Dagur - 06.04.1995, Síða 4

4 - DAGUR - Fimmtudagur 6. apríl 1995
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 60, AKUREYRI, SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFT KR. M. VSK. 1500 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERD M. VSK. KR. 125
RITSTJÓRAR: JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, (ÁBM.),
ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON, (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
AÐRIR BLAÐAMENN:
GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON,
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 96-41585, fax 96-42285),
KRISTÍN LINDA JÓNSDÓTTIR, SÆVAR HREIÐARSSON ((þróttir).
LJÓSMYNDARI: ROBYN REDMAN
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
LEIÐARI
Í0 00
Því hefur verið haldið fram að kosningabarátta á ís-
landi sé að færast nær þvi sem þekkist vestur í henni
Ameríku. Kosningabaráttan fer í auknum mæh fram í
fjölmiðlum, eins og þekkist vestra, og bihð mihi fram-
bjóðenda og kjósenda lengist. Auglýsingar stjórn-
málaflokkanna fyrir alþingiskosningarnar á laugardag
eru meira áberandi en áöur, einkum í dagblöðum og
sjónvarpi. Erfitt er að áætla þá fjármuni sem flokkarn-
ir verja til til kynningar á stefnumálum og frambjóð-
endum, en það má ljóst vera að þeir eru umtalsverðir.
í Bandaríkjum og mörgum ríkjum Vestur-Evrópu
hafa auglýsingarnar öðru fremur sýnt frambjóðendur
en minna hefur farið fyrir stefnumálunum. Þetta er
töluvert áberandi í auglýsingum stjómmálaflokkanna
fyrir alþingiskosningarnar á laugardag. Einkum hefur
flokksformönnum verið teflt fram meira en oft áður.
Þetta er út af fyrir sig ekki óeðlilegt. Það er örugglega
nokkuð til í því hjá ráðgjöfum flokkanna í auglýsinga-
málum að það sé best til árangurs falhð að tefla fram
frambjóðendum í auglýsingunum. Það em þeir sem
máhð snýst um. Ekki skal því þó haldið fram að stefna
flokkanna skipti ekki máli, en í fjölmiðlasamfélagí nú-
tímans fara stefnumáhn inn um annað og út um hitt
hjá ótrúlega mörgum kjósendum.
Kosningabaráttan hefur færst í auknum mæh inn í
fjölmíðlana, fullyrða má að aldrei áður fyrir þingkosn-
ingar hafi verið raeiri umræða um stjórnmál á öldum
ljósvakans og í dagblöðum en nú. Það verður ekki
merkt að á þessu sviði sé hörð samkepprxi milli fjöl-
miðlanna, þeir einfaldlega sinna þeirri lýðræðislegu
skyldu sinni, hver á sinn hátt, að miðla upplýsingum
til fólks. Það er síðan kjósendanna að gera upp sinn
hug í kjörklefanum.
Örugglega eru menn ekki á eitt sáttir um þá þróun
í kosningabaráttu að hún sé að stórura hluta háð í
fjölmiðlum, en hitt er það að fjölmiðlaleiðin er örugg-
lega raun virkari leið fyrir flokkana til þess að kynna
sín stefnumið og frambjóðendur. Kosningafundir með
gamla laginu, þar sem frambjóðendur mæta í félags-
heimihn og kynna sig og sína, kunna aö heyra brátt
sögunni til vegna þess að aðsókn á þá er ekki nógu
góð. Það er athyghsvert að á sameiginlegum fram-
boðsfundum í Norðurlandskjördæmi eystra hefur
fundarsóknin verið áberandi raest í fámennustu
byggðarlögunum.
Kosningabaráttan hefur að margra mati verið held-
ur daufleg og undir það má taka að vissu leyti. En
baráttan hefur virst vera heiðarleg og persónulegt
rætið skítkast látið vera. Það er mest um vert.
Opimt og hrakinn miðí til
landbúnaðarráðherra
Kæri Halldór!
