Þjóðviljinn - 16.03.1954, Blaðsíða 6

6) — ÞJÓÐVTLJIÍTN — Þriðjudagiír lé. marz *Í954 ——
Útgefandi: Sameininprarflokkur alþýðu — Sósíalistaf’okkurirn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson.
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, augJýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
19. — Sími 7500 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavik og nágrenni; kr. 17
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmriðja Þjóðviljans h.t
Játning Þárarins Tímaritstjóra
FtTÍr skömmu let’fði Þjóðviljinn sér að vekja á því nokkra
athygli hve orð og gerðir Framsóknarforkólfanna. stöngnðust
illilega á. Á það var bent með óyggjandi rökum a.ð í síðustu
bsejarstjómarkosningum, og ratrnar flestum kosningum sem
fram fara í landinu, lagði Tíminn og málsvarar Framsóknar
mikla áherzlu á að tel.ia almenningi trú um að Framsókn væri
ekki aðeins andstöðuflokkur íhaldsins heldur það afl meðal aml-
stæðinga þess sem það óttaðist mest. Jafnframt var sýnt fram
á hvemig forkólfar Framsókna.r framkvæma íhaidsandstöðu sina
í verki að kosningum loknum. í þremur kaupstöðum af fjórum
mögulegum ly-fti oddaaðsta.ða Framsólcnar íhaldinu í valdastólinn
þótt kjósendur hefðu afþakkað forsjá þess í sjálfum kosningun-
um.
Þannig afhenti Framsókn ílialdinu völdin í Vestmannaeyjum,
Keíla\ák og Siglufirði. Á öllum þessuni stöðum ræður íhaldið
bæjarstjórnuinim þrátt fyrir sína minnihlutaaðstöðu meðal kjós-
«nda og í bæjarstjómunum. Það er hin hjálpandi hcnd Fram-
sóknar sem hér er að verki alveg á nákvæmlega sama hátt og
Framsókn veitir flokki braskaranna og milliliðanna forystu-
aðstöðu á sviði landsmálanna j>ótt hann hafi verið í minnihluta
á Alþingi síðan 1927 og sé enn. Og í framhaldi af þessu var
þeirri spumingu varpað fram hcr í blaðinu hvað Framsókn hefði
gert ef svo hefði til tekizt að hún hefði hlotið oddaaðstöðu í bæj-
•arstjómarkosningenum í Reykjavik. Af fenginni reynslu varð
ekki önnur ályktun dregin en forkólfar Framsóknar hefðu hér
eins og víöast annarsstaðar gerzt hækja ílialdsins og fyrirskip-
að fulltriia sínum að ganga til samstarfs riö liðskost auðmanna-
stéttarinnar í bæjarstjóra.
Viðbrögð Tímans rið þessum hógiræru ábendingum urðu með
þeim hætti að ekki verður annað sagt en þau staðfesti fuilkom-
lega aðvörunarorð Þjóðviljans til þeirra fylgismanna Framsókn-
arflokksins sem ætla honum annað hlutverk en að ]>jóna undir
spilltustu ihaldsöflin. í svartleiðara Tímans s.J. laugardag, sem
fjallar um þetta mál, er ekki gerð nokkur tilra.un til að færa
rök fyrir þvi að Framsókn hefði ekki gengið í eina sæng með
íliaidinu hefði það þurft á því að lialda. I þess stað segir Þór-
arinn Þórarinsson að þótt na.uðsynlegt sé að berjast gegn íh.aid-
inu sé hitt. þó langtum mikilsverðara að herða baráttuna gegn
sósíalismanum, sem Þórarinn af alkunnri þekkingu sinni og vel-
vild, segir lesendum sínum að sé „öflugasta og afturhaldssam-
asta íhaldsstefna nútímans“.
