Dagur - 20.12.1994, Síða 25

i
Þriðjudagur 20. desember 1994 - DAGUR - B 25
m Arnar á sviðinu í Samkomu-
^ húsinu á Akureyri. Það hefur
margt á daga hans drifið á þeim
ijórum áratugum scm liðnir eru síð-
an hann lék þar fyrst með LA.
Mynd: Robyn.
þrjú af fimm börnum okkar til
Spánar. Þar dvaldi ég þangað til í
haust að ég flutti til Þýskalands.
Ég sótti síðan um starfslaun til
ýmissa verkefna og fékk þau til
þriggja ára. Núna er ég því laus og
liðugur þannig séð.“
Aftur til LA
- Hvcrnig kom það svo til að þú
kemur til LA?
„Þeir höfðu samband viö mig
Viðar Eggertsson og Hallmar Sig-
urðsson og buðu mér þetta hlut-
verk Goole rannsóknarlögreglu-
manns í Ovæntri heimsókn. Mér-
fannst þetta eiginlega fráleit hug-
mynd til að byrja mcð, en viö nán-
ari skoðun og hvatningu frá kon-
unni minni, þá hugsuðum við
dæmið upp á nýtt, aö það væri
kannski bara alls ckki svo fráleitt.
I rauninni skiptum vió um hlut-
verk. Hún kom og tók við bömun-
um úti en ég fór hingað. Hún setti
hér upp Operudrauginn hjá LA í
fyrravetur.“
Ovænt heimsókn eftir J. B. Pri-
estley hefur áður verið sýnt hér á
landi. I Þjóðleikhúsinu 1951 og
hjá Leikfélagi Akureyrar vorið
1968. Þá lék Guómundur Gunn-
arsson Goole og Gísli Halldórsson
leikstýrði. Og um daginn var ég
að lesa upp fyrir aldraða og hitti
þá fullorðna konu, reyndar frábær-
an munnhörpuleikara, sem hafði
þá leikið í Ovæntri heimsókn,
einnig undir stjórn Gísla í Hvera-
gerði.
„Þetta er verk sem er töluvert
mikið í gangi. Ég flaug heim í
gegnum London, en þar hefur
verkið verið til sýninga í meira en
ár, sömuleiðis á Broadway og víð-
ar.“
- En það er ekkert gefið upp
uni efnió eða hvað?
„Nei, nei, það gerum við alls
ekki, þetta á að vera óvænt. Þú
mátt tala við mig um allt annað en
það.“ Þess verður þó að geta að
þarna leika þeir saman félagamir
í fyrsta fastráðna hópnum árið
1973“
Ekki voru allir á eitt sáttir á
sínum tíma að breyta LA í at-
vinnuleikhús, en Arnar segir það
sína skoðun að þetta skref hafi
ekki verið umflúið. „Þetta haföi
þróast þannig að þaó var að ég
held bæói krafan úr bænum og
metnaður þeirra sem að þessu
stóðu. Þetta sameinaðist í því að
hér var verió aó sýna 4-5 verk á
ári og þaó gat auðvitað ekkert
áhugaleikhús staðið undir því ár-
um saman, þaó er ekki nokkur
einasta leið.
Svo er aftur spurning núna,
hvort þaó er kominn tími á að
áhugafélag hasli sér einhvern völl.
Það eru auðvitað ágætis félög hér
í kring, sem mörg hver standa á
gömlum merg, bæði fram í Eyja-
firði, á Dalvík og víðar og síðan
leikklúbburinn Saga.“
Alþýðuleikhúsið
Vorið 1975 segja Arnar og Þór-
hildur upp störfum hjá LA, ásamt
Þráni Karlssyni, og eru meðal
stofnenda Alþýðuleikhússins.
„Þetta voru einar sjö fjölskyldur
sem tóku sig saman og stofnuóu
Alþýðuleikhúsið. Við byrjum að
vinna hér á Akureyri og þctta
verður fyrsti sjálfstæði leikhópur-
inn utan höfuðborgarsvæðisins og
mér vitanlega hafa ekki aórir verið
starfandi slíkir, þar sem fólk va"-'
ekki vió neitt annað.
