Dagur - 07.04.1993, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Miðvikudagur 7. apríl 1993
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFTKR. 1200ÁMÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ KR. 110
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON (íþróttir),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 96-41585, fax 96-42285),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON,
ÓLI G. JÓHANNSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SIGRÍÐUR ÞORGRÍMSDÓTTIR (Sauðárkróki vs. 95-35960, fax 95-36130),
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: ROBYN ANNE REDMAN
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DRÉÍFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
íslensk atviimustefiia
Orsökum þess vanda er nú herjar á þjóðarbúskap íslend-
inga má skipta í þrjá megin þætti. í fyrsta lagi er þeirra að
leita í mikilli fjárfestingu í atvinnulífi þjóðarinnar á
undanförnum árum auk sífellt vaxandi neyslu er birst
hefur með margvíslegu móti í hinu daglega lífi. í öðru lagi
hefur orðið umtalsverður samdráttur í verðmætasköpun,
sem orsakast af minnkandi sjávarafla og verðsveiflum á
mörkuðum. í þriðja lagi býr þjóðin við stjómarfar þar sem
ráðamenn telja það utan síns verksviðs að skapa atvinnu-
lífinu nauðsynleg rekstrarskilyrði og stuðla að lausn á
vanda margra atvinnufyrirtækja. Slík iðja falli hreinlega
ekki að þeim pólitísku ismum er hún gmndvallar stjóm-
málastefnu sína á.
Afleiðingar þessa hafa komið með margvíslegum hætti
við h'f landsmanna að undanförnu. Atvinnufyrirtæki hafa
tugum saman komist í þrot. Afskriftir útlána valda
bankakerfinu ákveðnum erfiðleikum og atvinna hefur
dregist saman. Tekjumöguleikar er sköpuðust af stöðug-
um skorti á vinnuafli hafa stórlega minnkað og fólk á mun
erfiðara með að láta yfirvinnutekjur leysa neysluþarfir og
margvíslegar fjárskuldbindingar. Viðvarandi atvinnu-
leysi hefur einnig haldið innreið sína - meira en áður hef-
ur þekkst. Félagslegur vandi eykst dag frá degi og margir
sjá ekki annað framundan en svartnætti þess að hafa
ekkert að starfa og lítið fyrir sig að leggja. Því fólki er
hyggur á langskólanám fækkar og vandséð er hvað marg-
ir þeirra er ekki treysta sér til framhaldsnáms að óbreytt-
um aðstæðum koma til með að leggja fyrir sig í framtíð-
inni.
Ekki er unnt að segja að sú mynd er við blasir sé fögur
eða útlitið bjart. Engu að síður þarf að bregðast við því
með ákveðnum hætti og reyna að leysa vanda atvinnu-
lífsins og landsmanna lið fyrir lið. í fyrstu verður að
hyggja að sjávarútveginum - undirstöðuatvinnuvegi
landsmanna og losa hann úr klemmu offjárfestingar
undangenginna ára. Fækka þarf fiskiskipum og einnig
verður að samnýta þá framleiðslumöguleika er fyrir eru í
tengdum byggðarlögum. Við þá skipulagningu sem fram-
undan er í sjávarútvegi skiptir samgöngukerfið höfuð-
máli. Greiðar samgöngur geta einar sætt íbúana á strönd
landsins við þær breytingar sem óumflýjanlegar eru og
tryggt byggð á sem flestum stöðum.
íslensk atvinnustefna verður að byggjast á því að með
lækkun tilkostnaðar og aukinni framleiðni í öflun og
vinnslu sjávarafurða megi vinna á móti sveiflum á
mörkuðum og tryggja meiri stöðugleika í efnahagslífi
þjóðarinnar en verið hefur. Aðrar stjórnvaldsaðgerðir
verða einnig að koma til og þar brennur lækkun vaxta
fyrst á öllu atvinnulífi. Gerð kjarasamninga þar sem reynt
verður tryggja afkomumöguleika miðað við aðstæður er
einnig nauðsyn. Takist að tryggja endurreisn sjávarút-
vegsins og auka verðmætasköpun hans munu opnast
leiðir til að hefja nauðsynlega nýsköpun í atvinnulífi og
vinna þjóðina aftur til þeirra lífskjara er hún hafði náð að
mynda.
En landsmenn verða einnig að læra af reynslu liðins
tíma og miða fjárfestingar framtíðarinnar við arðsemis-
möguleika en ekki verðbólguhugarfarið gamla, að tíminn
og tilviljanirnar láti skuldirnar hverfa. íslensk atvinnu-
stefna verður einnig að byggjast á raunveruleika en ekki
pólitískum ismum sem aldrei geta hentað í hinu fámenna
íslenska samfélagi. ÞI
Frímerki
Heimskautarefur
Fjallarefur eða Heimskautarefur. Finnsku frímerkin.
Þau eru mörg nöfnin sem refur-
inn, eða tófan hefir fengið í ís-
lensku máli. „Lágfóta lék sér við
sauðinn", þekkjum við úr gamalli
barnagælu. Þá er hann einnig
nefndur fjallarefur og fleira og
síður virðulegt, eins og dýrbítur.
