Þjóðviljinn - 11.08.1955, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 11. ágúst 1955 — ÞJÓÐVILJINN — (3
iwí.inuc 'n - ■ iciíj;fn,.
Hann hirti það sem aðrir glötuðu
„Jarðýtan mín er brimlð,
og hún er vo!dug“, segir
Pétur Hoffmann. 1 sjö vetur
hefur hann staðið frammi
fyrir briminu sem brýtur
öskuhauga Reykja\’íkur og
hrifsað úr hrömmum þess
silfur og gull er glóði í út-
soginu. Það gildir að vera
fljótur J»ví aldan fellur skjótt
til baka —- og er óvægin, en
Pétri Hoffman er ekki fisjað
saman, hann er maður ó-
blauður og vosinuu vanur.
'★★
Silfursjóður sjö vetra
Á föstudaginn var opnaði
Pétur Hóffmann sýningu á
silfri þvi. er hann hefur und-
anfama sjö vetur hrifsað úr
greipum brimsins. I fyrrakvöld
höfðu komið rúmlega 2200
gestir á sýninguna, og í gær
þegar ég leit inn til hans var
látlaus straumur fólks inn og
út ■ úr Listamannaskálanum.
Sýningunni átti að vera lokið
í gær, en vegha mikillar að-
sóknah var hún framlengd um
óákveðinn tíma.
★ ★
Gaffallinn hennar
Dóru liflu
I 8 sýningarborðum sindrar
silfrið sem Reykvíkingar hafa
glatað en Pétur Hoffmann
bjargað. Mest er þar af te-
skeiðum, matskeiðum, spöðum
og göfflum. Réttir eigendur
geta vitjað þeirra, að sjálf-
sögðu gegn fundarlaunum. —
Eitt það fyrsta er ég heyrði
★.★
Hringurinn frá Disu
Þarna er lika gullhringurimi
frá henni Dísu. Fyrir einhverja
slysni hefur hann lika flækzt
út á öskuhauga. „Ójá, eigand-
inn mun nú vera fundinn",
sagði Pétur, og stökk ekki bros.
Þarna er líka silfurarmband
mikið með grænum steini. Ein-
hvemtíma hefur það skrýtt
konuarm og borið þar vitni
um ást manns á konu. —
Hugsið ykkur ef þetta arm-
band fengi allt í einu mál.
★ ★
Alþingishátíð og lýðveWi
I safni Péturs em einnig
þögul vitni um atburði í sögu
þjóðarinnar. Þar er bókahnífur
með áletmn um Alþingishátið-
ina 1930, minning um þúsund
ár, 930-1930. Þar er ennfremur
koparskjöldur með áletmninni:
Lýðveldisstofnun á Islandi. —
Alþingishátíð úr silfri. Lýð-
veldis minnst í kopar.
★ ★
Kóróna Danaveldis
Mikið er þama af skeiðnm
með áletranum sem vitna um
danskan uppmna eins og t.d.
Ole Luköje ofl. ofl. Ein skeiðin
ber vitni sonarlegri rækt með
áletruninni Mors dag.
Ein er þar skeiða með
danskri kórónu og Jótlands-
skaga og dönsku eyjunum npp-
hleyptum úr silfrj.
★ ★
Samborgarar okkar
Við setjumst á einn bekkinn
stendur í miðri þvögunni, herða-
breiður og brattur eins og
vikingrur, nema hann er ekki
klæddur í brynju og ber ekki
sverð. Hann er klæddur dökk-
um fötum, hvítri silkiskyrtu;
þverslaufa svört. Á höfði ber
hann einnig svartan hatt i
hjálms stað.
Margir em komnir hingað i
verzlunarerindum, spyrja um
verð. „Já, hann er lofaður",
heyri ég að Pétur segir. „En
spaðinn?“ „Spaðinn er ólofað-
ur, — en það er eins og ég
hafi á tilfinningunni að lofa
honum ekki, það gæti komið
maður sem hefði tapað svona
spaða“.
★ ★
„Vil að fólkið hættí
að týna“
Pétur hefur margah eigu-
legan grip hrifsað af útsoginu
vestur hjá öskuhaugum. Það er
misskilningur að þeir séu grafn-
ir upp úr haugunum. „Þeir
sjást ekki fyrr en brimið hefur
skolað af þeim. Þetta er allt
fundið í fjömnni, tekið af út-
soginu", segir Pétur. „Þetta
væri i nokkra sjóvettlinga,
lasm!“
„Það er mikið af merktu
gripunum þegar gengið út til
réttra eigenda", segir hann, „en
margt er eigendalaust ennþá".
