædd 1948, Val-
gerður er fædd 1950 og 1952
fæddist Guðný. Jórlaugar naut
alltof skammt við en hún féll frá
árið 1960 eftir skammvinn veik-
indi. Mikið var lagt á ungar dætur
og föður þeirra þó ekki bættist
við, að Sverrir bóndi var þá þegar
illa farinn af slitgigt í mjöðmum.
Ég var svo lánsöm að alast upp
í þessari fallegu sveit, Höfða-
hverfi á þessum árum. Móðir mín
Sigurbjörg var eitt þeirra Lóma-
tjarnarsystkina og Hléskógar
næsti bær við Lómatjörn. Var því
mikið samband og samvinna á
milli heimilanna. í hugann koma
ótal atvik. Þvottadagar í Hlé-
skógum en þar var heimarafstöð
og því rafmagnsþvottavél. Kom
þá Jórlaug og frænkur mínar
heim, ekki aðeins með þvottinn
heldur færandi hendi með líf og
leiki og söng í hjarta. Ótal
bernskubrek eigum við frænk-
urnar úr þessum ódáinsheimi í
gróandi sveit. Heimsóknir í
Lómatjörn voru ávallt fagnaðar-
fundir. Þar bjó amma Valgerður
í skjóli Sverris og Jórlaugar og
þar var og er allt fram á þennan
dag mitt annað heimili.
Sverrir fékk Willy’s jeppa árið
1946 sem var einn sá fyrsti í sveit-
inni. Nutum við góðs af því, og
marga ferðina fengum við „að
sitja í“.
Svo talaðist til í .ársbyrjun 1972
að við hjónin önnuðumst Lóma-
tjarnarbúið á meðan Sverrir færi
í mjaðmaraðgerð á Landspítal-
ann. Dvöldum við þar í hartnær
þrjá mánuði í einmunatíð við
skepnuhöld góð. Eftir að Sverrir
kom heim af spítalanum tók hann
til óspilltra málanna við bókhald
og fjármál sveitarfélagsins á með-
an viðskiptafræðingurinn og
hjúkrunarfræðingurinn sáu um
mjaltir og gegningar. Að loknu
dagsverki var spjallað hvort sem
var um liðna tíð, hin fornu minni,
eða um landsmálin og pólitíkina.
Hvortveggja var, að Sverrir var
minnugur á allt hið gamla og
harðfylginn baráttumaður lands-
byggðar og fylgdist gjörla með.
Hann var alla tíð einarður fylgis-
maður Framsóknarflokksins og
samvinnumaður í beztri merk-
ingu þess orðs. Mátti hann á
þessum skemmtilegu kvöldstund-
um í einlægri glettni sinni láta
reyna á bókvit og pólitíska stað-
festu fræðinganna, beitarhúsa-
manna sinna þá um stund, en
þeir svöruðu í sömu mynt eftir
mætti. Ekkert kynslóðabil þekkt-
is á þeim bæ. Eftir þessa samveru
stóð æ síðan náin vinátta þrátt
fyrir fjörutíu ára aldursmun og
nokkra fjallgarða.
Einu sinni sem oftar drápum
við hjón á dyr á Lómatjörn með
erlenda gesti okkar. Varð Sverri
ekki skotaskuld að gera sig
skiljanlegan á erlendum tungum
þrátt fyrir stutta skólavist og var
hrókur alls fagnaðar. Þannig var
að hér áður hafði Sverrir oft
danska eða þýzka vinnumenn. Á
meðan hann tróð í þá hreinni
íslenzku, hvern eftir þeirra getu,
þá notaði hann tækifærið og æfði
sig á þeirra móðurmáli í þaula og
gat þannig tjáð sig í nágranna-
málunum svo vel að furðu sætti.
Helztu eðliskostir Sverris voru
létt lund á hverju sem gekk og
áræði til verka á hvaða sviði sem
hann fékkst við.
Hann var íþróttamaður á yngri
árum og keppti með Magna sem
á þeim árum var býsna harðsnúið
kanttspyrnulið nyrðra. Þar
keppti einnig Valtýr bróðir hans
sem síðar gat sér gott orð á knatt-
vellinum.