Hann er af hundaætt og er stund-
um heiðraður með því að gefa út
mynd hans á frímerki. Þetta var
gert á íslandi árið 1980 og nú eru
Finnar að heiðra Heimskautaref-
inn, með því að gefa út fjögur
mismunandi frímerki með mynd
hans. Hið latneska heiti heim-
skautarefsins er Alopex Lago-
pus. Þessi fjögur frímerki sýna
mismunandi stellingar refa og á
mismunandi árstíma. Refurinn,
það er að segja heimskautarefur-
inn, getur skipt um lit. Er hann
þá alveg hvítur á vetrum, en
brúnleitur á sumrin. Þó sagði Páll
Hersteinsson, veiðistjóri, í
útvarpi um daginn, að ekki
skiptu allir refir um lit. Sumir
væru hvítir allan ársins hring.
Hins vegar gætu báðar tegundir
afkvæmi hvor með annarri. Von-
andi án þess að undan þeim komi
skoffín eða skuggabaldrar. Ann-
ars var víst skuggabaldur afkom-
andi kattar og tófu og var þá
fressið faðir, hins vegar var refur-
inn faðir ef undan kom skoffín.
Hvort tveggja voru talin þjóð-
söguleg dýr, nánast illir andar.
Af þessu má sjá hvern hug menn
báru til rebba hér áður fyrr. Mel-
rakki var líka kallaður og kven-
dýrið var nefnt grenlægja, en
greni gerði hann sér í urð eða
melum. íslensk orðabók nefnir
hann rándýr af hundaætt og kall-
ar hann á latínu canis=hundaætt.
lagopus. Þá hafa brögðóttum
mönnum verið valin ýms refa-
nöfn í gegnum tíðina.
Það er enn ein útgáfan með
merki WWF sem hér er um að
ræða, undir vernd og stjórn Filip-
usar hertoga, eða prins. í tilkynn-
ingu finnsku póststjórnarinnar
segir að hér sé um að ræða frí-
merki gefin út í fjórblokkum og
með 16 frímerkjum í hverri örk.
Eru þetta arkir með randprenti
og einnig með svokölluðum gutt-
erpörum á milli hverra tveggja
arka. Eru þetta miðar með
áprentunum eða jafnvel hvítir.
Þessi millipör, því að ávallt eru
tveir miðar hlið við hlið í miðj-
unni, geta verið með útgáfunúm-
eri, útgáfudegi frímerkjanna,
merkjum póstsins, striki og/eða
hvers konar annarri prentun.
Oftast eru frímerkin sitt hvoru
megin við millipörin andstæð,
það heitir á tæknimáli „téte-
beche“.
Þá er einnig tekið fram, að
verðgildi frímerkjanna sé 2,30
mörk, eða lægsta burðargjald fyr-
ir bréf og kort innanlands og inn-
an Norðurlanda og í Baltnesku
löndunum eða burðargjalda-
flokkur 1. Það er gaman að sjá að
Finnar hafa enn sama burðargjald
innan allra Norðurlandanna og
þeir nota innanlands. Við höfum
sagt skilið við hin Norðurlöndin
að því er burðargjald varðar, en
Finnar bæta Baltísku Iöndunum
við í hópinn. Þetta stafar ef til vill
af því að við ætlum ekki að sækja
um aðild að FB.
Það er Pirko Valtonen, sem
hefir hannað þessi frímerki með
refunum og hefir þá eins og áður
er greint bæði í sumar- og vetrar-
búningi. Eru tvö merki af hvorri
gerð, hvíta refnum og einnig
brúna refnum. Eðlilega er gren-
lægjan með yrðlingana í sumar-
búningi.
Frímerki þessi komu út þann
19. mars og þá eru einnig gefin út
fjögur Maximkort með myndefni
frímerkjanna.
Svona rétt til gamans set ég
hérna með tvær myndir af
refnum, eins og gerð var tillaga
um að hann liti út á íslensku
frímerkjunum árið 1980. Þessar
myndir voru hins vegar ekki sam-
þykktar.
Sigurður H. Þorsteinsson.
Samþykkt stjórnar SSNV:
Sveitarfélög taki
við rekstri Fast-
eignamats ríkisins
Á stjórnarfundi Samtaka sveit-
arfélaga á Norðurlandi vestra
sem haldinn var á Siglufirði sl.
mánudag, voru málefni Fast-
eignamats ríksins tekin til
umræðu.
Á fundinum lagði Magnús B.
Jónsson fram eftirfarandi tillögu,
sem samþykkt var samhljóða:
„Stjórn Samtaka sveitarfélaga á
Norðurlandi vestra skorar á
stjórn Sambands íslenska sveitar-
félaga að taka upp viðræður við
ríkisvaldið um að sveitarfélög
taki við rekstri Fasteignamats
ríksins." -KK
Heimskautarefurinn, tillaga að íslenskum frímerkjum frá árinu 1980.
Önnur tillaga að sama frímerki.