Þjóðviljinn - 08.03.1955, Síða 11

Þriðjudagur 8. marz 1955 — ÞJÓÐVILJINN — (11
Erich Maria BEMABQUE:
Að elska ...
... og deyja
73. dagur
ist upp og hyrfi fyrir hinum hljóðlausu dælum, yröi sog-
uö burt af yfirboröinu og út úr hinu tilviljunarkennda
fonni sem um tíma haföi hlotiö nafniö Ernst Graber,
inn í eitthvaö takmarkalaust sem var ekki aöeins dauði,
heldur óhugnanlega miklu meira en það, upplausn, út-
slokknun, eyðing sjálfsins, tóm.
Hann stóð þarna drykklanga stund. Hvað var eftir?
hugsaöi hann. Hvað yrði eftir þegar hann væri þarna
ekki lengur? Ekkert nema dauf minning í hugum ör-
fárra, foreldra hans ef þau væru enn lífs, Elísabetar ef
til vill — og hversu lengi? Hann leit í spegilinn. Honum
fannst hann þegar vera orðinn léttur eins og pappírs-
snifsi, rýr og óljós og vindblær gæti svipt honum á burt.
Hvað yrði eftir? Og hvar gat hann náð handfestu, hvar
gat hann varpað akkeri, hvar gat hann skiliö eftir eitt-
hvað sem byndi hann, svo að honum yrði ekki sópað
burt meö öllu?
„Emst“, sagði einhver fyrir aftan hann.
Hann snerist á hæli. Einfættur maður á hækjum stóð
þama. Andartak hélt Gráber aö þetta væri bæklaði mað-
uiinn úr Hakensti-asse; svo þekkti hann Mutzig, bekkj-
arbróður sinn.
„Karl“, sagði hann. „Ert það þú? Ég vissi ekki aö þú
værir hérna“.
„Ég er búinn að vera hér lengi. Næstum hálft ár“.
Þeir litu hvor á annan.- „Þessu hefðiröu ekki búizt
við?“ sagði Mutzig.
„Hverju?“
Mutzig lyfti hækjunum og setti þær niður aftur.
„Þessu“.
„Jæja, þú ert þó að minnsta kosti laus úr prísundinni. ^
Ég verö aö fara aftur“.
„Það er eftir því hvernig á það er litið. Ef stríðið held-
ur áfram í nokkur ár, þá er þaö heppni; ef því er lokiö
eftir sex vikur er það bölvu,ð óheppni“.
„Því skyldi því verða lokiö eftir sex vikur?“ e
„Ég veit það ekki. Ég sagði ef —“
„Já, auövitað“.
„Hvei's vegna líturðu ekki einhvern tíma inn til okk-
ar?“ sagði Mutzig. „Bergmann er þar líka. Báðir hand-
leggir um olnboga".
„Hvar ertu?“
„Á Borgarspítalanum. Deild fatlaði'a. Við höfum alla
vinstri álmuna. Líttu inn einlivem tíma“.
„Allt í lagi. Ég skal gera það“.
„í alvöru? Þeir segja þetta allir, en svo kemrn- enginn".
„í alvöi'u".
„Gott. Þú hefur gaman af því. Við emm fjömgir. Aö
mirmsta kosti á minni stofu“.
Þeir litu hvor á annan. Þeir höfðu ekki hitzt í þrjú ár,
en nú vrou þeir búrxir að segja allt sem segja þurfti.,
búnir aö segja allt sem segja þurfti.
„Jæja, líði þér vel, Ernst.“
„Sömuleiöis, Karl.“
Þeir tókust í hendm’. „Vissirðu að Siebert er dáinn?“
spurði Mutzig.
„Nei.“
„Fyrir sex vikum. Og Leiner.“
„Leiner? Ég vissi þaö ekki heldur.“
„Leiner og Lingen. Þeir féllu sama morguninn. Biiin-
ing varö vitlaus. Hefurðu heyrt aö Hollmann hafi bilast
líka?“
„Nei.“.
„Bergmann frétti það. Jæja, faröu vel meö þig, Ernst!
