Dagur - 17.12.1994, Síða 4

4 - DAGUR - Laugardagur 17. desember 1994
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 60, AKUREYRI,
SlMI: 96-24222 • SÍMFAX: 96-27639
ÁSKRIFT M. VSK. KR. 1400 Á MÁNUÐI • LAUSASÖLUVERÐ M. VSK. KR. 125
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 765 KR.
RITSTJÓRAR: JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, (ÁBM.),
ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON, (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
AÐRIR BLAÐAMENN: GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON,
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 96-41585, fax 96-42285),
KRISTÍN LINDA JÓNSDÓTTIR, SÆVAR HREIÐARSSON.(lþróttir),
LJÓSMYNDARI: ROBYN ANNE REDMAN
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI: HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
Virðíng við
auðlindina
Á borði Þorsteins Pálssonar, sjávarútvegsráð-
herra, eru nú tillögur samstarfsnefndar um bætta
umgengni um auðlindir sjávar, þar sem fjallað er
um hvernig bregðast skuli við útkasti fisks og
löndun framhjá vigt. í stöðugum skerðingum
veiðiheimilda síðustu árin hefur umræða farið
vaxandi um hve miklum fis.ki sé hent fyrir borð
úti á sjó og í hve miklum mæli sé farið með veidd-
an fisk framhjá kerfinu. Þessu til viðbótar hafa æ
ofan í æ sést þau dæmi að sjávarafli fari langt
fram úr þeim heimildum sem veittar eru. Fyrsta
tillaga samstarfsnefndarinnar kemur einmitt að
þessu atriði þar sem nefndin leggur til að afla-
heimildir byggi á vísindalegri ráðgjöf og að afli
fari ekki fram úr heimildum.
Með útfærslu tillagna starfshópsins yrði auð-
veldara en áður að taka á þeim aðilum sem ekki
virða þær reglur sem eru um veiðar og meðferð
afla. Eins og á öðrum sviðum þjóðfélagsins er
nauðsynlegt að hægt sé að bregðast við brotum
og beita ströngum viðurlögum. Það mun aldrei
verða sátt um að menn komist upp með að
henda nýtanlegum fiski í sjóinn á sama tíma og
hver svartskýrslan á fætur annarri kemur um
ástand helstu fiskistofna. íslendingar geta heldur
aldrei talið sig til forystuhóps fiskveiðiþjóða með-
an slíkt er gert. Kerfi sem býður upp á slíkt og
lætur það óátalið verður að endurskoða og það
fyrr en seinna. Ástæða er til að taka undir þá
skoðun starfshópsins að eitt það alvarlegasta við
aðstæður sem knýi menn til að henda fiski, eða
umræður um útkast, sé að við það geti virðing
fyrir reglum um meðferð afla og stjórnun fisk-
veiða minnkað. Þá væri illa farið. Einmitt á þessu
sviði verða menn að halda vöku sinni og virð-
ingu.
I UPPAHALPI
„Óskalistinn er audur“
- segir Einar Svansson, framkvæmdastjóri
Einar Svansson, fram-
kvcemdastjóri Fiskíðj-
unnar á Sauðárkróki,
hefur í nógu að snúast þessa
dagana. Unnið er að endur-
skipulagningu í Fiskiðjunni
og uppsetningu nýrrar pökk-
unarlínu en í því skyni hefur
fyrirtœkið keypt húsnœði sem
áður hýsti fóðurstöðina
Gránumóa hf sem framleið-
ir loðdýra fóður.
Kona Einars er Sigríður
Sigurðardóttir, fiskiðnaðar-
maður, sem nú stundar
sjúkraliðanám. Þau hjónin
eiga tvö börn.
Að þessu sinni œtlar Einar
að sýna lesendum Dags nýja
hlið. Hvað er í uppáhaldi hjá
framkvæmdastjóra Fiskiðj-
unnar?
Hvaða heimilisstörffmnstþér
skemmtilegustlleiðinlegust?
„Ætli það sé ekki skemnitileg-
ast að ryksuga en það er leiðin-
legast að þvo upp.“
Stundarþú einhverja líkamsrœkt?
„Já, ég stunda körfubolta
reglulega en auk þess hleyp ég
og skokka.“
Hvaða blöð og tímarit kaupir þú?
„Feyki og Morgunblaðiö en
auk þcss kaupi ég ýmis sjávarút-
vegstímarit og ckki má gleyma
Briddsblaðinu."
Eínar Svansson.
Hvaða bók erá náttborðinu hjá þér?