Sverrir valdist snemma til for-
ystu í heimasveit sinni. Hann
varð oddviti Grýtubakkahrepps
árið 1954 og gegndi því starfi í
tuttugu ár eða til ársins 1974, að
hann tók við starfi sveitarstjóra
þar næstu tvö ár. Hann var for-
nraður Ræktunarsambands Grýtu-
bakkahrepps frá 1946 og lengi
síðan.
Það er ekki algengt að bóndi í
miðju landbúnaðarhéraði ljái
atvinnumálum og útvegi hug sinn
og atfylgi. Sverri voru þau mál
þó svo hugleikin að segja má, að
allflest fyrirtæki í goðorði hans
hafði komizt á skrið fyrir hans
atbeina. Hann var stjórnarfor-
maður í útgerðarfélaginu Gjögri
hf. frá árinu 1965 til dauðadags.
Hvatamaður var hann að stofnun
fiskvinnslu- og frystihússins
Kaldbaks hf. á Grenivík árið
1967 og stjórnarformaður þess
félags frá byrjun. Hann var einn
af stofnendum Grávöru hf. sem
var eitt af fyrstu loðdýrabúununr
hérlendis eftir seinna stríð. Var
hann framkvæmdastjóri þar um
árabil og fékk strax í byrjun
norska kunnáttumenn til rekstr-
arins til að tryggja fagmennsku
og rétt vinnubrögð í þessari nýju
búgrein. Var það vel ráðið þar
sem hvorki var reynsla né kunn-
átta fyrir í landinu að eiga við svo
vandasamt eldi. í þessunr rekstri
sem og í stjórn útvegsfyrirtækj-
anna þurfti oft að beita nærri
vindi þegar óvíst var unr landsýn
í kólgu verðsveiflna, gengisóár-
ana og vaxtagjörninga. Ekki kom
Sverrir með brotið skip að landi í
þeim sviptingum. Sama gilti í
einkalífi hans. Ekkert virtist
beygja hann. Smitandi hlátur og
glettin tilsvör lyftu huga og opn-
uðu ýmsar dyr, á hverju sem
gekk.
í ljóshending afskipta Sverris
af framförum héraðs og forystu
þar, er hægurinn hjá að ímynda
sér bóndann á Lómatjörn á öðr-
um vettvangi vors daglega
amsturs. Stjórnsemi hans, franr-
farahugur og elja hefði öllu frem-
ur nýtzt við hvers konar ábyrðgar-
störf önnur, við þjóðmálin eða í
atvinnulífinu, þeim sviðum þar
sem vegtyllur verða mestar og
framinn er vís. Það freistaði hans
ekki. Hann gekk heldur til bú-
starf á óðali sínu og flautaði eða
blístraði ýmist slagara eða gömul
hálfgleymd þjóðlög við verkin.
Var ekki furða að sumarpeyjarn-
ir Bragi og Tommi kölluðu hann
fuffarann eftir þeim hljóðum.
Sverrir ól allan sinn aldur í
heimasveit. Því réðu vafalítið
heimilisástæður í fyrstu en jafn-
framt áhugi á búskap og því lífi,
sem byggðist á landinu og gæðum
þess. Ganga lífs iians var bundin
arfinum sem felst í landinu sjálfu
og bændamenningunni gömlu en
jafnfranrt sterkmótuð af fram-
farahyggju eins og verkin sýna.
Vel eiga hér við orð Hannesar
Péturssonar skálds þar sem hann
segir í Blikavatni:
„Hið innra þjóðlíf heldur land-
inu í rækt hugmyndalega, gæðir
það lífi hugsunar, tengir sarnan
mannh'f og náttúru með því móti
sem engir finna aðrir en þeir sem
hér eru bornir og barnfæddir.“
Hinn glaðbeitti sögumaður
okkar er kvaddur. En merkið er
ekki fallið. Arfur þeirra systra
sem nú sitja Lómatjörn er fólginn
í þeim anda sem fram kemur í
orðum skáldsins. Sá arfur er ekki
lítils virði. Hann getur riðið
baggamuninn um tilvist byggða.
