Dagblaðið Vísir - DV - 11.04.1995, Page 14

14
ÞRIÐJUDAGUR 11. APRÍL 1995
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÖLFSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjóri: ELlAS SNÆLAND JONSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og GUÐMUNDUR MAGNÚSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)563 2700
FAX: Auglýsingar: (91 )563 2727 - aðrar deildir: (91 )563 2999
GRÆN NUMER: Auglýsingar: 99-6272 Askrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF.
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1550 kr. m/vsk.
Verð í lausasölu virka daga 150 kr. m/vsk. - Helgarblað 200 kr. m/vsk.
Nákvæmar kannanir
Skoðanakannanir síðustu dagana fyrir kjördag fóru
nærri um úrslit kosninganna og næst fór sú könnun, sem
birtist í DV á fóstudaginn. Engin skoðanakönnun frá
upphafi slíkrar starfsemi hér á landi hefur farið nær
raunverulegum úrshtum en einmitt þessi könnun DV.
Meðalfrávik könnunar DV frá kosningaúrshtum var
0,3% á framboðshsta að meðaltah. Gahup kom næst DV
með 0,5% meðalfrávik. Síðan kom Félagsvísindastofnun
með rúmlega 1,0% og Skáís með tæplega 1,3%. Lestina
rak Stöð 2 með 1,4% meðalfrávik á framboðshsta.
Ahar voru þessar kannanir langt undir þeim 2,5%
skekkjumörkum, sem eðlileg mega teljast af stærðfræði-
legum ástæðum. Það kemur í sjálfu sér ekki á óvart, því
að tveggja áratuga reynsla er fyrir því, að íslenzkar skoð-
anakannanir eru vel þroskuð fræði- og atvinnugrein.
Hitt kemur á óvart, að þeir kjósendur, sem gerðu upp
hug sinn eftir síðustu kannanir, skuh hafa dreifzt á fram-
boðshstana í sömu hlutföhum og hinir kjósendumir, sem
voru búnir að ákveða sig fyrir síðustu kannanir. Það
bendir til, að lokaáróður flokkanna hafi verið áhrifalaus.
Fyrri skoðanakannanir vetrarins sýndu miklar sveifl-
ur í fylgi flokkanna. Þannig reis fyrst og hneig Kvenna-
hsti og síðan reis og hneig Þjóðvaki. Sveiflumar héldust
fram að síðustu viku fyrir kosningar, en þá hættu þær
að mestu, nema hjá Þjóðvaka, sem hélt áfram að dala.
Fylgisrýmun Þjóðvaka í kosningavikunni var þó ekki
svo mikil, að rétt sé að túlka hana sem fráhvarf fylgis-
manna hans. MÍklu fremur var um það að ræða, að þeir
mörgu, sem hættu að vera óákveðnir í síðustu vikunni,
röðuðu sér á aðra stjómmálaflokka en Þjóðvaka.
Kjósendur virðast mynda sér skoðanir á flokkunum
fyrr en ætla mætti af fjölda hinna óákveðnu í skoðana-
könnunum. Þessi skoðanamyndun gerist ahan tímann
milh kosninga og ekki mikið fremur í mánuði kosninga-
baráttunnar en í öðrum mánuðum kjörtímabilsins.
Ef mánuður kosningabaráttunnar er greindur niður í
vikur, er ekki hægt að sjá, að skoðanamyndun sé örari
síðustu vikuna en hinar fyrri. Að vísu fækkar hinum
óákveðnu örar en áður, en þeir raðast á flokkana í nokk-
urn veginn sömu hlutföhum og hinir ákveðnu.
Þetta bendir til, að auglýsingar og áróður flokkanna
skih sér annaðhvort ekki vel eða jafnist þannig út, að
heildamiðurstaða auglýsinga og áróðurs sé nánast núh.
Gildir þá einu, hvort flokkar verja mihjónum króna eða
tugum mihjóna króna til þessa í síðustu vikunni.
Ekki verður heldur séð, að fréttir hafi áhrif. Þjóðvaki
lenti í hremmingum vegna frétta af úrsögnum á síðustu
dögum baráttunnar og kenndi þeim að hluta um niður-
stöðuna. Fylgissig Þjóðvaka í síðustu vikunni var þó
ekki meira en það hafði verið í vikunum þar á undan.
