Þjóðviljinn - 08.03.1955, Blaðsíða 4

4) — ÞJÓÐVILJINN — Þriðjudagur 8. marz 1955
13
Ögn um gott útvarpsefni — Vel þegin tónlistarkynn-
ing — „Plott" í tugatali
EKKI VAR nú meiningin að
upphefja hér í dálkunum út-
varpsgagnrýni að neinu ráði.
En það er varla hægt annað
en senda tveim þeirra sem
komu í útvarpið í vikunni sem
leið þakklæti og kveðjur, því
að fjölmargir hafa hringt í
Bæjarpóstinn og beðið hann að
koma slíku á framfæri. Þetta
tvennt sem hér um ræðir er
ferðaþáttur Rannveigar Tóm-
asdóttur, Koparriddarinn, og
frásögn Jónasar Árnasonar á
kvöldvökunni síðustu. Þetta
hvort tveggja var vel og
skemmtilega samið, áheyrilegt
og fróðlegt og auk þess prýði-
lega flutt. Og í báðum tilfell-
um hlakkar maður til fram-
haldsins.
OG ÞEGAR maður er á ann-
að borð farinn að tala um út-
varpið er hægt að taka fleira
í leiðinni. Á laugardagskvöld-
ið var tekin upp sú nýbreytni
að kynna unga, erlenda söngv-
ara sem vakið hafa á sér at-
hygli. Það var mjög skemmti-
legur þáttur og vissulega kom-
inn tími til að gefa hlustendum
tækifæri til .að fylgjast með því
SKIPAÚTGCRÐ
RIKISINS
Esja
sem er að gerast t.d. í söng-
málum úti í heimi. Fram að
þessu hafa það verið dægur-
lagasöngvararnir einir sem
kynntir hafa verið jafnóðum
og þeir hafa skotið upp koll-
inum, en það ætti ekki að vera
minni ástæða til að leyfa fólki
að heyra í fólki sem getur
raunverulega sungið. Hins
vegar má Rúrik Haraldsson
halda á spöðunum ef hann
ætlar ekki að fá fólk til að
skrúfa í framtíðinni fyrir
þáttinn sem byrjað var á á
laugardaginn. Auðvitað er vel-
gengni þess þáttar undir hlust-
endum komin eins og Rúrik
sagði réttilega, en það er ekki
alltaf nóg að biða þess að gott
efni berist upp í hendurnar á
manni, það er stundum nauð-
synlegt. að elta það uppi. En
við sjáum hvað setur.
OG NÚ ERU spennandi dagar.
Hver stórviðburðurinn rekur
annan og maður hefur ekki
við að komast í uppnám. Ný
skáldsaga er komin á markað-
inn. Bæklingur væntanlegur
um „Átján milljónir í Austur-
stræti“. Okur hér, fjárkúgun
þar, sjóðþurrð hér, brott-
rekstur úr stjómmálaflokki
þar. Og svo er fólk að segja
að ekkert gerist. Daglega líf-
ið virðist svo sannarlega bjóða
ungu rithöfundunum upp á
nóg af „plottum", og nú ætti
einhver snjall náungi að taka
sig til og skrifa það sem Dan-
ir kalla „Nögleroman“ þar
sem helztu skandalar undan-
farinna vikna eru teknir til
meðferðar og farið um þá
listamannshöndum.
vestur um land í hringferð
hinn 13. þ.m. Tekið á móti
flutningi til áætlunarhafna
vestan Akureyrar á morgun
og árdegis á fimmtudag.
Farseðlar seldir á fimmtudag.
1 Skjaldbreið
vestur um land til Akureyrar
hinn 11. þ.m. Tekið á móti
flutningi til Tálknafjarðar,
Súgandafjarðar, áætlunarhafna
á Húnaflóa og Skagafirði,
Ólafsfjarðar og Dalvíkur á
morgun.
Farseðlar seldir á fimmtu-
dag.
Helgi Helgason
fer til Vestmannaeyja í kvöld.
Vörumóttaka í dag.
Balffar
fer til Skarðsstöðvar, Salt-
hólmavíkur og Krókfjarðamess
í kvöld. Vörumóttaka árdegis í
dag.
Stúlka
getur fengið atvinnu við
verzlunarstörf nú þegar
Krisf ján Imsland,
Höfn í Hornafirði
Símar 14 og 24
Búnaðarþáttnr
íslenzkar fóðurtilraunir ©g
niðurstöður þeirra
í síðasta búnaðarþætti var
sagt frá og lýst árangri þeirra
fóðurtilrauna, er gerðar höfðu
verið hér frá því að þær fyrst
hófust og fram til 1929.
Því miður entist Þóri Guð-
mundssyni ekki aldur til að
starfa að þessum málum svo
sem þurft hefði, og má óhætt
fullyrða, að íslenzkur landbún-
aður hafi beðið mikið tjón við
fráfall hans, því eins og fyrr
er sagt er sú þekking sem við
nú höfum á fóðurgildi hinna
ýmsu innlendu fóðurtegunda,
að mestu leyti byggð á starfi
því og rannsóknum, sem hann
stjórnaði.