Er ekki að efa að svo vel útilát-
ið veganesti, sem þeim systrum
og afkomendum er þar gefið,
mun duga þeim og miklu fleirum
til að halda merkinu uppi. Var þá
ekki til einskis barizt.
Við hjónin þökkum áralanga
vegferð í gleði og vináttu. Drott-
inn blessi afkomendur og venzla-
fólk.
Laufey Egilsdóttir,
Þorsteinn P. Gústafsson,
Fellabæ.
Þegar mamma sagði mér að afi
væri dáinn hljóp ég í fangið á
henni og brast í grát. Síðan settist
ég við píanóið og á meðan ég
spilaði rifjaðist margt upp fyrir
mér um afa. Allar þær ánægju-
legu stundir sem við höfum átt
saman afi og ég.
Fyrstu 4 ár ævi minnar bjugg-
urn við í húsinu hjá afa. Ég man
þegar ég var 4 ára, þá kenndi
hann mér kvæðið um Svein
Dúfu. Mér fannst gaman þá að
hafa lært það en þegar ég varð
aðeins eldri og afi fór að hlýða
mér yfir þá fannst mér ekki alveg
eins gaman. Þá var ég farin að
gleyma ýmsu úr kvæðinu. Hann
kenndi mér líka málfræði, að
greina í orðaflokka og fallbeygja.
Hann var svo mikill íslenskumað-
ur.
Við systurnar fórum stundum í
leiki við afa. Sá leikur sem ég
man best eftir var þannig, að ég
lék einhverja ólátastelpu, sem
var alltaf að stríða og taka eitt-
hvað frá fólki. Ingunn systir var
Tónmenntaskólinn
Á Akureyri
var stofnaður 1. janúar 1992.
Er honum ætlað að leysa úr brýnni þörf fyrir þjónustu
við bæjarbúa í nýju hverfunum, þar sem hann verður
með starfsemi sína á mismunandi stöðum í bænum,
s.s. í Glerárhverfi og Lundarhverfi.
Auk þess verður boðið upp á þá nýjung, að kennsla
fyrir hreyfihamlað fólk, getur farið fram á heimili við-
komandi nemanda, sé þess óskað.
Tónmenntaskólinn verður rekinn sem einkaskóli
fyrst um sinn, en í samræmi við lög um tónlistar-
skóla.
Kennt og prófað verður s.kv. námskrá íslenskra tón-
listarskóla af kennurum með réttindi.
Til stigsprófs verða allar kjarnagreinar, tónfræði,
hljóðfræði, tónheyrn og tónlistarsaga, kenndar.
Fyrir nemendur á tónlistarbraut framhaldsskóla
verða allar tónlistargreinar kenndar s.kv. kröfum til
stúdentsprófs.
í Tónmenntaskólanum verður lögð rík áhersla á
tónlistaruppeldi yngri kynslóðarinnar. Hafa fengist
mjög reyndir kennarar á því sviði til að hafa umsjón
með t.d. forskóla, Suzuki-fiðlukennslu og byrjenda-
kennslu á önnur hljóðfæri.
Mest öll byrjendakennsla verður kennd í litlum
hópum, sem gerir námið fjölbreytt og lifandi og gefur
nemendunum tækifæri til að spila saman.
Við kennslu á hljómsveitar-hljóðfæri, verður einnig
lögð mikil áhersla á samspil, bæði í hópum og hljóm-
sveitum af ýmsum gerðum.
if wm m. ,jm.
Eiginmaöur minn, faöir, tengdafaöir og afi,
JÓHANN SIGURÐSSON,
Dvalarheimilinu Hlíð,
verður jarðsunginn frá Akureyrarkirkju, miðvikudaginn 15.
janúar kl. 13.30.
Sigurveig Sigtryggsdóttir,
Sveinfríður Jóhannsdóttir,
Hermann Jónsson
og barnabörn.