„Ætlun mín með sýningunni
var m.a. að menn gætu fengið
týnda gripi sína aftur. Ég vil
að fólkið læri að hætta að týna.
Eg get margt annað gert en
inni í Listamannaskálanum
var: „Þama er gaffallinn henn-
ar Dóm minnar. Þá vantar mig
bara skeiðina". Dóra mun hafa
verið lítil stúlka þegar henni
var géfinn gaffallinn, en þótt
hún sé kannski orðin stór
stúlka nú þykir henni vafalaust
gaman að sjá aftur silfurgaff-
alinn sinn, sem var týndur en
er nú fundinn.
★ ★
Silfurkross — f jögur
englaandlit
Og það er margt fleira en
skeiðar. Þama er t.d. silfur-
kross með fjómm englaandlit-
um og einni helgri fígúm. Það
em silfurkrossar af fleiri gerð-
um; vemdargripir gegn ásókn
hins vonda. Eftir dygga þjón-
ustu á trúaðra brjóstum hefur
sá vondi orðið yfirsterkari um
stund og náð þessum gripum út
á öskuhauga, unz hið góða
birtist í sterkri frelsandi hönd
Péturs Hoffmanns. Þannig
sigrar hið góða ævinlega að
lokum þótt illa horfi um hríð.
og horfum á fólkið sem inn
kemur. Það ém konur á ölltun
aldri; flestar virðast vera hús-
mæður. Konur em í meirihluta.
Þetta augnablikið em þær 11
á móti 4 körlum. En hlutfallið
er síbreytilegt því þama koma
líka æskumenn með háðbros
á ungum vömm. Gamlir menn
með alvömsvip í augum. Rúm-
lega miðaldra menn með hag-
rænan svip, — maður getur
næstum lesið verðlagninguna
úr augum þeirra er þeir horfa
á silfrið. Hér em jafnvel þung-
búnir menn og ábyrgðarfullir,
berandi skjalatöskur. Ungir
drengir ganga frá borði til
borðs með spenntum alvöru-
svip. Máski dreymir þá um
að gerast miklir menn í fjör-
unni, finna mikið gull, eignast
geypilegt silfur. Pétur Hoff-
mann þeirra hetja, þeirra ridd-
ari.
★ ★
„Spaðinn er ólofaður,
en . . .“
Pétur hefur ekki við að svara
spumingum gestanna. Hann
Pétur Hoffmann er óþreytandi að svara spurningum gesta sinna.
konungsgersemi til forna. Þeir
verða, ásamt öllum öðrum grip-
um er ekki ganga út til réttra
eigenda — en mestur hluti
gripanna er ómerktur — seldir
að lokinni sýningunni.
Ættargripur frá 1828
Einn hinna merktu gripa er
silfurskeið með áletmninni 1828
og nafni smiðsins. Hún er smíð-
uð af Stefáni silfursmið í Svið-
holti á Álftanesi.
„Þetta er gamall ættargripur",
sagði Pétur. „Það kom kona
er þekkti i skeiðinni einn a£
gripum ættar sinnar“, sagðí
hann.
Og líklega er það ekki nýj-
ungagirnin ein sem dregur fólk
á sýninguna. Sennilega er þar
ríkur þáttur vonin um endur-
fund með horfnum grip. Eina
slíkur gripur getur í einum sviþ
endurvakið minningaheim gam-
alla ásta, horfinnar hamingju,
genginna gleðistunda.
J.B.
Hér sjást tvö
borð á sýn-
ingu Péturs
Hoffmanns í
Listamanna-
skálanum.
(Ljósm.
Ljósmyndast.
Sig. Guðm.).
tína horfna muni úr fjörunni".
★★
Másld snýst þeim hugur
Það er sagt að samkeppriin
á öskuhaugunum sé hörð. Vos-
ið í fjömnni ekki öllum hent.
Og Pétur ber ægishjálm yfir
alla keppinauta sína. Og hann
er sá fyrsti sem býður sam-
borgumnum að ganga í safn sitt
og hirða gripi sína. Pétur hef-
ur tvisvar sótt árangurslaust
um einkaleyfi til að hirða verð-
mæti úr f jörunni hjá öskuhaug-
unum. En samkeppnin lifí, segir
bæjarstjórnin. Máski sný’st
henni hugur. Bæjarfulltrúar
ættu líka að sjá sýninguna.