Einn af stofncndunum, Böðvar
Guðmundsson, skrifaði leikverk,
fyrst Krummagull, sem viö fórum
með um allt land meó aósetur hér
og síðan Skollaleik, sem einnig
fór hring um allt landið.
Bæði þessi verk fórum yið með
um öll Norðurlöndin og þau voru
síðan tekin upp og kvikmynduó.
Annar Alþýðuleikhússtofnandi,
Þráinn Bertelsson, notaði
Krummagull sem sitt prófverkefni
viö kvikmyndaskóla í Svíþjóð og
það var síóan sýnt hér heima.
Skollaleikur var síðan eitt fyrsta
verkið sem tekið var upp fyrir
sjónvarp eftir að litsjónvarpið
kom. Okkur varó því talsvert mik-
ió úr þessum tveimur vcrkum og
þau gengu lengi, líka vegna þess
aó stundum lágu sýningar niðri
um einhvern tíma vegna fjárskorts
meóan við fórum og unnum við
eitthvað annað og komum svo að
því aftur.
Síðan er það 1978 að ég fæ
starfsstyrk listamanna í hálft ár til
þess gagngert aó koma á fót því
sem við kölluðum sunnandeild
Aþýðuleikhússins. Þá leysum við
sem sagt upp deildina hér því við
erum að flytja suður. í framhald-
inu ræð ég rnig hjá Þjóðleikhúsinu
og hef í raun verið þar fastráóinn
síðan, en hef fengið starfsleyfi til
að hlaupa í burtu, eins og eitt ár til
Alþýðuleikhússins, annað ár hing-
að norður o.s.frv. Síðan hefur
maður auðvitað verið í ýmsu öðru
eins og bíómyndum, útvarpsleik-
riturn og sjónvarpsleikritum, með-
an það var og hét.“
Arnar var hjá Þjóðleikhúsinu
fram að síðustu jólum en tók sér
síðan hvíld. „Það var eiginlega
þannig, eins og gcrist lífinu, að
maður þarf stundum aðeins að
staldra við, endurhlaða sig,
skyggnast um og vita hvar maður
er staddur. Ég gcrði það, bað uni
ársleyfi sem ég fékk og fór meö
^ Arnar og Þórhildur í Don Juan
hjá LA 1973, cinu fyrsta verk-
efninu eftir að LA varð atvinnuleik-
hús. Þau voru í fyrsta fastráðna
Ieikarahópnum. Mynd: Saga leik-
listar á Akureyri 1860-1992.
A. Arnar í fyrsta hlutverkinu hjá
LA sem Hans í Hans og Gréta. Með
honum á myndinni eru Bergþóra
Gústavsdóttir sem Gréta og Jónína
Þorsteinsdóttir sem sætabrauðs-
nornin. Mynd: Saga leiklistar á Ak-
ureyri 1860-1992.
Arnar og Þráinn Karlsson, en
samvinna þeirra hefur oft yljað
leikhúsgestum á Akureyri og
raunar víóar. Er ekki að efa að
fólk bíður spennt eftir útkom-
unni.“
Margs að minnast
Arnar helur leikið 23 hlutverk hjá
LA á þcssum 40 árum og því
skiljanlega margs að minnast.
„Það eru mestanpart góðar minn-
ingar tengdar þessu leikhúsi. Hér
er mjög gott að vinna og maður
getur einbcitt sér að einu verkefni.
Það vill verða meiri tætingur þeg-
ar maöur er fyrir sunnan.
Nú hlutverkin eru minnisstæð
fyrir ólíka hluti. T.d. deilumar í
kringum Gullna hlióió. Við Þráinn
vinur minn vorum líka mikið, og
þó hann aðallega, í tjaldasmíði og
að gera alla hluti, þannig að það
var kannski ekki alltaf nægur tími
til að fást við textann. Þó maður
væri fljótur að læra þá vildi þreyta
og það að hafa kannski ekki kom-
ist nógu vel undir yfirboró þess
hlutar sem maður var að vinna að,
skapa dálítinn taugatitring, ég
minnist þess t.d. í Don Juan.
