Þjóðviljinn - 31.03.1955, Page 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Finuntudagur 31. marz 1955
þJÓOVIUINN
Otgefandi: Samelningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurlnn.
Rltatjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.)
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarnl Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Ivar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjórl: Jónstelnn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðu3tíg
lfl. — Siml 7500 (3 línur).
Áakriftarverð kr. 20 á mánuði i Reykjavík og nágrennl; kr. 17
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. éintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
-------------------------------------------------------/
Með verkfaHsnönniim — gegn at-
vinnurekendakíkunni og
ríkisstjórninni
Þess munu fá eða engin dæmi í íslenzkri verkalýðsbaráttu
að samtök hins vinnandi fólks hafi notið jafn eindregins stuðn-
ings og almennrar samúðar eins og í þeirri viðtæku vinnudeilu
sem nú er yfirstandandi. Sama er að segja um afstöðu þess
verkafólks sem að deilunni stendur. Aldrei fyrr hefur fólkið í
verkalýðsfélögunum komið fram af slíkum einhug og festu,
aldrei staðið svo örugglega saman um kröfur sínar á hendur
atvinnurekendavaldinu. Verkalýðurinn hefur sett sér það mark
að ganga með glæsilegan sigur af hólmi í þeim þýðingarmiklu
átökum sem nú eru háð við auðmannaklíkuna í landinu.
Samúð alls almennings með kaupgjaldsbaráttu verkalýðs-
félaganna á fyrst og fremst rætur sínar að rekja til tveggja
mikilvægra staðreynda. 1 fyrsta lagi hefur verið sýnt fram á
það með ljósum og óhrekjandi rökum að kjör verkafólks hafa
verið stórlega rýrð á undanförnum árum og núverandi kaup-
gjald nægir á engan hátt fyrir brýnustu nauðþurftum hvað þá
meira. Þá liggur sú staðreynd einnig fyrir að þjóðartekjurnar
hafa vaxið verulega síðustu árin og verkalýðsstéttin á ómót-
mælanlega rétt til hlutdeildar í þeirri aukningu.
í öðru lagi hafa verkalýðssamtökin sýnt í öllum undirbún-
Ingi og rekstri vinnudeilunnar hve afstaða þeirra er ábyrg gagn-
vart hagsmunum atvinnuveganna og þjóðarheildarinnar. Þau
gáfu ríflegan frest til sáttaumleitana og samninga sem ekki
var notaður af atvinnurekendum og ríkisstjórn, Gagnstætt
verkalýðssamtökunum hafa atvinnurekendur og ríkisstjórn sann-
að með afstöðu sinni algjört áhugaleysi fyrir friðsamlegri lausn
hinnar víðtæku vinnudeilu. Enn í dag, að liðnum hálfum mánuði
frá því vinnustöðvun hófst, hafa atvinnurekendur enga kaup-
hækkun boðið og ríkisstjórnin heldur gjörsamlega að sér hönd-
um hvað aðstoð snertir af ríkisins hálfu til lausnar verkföllunum.
Framkoma atvinnurekenda og rikisstjórnarinnar ber þess
greinilega vitni að fyrir þessum aðilum vakir það eitt að berja
rnður verkalýðshreyfinguna og svelta verkafólk til uppgjafar og
hlýðni. Milliliðabraskararnir og fjárplógsmennirnir í atvinnurek-
endaklíkunni ráða stefnunni og segja um leið ríkisstjórninni fyrir
verkum. Þessir herrar, sem engar hugsjónir þekkja nema hugsjón
auðsöfnunar og peningagræðgi halda að verkafólk verði bugað og
Jieytt til að beyja sig með því að halda því nægilega lengi í verk-
íalli. Þessir kaldrifjuðu peningafurstar þykjast vita að kjör al-
mennings hafi ekki verið þannig að undanförnu að hann ráði
yfir digrum sjóðum til að halda út í löngu verkfalli. Þeir treysta
á að sulturinn á heimilum verkafólks verði þeirra æskilegi banda-
rnaður í baráttunni við verkalýðssamtökin.
