Þjóðviljinn - 16.03.1954, Blaðsíða 11

Þriðjudagur 16. marz 1954 — ÞJÓÐVILJINN— (11
Sjómenn fái greiddan sinn hlut
Framhald af 7. síðu.
á borði, þótt hann sé óvéfengj-
anlegur hvað snertir tilkall
þeirra til þess arna. Eg tel
þess vegna alveg óhjákvæmi-
legt að rikisvaldið skerist hér
í leikinn og greiði götu þess
að þessi vanskil, sem að veru-
legu leyti eru ríkisvaldinu
sjálíu að kenna og a. m. k.
öllum aðilum fremur að kenna
en sjómönnunum, beri á því
nokkra ábyrgð að ná nú fram
réttlæti i málinu. Þess vegna
hef ég flutt þá tillögu, sem hér
liggur fyrir og að efni til má
greina í þrjú atriði, í fyrsta
lagi að ríkið viðurkenni rétt
sjómanna til þess arna og
ákveði að skerast í leikinn um
að hiuti sjómanna Verði komið
til skila, í öðru lagi kveður
tillagan á um það, hver fram-
kvæmd í aðalatriðum er nauð-
synleg til þess að árangur ná-
ist, og í þriðja lagi kveður til-
lagan svo á um það, hver eigi
að bera kostnaðinn af þessari
innheimtu, sem sýnilega. hlýt-
ur í>ð verða kostnaðarsöm úr
því sem komið er.
Eg vil bá, með leyfi hæstvirts
forseta, lesa yfir þingsályktun-
artillöguna:
Alþingi ályktar að fela rikis-
stjórninni að undirbúa og
framkvæma svo fljótt sern
vei'ða má leiðréttingu þeirra
mistaka að sjómenn hafa ekki
fengið greiddan hlut sinn úr
andvirði þeirra innflutnings-
réttinda, sem fjárhagsráð aug-
lýsti að boði ríkisstjórnarinnar
í Lögbirtingablaðinu 8. marz
1951 og í meginatriðum hafa
verið í gildi síðan og almennt
nefnast bátagjaldeyrisreglur.
Framkvæmd málsins verði í
meginatriðum hagað þannig, að
sjómannafélögunum verði fal-
ið iið safna saman kröfum við-
komandi sjómanna, hverju á
sínu félagssvæði og frá þeim
sjómönnum, sem samningar
þeirra ná til. Leggi féiögin síð-
an rökstuddar kröfur fyrir rik-
isstjórnina eða þá aði'.a, sem
hún kann að tilnefna. Rikis-
sjóður greiði út hinn vangoldna
hlut ásamt 6% ársvöxtum frá
þeim tíma þegar eðlileg
greiðsla hlutarins hefði ítt að
fara fram. Ríkissjóður endur-
krefji svo hlutaðeigandi út-
gerðarmenn eða útgerðarfélög
um þá upphæð er hann greið-
_ ir þeirra vegna. Kostnaður all-
ur við framkvæmd málsins
greiðist úr ríkissjóði, þar með
I talin greiðsla til sjómannafé-
laganna fyrir þeirra þátt í
, leiðréttingu þessari, og skal sú
• greiðsla ákveðin 5% af kröfum
þeim, sem þau leggja fram og
færa sönnur á, auk áfallins
málskostnaðar eftir reikningi.
Það er á allra vitorði hvern-
ig sjávarútvegurinn er staddur
í dag að þvi er varðar ráðn-
ingu dugandi manna í skip-
rúm. Jafnvel þeir sem til þessa
hafa sýnt hina ábyrgðarlaus-
ustu framkomu gagnvart hinu
vinnandi fólki í landinu og
sjómönnum þó alveg sérstak-
lega er nú farið að skiljast að
eitthvað sé að, þegar þeir líta
yfir árangur sinna stjórnar-
starfa. í dagblaðinu Vísi var í
gær forystugrein, þar ' sem
drepið er á ástandið í málefn-
um útvegsins og togaraútgerð-
in einkum rædd, en þótt skór-
inn kreppi þar hvað harðast
um þessar mundir, gegnir
nokkuð svipuðu máli um báta-
útveginn. Vísir veltir ástand-
inu fyrir sér, spyr og svarar,
með leyfi forseta:
„Hvaða meinsemd er að gera
vart við sig í atvinnumálum
vorum? Ilvað er að fara úr
skorðum i atvinnukerfinu, úr
því að við getum ekki lengur
fengið nógu - marga menn til
þess að stunda aðalatvinnuveg
þjóðarinnar, sjávarútveginn.