Vinnan meó Magnúsi Jónssyni
bæði í því og Túskildingsóperunni
var átakamikil og spennandi.
Magnús var gáfaður leikhúsmaöur
sem vió misstum langt um aldur
fram.
Það eru fleiri hlutir, eins og t.d.
uppsetningin á Hananum hárprúða
eftir írann Sean O’Casey. Þar lék-
um við Þráinn garnla menn, sem
var mjög skemmtileg glíma í góðu
verki og fleira nrætti telja. Síðast
var það dr. Higgins í My Fair La-
dy sem gekk mjög vel. Þar sem
oftar skilaði samvinna okkar Þór-
hildar árangri.“
Leikhúsið í genunum
Eins og áður er sagt er Arnar af
leikhúsfólki kominn og ekki sá
eini úr fjölskyldunni sem lagt hef-
ur þetta fyrir sig. M.a. er systir
hans, Helga Jónsdóttir, kunn fýrir
afrek sín á þessu sviði. „Þaó vill
svo skemmtilega til að hún er líka
stödd hér fyrir noróan og er aö
setja upp verk í Freyvangi, einmitt
eftir vin minn Böðvar Guðmunds-
son. Bæði hennar börn og börn
okkar Þórhildar ætla greinlega að
halda þessu eitthvað vió og það
virðist því vera að þetta sé komið
vel inn í genin og ekkert nema
gott um þaó að segja.“
Arnar hefur víða komið við á
leikaraferli sínum, bæði í kvik-
rnyndun, útvarpi og í sjónvarpi.
„Mér finnst útvarpsleikhúsið mjög
spennandi og skemmtilegt, en svo
datt sjónvarpsleikhúsió alveg nið-
ur, sem mér finnst mjög miður.“
Þess má geta í þessu sambandi að
Don Juan, sem LA sýndi 1973-
1974 með Arnar og Þráinn Karls-
son í aðalhlutverkum, var útbúið
fyrir sjónvarp og hlaut afar góða
dóma.
Staða leiklistarinnar í dag
Á þeim áruni sem Amar hefur
starfað að leiklist, hafa ýmsar
breytingar átt sér stað og kannski
ekki allar til hins betra, að mati
Arnars. „Við lifurn dálítið sér-
kennilega tíma, rótlausa tíma, sem
kannski cru ekki endilega hollir
listinni. Listin krefst næðis, en
þctta eru ckki næðissamir tímar.
Kannski vegna þess hversu ungt
leikhúsió er hjá okkur, hefur það
ekki treyst sjálfu sér nægilega vel
til að standast ásókn, bæói annarra
miðla og „comercialisma“ eða út-
flatningsstefnu. Það hefur pínulít-
ið týnt sér í því að vera hermilist
og fjarlægst sinn uppruna og sinn
dramatíska þrótt. En þetta er eins
og allt er, fer í hringi og vonandi
erum við á leið upp úr einhverri
lægð og úr þeirri deiglu sem tím-
inn er í dag kemur auóvitað eitt-
hvað. En leikhúsið finnst mér að
eigi í vök að verjast. Það hefur
skrumskælst pínulítið og veit ekki
alveg hvaö það sjálft er eða hvert
það vill stefna.“
- Á ekki að halda áfram að
leika af krafti?
„Ég er nú hræddur unr þaö. Ég
er nýkominn úr fríi og er afskap-
lega spenntur að takast á við þetta
verkefni. Auðvitað var þetta búið
að vera allt of stíft áframhald í
kan.iski allt of mörg ár. En það
segir manni líka það að leiklistin
gerir mjög niiklar kröfur og geng-
ur nærri manni og því ekki óeðli-
legt að maður þurfi annað slagið
að kippa sér upp úr farinu, verða
fyrir öðrum áhrifum og hreinlega
hvílast,“ sagði Amar aó lokum.
HA