En svo fór, sem búast mátti
við, að þegar notkun kjarnfóð-
urs fór svo mjög í vöxt, kom í
ljós að notkun manna varð
mjög misjöfn, Ekki kom mönn-
um saman um hve mikið magn
þyrfti að gefa, og einkum komu
fram misjafnar skoðanir á síld-
armjölsgjöfinni, bæði hve
heppileg hún væri, og hve mik-
ið magn mætti og þyrfti að
gefa hverri kind, ef fóðrið ætti
að notast á beztan hátt. Til
þess að komast að frekari nið-
urstöðum um þessi deiluatriði
ákvað tilraunaráð búfjárræktar
árið 1946 að gera tilraunir með
misjafnlega mikið magn af síld-
armjöli handa sauðfé bæði með
beit og innistöðu. Áttu þær að
sýna í fyrsta lagi hvort mikil
síldarmjölsgjöf hefði skaðleg á-
hrif á bæði heilsufar og af-
kvæmi ánna, og ennfremur
skyldi reynt að finna hve mikið
magn af síldarmjöli væri hag-
kvæmt að gefa á dag við ýmis-
konar skilyrði.
Tilraunir þessar voru fram-
kvæmdar á Hesti og Hvanneyri
í Borgarfirði og í Steinsholti í
Gnúpverjahreppi. Eru niður-
stöður þeirra birtar í ritum At-
vinnudeildár Háskólans (Land-
búnaðardeildar) og eru á þessa
leið:
„Veturinn 1946—’47 byrjuðu
tilraunirnar á Hvanneyri og
Hesti 5. febr. og lauk þeim 11.
maí.
Á hvorum stað voru fimm
tilraunaflokkar (nr. 1—5), en
aðeins tvær ær í hverjum. An-
um var ekki beitt og fóðrun
þeirra nákvæmlega eins á báð-
um stöðum.
Heyið, sem gefið var, var
meðalgóð taða. Síldarmjöls-
magnið sem ærnar fengu var
að meðaltali á dag fyrir hvern
flokk sem hér segir:
Nr. 1 ................. 300 gr.
— 2 ................ 200 —
— 3 ................ 100 —
_ 4 50 —
— 5 0 —
Ærnar átu vel síldarmjölið,
eins þær sem fengu 300 gr. Þær
voru hraustar allan tímann og
þrifust vel. Mest þyngdust
ærnar í flokkunum nr. 5 og 1.
Þær skiluðu góðum afurðum og
ekki bar á óhreysti í lömbum
þeirra.
Aftur var gerð tilraun á
Hvanneyri veturinn 1947—’48.
Tilraunatímabilið var frá 11.
febrúar til 10. maí. Tilrauna-
flokkarnir voru nú aðeins tveir.
A- og B-flokkur og 20 ær í
hvorum. Ánum var ekki beitt.
Heyið sem ærnar fengu var
stararvothey og fengu þær um
3,00 kg. af því að meðaltali á
dag eða 59,49 fóðureiningar á
meðan tilraunin stóð yfir. Hey-
gjöfin var jöfn hjá báðum
flokkum. Á tilraunaskeiðinu
fékk hver ær í A-flokki 100
kr. síldarmjöls á dag — alls
12,24 fóðureiningar — og í B-
flokki 300 gr. á dag — alls 36,72
fóðureiningar.
Ærnar átu síldarmjölið vel
og þrifust ágætlega. í A-flokki
þyngdust þær að meðaltali 5,3
kg. en í B-flokki 6,8 kg. Um
haustið voru ærnar í B-flokki
að meðaltali 1,77 kg. þyngri
en ærnar í A-flokki. Þessi
þyngdarmunur stafaði að
nokkru leyti af þvi, að fleiri ær
gengu með tveimur lömbum í
A- en B-flokki.
Um haustið vorujönjbin und-
an tilraunaánum vegin. Hið
mismunandi magn síldarmjöls
hafði lítil eða engin áhrif á
vænleika einlembinganna en
tvílenpbingarnir voru vænni í
flokknum, sem fékk meira síld-
armjöl. Þó fékkst aukinn fóð-
urkostnaður ekki greiddur með
auknum afurðum. Hinsvegar
benti ekkert til þess, að hin
mikla síldarmjölsgjög hefði haft
skaðleg áhrif ú ærnar eða lömb-
in.
Þennan sama vetur var gerð
tilraun í Steinsholti. Hún hófst
1. febr. og lauk 14. maí.
Tilraunaflokkarnir vonr tveir,
A- og B-flokkur, og 50 ær í
hvorum. Ánum var alltáf beitt.
Heyið, sem ærnar fengu, var
bæði úthey og taða, og báðir
flokkarnir fengu jafnmikla hey-
gjöf — eða alls að meðaltali
hver ær 19,94 fóðureiningar. Á
tilraunaskeiðinu var dagleg
síldarmjölsgjöf hin sama og á
Hvanneyri. Hver ær í A-flokki
fékk hér 14,04 en í B- flokki
42,12 fóðureiningar að meðal-
tali yfir tilraunaskeiðið.