Og gleymdu ekki aö heimsækja okkur.“
Mutzig haltraði í burtu. Hann virtist njóta þess aö
tala um þá sem dánir voru, hugsaði Gráber. Ef til vill
dró það úr ógæfu hans sjálfs. Hann horfði á eftir honum.
Fóturinn hafði verið tekinn af upp undir mjööm.
Mutzig hafði einu sinni verið bezti hlauparinn í þeirra
„bekk. Gráber vissi ekki hvort hann ætti að vorkenna
honum eöa öfunda hann. Mutzig haföi rétt fyrir sér;
það fór eftir því hvaö í vændum var.
Þegar hann kom inn sat Elísabet á rúminu í hvítum
baðslopp. Hún hafði vafið handklæði um höfuðið' ehis
og vefjarhetti og sat þarna fögur og róleg og örugg
eins og stór, bjartur fugl, sem flogiö hafði inn gegnum
gluggann og hvíldi sig nú andartaksstund áður en hann
hæfi sig til flugs á ný.
„Ég er búin aö nota vikuskammt af heitu vatni,“
sagði hún. „Þaö var feikilegur munaöur. Frú Lieser
gengur af göflunum.“
„Leyföu henni að ganga af göflunum. Hún saknar
ekki heita vatnsins. Sannir nazistar baða sig ekki mjög
oft. Hreinlæti er gyðinglegur löstur.“
Hann gekk að glugganum og leit út. Himinninn var
grár og gatan hljóð. í glugga á móti stóö snöggklæddur
maður og geispaði. Úr öðrum glugga bárust ómar frá
pxanói og hrjúf kvenrödd æfði skala. Gráber staröi á
niöurgrafinn irmganginn í kjallarann. Hann var að
hugsa um hinn kynlega, kalda ótta sem hann hafði
fundiö til á götunni fyrir framan fatavei’zlunina og aft-
ur fór hrollur um hann. Hvað yrði eftir? Eitthvað ætti
að veröa eftir, hugsaöi hann, akkeri sem héldi honum
föstum, svo að hann ræki ekki burt og kæmi aldrei
aftur. En hvaða akkeri? Elísabet? TilheyrÖi hún honum?
Hann hafði aðeins þekkt hana stuttan tíma og hann var
í þann veginn aö fara burt til langdyalar. Yrði nokkuö
eftir? Hvernig gæti hann haldið fast í hana og sjálfan
sig gegnum hana?
Hann snei’i sér viö.'„Elísabet,“ sagði hann . „Við ættum
að gifta okkur.“
„Gifta okkur?“ Hún hló. „Hvers vegna?“
„Vegna þess aö þaö er heimskulegt. Vegna þess að
við höfum aöeins þekkzt í nokkra daga og innan fárra
daga vei’ð ég aö fara burt aftur; vegna þess að viö vit-
um ekki hvort viö kærúfn okkur um aö vera saman og
gætum auk þess ekki vitaö það á svo skömmum tíma.
Einmitt þess vegna.“
Hún leit á hann. „Er þaö vegna þess að við erum ein-
mana og örvílnuð og höfum ekkert annaö?“
„Nei.“
Hún þagöi. „Ekki aðeins þess vegna,“ sagði hann.
„Hvers vegna þá?“
Hann leit á hana. Hann horfði á hana anda. Allt í
einu fannst honum hún mjög framandi. Brjóst hennar
hófst og hneig, handleggir hennar voru öðru vísi en hans,
hendur hennar frábrugðnar, hugsanir hennar, líf henn-
ar — hún gæti ekki skilið hann, og hvernig gæti hún
Íþróttir ralda
bakveiki
Herlæknir í Sviþjóð hefur
samið skýrslu um ískyggilega
aukningu bakveiki meðal her-
mannanna sem eru undir eftir-
liti hans.
Læknirinn telur þrjár ástæð-
ur liggja til þess að fleiri og
fleiri þjást af bakverkjum. I
fyrsta lagi lengjast Svíar frá
kynslóð til kynslóðar og álagið
hrygginn vex því jafnt og
þétt. I öðru lagi verða óholl
rúm með linum botni sifellt
útbreiddari. I þriðja lagi
skemma menn í sér hrygginn
með óhóflegri iðkun leikfimi og
annarra íþrótta.