A dögunum varst þú meó fund
hér i bænum sem ég hafði áhuga á
að sækja en vegna ófærðar komst
ég ekki, en hringdi í vit. minn
Gulla Jón sem er okkar æósta ber
og spurði hann hvort ég gæti borió
fram nokkrar spurningar í síma.
Hann taldi á því öll tormerki, svo
mér fannst cinfaldast að skrifa þér
nokkrar línur.
Eg ætla að byrja á því að þakka
þér fyrir allt það góða sem þú hef-
ur gert fyrir okkur bændurna í ráð-
herratíó þinni en láta nöldrió bíða.
Eg held að ég þori að fullyrða að
bændurn upp til hópa þykir vænt
um þig. Suntir eru af skiljanlegum
ástæóuni ekkert aó flíka því. Hún
mamma kenndi mér snemma að
ég ætti ekki að vera feintinn aó
hæla fólki fyrir sem það gott gerði
og einnig öfugt.
Bændur hafa alla tíó vcrió
miklir trúmenn. Við trúöum í
blindni á kaupfélögin, SIS og bún-
aðarsamtökin. Við færóum þcirn
ómældar fórnir. Nú þegar bænda-
samtökin riðlast, SIS er oltió og
vió eigum ekkcrt lengur til aó gefa
kaupfélögununt og hefur líka ver-
ið sagt að við eigum þau ekki
lengur, fóru margir að ruglast í
trúnni og hafa jafnvel breytt bæn-
um sínum.
Það var hérna á dögunum í
kringum þingslitin að mér varð á
að hnerra. I staö þess að biðja Guð
að hjálpa mér eins og fólk hefur
gert allar götur frá svartadauða,
hrópaói ég samkvæmt ntinni nýju
trúarjátningu; „Blöndal hjálpi
mér“. Konan ntín, sem ekkert skil-
ur í trúmálum bænda, var við hlið
mér og sagði nteð þjósti; „Hvern
andskotann ætli hann hjálpi þér?
Var það ekki hann sem var að
bera fram á Alþingi og samþykkja
ný vegalög sem geta orðið þess
valdandi að bændur verði öreigar
og kannski verra en það á cinu
sekúndubroti séu þeir svo óheppn-
ir að eiga hross á eóa vió vegi
landsins. Já, ég get sagt þér þaó
Halldór, að þetta kom illa vió mig
og ég svaf lítið næstu nótt, því trú-
ntál eru viðkvænt mál. Raun er
jafnan sögu ríkari. Þætti mér vænt
um ef þú skýróir fyrir mér þetta
alvarlega mál á traustvckjandi
hátt, ekki þingntannablaðri.
Það var hérna á dögunum aö í
Ríkisútvarpinu kom fram tilberi
frá einu tryggingarfélaginu.
Hlakkaði mikiö í honum yfir slaf-
aki þessara vegalaga. Taldi hann
tryggingarfélögin laus allrar
ábyrgðar ef sækja skyldi að bænd-
um ef slys yrðu vegna hrossa. Já,
nú eiga geðklofa ökufantar að
sækja sínar bætur beint til fólks
sem sumt á minna en ekki neitt.
Hvað segir þú um girðingarmálin?
Eiga bændur að giröa af veginn og
halda við girðingunum cða er það
Vegagerðarinnar?
Þegar ég var strákur var einn
strákur í þorpinu sem keyrði á og
drap alla hunda bæði í þorpi og
sveit. Var svo komió að illa gekk
að sntala byggðina. Bílstjóri þessi
var hcldur l'úll í skapi. Konur
kcnndu kvenntannsleysi um, bæði
fýluna og hundadrápið. AUar göt-
ur frá þessunt hundabana hcf ég
fylgst náió með því fólki sem
keyrt hefur á skepnur og komió
hefur í ljós að það allt bcr merki
um skapgerö hundabanans. Og
það scm verra er að þessi fjandi
virðist ganga í ættir. Stundum hef-
ur þaó hvarflað að mér hvort ckki
væri skynsamlegra fyrir þjóðfé-
lagið í heild að íjarlægja þetta fólk
af vegununt en blessaðar skepn-
urnar.
