Dagur - 10.12.1994, Blaðsíða 11

Laugardagur 10. desember 1994 - DAGUR - 11
Að breyta viði í nytjamuni og listaverk
- Jóhann Sigurjónsson sóttur heim í Gallerí 16 á Akureyri
um. Sumarið 1992 hófst ég svo
handa og nú vinn ég úr allt að sjö-
tíu tegundum af tré. Aðallega inn-
fluttum viði cn einnig íslenskum.
Viðurinn er víðsvegar aó úr heim-
inum og allar tegundimar hafa
sína sérstöðu. Hér er til dæmis
viður sem verður grænn með tím-
anum og annar sem verður fjólu-
blár.“
/
Islenskt, já takk
„Ég er búinn að koma fyrir í
þurrki unr það bil einu og hálfu
tonni af íslenskum viði og reka-
viði. En það tekur tré eitt ár að
þorna á tommuna og því tekur það
einhver ár fyrir viðinn minn aó
þorna þannig að unnt sé að renna
úr honum. Þangaó til fæ ég þurrk-
aðan íslenskan vió hjá skógrækt-
arstöðvunum en frarn undir þetta
hefur lítið verið gert af því að
þurrka við hér á landi. Hinsvegar
er líka mögulegt að renna viðinn
blautan og síóastliðið sumar fór ég
á námskció í slíkri blautrenni-
smíði hjá Michael O Donnel, sem
er skoskur rennismiður. Sú aðferð
gæti hentað mjög vel hér á landi
þar sem takmarkaó magn af viði
hefur verið þurrkað hér til þessa.“
Auðlind í fjörum landsins
„Annars finnst mér íslendingar
fara illa meö viö, tré sem eru fjar-
lægð úr göróum fara til dæmis á
haugana eða er brennt. Hér eru
allar fjörur frá Langanesi og vest-
ur á Hornbjarg fullar af rekaviði
sem er sáralítið nýttur. Þama, í
fjörum landsins, liggur óhernju
auðlind, mjög sérstakt hráefni sem
við nýturn ekki. Af trésmíðaverk-
stæóum er líka hent á haugana
efni, sent cnginn vandi væri að
vinna úr nytjahluti og jafnvel
listaverk af handverksfólki.“
Minjagripir
„Ég tel að okkur vanti tiltölulega
ódýra og einfalda minjagripi úr
tré. Gripirnir mega ekki kosta
meira en 2-3 þúsund krónur ef
þeir eiga að vera gjaldgengir á
hinum almenna minjagripa- og
jólagjafamarkaði. Meira úrval af
munum úr tré yrði viðbót við það
handverk sem er fyrir hendi og
það mundi auka fjölbreytnina í
minjagripum og gjafavöru, sem er
að mínu mati ntjög nauðsynlegt,"
sagði Jóhann. KLJ
Handverk eða list?
„Ég tel að skilin á milli handverks og listar séu allt
of skörp hér á landi. Ef listamaður hefur lært í
einhverjum listaskóla er tcppi eða leirskál eftir við-
komandi manneskju talið listaverk og verðlagt sam-
kvæmt því. Hins vegar eru mörg verk handverks-
manna hrein listaverk, engu ómerkilegri en þeirra
sem telja sig listamenn. Þessi viðhorf þarf að endur-
skoða.
Ég get nefnt sem dænti skálar sem ég vinn úr
viöi, sem ég tel að séu hrein Iistaverk. Þær eru unn-
ar úr tré sem er að hluta formaó af náttúrunni. Það
er ekki hægt aö finna annað eins form. Skálar í
þessum dúr eru seldar í galleríum bæði austan hafs
og vestan á verði frá 40-200 þúsund krónur. Er um
handverk eða listaverk að ræða?“ spyr Jóhann.
Myndir: KLJ
„Það verður aldrei búin til önnur skái eins og þessi.
^ Hún er rcnnd úr álmhnyðju og náttúran hefur séð
^ til þess að engin önnur verður eins.“
Árið 1990 hélt Jóhann Sigur-
jónsson ásamt konu sinni Val-
gerði Franklín meinatækni og
sonum þeirra hjóna Andra Geir
og Jónasi Loga til ársdvalar til
London. Jóhann, sem er kennari
við Menntaskólann á Akureyri,
hafði þá gegnt stjórnunarstörf-
um við skólann um sjö ára
skeið, fyrst stöðu aðstoðarskóla-
meistara og síðan skólameistara.