Þannig spyrja margir í dag,
sem af alvöru reyna að gera
sér grein fyrir hinu raunveru-
lega ástandi i atvinnumálum.
Togarafloti landsmanna stend-
ur nú svo höllum fæti að flest
skipin munu rekiri með tapi,
sum með stórtapi. Slíkt getur
ekki stáðið til lengdar. Ein
meginástæðan er sú, að flotinn
hefur aldrei verið í eins miklu
mannahraki og nú. Hafa því
flest skipin neyðzt til þess að
taka óvana menn, sem ekkert
kunna til sjóvinnu, og hafa af-
köstin við veiðarnar mikið
minnkað af þeim sökum. Þeir
sem nokkúð þekkja til útgerð-
ar, vita að slíkt getur riðið
baggamuninn, hvort skipin
bera sig eða tapa. Varla getur
leikið á tveim tungum, að hér
er að gera vart við sig þjóð-
félagsmeinsemð, sem verður að
gefa gaum. Hér er um aðvör-
un að ræða, sem ekki hefur
enn verið alvarlega sinnt. Vér
verðum að gera oss glögga
grein fyrir, hvaða ástæður
liggja hér til grundvallar og
leiðrétta misvægið strax, þar
sem það er, og á þann hátt
lækna meinið, áður en það
grefur svo um sig, að alvarleg
hætta stafi af. Ef við viljum
frekar stunda aðra atvinnu en
þá, sem þjóðinni fyrst og
fremst er nauðsyn til sjálfs-
bjargar, þá verður að leita
ástæðnanna til þess. Ástæðan
hlýtur jafnan að vera fyrir-
brigði, sem er hættulegt efna-
hagsþróun landsins, þegar til
lengdar lætur“.
Þetta voru orð dagblaðsins
Vísis, og vænti ég, að enginn
væni mig um, að ég sniðgangi
þá álit andstæðinga minna um
Móðir olckar og tengdamóðir,
GUÐBJÖRG HALLDÓRSDÓTTIR
frá Strandarhjáleigu,
lézt '13. marz á heimili sínu, Nýlendugötu 13.
Jarðarförin fer fram föstudaginn 19. marz og hefst
kl. 15.30 í Fossvogskirkju.
Ársæll Sigurðsson Jónina Narfadóttir
Margrét Ottósdóttár Ingólfur Árnason
Tónleikar Erindi Fmmsýning
það, hvernig málefnum útgerð-
arinnar er komið í dag. Til
þess að þeim mönnum, sem að
þessum hugleiðingum standa,
sjáist síður yfir eitt aðalatrið-
ið í þessu vandamáli, því þess
eru dæmi, áð jafnvel hinir
gleggstu menn láta sér sjást
yfir nærtækar skýringar, þá
bendi ég hér með á þau bola-
brögð, sem sjómenn voru beitt-
ir í sambandi við bátagjald-
eyrinn, og það í ráðherratíð
eins nánasta aðstandanda þess
dagsblaðs, sem nú virðist, góðu
heilli, sjá þess nokkra þörf,
að dugandi sjómannastétt sé
til í landinu. Enda þótt skiln-
ingurinn virðist nokkuð ein-
skorðaður við taps- og gróða-
reikning togarafélaganna, skal
að óreyndu ekki ætlað, að þeir,
sem hugsa í alvöru um þessi
mál, 'telji það heillavænlegt, að
ríkisvaldið sitji yfir umsömd-
um hlut sjómanna. En yfirsjón-
ir í stjórnarstörfum eru mann-
leg fyrirbrigði, og tjáir ekki
um þær að sakast endalaust.