„Það er gömul bók unt af-
stæóiskcnningu Einstcins. Ég er
að rifja afstæöiskenninguna upp
svona rétt til gamans.“
Hvaða hljómsveit/tónUstarmaður er
í mestu uppáhaldi lijá þér?
„Ég cr mjög hrifinn af Sting
af þcssum erlendu en ætli Bubbi
sé ekki efstur á blaði af þeim ís-
lensku.“
Uppáltaldsíþróttamaður?
„Það er Larry Johnson, körfu-
knattleiksmaóur í Charlott Hom-
ets í Bandaríkjunum."
Hvað horfirþú mestáí sjónvarpi?
„Eg horfi nánast eingöngu á
fréttir."
/
.4 hvaða stjórnmálamanni hefurðu
mest álit?
„Halldóri Ásgrímssyni."
Hvará landinu vildirðu helst búa ef
þú þyrftir að flytja búferlum nú?
„Á Akureyri."
Hver er að þínu mati fegursti staður
á íslandi?
„Álftafjöröur í Noróur-ísa-
fjarðarsýslu. Ég var í sveit í Hlíð
í Álftafirði í átta sumur og þar er
einstök náttúrufeguró."
Hvaða hlut eða fasteign langar þig
mest tilað eignast um þessar rnund-
ir?
„Engan, óskalistinn er auður.“
Hvernig vilt þú helst verja frístund■
um þínum?
„Við lestur góóra bóka og
ástundun ljóðlistar og svo hugs-
anlega í körfubolta eöa bridds.“
Hvert er þitt uppálialdsverk íjóla•
undirbúningnum?
„Aó skrifa á jólakortin.“
Hvaða verður í matinn hjá þér á að-
fangadagskvöld?
„Hamborgarhryggur mcð
góðu meólæti.“
Hver er þinn uppáhaldsdrykkur?
„Það er mjólk.“
Hvaðœtlarðu að gera um helgina?
„Ég reikna meó því að við
njótum helgarinnar innan veggja
heimilisins." KLJ
AAEÐ MORúUNKAFFINU
ÓLAFUR ÞÓRÐARSON
Ég vildi ég ætti...
Senn líður að jólum og áramótum og þá þykir mörgum við hæfi
að líta yfir farinn veg. Sumir horfa reiðir um öxl, aðrir með
nokkurri ánægju og geta jafnvel státað af einu eða tveimur per-
sónulegum afreksverkum og er það vel. Nokkrir skoða ástandið
í víðara samhengi og meta hag sinn með hliósjón af gangi mála
í stéttarfélagi sínu eða sveitarfélagi eða jafnvel þjóðfélaginu
öllu. Þannig velur hver sinn sjónarhól og gefur því gaum, sem
honum er hugleiknast hverju sinni.
Sjálfur hef ég ekkert afrekað á liðnu ári, sem umtalsvert er.
Gat ekki einu sinni hætt að reykja og hvað stéttarfélagið varðar
hef ég enga trú á þeirri linkind, sem viðgengst í kjaramálum um
þessar mundir og er ósáttur við að miða lífsmöguleika mína við
hagsæld þjóðar, sem lætur örfáa menn ræna sig einni dýrmæt-
ustu auðlind sinni, fiskimiðunum, og því sem næst eyðileggja
það sem kallað hefur verið velferðarkerfi landsmanna og tekið
hefur mannsaldur að byggja upp. Að vísu er það kerfi auðvitað
meingallað eins og svo mörg mannanna verk. Og sumir þættir
þess, eins og fæðingarorlof karlmanna, standa beinlínis í vegi
fyrir því að hægt sé að semja um lífvænleg laun fyrir unnin
störf. Jafnvel þó svo sé tel ég samt að einmitt slík almanna-
tryggingakerfi hvers konar séu í raun það eina sem áunnist hef-
ur í öllu amstri mannkynsins allt frá dögum Súrnera á bökkum
Tígrisfljóts að brambolti vestrænna leiðtoga dagsins í dag og
hvað okkur varðar allt aó dyrum stjómarráðsins í Reykjavík.
Um alla vesturálfu eða að minnsta kosti um alla Évrópu er
nú skorin upp herör gegn hverskonar viðleitni ágimdarlausra
manna til að tryggja lífsafkomu sína. Sú samþjöppun auðs og
valda sem þar er nú áformuð er ekki nein nýlunda í mannkyns-
sögunni og hefur aldrei endað nema á einn veg: ILLA.