Mikió af orku þinni í ráðherra-
tíó hefur runnió í að bcrjasl við
karakúlhrútinn Jón Baldvin. Hefur
þér alltaf veist betur og Jón farið
sneyptur undan í llæmingi og fláó
hvettið. Máski er það þess vegna
sent þú ert vinsælastur allra ráð-
herra. Mér flnnst að Davíð haft
stundum notið þess aó þú ert vax-
inn til átaka. Já, svo er það stóra
spurningin. Halldór, ef svo ólík-
legt skeði, að stjórnarflokkarnir
fengju nteirihluta í næstu kosning-
unt, mynduð þið Tómas Ingi þá
grípa í bjúgviði vandræðahrútsins
Jóns Baldvins og leiða hann á
kofa næstu ríkisstjórnar? Gaman
væri einnig að vita hvort hún
Svanhildur frænka myndi vera til-
kippileg að hotta á cl'tir bekra aó
jötunni og skapkerunum? Þetta er
þaó sem ég þarf aó vita fyrir kosn-
ingar.
Eg sendi eitt sinn Steingrími
Sigfússyni bréf í sama blaði þegar
hann var landbúnaóarráðherra.
Hann hefur ekki ennþá svarað
mér. Eins og þú skilur, Halldór, þá
hvarflar bara ekki að mér að kjósa
svoleiðis menn. Ekki þar fyrir að
Steingrímur var góður landbúnað-
arráðherra. En hann komst samt
aldrei með tærnar þar sem þú hvíl-
ir hælana. Þú mátt ekki skilja mig
svo, Halldór, að mér sé eitthvað
illa við Jón Baldvin. Nei, síóur en
svo. Hann er bara að verða svo
átakanlega leiðinlegur í fjölmiðl-
um og minnir mig einna helst á
háskólagengna konu sem hafa
verið heldur daprar að undan-
gengnu. Nú eru þær farnar að
þrátta um hvort Guð sé með tippi
eóa hinseigin, þú veist. Eg veit að
þú manst það, Halldór minn, að
kosningar nálgast. En ég er heldur
afskekktur menningunni. Hingað
hefur ekki verió mokað í fjórar
vikur, ekki komið póstur í tvær
vikur og auk þess á síminn það til
að bila og á þeim bæ cr ekki flýtt
sér til viðgeróa eins og til dæmis
hjá Rafmagnsveitunum. Já, þess
vegna gæti svarið þitt orðið síöbú-
ið nema í tíma sé tekið. En auðvit-
að þarf ekki að segja þér þetta. Þú
ert yfirmaður bæði vegamála og
Pósts og síma og veist manna best
hvernig hlutir á þeim bæjum eiga
að ganga.
Og hvernig líst þér svona yfir-
leitt á menntamálin okkar, Hall-
dór? Heldurðu að ekki sé kominn
tími til aó stjórna þeim eitthvað?
Krakkarnir sefjast í hópum inn á
mcnntabrautir sem þjóðinni koma
aldrei að notum og offramleiðsla á
menntamönnum í fjölmörgum
greinum er að verða eins og í
dilkakjötinu. Við sitjum uppi með
hjarðir af hámenntuðum rötum
sent á skólaárum sínum voru að-
eins bögglar á þjóðinni en eftir
það böl til dauðadags. Þcir, þessi
volæðisgrey, standa í þeirri mein-
ingu að þær fáu hræður sem enn
vinna á Islandi séu ekki of góðar
að mata þau, svona líkt og maríu-
erla gauksunga. Mér skilst að
stærsti atvinnurekandi á landinu
sé atvinnuleysissjóður. Máski
væri ástæða til að fara aó mennta
fólk í að þola atvinnuleysi, já án
vímugjafa.