Líklegast er, að fylgissveiflur flokka séu tiltölulega
hægar og illviðráðanlegar. Líklegast er, að þær fari eftir
undiröldu, sem myndist á löngum tíma eftir breytingum
á aðstæðum 1 þjóðfélaginu. Ef þetta er rétt, þýðir það í
raun, að sjáif kosningabaráttan hefur takmörkuð áhrif.
Skoðanakannanir em mikilvægur þáttur í fréttaflutn-
ingi þjóðmála. Áður en þær komu th sögunnar og hlutu
almenna viðurkenningu, urðu kjósendur að sæta öfga-
fuhum skoðunum kosningastjóra á fylgi flokkanna. Slík-
ar skoðanir hafa horfið eins og dögg fyrir sólu.
Skoðanakannanir em eðhlegur þáttur upplýsingaflæð-
is kosningabaráttunar. Eftir þessar kosningar munu fáir
draga í efa, að þær fara i aðalatriðum með rétt mál.
Jónas Kristjánsson
RSK J 02 Ktiup (tj> stUít eísna
amtal
ækiastyrkur og
ikiarckstttr
fyJdrJll’
í al\n»o»rckslrl
(ivfc-stiofíar
Aftengja þarf sambandiö milli tekna og endurgeiðslu skatts vegna húsnæðiskaupa," segir Eggert í greininni
Unga fólkið borgar
Mikil umræða hefur verið um
skatta og gjöld sérstaklega við gerð
kjarasamninga en lika hins að það
verður æ erfiðara að borga reikn-
inga. Á síðustu árum hafa gjöld
vegna heilbrigðis- og félagslegrar
þjónustu aukist.
i Flóknar reglur
Vegna mismunandi reglna og
gjalda er samanburður milli sveit-
arfélaga mjög flókinn. Þannig er
mismunandi tímagjald á leikskól-
um eftir lengd vistar, mismunandi
verð á hressingu eða máltíð og
mismunandi systkinaafsláttur. Hér
getur munað tug þúsunda á mán-
uði ef um er að ræða tvö eða fleiri
börn og þau búsett í röngu sveitar-
félagi.
Á Seltjamarnesi er systkinaaf-
sláttur 25%, í Reykjavík fer afslátt-
ur vaxandi með hverju barni eða
25% fyrir 2. barn og 50% fyrir fleiri
en tvö. í Hafnarfirði fær 4. barnið
frítt leikskólapláss.
Óréttlátt skattakerfi
Flókið skatta- og gjaldakerfi leiöir
af sér spillingu og óréttlæti þegar
fólk byrjar að spila á kerfið eða
stjómvöld að spila með fólkiö.
Dæmi um slíkt ógegnsæi í skatta-
kerfinu eru þættir eins og vaxta-
bætur, barnabótaauki og húsa-
leigubætur. Betra væri að nota orð-
ið frádráttur í stað bóta.
En tökum dæmi um hjón sem
lokið hafa langskólanámi og skulda
því námslán sem eru með tekju-
tengdri afborgun, eiga eitt bam og
eru að byggja. Karhnn fær 125 þús.
kr. í mánaðarlaun, konan fer út að
vinna og fær 80 þús. kr. á mánuði.
Þegar upp er staðið fær hún í hend-
urnar um 3 þús. kr. vegna þess aö
greiöslur til námslána aukast,
vaxtabætur eða húsaleigubætur
skerðast, bamabótaauki skerðist,
borga þarf í lifeyrissjóð, stéttarfé-
lagsgjaíd og barnaheimili.
Kjallarinn
Eggert Eggertsson
yfirkennari og bæjarfulltrúi
á Seltjarnarnesi
Fólki refsað fyrir að vinna
Það mætti taka fleiri slík dæmi
um hvernig skattakerfið letur fólk
til að afla tekna. Veit fólk að vaxta-
bætur skerðast um 6% við hverja
krónuhækkun launa? Að barna-
bótaauki skerðist um 7% vegna
fyrsta barns, 6% vegna annars
bams, 5% vegna þriðja og 4%
vegna fjórða barns eða samanlagt
22%.