Hver veit nema þeir hafi einnig
glatað silfri. Gott að eiga skil-
vísan mann að á öskuhaugun-
um.
★★
Stærstu hringar
á Norðurlöndum
Úr allskonar brotagulli er
Pétur hefur fundið í fjömnni
hefur hann látið gera hringa,
er vera munu þeir stærstu á
Norðurlöndum. Þeir hefðu verið
Reykjavíkurbæ neitað um leyfi
til að byggja vélahús og kaupa
„forbrjót“ fyrir grjótnámið
Bæjarráð skorar á Innflutningsskrifstof- j
una að breyta aístöðu sinni j
Bæjarráð Reykjavíkur samþykkti einróma í fyrrada®
aö skora eindregið á arftaka Fjárhagsráðs, Innflutnings^
skrifstofuna, aö veita fjárfestingarleyfi til byggingar i
nýju vélaliúsi fyrir grjótnám bæjarins svo og gjaldeyrts*
og innflutningsleyfi fyrir nýjum „forbrjót".
Ástæðan til þessarar áskorun-
ar er sú, að þrátt fyrir ítrekaðar
tilraunir til þess að fá innflutn-
ings- og gjaldeyrisleyfi fyrir
„forbrjótnum1” og fjárfestingar-
leyfi til byggingar vélahússins,
hefur Innflutningsskrifstofa rík-
isstjórnarinnar sagt þvert nei.
Mun þetta ein afleiðing þeirrar
ákvörðunar ríkisstjórnarinnar
að stöðva alla fjárfestingu í
þágu atvinnulífsins í Reykjavík
og á Suðvesturlandi.
Það var samkværrrt ábendingu
og eindreginni tillögu gatna-
nefndar bæjarins sem bæjarráð
samþykkti á s.l. vetri að kaupa
nýjan „forbrjót” fyrir grjótnám-
Lóðfyrirnýtt
Kvennaskólahús
Skólanefnd og skólastýra
Kvennaskólans í Reykjavík hafa
nýlega skrifað bæjarráði og far-
ið þess á leit að skólanum verði
sem fyrst ætluð ákveðin lóð
undir skólahús.
Lóðin er forráðamenn Kvenna-
skólans hafa fyrst og fremst
augastað á í þessu skyni er á
mótum Fjallhaga, Suðurgötu og
Hjarðarhaga. Hafði verið sótt
um lóð fyrir skólann þegar á ár-
inu 1948 og þeirri málaleitan
vel tekið. Nú telja skólastýra og
skólanefnd ekki mega verða
frekari drátt á ákvörðun um
stað fyrir framtíðarhúsnæði
skólans Erindi þeirra um þetta
efni barst á fund bæjarráðs 9.
þ. m. og var vísað til umsagnar
skipulagsins.
ið og reisa jafnframt hús yfifl
vélar grjótnámsins. Var gatr.a-
nefndin og verkfræðingar bæf-
arins sammála um iað þessatS
framkvæmdir ykju stórlega af-
köst grjótnámsins og bættul
starfsaðstöðu þess verulega. E:tJ
hér endurtekur sig gömul ogj
kunn saga: Það sem íhaldið þyk-
ist samþykkja í einni stofnun-
inni lætur það trúnaðarmennj
sína á öðrum vettvangi hinclral
að nái fram að ganga!
Þórsmerkurferð
Ferðaskrifstof-
unnar
Um næstu helgi efnir Ferða-
skrifstofa ríkisins til l’ú daga
Þórsmerkurferðar. Lagt verðuy
af stað kl. 13:30 á laugard-g,
Gist verður í tjöldum í Húsa-
dal. Fyrri hluta sunnudagsinS
verður Mörkin skoðuð. Um eft-
irmiðdaginn verður lagt >af staffl
áleiðis til Reykjavíkur og ekið
um Fljótshlíð.
Á sunnudag kl. 9 fh. heistj
ferð að Gullfossi og Geysi, Ekið
verður um Hreppa og Þingve'ti
Þróttur sigrar I
Þróttur, m. flokkur, keppti I
Hróarskeldu í gær (þriðjudaí))',
og sigra-ði með 3 mörkum ge s*
*. J