Það skiptir hins vegar megin-
máli, að þegar staðreyndir hafa
sannað, hvað rétt er í hverju
máli, þá sé mannlega brugðið
við til að leiðrétta það, sem
hægt er að laga, og ekki þrjózk-
azt við með þrákelkni eða leitun
fánýtra afsakana fyrir afglöp-
unum. Eg held því engan veg-
inn fram, að samþykkt og
framkvæmd þessarar tillögu
mundi leysa vandamál íslenzka
sjávarútvegsins eins og þau
eru í dag, því fer fjarri, en
spor væri það í áttina að því
marki að sannfæra sjómenn
um, að störf þeirra væru metin
að verðleikum og réttindi
þeirra virt af ríkisvaldinu.
Austurbæjarbíói, sunnu-
aginn 21. marz kl. 3 e.h.
LIGGUB LEIBIN
Húsið opnaS kl. 2.45.
Verður þá leikinn 3. kafli
úr píanókonsert eftir
Tatjönu Nikólajevu
Einleikari: Höfundur
Síðan verður leikinn 3.
kafli úr fiðlukonsert eftir
Rokóv. — Einleikari:
Davíð Ojstrak.
*
Erindi Sigurðar Blöndal
Um Sovétkvikmyndir
hefst klukkan 3
Að því loknu hefst:
FRUMSÝNING
í REYKJAVÍK
á nýrri kvikmynd
„Djarfur leikur"
> Mjög skemmtileg fjöl
i leikamynd í Agfa-litum
TIL >

Aðgöngumiðar í bókabúð
'um Máls og menninga
’og KRON og í skrifstof
MÍR kl. 5—7.
Stjórn MfR
Framhald af 1. síðu.
sjálfsagður hlutur, eins og efna-
hagsmálum og félagsmálum var
þá komið á íslandi, er ísland var
hluti af danska ríkinu með sam-
eiginlega höfuðborg og sameig-
inlegan háskóla, að handrítin
yrðu geymd í Kaupmannahöfn.
~k Nú er ísland sjálfstætt
ríki, á sinn liáskóla og getur
sjálft geymt handritin og
rannsakað þau. Þessvegna á *
fsland að fá eign sína aftur.
Danmörk, sem á sjálf í ríkum
mæíi söguminjar og söfn um
fortíðina, getur okki verið
þekkt fyrir annað en að verða
við óskum íslenzku þjóðar-
innar. Það verður sjálfsögð
réttlætisathöfn í garð lítill-
ar þjóðar, sem hefur skapað
þau verk, sem einna hæzt ber
á Norðurlöndum, en á ekki
sjálf neinar minjar um for-
tíð þjóðar sinnar og söguleg
afrek forfeðranna.“
SÉOog
LIFAÐ
LÍFSREYNSU-M&NNRAUNIRSFINTÝRI
Marz-heftið er komið út, 36
síður, 8 myndir, 10 greinar.
EFNI:
í dagrenningu, smásaga
eftir Chaplin.
Raunasaga sundkappans og
ikonu hans, eftir Bennet
Haye.
Clfurinn einmana ævisaga
Hróa hattar Bandaríkj-
anna, eftir Kenneth King.
Vinur á raunastund, eftir
Georgette Kell.
Gamli mað’urinn og hin unga
brúður hans. Hvað varð
um Clöru Burgh?
Græddi milijónir í spilum.
Örlög fjárhættuspilarans.
Eg- hafði gefið upp alla von,
eftir Helen Hayes.
Skammbyssa í liendi fagurr-
ar konu. Hvernig blaða-
maðurinn bjargaði lífi
sínu.
Svona er listamannalíf
stundum. Saga af Ethel
Barrymore og manni
hennar.
Fjöldi smágreina, mynda og
annan-a frásagna. — Allt
samiar sögur af Hfsreynslu,
mannraunum og ævintýrum.