Fjársöfnunin sem nú er hafin á vegum Alþýðusambands ís-
lands og Fulltrúaráðs verkalýðsfélaganna í Reykjavík til styrkt-
ar verkfallsmönnum þarf að takast með þeim myndarbrag að
atvinnurekendaklíkan og ríkisstjórn hennar sjái það svart á
hvítu að hér er um falsvon eina að ræða. Samúð almennings í
Reykjavík og út um allt land verður nú að koma fram í verki.
Önnur launþegasamtök og hverskonar félagssamtök almennings
þurfa að leggja fram ríflegan skerf til þess að styðja verkfalls-
menn í baráttu þeirra og stuðla að endanlegum sigri. Allur al-
menningur þarf að vera virkur þátttakandi í þessari þýðingar-
miklu söfnun og hver maður að leggja fram sinn hlut, smáan
'eða stóran, eftir efnum og ástæðum hvers og eins.
Auðmannaklíkan og ríkisstjórn hennar þurfa að finna það
greinilega næstu daga að íslenzk alþýða ætlar ekki að þola það
£ð verkfallsmenn verði sveltir til hlýðni við auðburgeisastétt
landsins. Þvert á móti munu önnur launþegasamtök og sá mikli
fjöldi sem veit og skilur að barátta verkfallsmanna er einnig
þeirra barátta, sýna það í verki með öflugri þátttöku í fjársöfn-
Uninni að verkfallsmenn eiga vísan stuðning allrar alþýðu til þess
að halda út og ganga með sigur af hólmi í orustunni við auð-
mannaklíkuna, hversu lengi sem verkfallið þarf að standa.
Horfur á að af stórveldafundi
verði loks í vor eða sumar
Bandarik}asf]órn virSist loks hafa
látiS af andstöSunni gegn hugmyndinni
Ef ekki kemur eitthvert ó-
vænt babb í bátinn má
telja víst að fulltrúar Banda-
ríkjanna, Bretlands, Frakk-
lands og Sovétríkjanna komi
saman á fund í vor eða sum-
ar til að ræða ýmis mál sem
Evrópu varða. Einnig er ljóst
orðið að hér verður ekki um
að ræða fund æðstu manna
stórveldanna, að minnsta
kosti ekki að svo stöddu.
Ráðgerðir um slíkan fund hafa
verið uppi árum saman. Með-
an Stalín lifði kvaðst hann
hvað eftir annað fús til að
hitta forystumenn Vesturveld-
anna en aðeins í Evrópu því
að læknar bönnuðu sér la.nga
sjó- eða flugferð. Truman
þvertók hinsvegar fyrir að
sækja stórveldafund annars-
staðar en í Washington og
komst málið því aldrei á rek-
spöl.
T Torið 1953 tók Winston
Churchill þráðinn upp að
nýju. Hann sagði í þingræðu,
að þar sem nýir menn væru
teknir við stjórnartaumunum
í Moskva væri að sínu áliti
tímabært að forystumenn
Vesturveldanna ræddu við þá.
Churchill hélt því fram þá
og jafnan síðan, að ekki ætti
að halda viðamikla ráðstefnu
með fastmótaðri dagskrá.
Vænlegast væri til árangurs
að forystumenn stórveldanna
ræddust við með sem fæsta
ráðunauta hver og gerðu sér
far um að kynnast hver ann-
ars skoðunum milliliðalaust.
Uppástungu brezka forsætis-
ráðherrans var strax vel tek-
ið í Moskva og París en í
Washington voru undirtektir
daufar. Churchili rakti sjálf-
ur gang málanna í brezka
þinginu fyrir skömmu. Hann
ferðaðist til Washington til að
reyna að fá Eisenhower á sitt
mál en fékk þvert nei. Ný
Washingtonför í fyrra sumar
Nikolai Búlganin
sömu erinda varð jafn árang-
urslaus. Á heimleiðinni skrif-
aði Churchill Molotoff og
stakk upp á fundi forsætis-
og utanríkisráðherra Bretlands
og Sovétríkjanna einna úr því
að Bandarikjamenn vildu ekki
vera með. Molotoff tók boðinu
en þegar heim til London
kom snerist Churchill hugur.
Hann hljóp frá sinni eigin
tillögur og bar því við að
sovétstjórnin hafði borið fram
tillögu um ráðstefnu fulltrúa
allra Evrópuríkja um öryggis-
mál álfunnar. Bandaríska
fréttatímaritið Time hefur
skýrt svo frá, að sinnaskipti
Churchills hafi stafað af því
að Eden, Salisbury lávarður
og aðrir áhrifamenn í ráðu-
neyti hans lögðust gegn hug-
myndinni um tvíveldafund.