Á fótskör ríkisstjómar Davíðs Oddsonar er nú enn einu sinni
verið að mylja undir hælum eignaréttarins, mannlega reisn á Is-
landi. Fjárplógsmenn vaða uppi og launþegar þegja þunnu
hljóði þegar félagar þeirra eru sendir heim upp á vatn og brauó,
en þeim sem eftir verða, gert að vinna nótt og dag samkvæmt
hentisemi svokallaðra eigenda eða taka pokann sinn ella. Eng-
inn skortur virðist vera á fjármagni til kaupa á hverskonar tækj-
um og búnaði. En í stað þess að öll sú dásamlega tækni sé notuð
til að stytta vinnutíma fólks og hækka laun þess, falla hluthafar
fram á ásjónu sína og fagna vaxandi arði, meðan lifandi fólk er
sent heim í veðsett hús sín til að líða veraldlegan skort og and-
lega niðurlægingu.
Tölfræðilega er almennur skortur lífsnauðsynja á Islandi
ekki mikill. Enn hefur enginn drepið sér til matar, böm ganga
ekki kaupum og sölum og konur em enn ekki falar fyrir brauð-
hleif. Að því kemur þó, fari sem horfir.
Enn einu sinni lítur út fyrir að örfáum prósentum jarðarbúa
takist í bamalegri skammsýni sinni að hrifsa til sín brauóið úr
höndum fjöldans og halda að þeir geti óáreittir velt sér í alls-
nægtum fyrir augum manna, sem horfa á sín eigin böm hníga
bjargarlaus í valinn. Hafa þessir menn ekkert lært? Vita þeir
ekki aó þeirra kyn er ævinlega skorið við trog með jöfnu milli-
bili? Hefur mannkynið ekkert lært af hinni blóðugu sögu sinni,
sögu ágimdar og ójafnaðar, valdagræðgi og ofbeldis og til-
beiðslu eignaréttarins? Greinilega ekki. Enda ekki von þar sem
mannkyn er í eðli sínu alls ekki jarðneskt fyrirbæri og saga þess
óralöng bæði fyrir og eftir jarðneska tilveru. Þannig spannar
jarðnesk tilvera okkar trúlega ckki meira en sem svarar einni
bekkjardeild í grunnskóla. Fyrst eftir innritun fara menn sér
hægt en fljótlega uppgötva þeir svo fegurð og auðævi jarðarinn-
ar og selja sál sína fyrir auð og völd. Smátt og smátt sígur svo
gullið í og völd yfir öðmm en sjálfum sér verða leióinda kvöð
og menn fara aó láta sér nægja það, sem sæmilegt er og fara að
horfa til lokaprófs og næsta áfanga. Til þess svo aó hafa frið við
próflesturinn verða hinir eldri nemendur því mióur iðulega að
taka í lurginn á busunum þegar þeir hafa hrifsað til sín alla lífs-
björgina og vilja draga útskriftamemana frá prófborðinu í
hmnadansinn kringum gullkálfinn með allkyns gylliboðum og
bingólottóvinningum, sem ekki em í neinu samræmi við af-
komumöguleika fjöldans. Og þá fjúka hausar og þá flýtur blóð
og ráóvilltir prestar úthluta ölmususúpu til sveltandi lýðs meðan
hughraustar hetjur æða um borgir bræðra sinna
og mœður þeirra myrða
og meyjar nýta sér
og börn á spjótum spyrða
svo sem vera ber.
Og þannig viróist þetta eiga að vera hér á þessari blessuðu
jörð. Þetta er það námsumhverfi sem nauðsynlegt er fyrir þá
áfanga, sem hér á að kenna og því má að sjálfsögðu ekki breyta.
Þess vegna vona ég að friðsamir menn í öllum löndum spymi
nú fyrr við fótum en oftst áður og leiðbeini hinum villuráfandi
mammonsþjónum áður en kemur til blóðs og tára.
Sjálfur ætla ég að gera mig beran að hinni mestu ágimd sem
hugsast getur því:
Eg vild’ ég œtti orð sem sefa sorgir
orð sem vekja bros í augum þér
orð sem byggja œvintýraborgir
orð sem bera þig að brjósti mér.
Orð sem sœtta auðugan og snauðan
orð sem sœtta lífið sjálft við dauðan.
Orð sem allan efa eyðast láta
orð sem vekja birtu líf og yl.
Orð sem láta grjót og sanda gráta
afgleði yfir því að vera til.
Því þrátt fyrir allt er lífið ennþá sigurstranglegt hvað sem
upp kann að snúa hér á jörð á hinum ýmsu tímum. Og þess
vegna, lesandi góður. Gleðileg jól!