Andrés Kristinsson.
í stað þess að
biðja Guð að
hjálpa mér, eins og
fólk hefur gert all-
ar götur frá svarta-
dauða, hrópaði ég
samkvæmt minni
nýju trúarjátningu;
„Blöndal hjálpi
mér“.
Mér flnnst konur hafa látið illa
við okkur karlagreyin í fjölmiðl-
um að undangengnu. Þetta eru nú
einu sinni verur sem þær hafa get-
ið af sér, alió upp, dáð og elskað
alla tíð. Eg held að lang-
skólagangan veki þessi minni-
máttarkennd hjá blessuóum kon-
unum. Þetta líkist helst innilokun-
arkennd og er slíkt kannski engin
furða. Eg hef tekið eftir líkum
kvilla hjá rollunum ntínum, hafi
þær staðið lengi inni á léttu fóðri.
Já, þá fara þær að láta svona við
hrútagreyin. Þegar ég var að alast
upp héma niður í þorpinu við sjó-
inn þá voru þaó konur sem öllu
réðu og stjómuðu. Karlamir virtu
þær og dáöu en þeir voru að mestu
bara vinnudýr. Þeir voru ýmist á
síldveiðum eða vertíðum í burtu
frá heimilinu mest allt árið. Þessir
kvenskörungar söltuðu síld á
sumrin, stóðu oft heilu sólarhring-
ana og höfðu margfalt kaup á við
karla. Þetta gerðu þær oít með
stórum barnahóp. Allir strákar
sem einhverjar töggur þótti í voru
kenndir við mæður sínar. Hins
vegar voru þær stelpur sem töldust
leiðinlegar væluskjóóur ætíð
kenndar við föður sinn. Ekki þótti
það tiltökumál þótt konur byggju
meó tveim körlum. Hins vegar
hefði verið mjög illa séó hefðu
karlar sýnt tilburði í þá átt. Þær
fréttir bárust vestan úr Fljótum aó
þar byggju karlar með tveim kon-
um og þótti þaó illa séð í konurík-
inu. Oft böröust þessar konur eins
og hanar en aldrei man ég eftir að
heyra aó þær væru barðar af körl-
unum, en oft voru karlamir baróir
og flúðu jafnvel grátandi og blóð-
ugir milli húsa. Nú eru komin
kvennaathvörf og undantekning
má teljast ef sést eða heyrist óvæ-
landi kona í fjölmiðlum. Heldur
þú, Halldór, að þarna sé úrkynjun
eða fara skólamir máske svona
með þessar dásantlegu verur?
Nú, héðan er sosunt allt gott að
frétta nema af veðrinu. Það hefur
verið heldur leiðinlegt frá hálíö-
um. Snjórinn orðinn nokkuð mik-
ill og líklega hvergi rneiri í byggó
á landinu. En við sem alin erum
upp í þessari harðbýlu byggð þol-
um þetta vel og þaö er ekki laust
við að ég vökni af sarnúð þegar ég
hlusta á hörmungargólið frá ná-
grönnum mínum í góðsveitunum.
Þessi miði er seint á ferð vegna
mistaka. Hann er skrifaður í
vondri stórhríð og stórhríðar geta
haft slænt áhrif á sálarlíf bænda.
Af þcim ástæðum hringdi ég til
sálusorgara míns og las fyrir hann
miðann og spurði hann álits á geð-
heilbrigði mínu og hvort óhætt
væri að hans mati að senda mið-
ann. Hann tók málaleitan minni
vel og lofaði að hringja til mín og
láta í ljós sína skoóun á miðanum.
Eg er nú búinn að bíða í hálfan
mánuö og farið að leiðast biðin.
Læt ég því mióaskrattann flakka
án sáluhjálpartilrauna. Vertu best
kvaddur. Megi þér vel líða.
Andrés Kristinsson.
Höfundur er bóndi á Kvíabekk í Ólafsfiröi.