Eftir þessa játningu Tímaritstjórans þarf enginn að vera leng-
ur í vafa um hvað Framsóknarforkólfamir hefðu gert ef íháldið
hefði þurft á aðstoð þeirra að halda til þess að verja. valdaað-
stöðu sína í Keykjavík. Til riðbótar henni taJa staðreyndimar
frá Vestmannaeyjum, Keflavík og Siglufirði sinu skýra og ó-
íriræða má!i. öll rök hrJga að því að cirmig hér hefði Framsókn
bjargað ihaldinu frá því að þurfa að skila af sór völdunum og
þannig komið í veg fyrir þá stefnubreytir.gu og nauðsynlegu
hreingerhingu í spillingarbælum íhaldsmeirihlutans sem allir
heiðarlcgir íhaldsandstæðinga r telja óhjákvæmilega. Og rökin
fyrir þessari afstöðu liggja þegar fyrir. Þau gefur a.ð lita í
svartleiðara Þórarins Tímaritstjóra á laugardaginn: Það er hin
mikla nauð.-yn að herða umfrom allt annað baráttuna gegn sós-
la.Iismanuni og verkalýðshreyfingunni „öflúgustu og afturhalds-
sömustu íhaklsstefnu nútímans".
Játning Þórarins Þórarinssonar sýnir betur eo flest annað
srm hirzt íiofur í Tímanurn um langan tíma bve óralangt nú-
veraiídi' forysta Framsóknar er komin frá upphaflegum stefnu-
mrnðum flokksins. Hægum en örúggum skreftim þefur verið hald-
ið með hútn gamla stéttarflokk íslenzkra bænda inn í.lierbúðir.
auðmannastéttarir.nar. Helztu foringjar lians eru tengdir mátt-
arstólpum ilialc's og afturhalds trauetum órjúfandi blóðbc-ndum
sameiginlegs grððabralls og s’.iipting herfangsins náJcvæmlega
skípulögð þannig að báðir mega vel við una. Æðsta boðorð
Framsoknar er óbrigðull fjandskapui’ rið íslenzkan verkalýð,
samtök hans og frelsisbaráttu alla. Sósíalisminn s’.cipar nú það
rúm í hugmyndaheimi Framsóknar sem íba.Idið og „Filistear"
skipuðu forðum daga. Slíkar eru afleiöingar þess að vera
orönir hluthafar í arðránsa.ðstöðu ]>ess auðmannavalds sem
Framókn beindi í upphafi geiri sínum gegn en hefur nú að fullu
geflzt upp fyrir.
í síðasta þætti vítti ég frétta-
þjónustu Útvarpsins i'yrir það
að þegja um kosningar í fylki
einu í Xndlandi, þar sem kom-
múnistar og bandamenn þeirra
unnu stórsigra, en halda hins-
vegar á loft sem stórfrétt full-
yrðingum bandarískra stjórnar-
fulltrúa um það, að kommún-
isminn væri á undanhaldi í
Asíu. Fréttastjóri Útvarpsina
hefur gefið út ýfírlýsihgu, þag
sem hann segir, að þessi um-
mæli mín séu ekki á rökum
byggð og tilnefnir dag, er frétt
um nefndar kosningar hafi
verið flutt í hádegisútvarpi. Ég
efa ekki, að fréttastjóri segi
hér rétt frá, en éc er einn þeirra
mörgu, sem engan vinnudag
vikunnar hafa tækifæri til að
hiýða hádegisúivarpi. En ég
hlýði fréttum kl. hálfníu á
morgnana, kl. 20 og 22 á kvöld-
in. AUar meiriháttar fréttir eru
fluttar í flestum eða öllum
fréttatímum dagsins, og fré'tt-
ina um röklausa fullyrðingu
bandaríska fulltrúans heyrði
ég ekki sjaldnar en þrisvar.
þótt ég missti af hádegisfrétt-
um. í tilefni af yfirlýsingu
fréttastjórans um að kosninga-
fréttin hafi aðeins verið flutt
einu sinni og það í hádeginu,
þegar einna fæstir hlusta, leyfi
ég mér að leggja fyrir hann eft-
irfarandi spurhingar:
). Þótti Frétlastofunni kosn-
ingarnar í Indlandi miklu ó-
merkari tíðindi en röklaus
kjaftháttur bandarísks stjórn-
máiafuUtrúa, sem endurtekinn
var í hverjum fréttatímanum
af öðrum?