Genrrisskráning:
Saupgengi
1 sterllngspund .... 46,55 kr
1 Bandaríkjadollar ,. tfi.28 —
1 Kanadadollar ... 16.28 —
100 danskar krónur ... 235,50 —
100 norskar krónur .. 227,75 —
100 ssenskar krónur ... 314.45 —
100 finnsk mörk ......
.000 franskir frankar .. 46,48 —
100 belgískir frankar .. 32,65 —
100 svissneskir írankar 873,30 —
Ekki nýtt en engu að síður gott
Eldfasta glerið er engin nýj-
ung, en margar húsmæður
hafa aldrei reynt það. Það er
afarhentugt og hægt er að
nota það með öllum stellum og
láta það koma í stað hluta sem
brotna og ekki er hægt að
kaupa staka. Það má nota það
jafnt í eldhúsi og borðstofu.
í stórri skál má hræra og
þeyta, geyma ábætinn í henni
og bera hann fram í henni, auk
þess sem hita má í henni mat-
farið að framleiða þetta gler í
mörgum litum, litlausa glerið
á enn mestum vinsældum að
fagna, enda er það hentugast í
notkun.

arleifar og því um líkt. Nú
er farið að framleiða því nær
allt úr eldföstu gleri, litlar
smjörkönnur, stórar sósukönn-
ur og potta með loki, svo að
eitthvað eé nefnt. \Líka er
1 síömskum lögum er mælt
svo fyrir að þegar ógift stúlka
verði þrítug eigi hún að eign-
ast mann. Og vandamálið er
leyst með því að gifta hana
ókvæntum afbrotamanni og
byggist það á þeirri kenningu
að aðeins kona geti betrum-
bætt karlmann.
Barátta okkar.«.
Framhald af 7. síðu.
stefna mun sýna vilja okkar
til að bjarga lífi barna okkar
og tryggja frið í heiminum.
Helgum 8. marz baráttu
okkar og von. Það er undir
starfi okkar, áhuga og sam-
vinnu komið, hvort hægt er
að skapa í heiminum fuilkom-
in réttindi kvenna, hamingju-
samt líf barna, framfarir og
frið.
Ávaxtamauk
Appelsínumarmilaði I.
6 appelsínur lagðar í sólar-
hring í saltvatn, ýá dl. af salti
á móti iy2 1. vatni. Síðan eru
þær soðnar meyrar í nýju vatni.
Appelsínurnar þvínæst skornar
í smábita, steinarnir fjarlægðir
og appelsínurnar síðan hakkað-
ar í hakkavél. Maukið soðið
með iy2 kg. sykri og 4 dl. af
suðuvatninu í um það bii 1 klst
í loklausum potti og hrært í
öðru hverju.
Appelsínumarmilaði II. 1
6 appelsínur og 1 sítróna
flysjaðar þunnt og hýðið skor-
ið í þunnar ræmur. Hvíta lag-
ið tekið burt og appelsínurn-
ar skornar í þunnar sneiðar,
steinarnir bundnir innaní gas-
dulu. Hýði, appelsínur og stein-
ar lagt í pott, 1 1. vatni hellt
yfir og látið standa til næsta
dags, þá er það látið sjóða í
1 klst í loklausum potti. Jafn-
þunga ávaxtanna í sykri bætt
í og allt er aftur soðið í 1
klst. Steinarnir teknir uppúr
og marmilaðið látið í krukkur.
Grapemarmilaði
4 grapealdin og 2 sítrónur
skorin sundur og steinarnir
teknir og bundnir innaní gas-
dulu. 1 1. vatns hellt yfir og
allt látið standa itil næsta
dags. Þá eru ávextirnir skorn-
ir í þunnar ræmur og soðnir
í vatninu í ca. 2 tíma í lok-
lausum potti, síðan eru stein-
arnir teknir upp úr, 2 kg. af
sykri bætt í og marmilaðið soð-
ið enn í stundarfjórðung.