Þetta þýðir að fjögurra barna fjöl-
skylda, sem eykur tekjur sínar frá
skattleysismörkum upp í 231 þús.
kr. á mánuði, eykur í raun skatta-
hlutfall úr 42% upp í 70%. Það skal
tekið fram að eftir aö 231 þús. kr.
mánaðarlaunum er náð aukast
ekki álögur vegna þess að barna-
bótaauldnn er horfinn. Aftur á
móti skerðast Vcixtabætur áfram
og endurgreiðsluhlutfall námslána
eykst með hærri tekjum ef þú ert
svo óheppinn að vera langskóla-
genginn.
Bæta þarf hag barnafólks
Það er því meira en gremjulegt
að heyra menn tala um skattapara-
dís þegar ríkisstjórnin er með
hendurnar á kafi í vösum unga
fólksins. Það er einnig sérkennilegt
að heyra menn blóta holræsagjöld-
um en verja samtímis að tekin
skulu áfram sorphirðugjöld og
sorphirða geti ekki verið hluti af
þjónustu bæjarins við íbúa sína.
Hér verður að verða breyting á.
Taka verður tillit til útgjaldaþarfar
í skattakerfinu. Aftengja þarf sam-
bandið milli tekna og endur-
greiðslu skatts vegna húsnæðis-
kaupa. Það voru því vonbrigöi þeg-
ar sjálfstæöismeirihlutinn á Sel-
tjarnarnesi felldi tillögur um lækk-
unUeikskólagjalda og sorphirðu-
gjalda. Þar skynjaði Sjálfstæðis-
flokkurinn ekki þörf litla mannsins
fyrir aðstoð.
Eggert Eggertsson
„Flókiö skatta- og gjaldakerfi leiðir af
sér spillingu og óréttlæti þegar fólk
byrjar að spila á kerfið eða stjórnvöld
að spila með fólkið.“
Skodanir annarra
Borga sjálfir
„Ráðherra heilbrigðismála elur á því í sífellu, að
sérfræðilæknar vilji ekki vinna fyrir þjóð sína, sem
hafi kostað þá til náms. íslenskir læknar hafa eins
og aðrir íslendingar notið hins íslenska menntakerf-
is. En læknamir sjálfir og fjölskyldur þeirra hafa
staöið undir menntakerfinu eins og aðrir þjóðfélags-
þegnar og ekki haft þar aögang umfram aðra. Þar
standa allir þegnar þjóðfélagsins jafnir. Sérfræðinám
sitt kosta læknar sjálfir.“
Sverrir Bergmann, form. Læknafélagsins, i Mbl. 8. apríl
Skoðanakannanir
„Þessi ótti við skoðanakannanir er ekki lengur
fyrir hendi innan stjórnmálaflokkanna. Þeir eru
byrjaðir að notfæra sér þær með sama hætti og flokk-
ar gera í öðrum löndum. Það fara fram fleiri skoðan-
akannanir en þær, sem birtast í fjölmiðlum. Stjóm-
málaflokkarnir láta nú gera kannanir fyrir sig, sem
ekki eru birtar, m.a. til þess að auðvelda frambjóð-
endum að átta sig á því hvað kjósendur em að hugsa
um og á hvaö málefni ástæða er til að leggja mesta
áherslu.“
Reykjavíkurbréf í Mbl. 9. apríl.
Ólíkur heimur
„Það er að mörgu leyti ólíkur heimur sem blasir
við ungu fólki sem kemur út úr skóla nú, en var
fyrir einum eða tveim áratugum. Þar ber hæst að
atvinnuástand er nú með allt öðmm hætti en var.
Það er mjög áberandi í viðræðum mínum viö ungt
fólk og kjósendur, sem em aö kjósa í fyrsta sinn, að
viðmælendur mínir vilja alvöm umfjöllun um póli-
tík og taka hana alvarlega. Þetta unga fólk kynnir
sér stefnuskrár flokkanna og ætlast til þess að farið
sé eftir þeim.“
Jón Kristjánsson í Tímanum 8. apríl.