17'rá því í fyrravor hefur sov-
* étstjórnin lagt til hvað
eftir annað að fulltrúar fjór-
veldanna komi saman til að
ræða Þýzkalandsmálin. Vest-
urveldin hafa jafn oft neitað
og lýst yfir að viðræður kæmu
ekki til mála fyrr en samning-
arnir um hervæðingu Vestur-
Þýzkalands og upptöku þess
í A-bandalagið hefðu verið
<---------------------N
Erlend
tíðiudi
._____________________y
staðfestir. Þegar rimmurnar
um fullgildingu stóðu sem hæst
reyndu stjórnir Frakklands og
Þýzkalands að fá Vesturveld-
in til að fallast á viðræður
við sovétstjómina en stjórn-
ir Bretlands og Banda-
ríkjanna sátu við sinn keip.
Nú hafa hervæðingarsamning-
arnir verið fullgildir í báðum
deildum franska þingsins og
búizt er við að fullgilding
dragist ekki lengi úr þessu í
Beneluxlöndunum og Banda-
ríkjunum. Má því búast við
að samningarnir gangi í gildi
í vor. Jafnframt munu koma
til framkvæmda samþykktir
Austur-Evrópuríkjanna um
mótaðgerðir gegn hervæðingu
Vestur-Þýzkalands, svo sem
sameiginlega herstjórn ög her-
væðingu Austur-Þýzkalands.
I
kki er liðin nema vika síð-
an þess fóru að sjástmerki.
að breyting v'æri að verða á
neikvæðri afstöðu Bandaríkja-
stjórnar til stórveldafundar.
Walter George, formaður ut-
anrikismálanefndar öldunga-
deildarinnar, reið á vaðið og
kvaðst álita að halda eigi stór-
veldafund fyrir lok þessa árs.
Á eftir fór ein af þeim hringa-
vitleysum, sem sett hafa svip
sinn á stjórnarstörf í Wash-
ington síðan Eisenhower kom
til valda. Dulles utanríkisráð-
herra tilkynnti eftir viðræður
við forsetann að sjónarmið ut-
anríkisráðuneytisins væru í
samræmi við skoðanir George.
Samtímis var William Know-
land, formaður þingflokks
republikana í öldungadeild-
inni, að skýra blaðamönnum
frá því, einnig eftir viðræður
við Eisenhower, að ríkisstjórn-
in væri á öndverðum meið
við George. Hún krefðist
þess að sovétstjórnin upp-
fylli ýmis skilyrði áður en
af stórveldafundi gæti orð-
ið. Næsta dag ræddi Eisen-
Winston Churchill
hower við blaðamenn og varð
þá afstaða Bandaríkjastjórn-
ar nokkru ljósari. Hann kvaðst
fylgjandi því að embættismenn
frá stórveldunum ræddust við
fyrst, síðan utanríkisráðherrar
og þá æðstu menn ríkjanna ef
vænlega þætti horfa um að á-
rangur yrði af viðræðum
þeirra.
rriveim dögum eftir blaða-
mannafund Eisenhowers
birti sovétfréttastofan Tass
yfirlýsingu frá Búlganín for-
sætisráðherra. Segir hann að
Dioight Eisenhower
sovétstjórnin taki jákvæða af-
stöðu til uppástungu Eisenhow-
ers og bendir á að hún hafi
þegar lagt til að fulltrúar fjór-
veldanna komi saman til að
leggja síðustu hönd á friðar-
samning við Austurríki. Síð-
an hefur það gerzt að Eden
utanríkisráðherra hefur skýrt
brezka þinginu frá því ' að
Vesturveldin séu að ráða ráð-
um sínum um undirbúning
stórveldafundar og Churchill
/
hefur lýst yfir að hann telji
enn sem fyrr að fundur æðstu
manna stórveldanna án fyrir-
fram saminnar dagskrár sé
vænlegri til árangurs' en ráð-
stefnur embættismanna og
utanríkisráðherra. Loks hefur
Dulles gefið í skyn að Banda-
Framhald á 11. siðu.