2. ílvaða reglum fylgir
Fréttastofan um endurtekningu
frétta? Endurtekur hún fréttina
eftir sjálfstæðu mati á frétta-
gildi hennar? Eða endurtekur
hún hana jafnmörgum sinnum
og brezka útvarpið hefur hana
yfir? Eða eru það stjórnaryfir-
völdin, sem látin eru segja til
um það, hvort fréít, sem ekki
er í vil bandarískri stjórnar-
stefnu, og þar með íslenzkri,
megi segjast einu sinni? Og
voru það þá ef til vill mistök,
að fréttin um sigur kommún-
ista í Indlandi, slapp í gegn?
Þó að vísu ekki hættuleg mis-
tök, þar sem hún flæktist í há-
degisútvarpið, þegar fæstir
hlusta.
Annars var fréttaflutningur
með bezta móti þessa viku. F.n
það er meira, en sagt verður
um aðra þætti Útvarpsins. Það
eitt var ágætt, sem ékki getur
verið öðruvísi en ágætt, svo
sem lestur útvarpssagnanna, þá
einnig móðurmálsþátturinn. Þó
er ég ekki að öilu ánægður
rneð niðúrstöður af viðræðum
þeirra Bjarna Vilhjálmssonar
og Friðriks Hjartar um „að
halda áíram“ og hvaða fall
eigi að fýlgja, Málið er ekki
eins einfalt og mér virtust þeir
taka það báðir tveir. Agreining-
urinn ætti ekki. að vera um
það, hvort alllaf skuli vera
nefnlfall, heldur hvenær a að
vera nefnifall. Persónur halda
afram, en persónuléysingjum er
haldið áfram. Maður heldur á-
fram að berjast, en styrjöld er
haldið áfram. Ég mælist til, að
þessum uniræðum verði haldið
áfram, og ég mælist til, að
Bjarni Vilhjálmsson haldi þeim
áfram.
Utan fastra liða var eitt er-
indi ágætt: Fjarlæg lönd og
framandi þjóðir eftir Rann-
veigu Tómasdóttur. Kynning
fjarlægra landa og þjóða hef-
; uí ekki þðru sinni komið f-ram
í yndislegra formi og á list-
rænni hátp —] Rrindi Péturs!
Sigurðssonar var ómerkilegt í
alla staði og andstyggilegt með
köflum. Ég held, að Pétur Sig-
urðsson sé eini maðurinn a
íslandi, sem ótvírætt hefur
sannað hvað eftir annað, eða
nánar til tekið: jafn oft og
hann hefur komið í Útvarpið,
að hans andlega innrétting er
á þá leið, að hann getur aldrei
orðið útvarpshæfur. Er mér
það því íullkomin ráðgáta,
hvernig Útvarpsráði getur dott-
ið i hug að hleypa honurn
þangað. Ómerkilegheitin eru
einkum í því* fólgin, að maður-
inn cr alltaf með á vörunum
al!t það böl, sem mannkynið
þjáir í bráð og lcngd, og býr
undir þau úrslit, að hann íinni
bót við öllum bölvunum heims-
ins með einu lausnarorði. Og
svo kemur lausnarorðið. Ef
allir menn eru góðir, þa er
allt böl leyst. En hver það er,
sem á nð gera mennina góða,
það er sennilega jafnvandleyst
mál og vandinn, sem mýsnar
stóðu frammi fyrir í gamla
daga, þegar utvega átti mús
til að hcngja bjölíuna á kött-
ínn. Varla mun-Pétri treystandi.
til að endurfæða mannheim
til mannkærieika, því að hatur
virfiist honum mikil ástríða.