Hann tók þá ákvörðun að taka
sér ársleyfi til endurmenntunar
áður en hann hæfi kennslu í
Menntaskólanum að nýju og því
var haldið til London. En það er
ekki kennarastarfið eða náms-
ferill Jóhanns í London, sem
hann ætlar að kynna fyrir okkur
að þessu sinni, og þó?
Auk náms við háskóla í Lond-
on lærði Jóhann rennismíði í
Middlesex Woodturning Centre í
London. Þegar heim kom var
rennibekk og nokkrum verkfærum
komið fyrir í skoti undir tröppun-
um í Eyrarlandsveginum, þar scm
heimili fjölskyldunnar er, og hluti
neðstu hæðarinnar breyttist smátt
og smátt í gallerí, Gallcrí 16, en
þar er til sýnis og sölu ótrúlcgt úr-
val listmuna og nytjahluta.
I dag opnar Jóhann sýningu á
vcrkum sínum í Gamla Lundi á
Akureyri. Sýningin verður opin
daglangt um helgina, en hvernig
stóð á því að menntaskólakennar-
inn fór aó fást við rennismíði?
Jólahjöllur og kúlur sem Jóhann vinnur úr allt að tuttugu viðarkubbum og
mörgum viðartcgundum. Hver hlutur er cinstæður, engir tveir eru eins.
Fremst á myndinni eru annars konar bjöllur, þær eru úr islensku birki.
í Gallerí 16 eru ótal munir úr tré á verði við allra hæfi. Allt frá smæstu lyklakippum og barmnælum upp í stórar
veggmyndir, skálar og vasa. I dag og á morgun vcrða allir þcssir munir og meira til á sýningu Jóhanns í Gamla
Lundi á Akurcyri.
„Þannig var að þegar við
bjuggum í London bauð nágranni
okkar þar okkur heint og þá barst
áhugamál hans í tal en hann smíó-
aði dúkkuhús. Hann taldi að það
væri hverjum manni nauðsynlegt
að eiga eitthvert tómstundagaman
Sjötíu viðartegundir
„Fyrsta veturinn eftir að ég koma
heint nýtti ég til að lesa- allt sem
ég komst yfir um rennismíði og til
að viða að mér efni og verkfær-
Jóhann með jólabjöllur úr íslensku birki, annars vegar bjöllustreng og hins
vegar stóra staka bjöllu.
og í framhaldi af því fór ég að
velta ýmiskonar tómstundaiðju
fyrir mér. Nokkru síðar var aug-
lýst námskeió í rennismíði og ég
fór á það og var síðan eins og grár
köttur hjá rennismiðnum allt þar
til ég fór aftur heim til íslands.“
Auglýsing um starfslaun
listamanna árið 1995
Starfslaun handa listamönnum
Hér með eru auglýst til umsóknar starfslaun til handa
listamönnum árið 1995, í samræmi við ákvæði laga nr.
35/1991. Starfslaun eru veitt úr fjórum sjóðum, þ.e.:
1. Launasjóði rithöfunda,
2. Launasjóði myndlistarmanna,
3. Tónskáldasjóði,
4. Listasjóði.
Umsóknir skulu hafa borist Stjórn listamannalauna,
menntamálaráðuneytinu, Sölvhólsgötu 4, 150 Reykja-
vík, á þar til gerðum eyðublöðum fyrir kl. 16 mánudag-
inn 16. janúar 1995. Umsóknir skulu auðkenndar
„Starfslaun listamanna" og tilgreina þann sjóð sem sótt
er um laun til. Umsóknareyðublöð fást hjá mennta-
málaráðuneytinu.
Ath. Hafi umsækjandi áður hlotið starfslaun verður um-
sókn hans því aðeins tekin til umfjöllunar að hann hafi
skilað stjórn listamannalauna skýrslu um störf sín í
samræmi við ákvæði 4. gr. laga um listamannalaun nr.
35/1991.
Reykjavík, 7. nóvember 1994.
Stjórn listamannalauna.