Tilraunaærnar átu sildar-
mjölið með lyst og þrifust vel,
þær þyngdust að meðaltali á
tímabilinu frá 1. febr. til 29.
apríl í A-flokki um 4,33 kg. en
í B-flokki um 5,44 kg eða 1,21
kg. meira. Haustið eftir voru
ærnar í A-flokki að meðaltali
0,93 kg. þyngri en í B-flokki.
Afurðir ánna í dilkum urðu að-
eins meiri í þeim flokki sem
fékk minna síldarmjöl (A-fl.).
Af þessum tilraunum verður
því að draga þá ályktun að
þótt hin mikla sildarmjölsgjöf
hafi ekki haft skaðleg áhrif
á heilsufar ánna eða lamba
þeirra, hafi hún frekar dreg-
ið úr en aukið afurðirnar.
Veturinn 1948—1949 hófst til-
raunin í Steinsholti 6. febr. og
henni lauk 12. maí. Tilrauna-
flokkarnir voru tveir, A- og B-
flokkur og 44 ær í hvorum.
Ánum var beitt þegar þess
var kostur. Heyið sem ærnar
fengu, var bæði úthey og taða,
jafnmikið í báðum flokkum,
að meðaltali 31.59 fóðureining-
ar handa hverri á. Á tilrauna-
skeiðinu fékk hver ær í A-fl.
75 gr. af síldarmjöli á dag, alls
9,98 fóðureiningar, — og í B-
fl. 150 gr. — alls 19,96 fóður-
einingar. Ærnar þyngdust að
meðaltali frá 6. febr. til 30.
april um 3,24 kg. í A-flokki og
4,97 kg. í B-flokki. Haustið eft-
ir var þungi ánna á fæti sá
sami í báðum flokkum.
Um haustið höfðu B-flokks-
lömbin meiri meðalþunga en
A-flokkslömbin. Var munurinn
á einlembingshrútum 1,20 kg.,
einlembingsgimbrum 1,93 kg.,
tvílembingshrútum 6 kg„ og
tvílembingsgimbrum 6,50 kg.
Niðurstöðurnar af þessari til-
raun sýna m. a. það, að hag-
kvæmara var að gefa tvilemb-
unum 150 gr. en 75 gr. af síld-
armjöli daglega og þær gerðu
betur en borga viðbótarfóðr-
ið með auknum afurðum.
Veturinn 1949—1950 byrjuðu
tilraunir í Steinsholti ekki fyrr
en 27. marz. Tilraunaflokkarn-
ir voru tveir og 44 ær í hvor-
um. Um veturinn var ánum
beitt. Heygjöf var hin sama
og í síðastnefndri tilraun. En
hver ær í A-flokki fékk 100
gr. af síldarmjöli á dag, eða
6,76 fóðureiningar, — og í B-
flokki 150 gr. — eða alls 10,14
fóðureiningar.
Frá 26. marz til 7. maí héldu
ærnar í A-fl. naumlega þunga
sínum, en ærnar í B-flokki
þyngdust um 1,51 kg. að meðal-
tali.
Haustið eftir var ekki raun-
hæfur munur á afurðum flokk-
anna. Einlembingar reyndust
aðeins vænni í A-flokki en tví-
lembingar vænni í B-flokki.
Veturinn 1950—1951 byrjaði
tilraunin í Steinsholti 12. febr.
og var endurtekning á tilraun-
inni frá árinu áður, þar sem
niðurstöður hennar voru óljós-
ar.
Tilraunafl. voru tveir og 47
ær í hvorum. Ánum var beitt,
og heygjöf hin sama og áður.
Hver ær fékk í A-flokki 100
gr. af síldarmjöli á dag —
alls 11,97 fóðureiningar og í
B-flokki 150 gr. — alls 17,95
fóðureiningar.
Frá 11. febr. til 1. maí
þyngdust ærnar í báðum flokk-
um mjög svipað, en um haust-
i voru ærnar í B-flokki 1,38 kg.
þyngri. Haustið eftir voru ein-
lembingar í B-flokki nokkru
þyngri en einlembingar í A-
flokki. Var munurinn 1,95 kg.
á hrútum en 1,16 kg. á gimbr-
um. Einnig voru tvílembings-
gimbrar þyngri í B- en í A-
flokki, en tvílembingshrútar að-
eins léttari í B-flokki. Múnur-
inn á afurðum flokkanna var
því ekki meiri en það, að hann
hefði getað stafað af tilviljun.
Iíelztu niðurstöður
og ályktanir
í heild má segja, að þær
síldarmjölstilraunir, sem hér
hefur verið lýst, hafi sýnt eft-
irfarandi niðurstöður:
1. Það er ekki sýnilegt að
mikil síldarmjölsgjöf, allt að
300 gr. á dag, hafi skaðleg á-
hrif á heilsufar ánna eða af-
kvæmi þeirra. Hinsvegar er
ekki ráðlegt að gefa svo mikið
magn af síldarmjöli. Það er ó-
Framhald á 10. síðu.