Nú mætti svo virðast, að 'svo
mikill trúmaður, sem Pétur
þykist. vera, gæti fengið hat-
ursþörf sinni fullna>gt með því
að stefna henni á djöfulinn,
hvaðan all.t illt kemur í þenn-
an heim. En stéttvísi hans
virðist meina honum þær að-
gerðir, heldur sér bann það
nær að láta Jósep Stalín verða
þolanda heiptar sinnar. Verð-
ur þáð að teljast fremur til-
efnislítið og miður smckklcgt
í erindi almenns eðlis, þar sem
um er að ræða mann, sem
meiri hluti mannkyns mun telja
í hópi mestu velgerð'armanna
mannkynsins og er auk þess
ekki lengur í tölu lifenda. —
Ég vildi beina því til Vilhjálms
Þ. Gíslasonar, hvort hann vildi
ekki draga frá minúturnar,
sem hann Pétur talaði, þegar
hann telur saman mínútur hins
talaða orðs að árinu loknu, og
skipa þeim mínútum í nýjan
flokk, sem hefði á sér ÓORÐ.
Kyöldvaka Búnaðarféiagsinp
var hin áheyrilegasta, fróðleg
á ýmsan . Iiátt, og skemmtileg.
Hún kynnti endúrmínningar
um forna menningu, og Guð-
mundur Ingi dró skáldlega upp
mynd af sveitasælunni. Þegar
allar sveitir landsins eiga söng-
kór á borð við Biskupstungna-
kórinn, þá er söngmálum meða)
sveitaalþýðunnar vel komið. —:
Á erindi Bændavikunnar hafði
ég ekki skilyrði að hlýða nema
á laugardaginn. Ef á hverjum
degi hafa verið flutt jafnmerk
erindi og Unnsteins Ólafssonar,
þá hafa þær stundir verið með
beztu stundum vikúnnar.
Akureyrardagskráin var góð,
gott að hlýða söng Ingibjarg-
ar Steingrímsdótur og píanó-
leilc Margrétar Eiríksdóttur,
enda er hún þjóðkunn Lista-
kona á þvi sviði. Nú hafa þeir
Akureyringár fengið nýjan þul,
látlausan, skýran og hressileg-
an. En hann þyrfti að afla
sér öryggis i að beygja orðið
dóttir.
Laugardagskvöldið var ákaf-
lega angurvært. Leikþátturinn
var ekki eins áhrifamikill og
manni gæti virzt sakir standa
til, og var þó hvorki leikara né
leikstjórn um að saka. Saga.
Överlands er ágætt lisíaverk,
vafamál, að Þorsteinn Ö. hafi
öðru sinni lesið betur, og er
þá rnikið sagt.
Sjúklingum vil ég flytja
þakkir fj’rir val margra ágsrira
laga, sem gott er á að hlýðn.
En gott þætti það fleirum en
mér, ef Ingibjörg Þorbergs léti
ekki reka lestina það óskalag-
ið, sem líkur væri fyrir, að
minnstan hljómgrunn retti í
brjóstum almennings yfirleitt,
og skiptir þar engu máli, hvórt
platan hefur metsölu einhvers-
staðar úti í heimi. Á sjúkra-
lögin hlýða allt aðrir en þeir,
sem fíknastir eru í brezka dæg-
ursöngvara. G. Ben.
er
Ölluin þeim nazr og fjœr, sem á síðasta afmœl-
isdcai mínum vorkennd-u mér og samhryggöust
með mér, hvoft heldur var með styrkiandi blaða-
greinum, sniðugum skeytum, hjariahlýjtim bréj-
um, rituðum með eigin hendi, gleðjandi símtölum,
upplyftandi innlitum, gjöf nirvananálœgjandi
drylckja, marglitum blómum, livítum hesti, báii
með fiskimanni á (symbólskt) eður smart baró-
metri, svipuöu pví, sem er utan á Shéllliúsinu í
Ko.upmannahöfn, — tjái ég mínar suðursveitar-
legustu þakkir og bið góðan Guð ao endurgjalda
þeim öllv.m af ríkdómi sinnar vizku eður síns' kœr-
leika eður máttar, allt eftir því, hvaö hann sér
liverjum þeirra bezt henta.
Gjört fýrir framan barómetriö. 15. marz 1954.
Þórbergur Þórðarson